Morgunblaðið - 04.07.1965, Side 9

Sunnudagur 4. júlí 1965
MORGUNBLADID
9
Grámáfsungi horfir á sogið i Syrtlingj og Surtsey, frá heimk ynni sínu í Hellisey.
Uppi á eynni norðan til ligg-
ur löng hallandi brekka móti
eólu. Hún er fagurgræn með
|>ykku lagi af grassverði, enda
góður áburður í driti fugl-
anna. I>angað höldum við. f>eg-
ar til kemur, er þar ekki sem
tryggast undir fæti, því þarna
er lundabyggð. Svörðurinn er
sundungrafinn af lundaholum,
sem teygja sig langt niður í
jörðina, svo þétt að víða halda
rindarnir á milli varla manni.
Fuglinn er allur floginn upp,
en á botni stöku holu má eygja
egg, ef vel er að gáð. Lunda-
tíminn er varla byrjaður. Þó er
háfur með í ferðinni, svo Sví-
arnir geti filmað hvernig lund-
inn er veiddur. Fyrir framan
sveimar fuglinn, að því er virð-
ist alltaf sama hringinn oig
ber ört vængina. Hann metar
*neð brúnunum, eins og það er
kallað, og flýgur upp í vindinn.
Gamalkunnugir veiðimenn eins
og Jónas Sigurðsson og Guð-
laugur Gíslason vita nákvæm-
lega hvar á að sitja fyrir hon-
íim með háfinn. Sjónvarps-
mennirnir koma sér fyrir með
kvikmyndavélar sínar. Við hin
leggjumst í hlýtt grasið og lát-
um lítið á okkur bera. Um leið
og fuglinn flýgur fram hjá á
færi, skýzt hálfurinn upp og
fuglinn lendir í pokanum. Nú
er um að gera að vera tilbúinn
eð smella af myndavélinni, því
'þetta gerist leiftursnöggt. Veiði-
maðurinn gengur í átt að kvik-
myndavélinni, og fuglinn horf-
ir beint framan í væntanlega
sjónvarpsáhorfendur, þessi
höfðingi með sitt háa, rauða og
hvassa nef. Svo sleppir veiði-
maðurinn honum upp í loftið.
í fyrstu áttar lundinn sig ekki
á því að þetta sé bara leikur í
þetta sinn. En svo tekur hann
viðbragð og tifar vængjunum
svo ört að maður sér skiptast
á hvítt og svart í loftinu, þeg-
ar hann flýtir sér í hóp lund-
anna, í hringferðina upp með
eynni og niður að sjávarmáli.
Við erum búin að slóra lengi
í Hellisey, enda notalegt að
sitja þarna í steikjandi sólar-
hita og horfa á eyjar og fugla.
En ekki er lengur til setunnar
boðið. Nokkrir röskir piltar frá
Björgunarfélagi Vestmanna-
eyja ætla með bjarghringi og
stjaka út í Surtsey, arkitekt
fyrsta hússins þar og vísinda-
menn þurfa að huga að lóðinni
og sjónvarpsmenn hafa fengið
leyfi til að filma þar. Því verð-
um við að snúa við, halda sömu
leið til baka niður klettana, í
bátinn og út í Lóðsinn. Við höf-
um vara tíma til að innbyrða
smurt brauð og heitt kaffi,
sem þar er á boðstólum, áður
en komið er að Syrtlingi, sem
gýs af krafti. Hann sendir hvít-
an gufumökk og öskutrjónur
upp í loítið og sogar á milli
sjóinn ofan í gíginn. Og
skammt frá liggur Surtsey, nýj-
asta land í heimi, — kolsvartar
sandhæðir, stöðuvatn og hraun
með gulgrænum flekkjum, þar
sem brennisteingufur hafa
fellt út.
Þetta er vissulega líkast
aefintýraferð. — E. Pá.
WJl' J.;n 1! W

■
Staldrað við á bergbrúninni
'DXciAaAamS1
GILDIMANNLÍFSINS
ÞAÐ er m.iög haft á orði nú á dögum að heimurinn sé
allur úr skorðum og fornar hefðir og siðaboð hafi týnt
gildi sínu. Þetta stenzt þó ekki til lengdar, því ef við
leitum að kjarnanum að baki allra málalenginganna,
komumst Við að raun um, að maðurinn er samur í dag
og harin hefur alltaf verið. Gildi mannlífsins eru ekki
einungis elliskemmtan aldurhnignum siðapostulum,
heldur er allt þjóðfélagið á þeim byggt, þau eru jafn-
gömul siðmenningunni og standa óhögguð, hvað sem
'líður framþróun vísinda og tækni.
Það er fyrst þessara gilda, að menn verða að lifa
fyrir eitthvað annað en sjálfa sig. Sá sem ekki hefur
um aðra að hugsa er einlægt óhamingjusamur og finn-
ur sér ótal ástæður til þess að vera það. Honum finnst
hann ekki hafa komið öllu því í verk, sem hann vildi
eða hefði átt að gera, finnst honum ekki hafa hlotnazt
það sem hann hefði átt skilið, ekki hafa notið þeirrar
ástar sem hann dreymdi um í æsku. Hætti maðurinn
aftur á móti að hugsa um sjálfan sig og sína erfiðleika
og taki sér fyrir hendur að leysa vandræði annarra
eða stuðla að framgangi einhverra hugsjóna, vinni
landi sínu og þjóð, trú sinni og kirkju, vinum sínum,
eiginkonu og f jölskyldu, þá gleymast honum, eins og
fyrir kraftaverk, allar áhyggjurnar, sem áður riðu
honum eins og mara. Með því að leitast við að gera
öðrum gott, hlotnast honum sjálfum sú lífshamingja,
sem hann hélt sig fara á mis við.
Annað megingildið er það, að menn verða að taka
til höndum, ekki híma aðgerðalausir og bíða þess að
verkefnin komi í fang þeirra af sjálfsdáðum. í stað
þess að kvarta og kveina yfir því, hversu allt fari af-
laga í heiminum, ættum við að reyna að koma ein-
hverju lagi á þann skika hans sem í kringum okkur er.
Það er á einskis manns færi að umbreyta gjörvallri
veröldinni, en við getum altént annað því sem að okk-
ur snýr: að stunda okkar starf og stunda það vel, svo
vel að ekki geri það aðrir betur. Fólk, sem fæst við
störf er því farast vel úr hendi, er hamingjusamt fólk.
Þriðja gildið er traust manna á sjálfum sér og
öðrum. Það er ekki satt, að líf manna sé fyrirfram
ákveðið. Mikilmenni geta gjörbreytt rás viðburða í
mannkynssögunni og hafa oft gert. Sérhver maður,
sem hefur til þess kjark og þor getur líka breytt fram-
tíð þeirri, sem við honum blasir. Auðvitað er enginn
okkar alvaldur. Frelsi okkar eru takmörk sett, tak-
mörk, sem háð eru vilja okkar annars vegar og því,
sem þjóðfélagið leyfir okkur hinsvegar. Það er t.d.
ekki á mínu valdi að koma í veg fyrir að styrjöld
brjótist út, en ég get gert mitt til þess að friður ríki.
Og ef milljónir manna gera slíkt hið sama, fer ekki
hjá því að þess sjái einhvern stað.
Fjórða gildið og það sém kannske er þeirra mest
um vert, er tryggðin, tryggð við gefin heit og gerða
samninga, við aðra menn og við sjálfan sig. Það er
ekki auðvellt, okkur eru búnar ótal freistingar um
ævina. „Tryggð í hjónabandi“, sagði Bernhard Shaw
einu sinni, „er manninum ekki eðlilegri en búrið er
tígrisdýrinu". Það má satt vera hjá Shaw gamla. —
Tryggðin er manninum ekki eðlislæg. Hún er ávöxtur
viljaþreks sjálfra okkar, síendurnýjuð ákvörðun um
að standa sig. En hún hjálpar okkur líka til að sigrast
á veikleika okkar, verða betri og meiri menn. Þó það
geti verið erfitt að neita sér um stundargleði, er mikil
hamingja í því fólgin að geta síðar horft um öxl til for-
tíðarinnar, sáttur við sjálfan sig og gerðir sínar.
Ef menn hætta að geta beitt sig hörðu, lifa einum
saman sjálfum sér án tillits til annarra, veita sér
hverja stundargleði og hugsa ekki um afleiðingarnar,
hætta að bera traust til annarra, af því þeir finna að
þeim er ekki lengur treystandi sjálfum, ef menn koðna
þannig niður í sjálfselsku og starblindu á betri kosti
— þá er þjóðfélaginu voðinn vís. Þegar Rómverjar
hættu að meta og hafa í heiðri hin fornu gildi, er
Rómaveldi var byggt á, leið það undir lok. Nútíma-
tækni kann að breyta hegðun manna og háttum, en
hún breytir engu-um gildi mannlífsins. Það, sem var
rétt og skylt í gamla daga, er það enn í dag og verður
um aldir.
Súlubæli í Hellisey. Súlur sitja á hraukum sinum og stórir dúnaðir ungar sjást lengst tii
bægrL
Ódýrt Ódýrt
Leðurlíkisjakkar, Nylonúlpur, Drengja-
skyrtur hvítar og mislitar, Herraskyrtur
hvítar og rnislitar nylon, Gallabuxur,
Telpnaúlpur, Vinnujakkar o. m. fl. á verk-
smiðjuverði.
Verzlunin NJÁLSGÖTU 49.