Morgunblaðið - 30.05.1965, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 30. maí 1965
Eskimóar á ísafirði fyrir 40 árum
Frú Thyra Juul rifjar upp gamEar minningar
VITAÐ er, að sumir útlend-
ingar halda, að hér á íslandi
muni þeir hitta bæði Eskimóa
o% hvítabirni, og verða sjálf-
sagt furðu lostnir, þegar þeir
komast að hinu sanna, að hvor
ugt er hér, nema máske hvíta-
birnir í einstöku ísavetrum.
Hitt er þó staðreynd, að fyr-
ir hérumbil 40 árum gerðu
Eskimóar eins konar innrás
í lsafjörð, og skal hér nánar
greint frá henni. Við hittum á
dögunum fyrrverandi lyfsaia-
að stofna nýlendu Eskimóa 1
Scoresbysund, sem er á aust-
urströnd Grænlands rétt norð-
an við 70. gráðu norðlægrar
breiddar.
Var ákveðið í því skyni að
flytja hóp af Eskimóum frá
Angmagasalik, sem er rétt
sunnan við 66. breiddargráðu.
í því skyni var fengið Græn-
landsfarið Gústav Holm. Til
ísafjarðar kom skipið í sept-
ember 1925 og hafði meðferð-
is 86 Eskimóa, að meðtöldum
nýlendu, var Höigh, og var
hann einnig með í förinnL
Einnig var þarna með gull-
falleg ljósmóðir og maður
hennar, sem var bóndi. Árið
áður, 1924, komu þeir til ísa-
Eskimóarnir keyrðir inn í skóg á ÍS-5.
frú frá ísafirði, frú Thyru
Juul, sem nú býr hér í Reykja-
vík. Frú Thyra man vel eftir
þessum atburðum, var raunar
ein þeirra, sem sáu um mót-
tökur allar, og á margar mynd
ir frá þessari skemmtilegu
heimsókn.
Hver voru svo tildrög þess-
arar heimsóknar Eskimóa til
ísafjarðar? spyrjum við.
Þau munu hafa verið, að
landkönnuðurinn Ejnar Mikk-
elssen, sem kom hér til lands
fyrir skömmu, ákvað að reyna
börnum, 65 hunda og að auki
skinnbáta, konubáta og kaj-
jakka. Meðferðis var einnig
séra Abelsen, sem skyldi vígj-
ast til prests í Scoresbysund,
og einnig var með prófastur
í Kaupmannahöfn, Schulz-
Lorenzen, sem fyrr hafði ver-
ið prestur á Vestur-Grænlandi
og gat þessvetgna vígt séra
Abelsen upp á grænlenzku.
Vígslan fór fram í ísafjarðar-
kirkju að viðstöddum fjöl-
mörgum íslenzkum prestum.
Forstjóri fyrir hinni nýju
Grænlandsfarið Gustav Holm á Isafjarðarhöfn.
Margir Danir komu til 0kk-
ar á ísafirði, þeirra á meðal
Knud Rasmussen, sem kom
þangað í fylgd með Fontenay
sendiherra.
Þér eruð dönsk, frú Juul,
hvernig stóð á því, að þér
gerðust lyfsalafrú á ísafirði?
Við gengum mikið þar á fjöll,
fjörður er skemmtilegur bær.
og minnist ég sérstaklega út-
sýnis frá HafrafellL Við áttum
þar yndisleg ár, oig enn þann
dag í dag held ég sambandi
við fsfirðinga, sem nú eru í
Reykjavik.
Framhald á bls. 14.
Frú Thyra Juul á ísafirði 1925
spyrjum við.
Ég er fædd í Skive hjá Vi-
borg við Limafjörðinn. Ég
lærði lyfjafræði og þó kynnt-
ist ég manninum mínum sál-
uga, Gunnari Juul, en elzti
bróðir hans, K. Juul, kenndi
okkur. Margir eldri lyfjafræð-
ingar hérlendis muna eftir
honum. 3 bræðurnir voru
lyfjafræðingar.
Við fluttumst til fsafjarðar,
og þar vorum við í 25 ár. ísa-
Ejnar Mikkelsen
landkönnuður.
Höigh, forstjóri nýlendunnar
með fjölskyldu sína.
Eskimóar og gestgjafar inni i skógL
Ebbe Munck, sendiherra.
Myndin er tekin inni í Skógi. Frá vinstri: Fontenay, sendi-
herra, snýr baki í ljósmyndarann, Knud Rasmussen, land-
könnuður, óþekktur, frú Tyrra Juul, Westermann skipherra,
Gunnar Juul, lyfsali.
Kirkjufólkið á tröppum ísafjarðarkirkju. Séra Abelsen fremstur, en i hópnum má kenna þessa
íslenzku presta: Séra Magnús Jónsson, Stað í Aðalvík, Séra Pál Stephensen, Holti í Önundar-
firði, Séra Óla Ketilsson, í Ögurþingum, Séra Böðvar Bjarnason, Hrafnseyri, Séra Sigurgeir
Sigurðsson, ísafirði, síðar biskup, Séra Sigtrygg Guðlaugsson, Núpi, og loks er danski pró-
fasturinn Schulz-Lorenzen. Ljósmóðirin er til hægri við séra Abelsen, hinn nývígða presL
fjarðar til undirbúnings þess-
ari nýlendustofnun Ejnar
Mikkelsen, en hann er nú
frægur blaðamaður og nú
heiðursborgari í Scoresbysund,
ag Ebbe Munck, sem síðar var
sendiherra Dana í Thailandi.
Hann var einnig með Mikkel-
sen í Reykjavík fyrir skömmu.
Mikkelsen var annars tíður
gestur á heimili okkar, því að
hann kom oft til ísafjarðar.
Við á ísafirði reyndum að
gera það, sem við gátum fyrir
þessa sérkennilegu gesti okk-
ar. Við buðum þeim inn í skóg,
gáfum þeim súkkulaði og sæt-
indi, en þeir bjugigu um borð
í Gustav Holm, meðan þeir
dvöldust á ísafirði. Einnig
buðum við þeim í kvikmynda-
hús, og það var gaman að sjá,
hve þeir urðu glaðir, þegar
þeir sáu Knud Rassmusen á
kvikmynd, en hann þekktu
þeir.
Til að launa okkur móttök-
urnar höfðu þeir kajakasýn-
ingu á Pollinum, hvolfdu þeim
og léku alls kyns kúnstir á
Pollinum.