Morgunblaðið - 30.06.1965, Blaðsíða 17

r Miðvikudagur 30. júní 1965
MORCUNBLAÐIÐ
17
Síldveiði við
Eyjar 143,816 tn.
Við Vestmannaeyjar hefur ver
ið góð síldveiði undanfarnar vik
ur. Heildarsíldveiði við Vest
mannaeyjar frá 1. júní til laugar
Ráðstefna um
thaládomide-
börnin í Vestur
Þýzkalandi
Köln, 19. júní. NTB
1 DAG, laugardag komu til Köln,
um 4000 foreldrar frá löndunum
níu sem verst urðu úti í thali-
domide-ógæfunni forðum, til
þess að sitja ráðstefnu, þar sem
rætt verður hversu skuli fara
um framtíð barnanna, sem af
völdum þessa lyfs fæddust van-
sköpuð. Ekki er fyllilega vitað,
ihversu mörg börri er um að ræða,
en í Vestur-Þýzkalndi einu eru
skrásett 4,000 og talið að þar séu
fleiri slík, í Japan um 1000, 400
í Bretlandi, um 300 á Norður-
löndum, 200 í Kanada og innan
við hundrað í Belgíu og Hollandi.
V-þýzkir vísindamenn munu
flytja fyrirlestra og sýndir verða
ýmisskonar gervilipair og sérstök
leikföng, sem útbúin hafa verið
fyrir fötluð börn og rætt um
éform v-þýzku stjórnarinnar til
aðstoðar 'börnum þessum. Til
ráðstefnunnar boðuðu samtök
foreldrar fatlaðra barna í V-
Þýzkalandi.
dagsins 26. júní, var 143.816 upp-
mældar tunnur! 32 skip hafa
fengi'ð afla.
(Frétt frá Fiskifélagi íslands).
Eldur í
strætisvagni
HAFNARFIRÐI — Fyrir
nokkru kviknaði í Landleiða-
strætisvagni, einum af þeim
nýrri, sem hann var á ferð á
Keflavíkurveginum skammt fyr-
ir sunnan Karmelklaustur.
Slökkviliðið kom fljótlega á vett
vang, en þá var mælaborðið allt
brunnið og miklar skemmdir af
vatni og reyk. — Vagninn var
ekki í áætlunarferð, heldur var
verið að flytja hann til Reykja
víkur vegna bilunar.
IMýr sendiherra
Kúbu
HINN nýi sendiherra Kúbu,
Raul Primelles Xemes, afhenti
nýlega forseta íslands trúnaðar-
bréf sitt við hátíðlega athöfn
á Bessastðum, að viðstöddum
jutanríkisráðherra.
(Frétt frá skrifstofu
forseta íslands).
INiATO-styrk-
ir til vás-
indamanna
Atlantshafsbandalagið leggur
érlega fé af mörkum til að
styrkja unga vísindamenn í að-
ildarríkjunum til rannsókna-
Btarfa eða framlhaldsnáms erlend
is. Fjárhaeð sú, er á þessu ári
hefur komið í hlut íslendinga í
framangreindu skyni, nemur um
820 þúsund krónum, og mun
henni verða varið til að styrkja
menn, er lokið hafa kandidats-
prófi í einhverri grein raunvís-
inda, til framhaldsnáms eða
rannsókna við erlendar vísinda-
etofnanir, einkum í aðildarríkj-
um Atlantslhafsbandalagsins.
Umsóknum um styrki af þessu
fé — NATO Science Fellow-
ships“ — skal komið til mennta-
málaráðuneytisins, Stjórnarráðs
hiúsinu við Lækjartorg, fyrir 10.
júlí n.k. Fylgja skulu staðfest
afrit prófskírteina, svo og upp-
lýsingar um starfsferil. Þá skal
og tekið fram, hvers konar fram
haldsnám eða rannsóknir um-
sækjandi ætlar að stunda, við
hvaða stofnun eða stofnanir
hann hyggst dvelja, svo og
greina ráðgerðan dvalartíma.
Menntamálaráðuneytið,
9. j úní 1065.
Hér eru myndir af þeim fjór-
um farþegaþotum framtíðar-
innar, sem koma til greina í
hinu mikla kapphlaupi. Efst
er Concorde þotan, sem Bret-
ar og Frakkar eru að byggja,
þá koma tvær gerðir, sem
bandarisku 1 verksmiðjurna.r
Boeing og Lockheed hafa
stungið upp á. Neðst er mynd
Hver veröur fyrst
á markaöinn?
af sovézkum farþegaþotunni
TU-144, sem á að verða fuil-
komnari en Concorde.
Fjórar stórþjóðir keppast
nú um að koma á markaðinn
fyrstu farþegaþotunni, sem
flýgur hraðar en hljóðið. Þess
ar þjóðir erm Bandaríkja-
menn, Bretar og Frakkar og
Sovétmenn. Líkur virðast
benda til þess að þota sú, er
Bretar og Frakkar byggja,
Concorde, verði fyrr komin
á markaðinn en þota Banda-
ríkjamanna. Því hefur á hinn
bóginn verið lýst yfir í Sov-
étríkjunum, að farþegaþotan
TU-144 verði tilbúin um leið
og Concorde og verði öllu
fullkomnari.
Stórblaðið „The New
York Times“ birti fyrir
skemmstu grein um brezk-
frönsku farþegaiþotuna „Con-
corde“ og þotu þá, sem Banda
ríkjamenn ætla að byggja.
Fara kaflar úr frásögn blaðs-
ins hér á eftir.
Nú er ekki lengur vafi á
því, að þriggja stunda far-
þegaflug yfir Atlantshafið
veröi að veruleika. Lítili vafi
er á að það verði komið í
kring árið 1972, ef ófyrirsjá-
anlegar tafir verða ekki mikl
ar.
Hin stóra spurning er samt,
hver verður fyrstur. Þar eð
framkvæmdir í Bandaríkjun-
um hafa diregizt lengur en
gott þykir, aukast líkurnar á
því að Bretar og Frakkar
verði í fararbroddi með Con
corde farþegaþotu sína.
Fjögur lönd hafa sýnt nægi
legan áhuga á að byggja þot-
ur, "sem fara hraðar en 660
mílur á klst., til þess að geta
orðið þátttakendur í hinu
leynilega, en þó geysiharða
kapphlaupi.
Árið 1962 ákváðu Bretar
og Frakkar að leggja saman
krafta sína í þessari keppni.
Bandariskir framleiðendur,
sem enn eru að teikna sína
þotu, álíta, að Concorde geti
orðið þeim skæðúr keppinaut
ur.
Sovétríkin, sem þekkt eru
fyrir djarfar tilraunir í loft-
sgilinga fræðilegum rann-
sóknum og hagnýtingu flúgs-
ins í þágu þjóðarinnar, koma
einnig til greina sem keppi-
nautar, þótt sérfræðingar á
Vesturlöndum efist um að
sovézk þota geti eyðilagt
markað fyrir öðrum.
Því hefur hins vegar verið
lýst yfir í Sovétríkjunum, að
í smíðum sé farþegaþota, sem
verði enn fullkomnari en
Concorde og eigi að vera til-
búin á sama tíma. Eigi þessi
þota að geta flutt 121 far-
þega.
Bandaríkin, sem hafa ver-
ið fremsta þjóðin í flutninga-
flugi eftir strið, þar til hinar
brezku turboprop flugvélar
komu fram á sviðið, eru vafa
samasti þátttakandinn í kapp
hlaupinu. Enginn efast um
að Bandaríkjamenn geti fram
leitt farþegaþotu, sem fer
hraðar en hljóðið. Að öllu
meðtöldu hafa þeir að baki
150.000 flugtíma reynslu í
svo hröðu flugi, en sá timi
hefur að vísu fengizt á her-
og tilraunaflugvélum. Spurn
ingin er, hvort ,3andaríkja-
menn geti framleitt þotu, sem
hefur svo mikla yfirburði, að
hún geti komið á markaðinn
á eftir Concorde og gefið
hagnað engu að síður.
Sf
Samkvæmt þeim áætlun-
um, sem nú hafa verið gerð-
ar, á Concorde að verða
minni en 'hin bandaríska far-
þegaþota. Concorde á að geta
flutt allt að 124 farþegum á
móti 250 farþegum, sem
bandaríska þotan á að geta
flutt. Concorde þotan á að
vera tilbúin árið 1971, sám-
kvæmt heimildum hér. Eng-
inn spáir því að hægt verði
að koma hinni bandarísku
þotu á markaðinn fyrir þann
tírna. Hún er enn á teikni-
borðinu og enn hafa ekki-ver
ið valdar verksmiðjur til þess
að framleiða hreyflana eða
annað. Bjartsýnismenn spá ’
því að þotan verði tilbúin ár-
ið 1972, en hinir savrtsýn-
sýnni bæta a.m.k. þremur ár
um við það.
í áætlun, sem gerð var ný-
lega, kom bað fram, að ef
bin bandaríska farþegaþota
kæmi á markaðinn tveimur
árum seinna en Concorde,
mundi það kosta framleiðend
ur 300 milljónir dala. Ef þrjú
ár liðu, ætti það, eftir sömu
útreikningum, að kosta hina
sömu næstum 2 milljarða
dala. Ef Baridaríkjam. yrðu
hins vegar fjórum árum á eft
ir Bretum og Frökkum,
mætti reikna með 10 millj-
arða dala tapi, að því er þessi
áætlun segir.
Kostnaður við undirbún-
ing að smíði hinnar banda-
rísku farþegaþotu er áætlað-
ur allt að því 2 milljarða dala
ekki sízt ef báðir aðilar, sem
keppa um smíði þotunnar,
gera frummyndir af sínum
teikningum.
Ef hin bandariska þota yrði
aldrei byggð, neyddust hin
bandarísku flugfélög til þess
að kaupa mikið magn af Con
corde þotum, vegna hinnar
hörðu samkeppni. Þetta gæti
sett afgreiðslujöfnuð þjóð-
arinnar úr skorðum, þar eð
hér er um að ræða upphæð,
sem nema mundi 6-10 millj-
jörðum dala. Af þessu má auð
veldlega sjá, hvers vegna öll
þau lönd, sem áhuga hafa á
farþegaflutningi með hrað-
fleygum þotum, verða að
beita sínu ýtrasta til þess að
ná þeim arði, sem þróuð
tækni getur gefið.