Morgunblaðið - 04.05.1965, Blaðsíða 8

8
MORGU N BLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. maí 1965
^'asíHgi
Frunrtvarp um lausn flugmannaverk-
fallsins afgreitt sem lög
í GÆR fór fram í Neðri deild
3. og síðasta umræða um frum-
varp um lausn kjaradeilu at-
vinnuflugmanna og urðu þá enn
talsverðar umræður um frum-
varpið. Þar komst Ingólfur Jóns-
son flugmálaráðherra svo að
orði, að ríkisstjórnin og stuðnings
flokkar hennar vilji, að deilu-
mál séu leyst með frjálsum samn
ingum, og ríkisstjórnin hefur
aldrei og mun ekki skerast i leik-
inn, nema hrýn nauðsyn heri til,
eftir að samningatilraunir hafa
farið út um þúfur.
Þá lauk einnig annarri um-
raeðu í Neðri deiid um frumvarp
um loðdýrarækt og var það sam-
þykkt til &. umræðu, en tillaga
um að vísa málinu til ríkisstjórn
arinnar vax félld.
Frumvarp Magnúsar Jónssonar
um hann við tóbaksauglýsingum
var einnig samþykkt til 3. um-
raeðu með þeirri breytingartil-
lögu, að auglýsa megi verð á
tóbaki.
NEÐRI DEID.
Lausn kjaradeilu flugmanna.
Frumvarp um lausn kjaradeilu
atvinnuflugmanna, var nú, sem
að framan greinir, til síðustu um
ræðu, og tók Sigurvin Einarsson
(F), fyrstur þar til máls. Beindi
hann þeirri spurningu til flug-
málaráðherra, Ingólfs Jónssonar,
hve langur tími myndi.líða, frá
því að þetta fumvarp myndi taka
gildi sem lóg, þar til að gerðar-
dómurinn kvæði upp úrskurð
sinn um kjör flugmanna og hann
tæki gildi.
Lúðvík Jósefsson (Alþbl.) sagði
m.a., að framkoma ráðherrans í
umræðum um þetta frumvarp
hefði verið óverjandi, sökum þess
að ríkisstjórnin legði hér fram
þýðingarmikið frumvarp, en tæki
síðan engan þátt I efnislegum
umræðum um það. Kvaðst hann
vilja fá að vita, hvort einhverjar
alvarlegar tilraunir hefðu verið
gerðar til þess að ná samkomu-
lagi sín á milli af aðilum verk-
fallsins nú um helgina. Þá kvaðist
Lúðvík ennfremur telja, að þessi
lausn á verkfallinu kynni að
verða til þess, að flugmenn hjá
Loftleiðum segðu upp starfi sínu.
Það gæti einnig haft mjög slæm
áhrif á aðrar vinnudeilur, sem
framundan eru. Taldi Lúðvík, að
Yinnuveitendasambandið myndi
eiga stóran þátt í framkomu frum
i
! varpsins. Sagði hann, að miklu
I betra yrði að fresta málinu og
• skipa sáttanefnd við hlið sátta-
semjara, og sagðist hann ekki
] trúa öðru en því, að þá myndi
finnast lausn á þessari deilu á
; ekki lengri tíma en svo sem einni
, viku.
Ingólfur Jónsson, flugmálaráð
herra kvaðst hafa verið fáorður
í umræðum um frumvarpið
vegna þess, að hann hefði ekki
viljað setja sig í
dómarasæti né
taka afstöðu
með öðrum aðil
anum. Va-rðandi
fyrirspurnir þær
sem fyrir hann
hefðu verið lagð
ar, þá væru þær
þess eðlis, að
fyrirspyrjendur
hefðu vitað um þær. Samgöngu
málanefndir beggja þingdeilda
hefðu kallað fyrir sig flugmenn-
ina, flugmálastjóra og forsvars-
menn Loftleiða og fengu svarað
þeim fyrirspurnum sem fyrir
þessa aðila voru lagðar. Varðandi
spurningu Sigurvins, þá hefði
hann spurt beinlínis um það, sem
stæði í frumvarpinu sjálfu, en
þar segði m.a., að ákvarðanir
gerðardóms skulu gilda frá gild-
istöku laganna til 1. febr. 1966.
Ráðrerrann sagðist hins vegar
ekki geta svarað því, hversu
langan tíma það tæki hjá gerðar
dómnum að kveða upp dóminn.
Það hefði ekki tekið mjög lang-
an tíma að kveða upp úrskurð
í verkfræðingadeilunni, en gerð
ardómsmennirnir yrðu vitanlega
að hafa þann tíma, sem þeir telja
sér nauðsynlegan.
Hvað snerti spurningu Lúðvíks
Jósefssonar, sagði ráðherrann að
samningar hefðu verið reyndir
frá því fyrir heigina en ekki tek-
izt. Ráðherrann tók það fram, að
ríkisstjórnin og stuðningsflokkar
hennar vildu að deilumál séu
leyst með frjálsum samningum,
og ríkisstjórnin hefur aldrei og
mun ekki skerast í leikinn nema
brýn nauðsyn ber til, eftir að
samningatilraunir hafa farið út
um þúfur. Verkfallið hefði nú
staðið í mánuð og tjónið af völd
um þess væri ekki aðeins fyrir
Loftleiðir, flugmennina og starfs
fólk Loftleiða, en það sem þyngst
væri á metunum, væri, að það
væri tjón fyrir þjóðina í fieild
og tjón fyrir flugmálin.
Ráðherrann sagði ennfremur,
að ríkisstjórnin vildi ekki, að
þetta verkfall héldi áfram.
Stjórnarandstæðingar vildu, að
verkfallið héldi áfram, en hann
kvaðst ætla, að flugmenn vildu
ekki, að verkfallið héldi áfram.
Þeir myndu vitanlega helzt
vilja, að verkfallið leystist með
frjálsum samningum, en a.m.k.
margir flugmenn vildu heldur,
að það væri leyst með þessum
hætti, en að það héldi áfram.
Ráðherrann kvaðst geta tekið
undir það með Lúðvík Jósefs-
syni, að það væri æskilegast að
verkfallið yrði leyst með frjáls-
um samningum. Sú leið virtist
hins vegar lokuð. Hún hefði ver
ið þrautreynd á mörgum fund-
um, sem sáttasemjari ríkisins
hefði stjórnað, og sér kæmi ekki
til hugar, að sáttasemjari ríkis-
ins hefði haft önnur og lakari
vinnubrögð í frammi með tilraun
ir til þess að leysa þessa deilu
heldur en aðrar deilur.
í umræðum þessum tóku til
máls, auk framangreindra ræðu
manna þeir Þórarinn Þórarins-
son, Björn Pálsson og Eðvarð
Sigurðsson, en síðan var frum-
varpið afgreitt sem lög, að við-
höfðu nafnakalli með 20 atkv.
gegn 16. Einn þingmanna, Björn
Pálsson greiddi ekki atkvæði.
Frumvörp afgreidd sem lög í gær
í gær voru eftirfarandi frum-
vörp afgreidd í Neðri deild sem
lög frá Alþingi: Frumv. um veit
ingu ríkisborgararéttar. frumv.
um breytingu á lögum um ráð
stofun erfðafjárskatts; frv. um
heimild fyrir ríkisstjórnina um
að taka innlent lán að upphæð
75 millj. kr.; frumv. um húsnæð
ismálastofnun ríkisins, auk frv.
um laúsn kjaradeilu flugmanna.
Önnur mál.
Frumv. um breytingu á lögum
um tékka var samþykkt til 3.
umræðu. Frumv. um breytingu
á víxillögum var afgreitt til Efri
deildar og einnig frumv. um
lausaskuldir iðnaðarins; frumv.
um dráttarbrautir og skipasmíða
stöðvar, og frv. til ljósmæðra-
laga. Frv. um breytingu á lög-
um um hin sérstöku eftirlaun,
samkv. fjárlögum var vísað til
3. umr. Frumv. um skólakostn-
að var samþykkt til Efri deildar.
Frumv. um breytingu á lögum
um atvinnu við siglingar var vis
að til 2. umr. og sjávarútvegs-
nefndar. Þá var frv. um heimild
til notkunnar á kvóta íslands hjá
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum visað
til 2. umr. og fjárhagsnefndar.
EFRI DEILD.
Rannsóknir í þágu atvinnu-
veganna.
Gylfi Þ. Gíslason mennaamála-
ráðherra mælti fyrir frumvarpi
um rannsóknir í þágu atvinnu-
veganna, en frá þessu frumvarpi
hefur verið skýrt ítarlega áður
í blaðinu. Hefur Neðri deild þeg
ar samþykkt frumvarpið, og náð
ist þar mjög almenn samstaða
um það.
Gils Guðmundsson (Alþbl.)
sagði m.a., að það yrði að teljast
miður farið, að Efri deild ætti
einungis kost á að fjalla um þetta
frumvarp nú, þegar aðeins væri
um ein vika til þinglausnar og
sem væri mesti annatimi þings-
ins. Var frumvarpinu síðan vís-
Tekur sæti
á Alþingi
Kafn Pétursson
í GÆR TÓK Ratfn Pétursson,
framkvæmdastjóri á Flateyri og
þriðji varamaður Sjálifstæðis-
flokksins 1 Vestfjarðakjördæmi
sæti á Alþingi í stað Þorvalds
Garðars Kristjánssonar, sem
verður fjarverandi um sinn. Var
kjörbnéf Rafns Péturssonar sam-
þykkt samíhljó'ða. Hann hefur
ekki átt áður sæti á AlþingL
r >*' _
Ahrif ískrapa á rekstur Búrfellsvirkjunar
Á MIDAI. fylgiskjala með frum-
varpi því um Iandsvirkjun, sem
lagt var fram á Alþingi í gær, er
greinargerS frá raforkumála-
stjóra, Jakob Gíslasyni, um áhrif
iskrapa á rekstur Búrfellsvirkj-
unar og er þar komizt svo að
orði:
Þeim, sem unnið hafa að undir
búningi Búrfellsvirkjunar, hefur
alla tíð verið ljóst, að gera verð-
ur ráð fyrir ístruflunum við þá
virkjun. Þess vegna miðast allt
fyrirkomulag mannvirkja við að
gera slíkar truflanir sem hættu
minnstar. Gert er ráð fyrir að
aðskilja ís og vatn, skola iskrap
anum yfir stíflu, en veita hreinu
vatni inn í veituskurðinn og á-
fram að stöðinni. Þetta fyrir-
komulag er nú verið að útfæra
með módeltilraunum.
Töluvert magn af vatni þarf til
að skola ískrapanum fram hjá
inntakL Til að gera sér grein
fyrir þessu var tíu ára-tímabilið
frá 1953 til 1963 athugað og reikn
að ú,t, hversu mikið vatn hægt
væri að nýta til raforkufram-
leiðslu, þegar búið er að skola
ísnum yfir stíflu. Þetta var gert
á þann hátt, að reiknað var út
ísskriðið frá degi til dags og það,
ásamt nauðsynlegu skolvatni,
dregið frá daglegu rennslL Á
þennan hátt fæst áætlun um,
hversu mikið íslaust vatn er fyrir
hendi til raforkuframleiðslu á
hverjum degi og þá jafnframt
hversu mikill hinn árlegi orku-
skortur yrði.
Þessi reikningsaðferð á aðeins
við, meðan engin miðlun er í
ánni og rennslið óbreytt frá því,
sem verið hefur. Eftir að miðlun
úr Þórisvatni er fengin, þá ætti,
reikningslega séð, allur orku-
skortur að vera úr sögunni. Engu
að síður er gert ráð fyrir nokkr-
um orkuskorti eftir að miðlunin
hefur fengizt.
Þessir reikningar voru gerðir
í þeim tiigangi að finna hversu
miklar ístruflanir gætu orðið.
Þess vegna voru allar forsendur
reikninganna hafðar þannig, að
ísskriðið yrði reikningslega sem
mest: v
1. ísskriðið var reiknað út miðað
við veðurlýsingu á Hæli í
Gnú.pverjahreppi, en Hæll er
25 km. vestan við Búrfell og
í 130 m .hæð. Til að staðfæra
veðurlýsinguna var hitastig
ið lækkað um 2°C og vind-
styrkleikinn aukinn um eitt
vindstig.
2. Reiknað var með, að ís mynd
aðist á 7 ferkm. opnum vatns
fleti.
3. Daglegt rennsli var fengið úr
skýrslum Vatnamælingadeild-
ar.
4. Gengið var út frá þeirri for-
sendu, að hlutfallið milli íss
og skolvatns væri: einn hlutur
af hreinum ís á móti fjórum
hluturri af hreinu vatni miðað
við þyngd.
5. Gert var ráð fyrir, að stöðin
hefði orðið að ganga með fullu
álagi á meðan á ístruflun
stæði.
Miðað við þessar forsendur
verður meðal árlegur áfl og orku
skortur eins og sýnt er í eftir-
farandi töflu:
Meðal árlegur afl og orkuskortur
Reikn.legur skortur
á afli á orku
Ár MW GWh
1969 ..... 1
1970 2
1971 35 3
1972 25 6
1973 60 10
1974 12
1975 60 12
(MW=megawött;
GWh=gigawattstundir)
að til 2. umr. og menntamála-
nefndar.
Húsmæðrakennaraskóli íslands.
Þá var frumv. um Húsmæðra
kennaraskóla Islands, sem var til
3: umr. afgreitt til Neðri deildar.
— Öryggisráðið
Framhald af bls. 2
í Ameríku komist undir yfirráð
kommúnista.“
Þessi ummæli forsetans hafa
gefið tilefni til bollalegginga um
það, hvort Bandaríkjastjórn ætli
þar með að taka upp þá stefnu
að taka í taumana með hernað-
aríhlutun í hvert sinn, sem ein-
hverju Ameríkuríki virðist sú
hætta búin, að kommúnistar þar
taki völd. Bkki hafa bandarískir
embættismenn viljað segja neitt
um það í dag.
Þúsundir bíða
brottflutnings
Jahnson upplýsti í ræðu sinni,
að um það bil þrjú þúsund er-
lendir borgarar frá þrjátíu ríkj-
um hefðu verið fluttir brott frá
Dóminkanska lýðveldinu með
bandarískum skipum og flugvél-
um. Þó biðu enniþá brottflutn-
ings u.þ.b. fimm þúsund manns,
þar af fimmtán hundruð Banda-
ríkjamenn, og yrði að hraða
brottflutningi þessa fólks eftir
mætti. Hann sagði brýna nauð-
syn að senda matvæli, lyf og
hjúkrunargögn til landsins, þar
sem hundruð líka hefðu legið á
götum Santo Domingo dögum
saman og gætu valdið hættu-
legum sjúkdómuBn. Á fundi sam
taka Ameríkurí'kja, sem haldirm
var í dag var samþykkt, að
bregða skjótt við þessum til-
mælum forsetans. Annars hefur
íhlutun Bandaríkjamanna verið
mjög svo umdeild á þeim vett-
vangi, éinkum hafa fulltrúar
Venezela og Perú gagnrýnt hana.
Dagblöð í Brasilíu hafa einnig
skrifað barða gagnrýni á af-
skipti Bandaríkjanna.
Samtokin hafa þó þegar sent
til landsins fimm manna sendi-
nefnd er rannsaka á ástandið
þar, — en að því er NTB-frétta-
-stofan segir, hafa meira en þús-
und manns týnt lífi í átökunum
að undanföirnu og a.m.k. 1200
særzt meira eða minna. Efnalegt
tjón er metið á milljónir dollara.
★ 1000 fallnír
Frá Santo Domingo berast
þær fregnir, að þar sé heldur
að færast í friðarótt þótt heyra
mætti skothvelli af og til i allan
dag. Bandarískir hermenn hafa
opnað leiðina milli borgarinnar
og flugstöðvarinnar, San Isidnx
í borginni hefur eirmig verið
komið upp einskoraar „aliþjóða-
svæði“ til þess að reyna að
vernda líf erlendra borgara. Út-
gönguibann er í borginni eftir kL
6 síðdegis.
AP- fréttastofan hafði í dag
eftir læfcninum WiUsam Sanders,
sem fer með embætti fram-
kvæmdastjóra Samtaka Ameríku
ríkjanna, að Santo Domingo
væri að mestu rafroagnslaus og
matvælaskorur farinn að gera
vart við sig. Símasamband var
stopult orðið vegna mikils álags.
★ Ósk Kúbu athyglisverð I
Öryggisráð Sameinuðu Þjóð-
anna kom saman til furadar sið-
degis í dag, sem fyrr segir, að
krafu fulltrúa Sovétríkjanna,
Federerakos. Krafðist Federenko
þess i ræðu sinni á furadinum, að
Örygigisráðið fordæmdi „árásar-
aðgerðir Bandaríkjanna gagn-
vart Dominikanska lýðveldinu“,
1 eins og hann koimst að orði og
*krefðist þess jafraframt, að allir
bandarískir hermenn yrðu þeg-
ar þaðan á brott. Þegar forseti
ráðsiras tiikynnti, að fulltrúi
Kúbu hefði óskað eftir að taka
þátt í umræðum Öryggisráðs-
ins, sagði Adlai Steverason, aðal-
fulltrúi Bandaríkjanna, það
mjög atihyglisvert, að Kúba teldi
sig eiga eirahverra hagsmuna að
gæta í þessu máli. — Væri vLssu
lega fróðlegt að heyra skýring-
ar fulltrúans á þeim þætti, sem
Kúba óumdeilanlega ætti í því
að uppreisninni skyldi beitt |
þágu komxraúnismans.