Morgunblaðið - 26.06.1965, Blaðsíða 17
Laugardagur 26. júní 1985
MORCUNBLADID
17
SAMBAND UNGRA SJALFSTÆÐISMANNA
RITSTJORAR: GUNNAR GUNNARSSON, JON E. RAGNARSSON
OG RAGNAR KJÁRTANSSON' * ‘ " *2
„Skyldur Evrópskar æsku vi
þjóðir vanþrðuöu ríkjanna”
Athyglisverð ráðstefna
í Brússel nýflega
DAGANA 13.—15. apríl sl. var
haldin í Briissel ráðstefna, um
skyldur evrópskrar æsku við van
þróuðu þjóðirnar. Ráðstefnuna
sóttu um 350 ungmenni 25 þjóða,
frá öllum heiinsálfum. í þeim
hópi var einn íslendingur, Ólafur
Pétursson, sem stundar hag-
fræðinám í Köln. Sótti hann ráð-
Stefnuna á vegum „Samtaka um
vestræna samvinnu“, en áhuga-
menn um vestræna samvinnu í
Belgíu voru meðal þeirra sem að
ráðstefnunni stóðu — ásamt
menntamálaráðuneytinu þar í
landi og fleiri aðilum.
Frásögn Ólafs Péturssonar af
nokkrum helztu niðurstöðum ráð
stefnunnar fer hér á eftir.
Forseti ráðstefnunnar, Belgíu-
maðurinn Kestelin, setti fundinn
og útskýrði umræðuefnið. Hann
kvað markmiðið vera upplýsinga-
legs eðlis, og vænti hann þess, að
sá fróðleikur sem fram yrði bor-
inn, mundi hjálpa fundarmönn-
um til að mynda sér skoðanir,
byggðar á staðreyndum um
vandamálin. „Við höfum leitað
til sérfræðinga á þessu sviði.
Þeir hafa komið og kunnum við
þeim beztu þakkir fyrir“.
Indland
Fyrstur ræuumanna var K. B.
Lall, sendiherra Indlands í
Briissel. Hann hóf ræðu sína eitt-
hvað á þessa leið: „Skyldur ykk-
ar, æsku Evrópu, eru að deila
með þjóðum, sem byggja aðrar
heimsálfur, afrekum og reynslu
ykkar á sviði vísinda, tækni og
félagsmála“. Síðan ræddi sendi-
herrann reynslu Indlands í þró-
unarmálum og rakti nokkur
atriði, sem fundarmönnum gæti
verið gagnlegt að heyra:
1. Framar öllu öðru yrði við-
leitnin til framþróúnar að byggj-
ast á sjálfsbjörg. Þróunarþjóðfé-
lagið þyrfti að læra að spara og
fjárfesta í eigin framgangi.
2. Viðleitnin þyrfti að ná til
allra þátta þjóðlífsins. Ekki
6kyldu vissir þættir þróaðir á
kostnað annarra.
3. Frjáls þátttaka væri nauð-
synleg. Framkvæmd skyldi fara
lýðræðislega fram og hagnaður-
inn ná til sem flestra.
4. Samvinna við önnur lönd
væri æskileg, ekki eingöngu við
nágrannaþjóðir eða auðugri lönd,
heldur einnig við lönd á sama
þróunarstigi.
5. Ekki nægði að herma eftir
hinum þróaðri. Nýjungar og upp-
finningar væru sérhverri þróun-
arþjóð nauðsynlegar. Þær yrðu
að laga uppfinningar annarra að
eigin staðháttum, auk þess sem
þær legðu sitt fram öðrum þjóð-
um til framþróunar.
Skyldur ungra Evrópubúa við
vanþróuðu ríkin sagði Lall að
vera ættu: a) Eins almenns eðlis
og mögulegt er, b) bræðralags
eðlis en ekki föðurlegs, c) ekki
eingöngu býggðar á góðvild eða
viðskiptalegu hagræði.
Góðvildin væri' gamaldags og
gæti hindrað þróun sjálfsvirðing-
ar og sjálfstrausts. Viðskiptalegt
hagræði, sem slíkt, gerði ekki
kröfum tímans rétt skil, því eins
og Keynes sagði: „tekjur eins eru
útgjöld annars".
Annar talsmaður Indlands var
Venkateswaren, starfsmaður við
indverska sendiráðið. Til upp-
byggingar neyzlu- og þungaiðn-
aðar, kvað hann Vesturlönd
verða að veita lán til langs tíma
með vægum vaxtakjörum. „Lán
til 10 ára eru ekki aðstoð. Þau
verða að ná a.m.k. til 40 ára“,
sagði hann m.a. Góð aðstoð ætti
að taka tillit til eftirfarandi
atriða:
1. Hún á að vera í hlutfalli
við íbúafjölda og þarfir þróunar-
landsins.
2. Fyrirfram ætti að kynna
sér orku, sem leysa má úr læð-
ingi og önnur gæði landsins.
3. Ennfremur þarf að ganga
úr skugga um hæfileika landsins
til að taka við aðstoðinni. T.d.
væri tilgangslaust aS koma á
sjónvarpi, nema nægur fjöldi
tæknifræðinga væri fyrir hendi.
Síðan fór ræðumaður inn á
svonefndan þróunarskatt, sem
auðugri lönd gætu lagt á þegna
Ólafur Péturssc
sína, til hjálpar þeim, sem fá-
tækari eru. Yrði hann að veru-
leika, þyrfti að stofna alþjóðleg-
an sjóð, sem sæi um réttláta
dreifingu fjárins.
Afríka
Couli-, sendiherra Túnis í
Brússel, hvatti æskuna til að tak-
marka ekki hlutverk sitt við
tæknilega aðstoð. Það er ekki
sízt ungu fólki að þakka, að andi
samvinnunnar hefur leyst anda
þjóðarhyggjunnar af hólmi.
Alþjóðlegir viðskiptasamningar
skyldu þannig úr garði gerðir, að
þeir tryggðu hagvöxt vanþróuðu
þjóðanna. Án alþjóðlegrar sam-
vinnu yrði varanlegur friður
ekki tryggður.
Annar fulltrúi Afríku, Aoussou,
sendiherra Fílabeinsstrandarinn-
ar, lýsti yfir þeirri skoðun við
mikil fagnaðarlæti áheyrenda, að
vanþróun væri ekki afkvæmi ný-
lendustefnunnar. Allur heimur-
inn þyrfti að taka þátt í að
byggja upp og efla efnahag þró-
unarlandanna. Fjármagn væri af
skornum skammti, en þar gætu
Vesturveldin ýtt undir bagga. —
Aoussou lýsti’ yfir ánægju sinni
vegna áhuga æskufólks á mál-
efnum þessum. Því væri velkom-
ið að heimsækja Afríku og kynna
sér vandamálin af eigin raun.
Aðspurður, hvort hann áliti
ekki gagnlegra að reisa háskóla
í þróunarríkjunum en að veita
styrki til náms á Vesturlöndum,
svaraði hann, að svo væri ef-
laust, „því margir af mennta-
mönnum vorum, sem stundað
hafa nám í iðnaðarlöndunum,
hafa hrifizt svo af dýrðinni, að
þeir hafa aldrei snúið aftur -il
heimalnds síns. En það er ein-
mitt slíkt fólk sem okkur skort-
ir“.
Suður-Ameríka
Eini talsmaður latnesku Amer-
íku, Arcinegas, sendiherra, kvað
það vanþekkingu á málinu, þeg-
ar blöð úti um heim tækju undir
þá skoðun forsætisráðherra
Kúbu, að latneska Ameríka væri
önnur Vietnam. f sláandi ræðu-
stúf gerði hann áheyrendum ljóst
það mikla djúp, sem klýfur heim-
inn í tvennt. Annarsvegar vest-
ræn lýðræðisríki — og hinsvegar
efnahagslegan glundroða. Þessu
næst vék ræðumaður að efna-
hagsástandi í latnesku Ameríku.
„Leyfir heimurinn að búsýsla vor
kafni í hinni hörðu alþjóðlegu
samkeppni? Til hvers er verið að
gefa okkur fé, á sama tíma og
afurðir okkar eru látnar falla í
verði? Það ætti að vera rneira
virði að bjarga latnesku Amer-
íku en að lenda á tunglinu eða
sigrast á heimingeimnum".
Evrópa
Forstjórar tveggja þróunarmið-
stöðva í Evrópu lýstu m.a. eftir-
farandi viðhorfum:
Á þessum miklu umbrota- og
breytingatímum í félagslegu,
þjóðfræðilegu og sálfræðilegu til-
liti, er stofnun alþjóðlegs háskóla
brýn nauðsyn.
Ýmsar skyssur hafa verið gerð-
ar í sambandi við efnahagsað-
stoð. Þær helztu eru, að nú fram-
leiða iðnaðarþjóðirnar sjálfar
nokkur hráefni, sem þær keyptp
áður frá þróunarlöndunum. —
Einnig hefur hin öra fólksfjölg-
un verið gerð möguleg, án þess
að hinum nýju jarðarbúum hafi
verið séð fyrir moguleikum til
lífsafkomu.
Hið mikla vandamál er að
kanna leiðir til að koma þeim
löndum, sem eru á frumstigi þró-
unar, yfir á fullkomnara þróun-
arstig með öllum tiltækum úr-
ræðum og á lágmarks tíma. Þvl
miður er þekking í vanþróuðu
löndunum mjög takmörkuð og er
það ein ástæðan til þess, að sér-
stakur sjóður Sameinuðu þjóð-
anna fjármagnar eingöngu undir-
stöðumenntun í löndum þessum.
Slíkt er nauðsynlegt, til þess að
vandamálin sem við er að glíma
séu ljós þeim, 'er andspærnis
þeim standa. Ganga þarf úr
skugga um, að sú þróun, sem að
er stefnt, sé í samræmi við vilja
stjórnendanna í viðkomandi
landi. Aðstoðih fellst síðan í því
að sjá landinu fyrir nægum út-
búnaði) til þess að ná settu marki,
eins fljótt og kostur er.
Fulltrúar Efnahagsbandalags
Evrópu sögu m.a.: Markmið EBE
er að skapa fríverzlunarsvæði og
koma þannig í veg fyrir tolla-
múra og aðrar verzlunarhömlur
á svæðinu. Settur hefur verið á
fót þróunarsjóður Evrópu, van-
þróuðum löndum til fjárhags-
legrar og tæknilegrar aðstoðar.
Sjóðurinn ræður yfir u.þ.b. 800
millj. dala, en sú upphæð hefur
reynzt of lítil.
Vandamál margra Afríkuríkja
er að koma á nægilega marg-
breyttum iðnaði til að tryggja
varanlega félagslega uppbygg-
ingu landsins. Hver er staða .þró-
unarþjóðanna í heimi framtíðar-
innar? Núlifandi kynslóð á við
ný félagsleg vandamál að stríða.
Fyrri kynslóð kom á félagslegu
lýðræði. Er vestræn borgarastétt
reiðubúin til að fórna sérréttind-
um sínum til þess að koma á fé-
lagsréttlæti? Nútíma æska svar-
ar: „Já“.
Álit ráðstefnunnar
Að kvöldi hvers dags, komu
fundarmenn saman og ræddu
ræður dagsins. Síðasta daginn
gáfu þeir frá sér tilkynningu (17
mótatkvæði, 4 sátu hjá), þar sem
m.a. sagði:
Ráðstefna æskunnar, sem stóð
yfir dagana 13.—15. apríl 1965 í
Brússel, lýsir eftirfarandi yfir:
1. Aðalskylda evrópskrar
æsku er að gera sér grein fyrir
nauðsyninni á einingu alls mann-
kyns.
2. Slík eining nær ekki að
festa rætur, fyrr en hleypidómar
og kynþáttahatur hefur verið
upprætt.
3. Skírskotað er til æsku Ev-
rópu að kanna af óhlutdrægni
vandamál vanþróaðra þjóða og
einkum að bæta sambúðina við
þann fjölda æskufólks, hvaðan-
æva að úr heiminum, sem stund-
Framh. á bls. 15
ÞÓRSMERKURFERÐ HEEMDALLAR
í DAG - UPPL. í SÍMA17100
f DAG kl. 2 e.h. efnir Heimdallur F.U.S. til annarrar ferðar sinnar
á sumrinu. Ferðinni nú um helgina er heitið inn í Þórsmörk og
verður komið til baka síðla annað kvöld. Ferðanefnd félagsins
undir forystu Halldórs Runólfssonar hefir undirbúið fjölbreytta
ferðaáætlun fyrir sumarið og eru m.a. fyrirhugaðar helgarferðir að
Stöng í Þjórsárdal þar sem m.a. verður gengið að Háafossi. Hring-
ferð verður farin um Borgarfjörð^ með viðkomu í Húhafellsskógi,
Barnafossar skoðaðir og gengið í Surtshelli. Þá verður einnig ferð
í Landmannalaugar og Eldgjá þar sem til baka verður farið um
Fjallabak og Skaftártungur svo og sem farin verður helgarferð um
Snæfellsnes með Búðir sem næturstað. Veiðiferð er fyrirhuguð 1
Hlíðarvatni í Selvogi og tvær styttri ferðir hafa verið undirbúnar
í Raufarhólshelli og gönguferð á Keili.
Þátttaka í þessum ferðum ungra Sjálfstæðismanna er öllum
heimil og er verði farmiða mjög stillt í hóf, enda miðað við kostn-
aðarverð. Upplýsingar um ferðirnar má fá í síma 17100.
Meðfylgjandi mynd sýnir nokkra þátttakendur í gönguferð 1
einni af öræfaferðum Heimdallar sl. sumar.