Morgunblaðið - 01.12.1965, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 1. des. 1965
æœmzim
Eðlilegt að réttargjöld
fylgi almennu verðlagi
FRUMVAKPIÐ um aukatekjur
ríkissjóðs kom til annarrar tunr.
1 efri deild í gær. Framsögumað
ur meirihluta fjárveitinganefnd-
ar, Ólafur Bjömsson, tók fyrstur
til máls og sagði að gerðar hefðu
verið nokkrar
breytingartillög
ur við frumvarp
ið, aðallega til
leiðréttingar og
þannig gengið á
móti þeim ósk-
um, er komu
fram við fyrstu
umræðu máis-
ins. Aðalbreyt-
ingartillagan væri fólgin 1 að
ekki skyldi greiða innheimtu-
kostnað við innheimtu vinnu-
laimæ Flutningsmaður sagði enn
fremur að það væri ætíð umdeil
anlegt hvað réttarhöld ættu að
vera há, en eðlilegast væri að þau
fylgdu almennu verðlagi og lágt
gjald fyrir fyrirtekt máls freist-
aði fólks til að sækja litilsverð
máL
Helgi Bergs (F), framsögumað
ur 1. minnihJuta fjárhagsnefndar
sagði að sú fjáröflunarleið fyrir
ríkissjóð, sem frumvarpið gerði
ráð fyrir, væri nokkúð handa-
hófskennd. Menn yrðu að gá að
því, að hækkun á þessum gjöld-
um næði til fleiri en þeirra sem
þyrftu að leita réttar síns til
dómstólanna. Frumvarp þetta
væri liður hjá núverandi ríkis-
stjórn til að afla meira fjár til
þess að geta haldið núverandi
fjármálastefnu áfram, og slíku
vildi Framsóknarflokkuriim ekki
taka þátt í.
Bjöm Jónsson (K) mælti fyrir
nefndaráliti frá 2. minnihluta
fjárhagsnefndar. Sagði hann að
meginhluti þeirra gjalda, sem
. hér um ræddi
5 væri greiddur af
| öllum almenn-
| ingi, þótt ekki
i væri um dagleg
s útgjöld að ræða.
; Hækkun á þess-
eum gjöldum
^mundi ekkf
| hamla fólki að
' ná rétti sínum,
en um upphæðimar væri teflt
á yztu nöf. Það væri nú komið
un þessara gjalda væri. ekki
nema eðlileg þar sem augljóst
á daginn að handahófsskattlagn
ingar leystu ekki vandamál
ríkissjóðs og væri fyllsta ástæða I væri að köstnaðurinn hefði auk-
til þess að þingheimur krefðist) izt mjög mikið síðan 1960, en
svara af ríkisstjórninni hvemig þá hefðu þessi gjöld verið hækk
hún hyggðist leysa f járhags-, uð síðast. Mætti nefna til sam-
vandamálin og gæti hún ekki
búizt við stuðningi frá stjómar-
andstöðunni fyrr en þau lægju
ljóst fyrir.
Jón Þorsteinsson (A) mælti
fjrrir breytingartillögu er hann
flytur, en í henni felst að gjöld
fyrir fyrirtekt máls verði hækk
uð um helming. Sagði flutnings-
maður að það
væri ekki ætlun
sín með þessu að
afla ríkissjóði
meiri tekna held
ur gæti þetta
leitt til þess að
menn leituðu síð
ur til dómstól-
anna með lítils-
verð mál. Meira
en helmingur mála væri inn-
heimtumál og mætti nefna til
samanburðar að í Bergen hefðu
25 slík mál verið tekin fyrir s.L
ár, en 2—3 þúsund í Reykjavík
á sama tíma. Þá mætti vitna
til umrnæla borgardómara er
hefði sagt, að dómstólamir væru
notaðir sem innheimtutækL Jón
sagði, að ef tillaga sín næði fram
að ganga gæti það leitt til þess að
lögfræðingar myndu leggja meiri
áherzlu á að ná kröfum án þess
að höfða mál og einnig gæti það
verkað þannig að skuldari myndi
fremur greiða gjöld þau er um
væri deilt. Með því að fækka
þessum málum mundu hinir sem
nauðsynlega þyrftu að sækja
mál fá þau afgreidd á miklu
skemmri tíma, en meðferð dóms
mála hérlendis tækju oft 2—3 ár.
Magnús Jónsson sagði að það
væri stefna allra ríkisstjóma að
afgreiða hallalaus fjárlög og
væri einn höfuð
galli í málflutn-
ingi þeirra er
ömuðust við því
að ríkissjóði
væri aflað tekna
en hann væri að
benda ekki á
leiðir. Menn
gerðu sér grein
fyrir að hækk-
anburðar hækkanir þær sem orð
ið hefðu á öðrum þjónustugjöld
um, t.d. afnotagjaldi af útvarpi
og gjöld til pósts og síma.
Helgi Bergs; Björn Jónsson og
Magnús Jónsson tóku aftur til
máls, og var þá umxæðu um mál
ið lokið.
— Skarðsbók
Framhald af bls. 1.
spennandi að sjá hvað gerðist,
er kæmi að Skarðsbók.
Klukkan var rétt um hálf tólf,
þegar vörðurinn gekk fram með
stóra bók í ljósurn spjöldum. —
Þarna var komin hin merka
Skarðsbók.
Það fór fiðringur um mig og
ég fylltist eftirvæntingu. Að-
eins einn íslendingur annar mun
hafa verið í salnum, Kjartan
Ólafsson, sem er á leið til Nýja
Sjálands. Honum mun heldur
ekki hafa verið rótt innan-
brjósts.
Uppboðið hófst. Skarðsbók —
eina gamla íslenzka handritið,
sem vitað var um í einkaeign
var komin undir hamarinn. —
Handritið hafði áður verið í
eigu bókasafnarans Sir Thomas
Phillipps, sem lézt árið 1872, en
þá komst það ásamt handrita-
safni hans öllu, í hendur bók-
Handritið að Skarðsbók, sem slegið var á 36.004 sterlingspund.
salanna ,,Robinson“ í London,
sem nú vildu selja það.
Uppboðshaldarinn nefndi til
að byrja með fimm þúsund
pund, og var það langhæsta
byrjunarboðið. Var sýnilegt, að
hér myndu engar smáupphæðir
nefndar. Og nú byrjuðu náung-
ar að bjóða, hver á móti öðr-
um — og kinkuðu þeir kolli til
uppboðshaldarans til skiptis. —
Tölurnar hækkuðu — tólf þús-
imd, — fjórtán þúsund, — nítján
þúsund og þannig áfram, allt
upp í þrjátíu og þrjú þúsund
pund. Þá fóru kollamir að
ganga hægar — þrjátíu og fjög-
ur þúsund .......... þrjátíu og
fimm, sagði annar þeirra, ró-
legur maður með gleraugu en
hinn, lítill maður vexti með
hökuskegg kinkaði kolli enn
einu sinni og uppboðshaldarinn
sagði þrátíu og sex þúsund. —
Hann nefndi töluna nokkrum
sinnum og síðan var bókin sleg-
in — á upphæð er nemur 4.320.
000,00 kr. ísL
Sá er átti síðasta boð var
Torgrin Hannas — norskur hand
rita- og fornbóksali, sem starf-
ar í London — en sá, er bauð
á móti honum var bóksali frá
New York. Krause að nafni.
Hfann vildi engar upplýsingar
um það gefa fyrir hvern hann
hefði boðið í handritið. Og
Hannas vildi heldur ekkert
segja. Hann var afar þægilegur
í viðmóti en neitaði afdráttar-
laust að gefa nokkrar upplýs-
ingar, hver væri hinn raunveru-
legi kaupandi bókarinnar eða
hvort hún ætti að fara frá Bret-
landi eða ekki. Við stóðum enn
við nokkra stund til þess að
fylgjast með því sem gerðist, en
nú var öll eftirvæntingin horf-
in. Þegar Hannas hafði lokið
sínum viðskiptum, gekk hann út
úr salnum og tók tali dönskumæl
andi mann, sem við fréttum, að
væri fulltrúi fyrir ,,Handels-
banken.“ Ég reyndi að tala við
hann og fá hjá honum upplýs-
ingar um það, fyrir hvern hann
ætti að borga, en fékk ekkert
svar. Frekari eftirgrennslan um
kaupanda hefur ekki borið
neinn árangur.
Handritin 39, sem seld voru á
þessu uppboði, voru slegin á
samtals 187.150 sterlingspund.
Var Skarðsbók þeirra langsam-
lega dýrust — næst hæst verð
fékkst fyrir handrit með skýr-
ingum við Markúsarguðspjall
eftir Beda prest, sem slegið var
á 15.000 sterlingspund.
Frumvarpið um húsnæðismál
í GÆR kom stjórnarfrumvarpið
til laga um breytingar á lögum
um Húsnæðismálastofnun ríkis-
ins til umræðu í neðri deild, en
eins og frá hefur verið skírt hef-
ur efri deild afgreitt það máL
Eggert G. Þorsteinsson, félags-
málaráðherra, fylgdi frumvarp-
Fjárlög koma væntanlega til 2.
umræðu á fimmtudag
GERT er ráð fyrir, að frumvsirp
til fjárlaga fyrir árið 1966 komi
til annarrar umræðu næstkom-
andi fimmtudag. Samstaða náðist
ekki í fjárveitinganefnd um
frumvarpið og skilar hún þremur
nefndarálitum, Meiri hluti fjár-
veitinganefndar segir m. a. áliti
sínu að Efnahagsstofnun ríkisins
hafi látið nefndinni í té bráða-
birgðayfirlit um afkomu ríkis-
sjóðs á yfirstandandi ári og einn-
ig nýtt yfirlit um áætlaðar tekj-
ur ríkissjóðs árið 1966. Heildar-
myndin af þeim upplýsingum
bendi ekki til þess, að tekjur
ríkisisjóðs verði meiri á árinu
1966 en gert er ráð fyrir í frum-
vaxpinu og hafi meiri hluti nefnd
arinnar miðað tillögur sinar um
afgreiðslu breytingartillagna við
þær upplýsingar, þar sem það
væri álit meiri hlutans að fjár-
lögin beri að afgreiða greiðslu-
hallalaus.
Þá er I nefndarálitinu gert
grein fyrir þeim breytingartillög-
um er nefndin flytur, en þar er
m. a. gert ráð fyrir að framlag til
þátttöku í heimssýningunni í
Kanada árið 1967 verði hækkað
um 1 millj. kr., að styrkur til
bygginga sjúkrahúsa, sjúkraskýla
og læknisbústaða, annarra en
ríkissjúkrahús verði hækkað um
334 þús. kr., að tekinn verði upp
nýr liður hjá Skipaskoðun ríkis-
ins sem geri ráð fyrir 100 þús.
kr. til áhaldakaupa og nýr liður
til byggingar umferðarmiðstöðv-
ar í Reykjavík 500 þús. kr., fram-
lag til einstakra skóla verði auk-
ið nokkuð og fjárveiting til end-
urbóta á gömlum íbúðarhúsum á
prestsetrum verði hækkað um
500 þús. kr.
Framsóknarmenn, 1. minni
hluti fjárveitingarnefndar skýra
frá því í áliti sínu að þeir flytji
að þessu sinni aðeins eina breyt-
ingartillögu við f járlögin, en hún
er að 47 millj. kr. framlag ríkis-
sjóðs til vegamála verði ekki
fellt niður. í áliti sínu gagnrýna
Framsóknarmenn fjármálastefnu
ríkisstjómarinnar og segja að
stefna ríkisstjórnarinnar hafi
leikið fjárhag ríkissjóðs þannig,
að hann sé nú rekinn með halla
og þær framkvæmdir, sem áður
voru greiddar jafnharðan af
tekjum hans séu nú greiddar
með lánsfé og tafið sé fyrir öðr-
um nauðsynlegum framkvæmd-
um, sem Alþingi hafi þó veitt
fé til ögsamþykkt aðhafnaryrðu
framkvæmdir við.
Kommúnistar, 2. minnihluti
fjárveitinganefndar gera nokkrar
breytingartillögur við frumvarp-
ið og segja m.a. í nefndaráliti
sínu, að fjárlagafrumvarpið stað
festi að auk niðurskurðar á nauð
synlegum framkvæmdum grípi
ríkisstjórnin sem jafnan fyrr ekki
til annarra úrræða, þegar hún á
við að etja afleiðingar af fyrri
skattahækkunum sínum á lands-
leggja enn nýja skatta á lands-
menn.
inu úr hlaði og
skírði efnisgrein
ar þess. Sagði
hann það vera
flutt í sam-
ræmi við yfirlýs
ingu þá um hús-
næðismál, sem
ríkisstjórnin gaf
í sambandi við
samninga verka-
lýðsfélaganna um kjaramálin. —
Einar Olgeirsson (K) gerði at-
hugasemd við það að lán þau er
Húsnæðismálastofnun ríkisins
veitir skuli vera með vísitölu-
tryggingu. Við því væri þó ekk-
ert að segja, ef meiningin væri
að stöðva verðbólguna með slík-
um aðgerðum. En eitt yrði þá
yfir alla að ganga og lán þau er
verzlunarauðvaldið fengi yrðu
einnið að vera vísitölutryggð.
Annaðhvort yrði að afnema
þessi ákvæði, ef
verðbólgan ætti
að halda áfram,
eða setja eitt-
hvert hámark á
vísitöluhækkun.
— Verðbólgan
væri það sem
alltaf væri kom-
ið að, ef slík
mál væru rædd
og fyrsta sporið til þess að stöðva
hana yrði að vera verðlags-
ákvæði, þar sem verzlunarauð-
valdið hefði nú frjálsar hendur
um verðlagningu. Þá taldi Einar
að hyggilegra hefði verið að
fresta afnámi laga um hámark
húsaleigu, þar til ný lög um þau
mál voru fyrir hendi.
Hannibal Valdimarsson (K)
taldi að sexföldun fasteignamats
mundi gefa meira af sér heldur
en látið væri skína í. Hann
sagði, að vel og samvizkusam-
lega væri farið með þá yfir-
lýsingu er ríkisstjórnin gaf 1
sumar og kvað
vona að betta
frumvarp gæti
orðið til að sníða
mestu vankant-
ana af núverandi
ástandL og víst
væri, að mikið
væri í húfi með
framkvæmd ____________
þess. Þá vék
hann nokkuð að vísitölutrygg-
ingu lánanna og sagði að lög-
gjöfin um verkamannabústaðina
hefði verið endurskoðuð fyrir
tveim árum og hefði þá ekki
þótt ástæða til að setja á visi-
tölukvöð og væri það skoðun
sín að bezt væri ef samræmi
væri við það nú, þar sem hér
væri einungis um nýja löggjöf
um verkamannabústaði að ræða.
Eggert G. Þorsteinsson félags-
málaráðherra svaraði með nokkr
um orðum og sagði að ekki yrði
um mismunun á lánakjörum að
ræða og fælust ákvæði um það
í frumvarpinu um verðtrygg-
ingu fjárskuldbindinga. Þá vék
ráðherra að spurnjngu er Hanni-
bal Valdimarsson hafði sett fram
um fjárlán til endurbóta á göml-
um húsum. Sagði hann að ekki
væri hægt af fjárhagslegum
ástæðum að ganga á móti þess-
um óskum, þótt allir viður-
kenndu réttmæti þeirra.
Þá sagði ráðherra að Húsnæð-
ismálastjórn hefði verið falið að
endurskoða lögin um hámark
húsaleigu, og annað hvort yrði
að fresta framkvæmdum beim
er frumvarp þetta gerir ráð fyr-
ir, eða fella lögin um hámark
húsaleigu úr gildi.