Morgunblaðið - 19.10.1965, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 19.10.1965, Blaðsíða 2
2 MORGUNBLAÐIÐ Tniðjudagur 19. október 1965 — Fjárlagaræðan Framhald af bls. 1. * Fjármálaráðherra sagði í lok iræðu sinnar. að þótt ríkisbúskap nirinn hefði færzt úr réttum iskorðum á sl. ári væri heildar- amynd efnahagsþróunarinnar upp ðrvandi. í>ví væri ástæðulaust annað en lí.ta björtum augum til iramtíðarinnar. Forsenda já- Jkvæðrar sóknar til meiri fram- Æara og'bættra lífskjara væri að Þjóðin gerði sér grein fyrir und- irstöðustaðreyndum efnahagslífs ins og tekið væri á vandamálun um af djörfung og raunsæi. Morgunblaðið birtir fyrri hluta fjárlagaræðu Magnúsar Jónsson- ar í dag, en síðari hluti hennar verður birtur á morgun. Að lokinni ræðu fjármálaráð- Iherra tók ræðumáður Alþýðu- Ibandalagsins við fjárlagaumræð- «ma, Lúðvík Jósefsson tih máls. Hann kvað höf- uðeinkenni þessa fjárlagafru-m- varps hin sömu og fyrri frum- varpa núverandi ríkisstjórnar: Aukin framlög til margvíslegr- ar eyðslu, skorin nfður fjárframlög til fram- kvæmda og nýir skattar lagðir á. Hann ræddi síðan afkomu rík- issjóðs 1962 og 1963 og kvað hana hafa verið góða en skyndi- lega skipt um 1964,.þegar mikill greiðsluhalli hefði orðið. Það ár hefði verið gott framleiðsluár og þess vegna ekki verið óhagstætt árferði, sem þessu hefði valdi'ð. Ræðumaður sagði að árið 1963 hefði verið kosningaár. Þá hefði mikið þurft að gera, lánsloforð gefin út á brezka framkvæmda- lánið, íitlán bankanna aukin, sér staklega fyrri hluta ársins en þegar kosningarnar hefðu verið langt að baki hefði blaðinu verið snúið við. Dýrtíðaraldan hefði verið reist til að draga úr kaupmætti al- mennings. Árið 1964 hefði verið samið um verðtryggingu launa og hefði dýrtiðin þá einnig lent á ríkissjóði. Hallinn á ríkisbú- skapnum 1964 hefði orsakazt af dýrtíðarstefnu ríkisstjórnarinnar. Verðhækkunaraldan hefði haldið áfram á þessu ári og nú þessa dagana dynja verðhækkanir yfir sagði ræðumaður. Vandamálin nú stæðu í beinu sambandi við verðhækkanir, sem ríkisstjórnin hefði vísvitandi sett af stað árið 1964 til þess að ná aftur nokkrum hluta þeirra launahækkana, sem urðu 1963. Þá vék Lúðvík Jósefsson nokk uð að stóriðjumálum og sagði að jafnvel þótt á þau væri litið frá efnahagslegu sjónarmiði vektu þau furðu en mörg fleiri sjónar- mið kæmu þar til greina. Hann fjallaði um vinnuaflið, sem til þessara framkvæmda þyrfti og sagði að þau tvö ár, sem mestar framkvæmdir yrðu við stórvirkj un og stóriðju mundu 1500 manns þurfa í vinnu og spurði hvar ætti að taka það vinnuafl. Hann kvað það skoðun Alþbl. að fjárhagslegu sjálfstæði þjóðar innar væri stefnt í hættu með stefnu ríkísstjórnarinnar. Nýja stefnu þyrfti að taka upp, sem vinnandi alþýða landsins gæti borið traust til. Þá tók til máls Eysteinn Jóns- son, ræðumaður Framsóknar- ílokksins. Hann sagði, að það hefði vakið athygli í vör, að stjórnin hefði engar upplýsingar gefið um afkomu ríkissjóðs og hefði það bent til þess, að ekki yæri von á góðu. Sú hefði einn- ig .orðið raunin, þegar greinar- gerð var gefin í sumar um af- komu ríkissjóðs og væri nú enn eitt atriðið í stjórnarstefn- unni farið fyrir borð. Nú þyrfti nýja skatta. Þetta væri eins og að ausa sandi í botnlausa tunnu. Ef menn hafi búist við stefnu breytingu með nýjum fjármála- ráðherra hefðu þær vonir orðið að engu. Hins vegar hefði ráð- deildarpiata verið sett á aftur,. röddin væri önnur, en þáttur- inn hinn sami. Lofað væri hag- sýslu og sparnaði en milljónum hefði verið varið til hagsýslu undanfarin ár. Eysteinn kvað ríkisstjórnina hafa ungað út nýjum sköttum af ótrúlegri elju og væru skatt- arnir af furðulegustu gerð. Síðan ræddi Eysteinn einstaka þætti fjárlagafrumvarpsins. — Hann sagði að eftir sex ára við- reisnarstjórn yrði að vísa ung- lingum frá gagnfræðaskólunum. Skólastjórar lýstu því livernig þeir yrðu að vísa þeim frá vegna húsnæðisskorts og margar skóla stofur væru tví- og þrísetnar. Sums staðar skorti þær algjör- lega. Eysteinn ræddi síðan rann sóknarmál, hafnarmál, vegamál, flugvallarmál o.fl. í svipuðum dúr. Hann kvað Skipantg. rekna með tapi vegna þess, að hún ætti eingöngu gömul og úrelt skip. Þá ræddi Eysteinn Jónsson verðbólgumálin og sagði, að kaup máttur tímakaups hefði lækkað síðarn 1959 og væri fsland eina landið í Evrópu sem svo væri ástatt um. Hann sagði að vanda málin yrtíi að ræða af hrein- skilni og frá rótum. Til þyrftu að koma ný viðhorf nýjar leiðir, hugsa þyrfti öðru vísi, tala öðru vísi, vinna öðru vísi, en nú væri gert við Lækjartorg. Áætiun þyrfti að gera um skipulega niðurstöðun verka og láta verða af framkvæmdum. Þetta væri hin leiðin, meginkjarn hennar. Valdhafarnir hefðu engin ný úrræði í huga. Þeir teldu allt ágætt eins og það væri og þyrfti mikinn kjark til að halda slíku fram. Birgir Finnsson talaði fyrir hönd Alþýðuflokksins við fjár- lagaumræðuna. Brmtihann á í upp hafiræðu sinnar, að 73% af rekstr arútgjöldum ríkissjóðs gengju til félagsmála, niðurgreiðslna á vöruverði innanlands, útflutnings uppbóta, menntamála og atvinnu mála. Hér væri raunverulega um að ræða millifærslu milli þegn- anna fyrir tilstuðlan ríkisins. Til margvíslegra sameiginlegra þarfa landsmanna væri varið 27% af rekstrarútgjöldum ríkis- sjóðs. í Ijósi þessara staðreynda ræddi ræðumaður viðbrögð stjórnarandstöðunnar við frum- varpinu. Stjórnarandstöðuflokk- amir hefðu engar tillögur gert um sparnað í ríkisrekstri en margar um aukin útgjöld ríkis- sjóðs. Vitnaði hann síðan í fjár- lagaræðu Eysteins Jónssonar 1958 er hann gagnrýndi þá, sem með frekju heimtuðu aukin út- gjöld án þess að benda á tekju- öflunarleiðir. Orð Eysteins væru í góðu gildi en þann dag í dag og fróðlegt að bera þau saman við það, sem Eysteinn mundi segja við þessar umræður. Ræðumaður sagði, að í ríkis- búskapnum mætti margt betur fara, en að því yrði stöðugt að starfa og það starf mundi nú fara fram á vegum sérstakrar hagsýsludeildar fjármálaráðu- neytisips. Hann vék síð- an . nokkuð að málflutningi Framsóknar- manna, sem vildu draga úr verðlbólgu en hækka jafn- framt launin, draga úr vöxt- um o.sv.frv. Hann sagði að menn gætu ímyndað sér hvar Hin leiðin mundi enda undir forustu Eysteins, og dytti þá flestum í hug Hinn staðurinn. Ræðumaður ræddi síðan nokk- uð niðurgreiðslúr á vöruverði, og benti á að niðurgreiðslum á ’kartöflum hefði verið hætt án þess að erfiðleikar hefðu skap- azt. Til greina gæti komið, að fella einnig niður niðurgreiðslu á fiski innanlands. Þá ræddi Birgir Finnsson um útflutnings- uppbætur og sagði, að þær gætu átt rétt á sér, þegar verið væri að vinna markaði fyrir fram- leiðsluvörur, sem síðar gætu staðið undir sér sjálfar. Slíkt gæti verið með sauðfjárafurðir en hins vegar litlar líkur á, að mjólkurafurðir gætu orðið hag- kvæm útflutningsvara. Hugsan- legt væri að setja hámark á út- flutningsuppbætur t.d. 150 millj- ónir. Með því að létta þannig nokkuð á ríkissjóði í sambandi við útflutningsuppbætur og nið- urgreiðslur á fiski væri ef til vill hægt að draga nokkuð úr áætluð um álögum á takmörkuðum svið um. Farseðlagjaldið taldi ræðu- maður spor aftur á bak. í lok ræðu sinnar sagði Birgir Finnson, að þjóðin hefði góða reynslu af samstarfi núverandi stjórnar- fiokka, þótt þeir hefðu ólíka stefnu í grundvallaratriðum. Svarræða fjármálaráðherra Að lokum tók fjármálaráð- Magnús Jónsson til máls á ný. Hann ræddi í upphafi málflutn- ing Lúðvíks Jósefssonar og kvaðst ekki mundi ræða stóriðju- mál að þessu sinni, tækifæri mundi gefast til þess síðar. Hann ræddi síðan nokkuð full- yrðingar Lúðvíks Jósefssonar um orsakir greiðsluhallans 1964 og taldi fráleitt að ætla að or- sakir þess væru aukning útlána og framkvæmdalán á árinu 1963. Alþbl. hefði hingað til ekki tal- ið slíkt til ills. Þá ræddi fjármálaráðherra á- bendingar Lúðvíks Jósefssonar um þau atriði er spara mætti á í ríkisrekstri og sagði að slíkar upptalningar væru ekki nema góðra gjaldra verðar en hins I vegar væri fráleitt að telja að þar væri hundurinn grafinn í vandamálum ríkissjóðs, þar sem hér væri um að ræða svolítið brot af fjárlögum upp á 3700 millj. kr. Að gefnu tilefni frá Lúðvík Jósepssyni minntist ráðherrann á kaup ríkissjóðs á húsi Gúð- mundar í. Guðmundssonar og sagði að þau hefðu ekki verið sér lega hagstæð ríkissjóði en gerð í samræmi við ákvörðun vinstri stjórnarinnar. Það væri einkennileg kenning hjá Lúðvík Jósefssyni að hagur ríikssjóðs hefði versnað vegna söluskattshækkunarinnar 1964. Þá hefði nú fyrst keyrt um þver- bak. Lúðvík hefði sagt, að fram- leiðslan hefði verið meiri en hjá öðrum þjóðum og það væri alveg rétt, en það hefði naum- ast verið illviljuð rikisstjórn sem fyrir sitt leyti hefði stuðlað að þeirri framleiðsluaukningu með kaupum hins glæsilega fiski skipaflota, sem hefði fært hinn mikla síldarafla á land. Fjármálaráðherra kvaðst vilja mótmæla því að ríkisstjórnin hefði sýnt launþegasamtökun- um í landinu fjandskap. Fáar eða engar ríkisstjórnir hefðu lagt jafn mikla áherzlu á að bæta kjör þeirra sem verst væru settir í þjóðfélaginu og einmitt núverandi ríkisstjórn. Magnús Jónsson kvaðst svo ekki telja ástæðu til að ræða frekar ummæli Lúðvíks Jósefssonar, sem hefðu að mörgu leyti verið hófsamleg en það væri ekki hægt að segja um ræðu tals- manns hinnar leiðarinnar hins mannsins, sem vildi að við værum hinsegin en ekki svona. Það væri mikill kjarkur af Eysteini Jónssyni að flytja boð- skap um hina leiðina eftir að hafa gengið til síðustu kosninga undir merki þriðju stefnunnar, sem almenningur hefði aldrei vit að hver var. Nú hafa menn heyrt lýst hinni leiðinni. Að svo miklu leyti, sem hægt er að átta sig á hver hin leiðin er þá er hún sú að auka framlög til allra hugsanlegra hluta, afnema sém mest af þeim sköttum, sem á hafa verið lagðir. Reynt að ala á óánægju með umferðartollinn á Keflavíkur- vegi en hvað mundi verða mikið fé til vegalagningar á Austur- landi og annars staðar ef Kefla víkurvegurinn yrði greiddur af hinu alipenna vegafé. Ef hin stefnan hefði verið ríkj- andi að undanförnu og hinn mað urinn fengið að móta stefnuna í fjármálum, sjáum við að þeim boðskap, sem hann flytur hér í kvöld, að á sama tíma og glímt er við vanda greiðsluhalla á fjár- lögum er boðskapur hinnar stefn- unnar að stórauka eigi útgjöld. Óhæfilegt sé að leggja á skatta. Leiðin sé ekki önnur en sú að fara hina leiðina, reyna hina stefnuna, sem enginn veit hver er. Minni skattar, meiri fram- kvæmdir, hljómar vel en aðeins í eyrum Framsóknarmanna og raunar sárafárra í þeirra hópi, kannski bara mannsins sem fann upp hina stefnuna, hins manns- ins, sem var að ljúka ræðu hér áðan. Magnús Jónsson sagði, að hinn margreyndi fjármálaráð- herra segði nú að núverandi ríkisstjórn hefði komið á alls konar tildri og hin stefnan væri sú að losna við þetta tildur. Hvert þetta tildur væri forðað- ist Eysteinn gjörsamlega að minnast á. Eysteinn Jónsson hefði sagt að samvinnuhreyfingin væri lögð sérstaklega í einelti og þess vegna gæti hún ekki stuðlað að neinu góðu. Eg veit ekki til að neinn leggi samvinnuhreyfing- una í einelti nema Framsókn- arflokkurinn og það hefur ein- mitt verið hennar böl og hún hefur ekki getað losað sig við Framsóknarflokkinn, hún getur ekki undan honum sloppið. Ef Eysteinn beitti sér fyrir því að Framsóknarflokkurinn létí sam vinnuhreyfinguna í friði, gæti hún unnið margt gott sem hún getur ekki í dag. Eg þarf ekki að fara fleiri orð- um um ræðu Eysteins Jónssonar sagði fjármálaráðherra. Það er eins með afstöðu Eysteins til fjár laga nú og með friðinn í heiminum. Það er komið í Ijós að friðarhorfur í heiminum fara eftir því hvort Framsóknarflokk urinn er í stjórn eða ekki. Ef hann er í stjórn versna friðar- horfur um allan helming og þá er nauðsynlegt að hafa hér varn arlið. Ef hann er utan stjórnr.r batna friðarhorfur skyndilega og þá er ekki lengur nauðsyn á her. Að lokum sagði fjármálaráð- herra að við stæðum gagnvart al varlegu vandamáli. Ekki væri hægt að heimta aukin útgjöld á öllum sviðum þegar ríkisbúskap urinn stæði eins og nú. Þetta skil ur fólkið sagði fjármálaráðherra og hlustar því ekki á ábyrgðar- lausar raddir í þessum efnum. — Jakarta Framh. aí bls. 1. fyrirskipað leiðtogum þessara kommúnistasamtaka að gefa sig fram við her- eða lögregluyfir- völd innan fimm daga. Flokkurinn í Indónesíu hefur fylgt Kínverjum að málum, og hefur þess ekki verið getið í Kína að flokkurinn væri fallinn í ónáð hjá yfirgnæfandi meiri hluta þjóðarinnar. Þó var birt í dag í Peking mótmælaorðsend- ing sem Kinastjórn hefur afhent sendiráði Indónesíu þar í borg. Eru Indónesar þar sakaðir um brot á alþjóðasamþykktum varð- andi starfsmenn sendiráða. Seg- ir i orðsendingunni að hermenn hafi gert húsleit hjá verzlunar- fulltrúa Kínverja í Jakarta fyr- ir tveimur dögum, og er orð- sendingin í heild birt á forsíð- um kínversku blaðanna í dag. Eru Indónesar í þessu sambandi varaðir við frekari aðgerðum gegn Kínverjum í Jakarta, án þess þó að minnzt sé á 'undan- gengnar mótmælaaðgerðir gegn kommúnistum þar. í sambandi við tilkynningu um handtöku útvarpsstjórans í Jakarta, voru þar birtar fréttir af ýmsum mótmælaaðgerðum gegn kommúnistum undanfarna daga. Meðal annars réðist mann- fjöldi á þrjár miðstöðvar komm- únista í borginni Medan á oNrð- ur Súmötru á föstudag, brenndu aðalstöðvar flokksins þar til grunna, og tókú ýms gögn trausta taki. Um sjö manns særðust brunasárum. í einu úthverfi Ja- karta var gerður aðsúgur að íbúð arhúsum kommúnistaleiðtoga og kveikt í húsgögnum og bifreið- um þeirra. í öðru úthverfi höf- uðborgarinnar réðust hermenn í menn hafi haft um þrjú þúsund byssur alls, og hefur tekizt að leggja löghald á flestar þeirræ Loks komu svo sex þúsund stúd- entar við Indónesíuháskóla sam- an í Jakarta í dag og kröfðust þess að félagsstarfsemi komm- únista við skólann yrði bönnuðL Spilakvöld Sjálf- stæðisfélaganna annað kvöld SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN I Reykjavík efna til spilakvölds i Sjálfstæðishúsinu, annað kvöld, miðvikudagiskvöld, og hefst það kl. 20,30. Veitt verða góð spila- verðlaun. Á spilakvöldinu verður sýnd kvikmynd, sem tekin var í Varð- arferðinni í sumar. Birgir IsL Gunnarsson, borgarfulltrúi flyt- ur ávarp. Sætamiðar verða af- hentir á venjulegum skrifstofi* tíma á skrifstofu Sjálfstæðishús* ins við Austurvöll i dag. Sjálfstæðisfólk er hvatt til að fjölmenna á spilakvöldið. Aðalíundur Stefnis í Hafnarfirði AÐALFUNDUR Stefnis, félags ungra Sjálfstæðismanna í Hafnat firði, heldur fundi í Sjálfstæðis- húsinu nk. fimmtudagskvöld kL 8,30. — Þar fara fram venju- leg aðalfundarstörf og ýmis mál rædd, sem varða vetrarstarf fé- lagsins. — Félagar eru hvattir til að fjölmenna. Fjármálará^- herra talar á fundi í Kópavogi SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN í Kópa vogi efna til fyrsta fundar síns á þessu hausti í Sjálfstæ&Ishúsinu Borgarholtsbraut 6, annaðkvöld kl. 8.30. Á fundi þessum mun fjármála- ráðherra, Magnús Jónsson frá Mel ræða um stjórnmálaviðhorf- ið. Sjálfstæðisfólk í Kópavogi er eindregið hvatt til þess að fjöl- menna á þennan fyrsta fund vetrarins. FÉLAGSHEIMILI ■ ; ( . . ••L .. i Opið hús í kvöld Nýtí zkuleg húsakynni Veitingar Tónlist HEIMDALLAR Allrosrrleg bílvelta Akranesi, 18. okt.: — BÍLVELTA varð allrosaleg að- faranótt sunnudags í brekkunni fyrir neðan Akranesvegamótin. Fjórir ungir piltar voru að koma á Landrover jeppa af dansleik í Reykjavík. Rann bíllinn út i skurð og vallt. Sópuðust hjólin gærkvöldi inn í stöðvar komm- , Þeir, sem í bílnum voru, skr; únista og tóku þar um 100 skot- uðust . lítilsháttar. Bílstjóri vopn. Talið var að uppreisnar- I hafði sofnað við stýrið. — Odd

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.