Morgunblaðið - 10.06.1965, Side 12

* 12
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 10. júní 1965
lan Fleming, hðfundur bókanna um
James Bond leynilögreglumann 007
EINS og skýrt er frá á baksíðu
blaðsins hefst í dag ný mynda-
saga í blaðinu, gerð eftir sögunni
Casino Royale eftir enska met-
söluhöfundinn Ian Fleming og
fjallar hún um ævintýri James
Bonds, leynilögreglumanns í
brezku leyniþjónustunni. —
Þótt vart þurfi að kynna
þennan víðfræga metsöluhöf-
und fyrir íslenzkum lesendum
þykir rétt að rekja æviferil hans
með nokkrum orðum.
Ian Fleming fæddist 1908 í Lan
easter í Englandi en lézt eins og
kunnugt er úr hjartaslagi í ágúst
í fyrra. Fleming fékkst við æði
margt um ævina. Hann stundaði
nám við frægustu skóla Eng-
lands, svo sem Eton og Sand-
hurst en nam síðan tungumál við
háskóla í Miinchen og Genf. Hann
var alla tíð mikill málamaður,
talaði auk móðurmáls síns reip-
rennandi þýzku, frönsku og rúss-
nesku, enda kemur þessi tungu-
málakunnátta hans víða fram í
bókum hans.
Að loknu háskólanámi var
hann um nokkurt skeið frétta-
maður Reuterfréttastofunnar en
síðan vanrf hann um nokkurn
tíma, sem bankastarfsmaður. í
síðari heimsstyrjöldinni starfaði
hann sem einkaritari yfirmanns
upplýsingaþjónustu flotans og
sem starfsmaður hans fór hann
í fyrsta skipti til Jamaica sem
hann heillaðist svo af, að hann
festi þar kaup á stóru einbýlis-
húsi, sem upp frá því varð hans
annað heimili. Að styrjöldinni
lokinni starfaði hann mikið við
bókaútgáfustörf og var frá 1949
útgefandi „The Book Colleetor“
og þar til hann lézt í fyrra, en
það er nú eitt af helztu bókfræði-
ritum veraldar.
Allar bækur Flemings hafa orð
ið til í húsi hans á Jamaica. —
Fyrsta bókin kom út árið 1953
en það var einmitt Casino Roy-
ale, saga sú sem hér birtist í
myndasöguformi og hefur hún af
mörgum verið talin hans bezta
bók. Síðan má segja, að hann
sendi frá sér eina bók árlega og
þegar hann lézt voru bækumar
orðnar tíu og ein bók „You only
live twice“ kom út skömmu eftir
dauða hans og ein er enn ókom-
in út „The Man with the Gold-
en Gun“.
Nokkru fyrir dauða Flemings
átti bandaríski blaðamaðurinn
Ken W. Purdy viðtal við hann
nm líf hans og starf. Um þetta
viðtal sagði Fleming sjálfur:
„Það bezta sem nokkru sinni
hefur verið skrifað um mig.“ —
Hann sá þó þetta viðtal aldrei
birtast á prenti, þar sem hann
lézt áður, en það birtist skömmu
seinna í brezka stórblaðinu „The
Sunday Times". í tilefni þess, að
hin nýja myndasaga hefst í blað-
inu í dag birtum við hér nokkrar
glefsur úr þessu viðtali, lesendum
til fróðleiks og ánægju að við von
um, en þar ræðir Fleming m.a.
um það hvemig bækur hans
verða til, um James Bond frá
sjónarhóli „skaparans" og um
uppbyggingu bóka sinna. Hann
segir m.a.:
„Þegar ég dvelst á Jamaica við
samningu bókar, þá fer ég venju-
lega á fætur um hálf sjö leytið
eða um leið og fuglarnir, því
lengur er ekki hægt að sofa fyr-
ir kliðnum i þeim. Ég fær mér
fyrst bað í sjónum ásamt konu
minni og syndi síðan spottakom
þarna í kring. Því næst snæði ég
morgunverð og að honum lokn-
tun ligg ég úti í sólinni þar
til klukkan er að verða 11 en
þá fer ég upp í herbergi mitt,
sezt við ritvélina og skrifa á einu
bretti um 1500 orð án þess að líta
á það sem ég hafði skrifað dag-
inn áður. Ég er að mestu leyti
búinn að ákveða hvað ég ætla að
skrifa hverju sinni og þó svo fari
að ég geri einhver mistök, þá
■hugsa ég sem svo, að þau geti ég
alltaf leiðrétt, þegar bókinni er
lokið. Ég er nefnilega þeirrar
skoðunar, að aðalatriðið til þess
að ná hraðri atburðarrás sé að
skrifa hratt og ákveðið.“
„Já, þetta nafn James Bond —
ég get nú eiginlega ekki sagt að
það sé frá mér sjálfum komið.
Tildrögin að nafngiftinni voru
þau, að ég hafði lesið „Birds of
West Indies", merkt fuglafræði-
legt rit, sem var eftir James
nokkurn Bond, og þar sem ég
vildi fá nafn sem væri blátt á-
fram og bæri ekki mikið á, fannst
mér þetta tilvalið. Ég vildi hafa
sögupersónu mína allt að því
nafnlausa og ekki alltof áber-
andi. Ég hafði ekki og hef ekki
trú á Bulldog Drummonds gerð-
inni eða réttara sagt, ég áleit að
það væri nóg komið af þess kon-
ar í bili. Ég vildi hafa söguhetju
mína meir í líkingu við söguhetj-
ur Raymond Chandlers og
Dashiell Hammets.“
„Jú, að sjálfsögðu er nokkuð
til í því, að við Bond eigum ým-
islegt sameiginlegt. Það er vegna
þess að rithöfundurinn skrifar
aðeins um það, sem hann hefur
nokkra þekkingu á sjálfur og
margir þeirra eiginleika og ein-
kenna sem ég læt Bond hafa til
að bera, er það sem ég hef reynt
af eigin raun. T.d. þegar ég læt
Bond reykja ákveðna tegund
vindlinga og drekka sérstaka teg-
und af bourbon, þá er það vegna
þess að ég geri það sjálfur eða
hef gert það og ég skammast mín
ekkert fyrir að gefa þessum á-
kveðnu tegundum ókeypis aug-
lýsingu. En hins vegar þá getur
Bond verið skáldsöguleg útgáfa
af hverjum sem er, mér sem öðr-
um.
Mér geðjast ekki sérstaklega
vel að Bond enda er hann ekki
skapaður sem sérstaklega aðlað-
andi persónuleiki. Hann er ekki
anað en lykiltala og handbendi
ríkisstjórnar. En þar sem það má
heita að ég hafi verið sambýlis-
maður hans í nær 12 ár, þá er þvi
vissulega svo farið, að ég hef
visst dálæti á honum. Ég myndi
segja, að hann væri ekki dæmi-
gerður nútímamaður, þótt hann
heyri nútímanum til. Ég hygg,
að hann sé sambland af draum-
órakenndum og kaldrifjuðum ná-
unga, sem klæðist fatnaði 20.
aldarinnar og talar tungu 20. ald-
arinnar. Ég hygg, að hann sé hin
dæmigerða hetja vorra tíma, lík-
ari hershöfðingjum heimsstyrj-
aldarinnar síðari og þeim mönn-
um í leyniþjónustunni sem ég hef
kynnzt, en söguhetjum nútíma
reyfara. Bond er ákaflega óper-
sónulegur maður, hann fer sínar
eigin leiðir og þar sem Bond er,
þar er eftirvænting og hug-
myndaflug.
Ég ætla ekki að dæma um það,
hvort Bond sé góður mað-
ur eða vondur. — Hann hef-
ur sína lesti en fáar dyggðir
að því er séð verður fyrir utan
ættjarðarást og hugrekki, sem
þó telst vart til dyggða. Hann
hefur ákaflega lítið inngrip í
stjórnmál og menningarviti er
hann alls ekki. Hann er maður
sem lætur til skara skríða og ef
hann grípur niður í bók, þá er
það um golf eða annað því um
líkt. Og ég viðurkenni fúslega,
að hann er maður lítt áberandi
í margmenni, og sker sig á eng-
an hátt úr.“
„Ástæðan fyrir því, að ég fer
venjulega mjög nákvæmlega út
í öll smáatriði í bókum mínum
er sú, að ég hef sérstaklega gam
an af því að höndla með þess
háttar og það vekur hjá mér ein-
hverja eftirvæntingu. Ég held að
ég sé að eðlisfari fremur íhugull
maður og þegar ég geng eftir
strætum eða geng inn í herbergi,
þá grandskoða ég hlutina og festi
mér þá vandlega í minni. Ég hef
mjög gaman af því að beita at-
hyglisgáfu minni í bókunum um
leið og ég lýsi fyrir fólki uppá-
halds mat mínum, drykkjum,
ilmi eða öðru sem ég hef dálæti
á. Einstök atriði í einkalífi manna
og smekkur hvers og eins getur
verið mjög athyglisverður. T.d.
bara það hvernig menn raka sig
á morgnana, er vel þess virði að
rannsaka gaumgæfilega.
Það að nota 00 í lykiltölunni er
eins konar skóldsögulegt her-
bragð til þess að auka leyndar-
dóminn í kringum starf Bonds.
En tölurnar eru þó ekki algjör
tilbúningur, þrátt fyrir allt. Ég
fékk hugmyndina þannig að í
byrjun seinni heimsstyrjaldar-
innar voru öll leyniskjöl flotans
einkennd með þessum 00 lykil-
tölum. Af sérstökum öryggis-
ástæðum var svo skyndilega hætt
að nota þessar tölur en þær fest-
ust í huga mér og síðar fékk ég
þær að láni handa Bond, sem hef
ur borið þær síðan.
Þetta er aðeins einn þáttur í
persónusköpun hans, alveg eins
og þegar ég fæ honum í hendur
þessar erlendu bifreiðar. Líklega
hef ég valið handa honum Bent-
ley vegna þess að Amerherst
Williers, sá sem-fann upp auka
benzíndæluna fyrir „fyrir stríðs“
Bentley-inn var og er mikill vin-
ur minn og í gegnum hann
kynntist ég þessari tegund nokk-
uð. ‘Ég hef sérstaka ánægju af
því að fá Bond í hendur skraut-
lega og athyglisverða hluti. En
auðvitað fær þetta allt ekki stað-
izt. Vindlingarnir með gylltu
hringunum þremur .... enginn
leynilögreglumaður með nokk-
urn snefil af sjálfsvirðingu
myndi reykja þá. Hann myndi
reykja Players eða einhverja
álíka algenga tegund. En lesand-
inn tekur á móti þessu án þess
-að mögla, því hann hugsar ekki
nánar út i þetta. Hið leynilega
við leynilögreglumknn minn er
víða nokkuð augljóst ef maður
lítur á það frá raunhæfu sjón-
armiði. Öll listin er fólgin í því
að skapa nógu mikinn hraða í frá
sögnina. Ef atburðarrásin er að-
eins nógu hröð og söguþráðurinn
skemmtilegur, þá tekur lesand-
inn ekki eftir ósamræminu. Ég
Minkur unninn
við Djúp
ÞÚFUM, 27. mai: —
Gísli Kristinsson, veiðitmaður,
er nýkomdnn hingað að Djúpi
til minkaveiða, byrjaði hann
starfið í Snæfjallahreppi. Só
hann fyrst mink á ströndinni
upp af Æðey. Er minkurinn varð
hans var hljóp hann í sjóinn og
stakk sér á kaf sem selur, þann-
ig gekk það í lMt klukkustund
að minkurinn hélt sig á sundi
alllangt frá landi, en stakk sér
alltaf á kaf og var lengi í kafi
á milli, unz hann nálgaðist svo
land, að Gísli skaut hann. Síðan
fór Gísli yfir í Mjóafjörð, að
Hrútey, sem er varpeyja hjó
Skálavík. Þar vann hann minka,
læðu og yrðling. Vinnur hann
nú að þessu hér víðis vegar með
Djúpinu, því minkurinn er hér
til og frá beggja megin þess.
Tíðarfar er alltaf kalt, en
þurrt, og dálítil sauðgróður kom-
in síðustu daga, og farið að
sleppa bornum ám með stálpuð-
um lömbum. Annars stendur
sauðburður nú sem hæSt, og hef-
ir gengið vel það sem af er, enda
nægar hey- og fóðurbirgðir alls-
staðar. Utar í Djúpinu er lögð
mikil stund á hrognkelsaveiðar
sökum hins háa verðs sem er á
hrognum. Annars verða öll vor-
býst við að ég geri þetta til þess
að færa sönnur á, að mér sé þetta
fært og geti leyft mér þetta.“
Og að lokum segir Fleming:
„Það hafa margir orðið til þess
að benda mér á, að Bond sé full
mikill ofbeldisseggur og kynóra-
maður. En þessu er nú einfald-
lega svo varið, að eins og allar
aðrar söguhetjur, sem hljóta
svona miklar vinsældir, þá verð-
ur Bond að vera spegilmynd af
samtíðinni. Við lifum á tírnum of
beldisins, kannski þeim mestu
sem yfir heiminn hafa gengið. í
síðustu heimsstyrjöld létu um 30
milljónir manna lífið og þar ,af
var um sex milljónum hreinlega
slátrað á ihjög ógeðfelldan hátt.
Ég heyri því fleygt,' að ég finni
upp gjöfullega grimmd og pynd-
ingar sem sé síðan beitt við
Bond. Enginn sem þekkir eina
vel til og ég, hvernig farið var
með hertekna njósnara í seinni
heimsstyrjöldinni og hverju fram
fór í Algier, heldur þessu fram.
Og kynlífið .... ég segi aftur,
við lifum á tímum ofbeldisins.
Það að táldraga hefur tekið við
af tilhugalífinu og það að ganga
hreint og beint til verks er ekki
lengur undantekningin, heldur
reglan. James Bond er heilbrigð-
ur maður en ofsafenginn, hana
er enginn sérstakur hugsuður.
Hann er barn sinnar samtíðar,"
verk með seinna móti, klaki I
jörð víða og ekki búið að setja
niður í garða almennt.
P.P.
Tveir skátar
brenndust í
Krýsuvík
UM hvítasunnuna héldu skát-
ar í HafnarfirSi vormót sitt I
Krýsuvík. Það óhapp varð á
mótinu, að prímus sprakk inni
í tjaldi og varð það alelda á
svipstundu. Eyðilagðist það al-
gerlega og allur sá farangur, sem
í því var. Tveir piltar voru i
tjaldinu og brenndust þeir nokk-
uð, þó ekki alvarlega, að því er
talið er. Þeir voru fluttir til
læknisaðgerðar.
ATHUGIÐ
að borið saman við útbreiðslu
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.
Ian Fleming ásamt James Bond: rithöfundurinn ásamt kvikmy ndaleikaranum Sean Connery við kvikmyndatökuna á Dr. No.