Morgunblaðið - 06.11.1964, Blaðsíða 23

MORGU NBLAÐIÐ
23
" Föstudagur 6. nóv. 1964
— Moskvu
Framhald af bls. 1
fyrir hönd tékkneskra kommún-
ista (en Antonin Novotny, for-
ingi flokksins var hvergi sjáan-
legur) og Veljko Vlahovic fyrir
flokksbræður sína í Júgóslavíu.
ForsætisráSherra Rúmeníu, Ge-
orghe Maurer, og Todor Zhivko
hinn búlgarski voru vaentanlegir
til Moskvu landleiðis og einnig
var von á Janos Kadar frá Ung-
verjalandi. Varaforsaetisráðherra
Norður-Kóreu, Kim 11, var í
Moskvu og Pham Van Dong, for-
•aetisráðherra Norður-Viet-Nam
Ibættist einnig í hópinn í dag.
Eina kommúnistaríkið, sem ekki
•endir fulltrúa til hátíðahald-
enna, er Albanía. Fréttaritarar
fengu ekki að koma á flugvöll-
ánn við komu kínverska forsaetis-
ráðherrans en höfðu það eftir
■endimöimum erlendra rikja sem
|>ar voru, að tþeir hefðu báðir
verið brosleitir, Chou En-lai og
Kosygin og hefði Chou skipzt á
iiokkrum orðum við fámennan
lióp Kínverja sem þar var kom-
Inn að bjóða hann velkominn og
Við fulltrúa erlendra ríkja. Engar
ræður voru fluttar á flugvellin-
um. Brezhnev kom hvergi nærri
móttöku kínversku sendinefndar
innar að sögn.
i* I>að er mál manna í Moskvu
og haft eftir háttsettum embættis
fnönnum kommúnistaflokksins
rússneska, að engin stefnubreyt-
ing hafi orðið innan Sovétríkj-
enna síðan Krúsjeff var vikið frá
Völdum 14. okt. og myndi ekki
verða. Reynt myndi að ná sáttum
við Peking-stjómina, a. m. k. á
yfirborðinu, en ekki gengið svo
langt að faverfa frá yfirlýstri
Btefnu Sovétríkjanna. Ritstjórnar
greinar málgagna kommúnista-
flokksins hafa einnig gefið svipað
í skyn. Er það hald manna, að
fundir Chou En-lais og sovézkra
ráðamanna muni að vísu ekki
6etja niður deilur stórveldanna
tveggja en sennilega muni á þeim
nást samkomulag um að gera
sem minnst úr honum og halda
honum innan haefilegra marka.
Einnig eru líkur taldar á að sam-
komulag náist um fundi þá sem
Sovétríkin höfðu áður lagt til
að haldnir yrðu, en sá fyrri
þeirra átti að vera um miðjan
desember nk. og búa allt í hag-
inn fyrir alþjóðlega ráðstefnu
allra kommúnistaflokka heims á
miðju næsta ári. Krúsjeff hafði
látið svo um maelt, að fundir
þessir væru nauðsynlegir til þess
að efla einingu kommúnistaflokk
anna og samræma skoðanir
þeirra, en kínverskir kommún-
istar anzað því til, að þeim væri
stefnt til höfuðs hinni alþjóðlegu
hreyfingu kommúnismans og sam
heldni hennar og Kínverjar
mjmdu hvergi fara. Kínverski
varaforsætisráðherrann, Chen Yi,
sagði í Alsír í dag, að brottvikn-
ing Krúsjeffs hefði skapað ný
tækifæri til þess að bæta sambúð
Rússa og Kínverja og auka sam-
búð Rússa og Kínverja og auka
samheldni sósíalista um allan
heim.
Kvikmyndir frá
Efri-Rínardal o.fl.
Á MORGUN, laugardag, sýnir
félagið Germania frétta og
fræðslumyndir. V erða frétta-
myndirnar um markverða við-
burði í Þýzkalandi í september
sl. þ.á,m. frá veðreiðum í Ham-
borg og nýlega byggð skip til
björgunar ur sjávarháska.
Fræðskumiynidimar verða
tvær. Eru þær báðar í lituim, önn
ur um frágang á alls konar dúk-
Uím til fatagerðar og hibýla-
prýði, en hin um Rínarfljó'tið,
þar sem það fellur úr Boden-
vatni um Alpafjöllin niður á
jafnsléttuma. Er landslag þar
um slóðir sérkennilegt og eitt
hið fegursta í Bvrópu. En forn-
ar borgir og kaatalar frá mið-
öldum setja einnig svip sinn á
umhverfið.
Kvikmyndasýningin verður í
Nýja bíói og hefst kl. 2 e.h. Öil-
um er heimill aðgangur, börnum
þó einungis í fylgd með fuilorðn
um.
Hafnar framkvœmdir aö
fjöliðjuveri Iðngarða
r *
Aætlaður byggingakostnaður 150 milBj. kr.
í GÆRMORGUN kl. 9 voru hafn-
ar framkvæmdir við f jöliðjuver-
ið, sem félagið Iðngarðar ætlar
að reisa i Sogamýri við Grensás-
veg. AUmargt manna var saman-
komið þama, þegar fyrsta
„skóflustungan“ var tekin, þcirra
á meðal Jóhann Ilafstein iðnaðar-
málaráðherra og Geir Haligríms-
son borgarstjóri. Athöfnin hófst
með ávarpi Sveins Valfells, for-
manns f éiagsst jórnar Iðngarða,
en í þvi rakti hann aðdraganda
að stofnun félagsins. Áætlað er
að vinna fyrir um 30 miUjónir
króna í ár, en alls mun kostnað-
urinn við framkvæmdir nema um
150 milljónir króna.
Við erum saman komin hér i
dag í því tilefni, að hér eru að
hefjast byggingarframkvæmdir
til úrlausnar húsnæðisvandamáli
nokkurra aðila er iðnaðarstarf-
semi stunda í þessum bœ. Þetta
mál snertir ekki aðeins iðnaðar-
menn og iðnrekendur, heldur og
bæjaryfirvöldin. Því var það, að
þáverandi skipulagsstjóri Reykja
víkurborgar, Gunnar Ólafsson, og
eftir að hafa kynnt sér fyrir-
komulag um lausn slíkra mála
erlendis, tók þetta mál til athug-
unar og hélt erindi á félagsfundi
Félags íslenzkra iðnrekenda 22.
nóvember 1958, þar sem hann
lagði fram tiilögur sínar um fjöl-
iðjuver.
í framhaldi af þessum fundi
leitaði Félag íslenzkra iðnrek-
enda samstarfs við Landssam-
band iðnaðarnmnna um að vinna
að framgangi þessa máls, og var
skipuð samstarfanefnd milli þess
ara tveggja samtaka er fékk
nafnið Grensásnefnd í daglegu
tali. Hugmyndin virðist að dómi
hugsandi manna vera skynsam-
leg. Ea góðar hugmyndir eru
Jóliann Hafstein
ekki einhlitar, það þarf og afl
þeirra hluta er gera skal. Iðnað-
urinn hefur átt erfitt uppdráttar
með lausn fjárfestingarmála
sinna, því að hann hefur fram að
þessu ekki haft sjóði á borð við
hina atvinnuvegi þjóðarinnar er
séð gætu honum fyrir nægilegu
lánsfé. Þvi tafðist nokkuð að
vinna að framkvæmd þessa máls,
þar til núverandi ríkisstjórn
lagði til hliðar 10 milljónir króna
af láni því, sem á sínum tíma var
tekið í Bretlandi og sem verja
skyldi til hugmyndarinnar um
fjöliðjuver. Mál þetta fékk þá í
sig nýjan lífsanda, og gengið var
til stofnunar félagsskapar þeirra
aðila, er áhuga höfðu á þessu
máli og hlaut sá félagsskapur í
skírninni nafnið Iðngarðar. Var
að stofnuninni unnið í góðu sam-
starfi miUi Félags íslenzkra iðn-
rekenda og Landssambands iðn-
aðarmanna og öllum meðlimum
þessara tveggja félagssamtaka
gefinn kostur á þátttöku. Eftir
að ljóst var, hve margir yrðu
með í fyrstu lotu, var farið að
vinna að frekari undirbúningi
málsins, gerðar teikningar, áætl-
anir um framkvæmdir, fjár-
magnsþörf, tímaáætlun ásamt
lánsfjárþörf. Þetta var allt gert
í nánu og góðu samstarfi við Iðn-
aðarmálaráðuneytið svo og yfir-
völd Reykjavíkurborgar, sem nú
hafa veitt lóð undir framkvæmd-
imar. Málið hefur og verið skýrt
fyrir yfirvöldum lánastofnana
landsins, svo sem Seðlabankan-
um og Framkvæmdabankanum,
sem sýnt hafa hugmyndinni skiln
ing og vilja, til úrlausnar öfiun-
ar nauðsynlegs lánsfjár.
Að loknu ávarpi Sveins Val-
fells, tók iðnaðarmálaráðherra
Jóhann Hafstein til máls. Gladd-
ist hann yfir þessum framkvæmd
um, sem hann kvað einkennast
af stórhug og áræði, þeirra, sem
að baki stæðu. Gengu þeir síðan
Sveinn Valfells
— Afhendingar-
skráin
Framhald af bls. 1
«ð tveimur embættismönnum,
Palle Birkelund, ríkisbókaverði,
og Peter Skautrup, prófessor í
Árósum, var falið, í embættis-
nafni, að fara yfir Ámasafn og
Ibenda á þau handrit, sem af-
faendingarskilmálarnir yrðu að
taka til. Báðir tóku þeir persónu-
lega þá afstöðu tii máLsins, að
ekki ætti að skipta safninu, en
gengu að verkinu að boði ráðu-
neytisins.
1 Skrá þessa, sem tekur til þess,
er kennslumálaráðuneytið telur,
að Árnasafn eigi að afhenda ís-
lendingum, ef lagafrumvarpið
nær fram að ganga, hefur safns-
stjórnin ekki til þessa fengið að
6já. Það hefur því fram á þennan
dag verið bæði dönskum málvís-
indamönnum og erlendum starfs-
bræðrum þeirra ókunnugt með
öllu, hvaða handrit gert væri ráð
fyrir að afhent yrðu. Hin leyni-
lega skrá hefur til þessa verið
talin árangur samningaviðræðna
kennslumálaráðuneytisins og ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar og
hinna sérfróðu samningamanna
hennar, Sigurðar Nordals og
Einars Ólafs Sveinssonar. Þetta
er að vísu mikið til rétt, en í
ekránni er því lýst yfir, að þar
sé miðað við óskalista íslendinga.
í formála að skránni segir orð-
rétt: „Óskalisti sá, sem borizt hef
ur frá íslendingum, hefur verið
grandskoðaður með tilliti til skil-
mála þeirra, sem greindir eru í
lögunum, og hefur verið komizt
að þeirri niðurstöðu, að eftirfar-
andi handrit úr Árnasafni ætti
að öllum líkindum að afhenda.
Það skal þó tekið fram, að nokk-
ur fljótaskrift er á yfirferð þess-
ari og endanleg ákvörðun fellur
1 hlut fjögurra-manna-nefndar-
innar, sem um getur í frumvarp-
inu. — Þau vafa-atriði, sem til-
greind eru á meðfylgjandi skrá
taka einungis til hluta þessara
handrita".
Fyrrgreind skrá um handrit
þau, sem vafi leikur á um, er
viðbót við hina löngu skrá, sem
Berlinske Aftenavis birtir, og er
að sjálfsögðu sérstakt áhugaefni
vísindamanna.
Berlingskie Aftenavis skýrir
einnig frá því, að innan skamms
muni birtast í blaðinu ummæli
vísindamanna um skrá þessa.
Blaðið hefur haft tal af prótfes6-
or Bröndum-Nilsen og spurt,
hvað hann hafi þekkt til skrár-
innar til þessa. „Ekkert annað en
það“, sagði prófesoorinn, „að
skrána gerðu tveir embættis-
menn, sem ráðherrann hafði gef
ið fyrirmæli þar að lútandi og
m.a. um að nota „menningararf“
sem mælikvarða á afihendingu
handritanna.. Samkvæmt þes&u
hafa umræddir emibættismenn
því samið skrá sína, ekki skrá
um það, sem þeim þótti sjálfum
eiga að afhenda, heldur skrá
um handrit þau, er þeir hlutu
að telja innan þess ramtna, sem
frumvarpið setti. Að þeir voru
sjálfir ósammála skránni, má
Ijóst vera af því, að þeir undir-
rituðu báðir mótmæli vísinda-
mannanna gaga afihendingu hand
ritanna. Grundivallarraglur þær,
sem rá'ðherrann hefur farið eft-
ir varðandi fyrirmaeli um, hvern-
ig velja skuli handritin, by.ggj -
ast að öllurn líkindum á samn-
ingaviðræðum við fulltrúa ís-
Ien,din.ga“. Blaðið spyr: „Hafið
þór eða handritanetfndin fengið
skrána síðan 1961?“ „Hún hefur
hvorki verið löigð fyrir mig né
nefndina". „Teljfð þér hana í
samræmi við skjlmála lagafrum
varpsins?" „Eftir lauslegt yfir-
lit þykir mér sem þó nokkur
'hamdritanna geti ekki með réttu
talizt innan þess ramma, sem
miða átti við. Annars er það
sikioðun baaði nefndarinnar og
sjálfs míns, að mælikvarði lag-
anna sé hvorki viðunandi né full
gildur, þar sem við viljum halda
okkur við skipulagsskrá safnsins
og gildandi reglur um bókasöfn
Og önnur söfn, sem kvéða svo á,
að alit það sem hefð sé komin á
að tiiheyri einfaverju safni, skuli
vera þar áfram.
Fréttastofa Ritzaus hefur lagt
upplýsingar þær, sem birtar eru
í Berlingsine Aftenavis fyrir K
B. Andersen, kennslumálaráð-
herra, sem segir: „Hér er ekki
um neina leynilega skrá að
ræða. Það hefur löngu verið á
vitorði manna, að skrá þessi
væri til. Það er heldur ekkert
ósanngjarnt, að slík skrá sé gerð,
til þess að menn geti gert sér
einhverja grein fyrir því, sem af
hending handritanna taki til, þeg
ar þar að kemur. Minnihluti
nefndarinnar nefndi einnig á
sinum tíma ákveðin daemi".
Fréttastofan spyr, hvort skrá I
þessi verði lögð fyrir þjóðþings-
nefndina, sem fjalla á um hand-
ritafrumvarpið ásamt öðru efni.
„Ef nefndin óskar þess, mun
hún að sjálfsögðu fá hana“, svar
aði ráðherrann. Þjóðþingsnefnd-
in hefur kosið sósíaldemókratann
Poul Nilsson sem formann og
Ib Thyregod, úr Vinstriflokiknum
sem varaformann. Á fyrsta fundi
nefndarinnar lofaði Nilsson
henni nægum tíma til afgreiðslu
á málinu. Nefndin hættir ekki
störfum fyrr en svar hefur feng
izt við öllum sanngjörnum spurn
ingum. Nilsson var meðmæltur
afhendingu handritanna árið
1961, Thyregod á móti, en er nú
á annarri skoðun. Nefndin mun
veita Árnasafnsnefnd áheyrn og
að öllum líkindum einnig heim
sækja safnið.
Hans S0lvh0j, menningarmála-
ráðherra, hefur sótt um aukna
fjárveitingu til fjármálanefndar
þjóðþingsins og farið fram á
271.000 króna (danskra) fjár-
veitinigu til Norræna hússins í
Reykjavík. Nefndin hefur þegar
fjallað um umsókn ráðherrans
á vikulegum fundi sínum og ekki
orðið við henni. Sagði hún, að
hér væri um að ræða 100% hækk-
un á áætluninai síðan 1962 og
bað ráðherrann um að gera ná-
kvæma grein fyrir öllum máta-
vöxtum.
Þá skrifar Berlinske Aftenavis
í ritstjórnargrein um hina leyni-
legu handritaskrá, m.a., að hún
sé samin af vísindamönnum, sem
ekki séu sérfræðingar á sviði
handritarannsókna og hinir raun
verulegu sérfræðingar í rann-
sóknum fornra handrita hafa
aldrei fengið skrá þessa til yfir-
lits og álitsgerðar og ekki einu
sinni fengið tækifæri til þess að
kynna sér það, sem hún hefiur
að geyma. Merkt „leyndarskjal"
var hún lögð fyrir þjóðþings-
nefndina, sem þá fjallaði tim mál-
ið, en aðrir þingrrtenn fengu
hana ekki augum litið Árið 1961
baS þjóðþingsnefndin Árnasafn
um að greina frá skoðunum sín-
um á Ijósmyndun og viðgerðum
á þeim handritum, sem ráð væri
fyrir gert að afhenda. Svaraði
forstöðumaður safnsins, Jón
Helgason þá því til, að hann
gæti ekki orðið við óskum nefnd-
arinnar, m.a. vegna þess að safn-
ið hefði ekki fengið vitneskju
um það hvaða handrit stjórnin
legði til að afhent yrðu. Vís-
indamenn safnsins voru þannig
ekki spurðir ráða og þeim var
heldur ekki tilkynnt, hverjar
hefðu orðið niðurstöður þeirra
manna annarra, sem um málið
fjölluðu.
Viku eftir að vakin var athygli
á þessu, var laigafrumvarpið tek-
ið til 3. umræðu í þjóðþinginu.
Það er dönskum stjómarvöldum
til vansæmdar, að slíkri skrá
skuli ámm saman hafa verið
haldið leyndri fyrir þeim vís-
indamönnum dönskum, sem
beinna hagsmuna eiga að gæta.
„Það er svo að sjá sem stjórnar-
völdin hafi af ásettu ráði reynt
að varna því að þeir, sem settir
voru til þess að gæta þessa
sagnafjársjóðs, fengju nokkrar
upplýsingar um málið“, segir
Berlinske Aftenavis að lokum.
fram, ræðumennimir, I átt til
mikillar skurðgröfu, og með
henni var tekia fyrsta „skófilu-
stungan", ef svo má orða það, að
þessum miklu framkvæmdum
Iðngarða.
í stjóra félagsins eru þessir
menn: Sveinn VaJfells, formaður,
Sveinn K. Sveinsson, Guðm.
Halldórsson, Tómas Vigfússon og
Þórir Jónsson.
— Dæmdir
Framhald af bis. 24.
tollyfirvöldum í té ranga tnn-
kaupareikninga yfir varafaluti
tveggja bifreiða, í því skyni að
reyna að komast hjá greiðshi
tolia af þeim að fjárhæð rúm-
lega 26 þús. kr.
Óskar Agnar var dæmdur I 12
mánaða fangelsi og Sigurður í 7
mánaða fangelsi en gæzluvarð-
haldsvist þeirra í nokkra daga
var látin koma til frádráttar refs-
ingunum.
Þé var óskar Agnar sviptur
rétti tii að reka smásölu ævi-
langt.
Eimskipafélag fslands hf bafði
eigi uppi fébótakröfur í málinu
Iþar eð Óskar Agnar hafði sett
eignir að veði fyrir fjártjóni £é-
lagsins.
Loks var ákærðu gert að greiða
in solidum allan kostnað sakar-
innar, þar með talin saksóknar-
laun til ríkissjóðs og máisvarn-
arlaun skipaðs verjanda þeirra,
Kristjáns Eiríkssoar, hri., sam-
tals kr. 12.000,00.
Ákærðu hafa óskað eftir því að
málinu verði áfrýjað til Hæsta-
réttar.
(Frá Sakadómi Reykjavíkur).
/ILHJÁLMUB ÁBNASOM fcri.
TÓMAS ÁRNASON hdl
LÖCFRÆÐISKRIFSTOFA
IWarknkalnisiifti. Siiuar Z4II3S og 103117