Morgunblaðið - 07.04.1966, Blaðsíða 6

6
MORGU N BLAÐIÐ
Fimmtudagur 7. april 1968
FRAKKLAND
DREGUR EINS OG SEGULL STÁL
ALLIR EIGA sér tvö föðurlönd,
sitt eigið og Frakkland, segir
evrópskt orðatiltæki. Ef til vill
hefur það orðið til fyrir allan
þann fjölda fólks frá öllum
löndum, sem áratugum saman
hefur sótt til Frakklands og orð
ið snortið af landinu og því
andrúmslofti sem þar ríkir. —
Þetta land, sem er um það bil
5 sinnum stærra en ísland, er
fagurt og frjósamt, og alls stað-
ar gefur að líta stórbrotin verk.
sem minna á söguríka og
glæsta fortíð. Frakkland á sér
langa og viðburðarríka sögu.
Þar stóð vagga miðaldamenn-
ingar, þar var upphaf lýðfrels-
is og þar ber nútímalistir einna
hæst á okkar öld.
Sem ferðamannaland er
Frakkland eldra í hettunni en
flest önnur Evrópulönd. Þetta
hefur sína kosti og ókosti. Einn
af ókostunum er sá, að íbúarn-
ir hafa svo lengi orðið að þola
yfirþyrmandi straum erlendra
manna inn í land sitt, að þeir
hafa lært að umbera þá með
því að leiða þá hjá sér. T.d. er
- Danmörk
Framhald af bls. 5
að fara með lest frá Kaup-
mannahöfn til Stokkhólms er
lítill sem enginn, þegar um
framhaldsflug er að ræða —
eins og í þessu tilviki.
★ HÓTEL OG MATUR
Þótt segja megi, að verðlag
á Norðurlöndum sé svipað, þeg
ar á heildina er litið, er það þó
breytilegt á einstökum vöru-
flokkum. Flestir eru sammála
um, að dýrtíð sé meiri í Sví-
þjóð, einkum í Stokkhólmi —
en hinum löndunum tveimur.
Ferðaskrifstofur hér telja þó
muninn ekki það mikinn, að
orð sé á gerandi hvað fæði og
húsnæði varðar og þessvegna
er vísað til þess, sem sagt er
um verðlag í Danmörku og
Noregi.
Ekki er maturinn lakari í
Svíþjóð en í Danrrýjrku, enda
erum við hér komin til rík-
ustu og ^tærstu þjóðar Norður-
landa, sem á geysimikinn fjölda
góðra hótela og veítingastaða —
við allra hæfi.
★ DVÖLIN.
Meirihluti þeirra ferðamanna
sem sækja Svíþjóð heim og
skoða vilja landið, ferðast um
suðurhlutann, um vatnasvæðin.
Völ er á fjölmörgum skipu-
nær óhugsandi að ókunnugum
útlendingi sé boðið inn á
franskt heimili, þó hann kynn-
ist einhverjum Frakka. Ferða-
fólkið verður því gjarnan ein-
angrað innan um aðra ferða.
menn og hittir mest þá Frakka,
sem hafa túrisma að atvinnu —
og reyna að sjálfsögðu að hafa
sem mest upp úr starfinu. Á
móti kemur sá kostur, að alls
staðar eru hótel og skipulagn-
ing til að taka við fólki og veita
því viðeigandi þjónustu. Og
auðvitað á það fyrrnefnda mest
við í borgunum og fjölmenn-
ustu ferðamannastöðunum, en
þeir sem víkja úr hinni troðnu
braut, mæta elskulegu, fjör-
legu og opnu fólki og fá að kynn
ast hinum „sjarmerandi" Frökk
um. Nú seinustu árin hafa yfir
völdin gert talsvert til að auka
þjónustu við ferðamenn, bæta
viðmótið við þá og draga úr
kostnaði, en hátt verðlag varð
um tíma til þess að margir
höfðu stutta viðdvöl í Frakk-
landi og héldu svo áfram til ó-
dýrari ferðamannalanda. Fáir
lögðum ferðum og er verðið á
þeim sambærilegt við verð á
ferðum á hinum Norðurlöndun
um, þegar miðað er við daga-
fjölda. Færri halda norður á
bóginn, en leikur einn er að
fara þangað — alla leið norð-
ur í Lappahéruðin.
Sarna gildir um Stokkhólm
og aðrar borgir varðandi skoð-
unarferðir innan borgarmark-
anna. Slíkar. ferðir eru dag-
lega og kosta tiltölulega lítið
fé, en eru sjálfsagðar fyrir þá,
sem komnir eru til þess að
skoða sig um.
Ýmsar ferðaskrifstofur skipu
leggja ferðir til allra þriggja
Norðurlandanna, einnig íslenzk
ar. í slíkum ferðum er hægt að
fá nasasjón af höfuðborgunum
og ýmsu öðru, sem viðkomandi
lönd bjóða ferðamönnum. Sjálf-
sagt er fyrir þá, sem hyggja á
utanferðir (ekki sízt ef það er
fyrsta utanförin) að ráðfæra
sig við íslenzka ferðaskriístofu,
fá bæklinga um þau lönd og
borgir, sem áhuginn beinist
einkum að — og yfirvega mál-
ið rækilega áður en endanleg
ákvörðun er tekin. I kynnisför
til útlanda ætti fólk ekki að
fara nema með a.m.k. 1-2 mán.
undirbúningi. Þvi betri sem und
irbúningurinn er, þeim mun
meira fæst út lír ferðinni —
og þar af leiðandi fær fólk
meira fyrir peninga sína en
ella.
hafa þó staðizt þá freistingu að
koma þar við, því Frakkland
dregur ferðamenn eins og seg-
ull stál.
Og hvar á að byrja? Sá á
kvölina sem á völina. Á að
halda til hins sólríka Suður-
Frakklands, þar sem vínviður-
ínn grær og bændurnir eiga
sína appelsínu- og olívulundi,
og alla leið til Blástrandarinn-
ar með röð af þorpum og ferða
mannabæjum með fram hlýju,
bláu hafi, eins og perlur á festi?
Eða á að fara vestur í Alpafjöll
in með hæsta tind Evrópu, Mont
Blanc? Eða norður. á Bretagne
skaga, þar sem enn er óspillt
og sérkennilegt mannlíf? Eða
á að heimsækja skógana og
hinar gömlu veiðilendur kon-
unganna kringum París? Eða
allar hinar fögru hallir frá 16.
og 17. öld í Loire-dalnum? Eða
eina stærstu og glæsilegustu
konungshöll heims, Versali? —
Eða . . . Nei, upptaíningin verð-
ur óendanleg, og það fer eftir
áhugamálum og skaplyndi hvers
og eins hvað hann óskar að
sjá í Frakklandi.
Fyrir þá, sem áhuga hafa á
sögu og byggingarlist, er Frakk
land hreinasta gullnáma. Frakk
land á sér langa fortíð. í Las-
caux má skoða hellismálverk,
sem talin eru 20 þúsund ára
gömul. Þó við förum ekki nema
aftur til fyrstu Frakkakonunga,
erum við komin aftur í 5. öld.
Ekki er hægt að rekja sögu
Frakklands í svo stuttu máli, en
þeir sem ætla að skoða sig um
í Frakklandi, þurfa þó að hafa
í huga nokkra atburði sem hæst
ber úr glæstri fortíð þess. Þeg-
ar um miðja 13. öld var konung
ur Parísar voldugasti konungur
Evrópu og höfuðborg hans
menningarmiðstöð meginlands-
ins. Frá þeim tíma eru einhverj
ar glæsilegustu byggingar, sem
nú eru til, svo sem dómkirkjan
í Chartres, og á þeim tíma
þekktu menn á íslandi Svarta
skóla. í 100 ára stríðinu við Eng
lendinga á 13. og 14. öld kom
fram á sjónarsviðið bóndadótt-
irin Jeanne d’Arc og gerðist
frelsishetja Frakka og samein-
ingartákn. Síðan höfum við röð
af konungum, Körlum, Hinrik
um, Filipusum og síðast en ekki
sízt Loðvíkum, en á stjórnartíð
Loðvíks 14., 1643 til 1715, náði
dýrð konungsdóms og þjóðar há
marki.
Höll hans í Versölum og líf-
ið við hirð hans bar af um glæsi
mennsku, franska var mál
menntamanna um allan heim
og frönsk menningaráhrif
drottnuðu. Þá kemur stjórnar-
byltingin árið 1789, þegar múg-
urinn réðist á Bastilluna í Par-
ís og batt enda á guðlegan rétt
konunganna. Það var upphaf
lýðfrelsis í álfunni, en franska
byltingin var blóðug borgara-
styrjöld. Á það minnir aðaltorg
ið í París sem allir ferðamenn
skoða, hið glæsilega Place de la
Concorde við endann á breið-
götunni Champs Elysées, sem
upphaflega var byltingartorgið,
þar sem fallöxin hjó af höfuðin.
Þá kemur fram á sjónarsviðið
Napoleon Bonaparte, en þegar
veldi hans stóð sem hæst árið
1812 voru franskir herir sam-
tímis í Moskvu og Madrid og
Róm, Amsterdam og Hamborg
töldust hlutar Frakklands. —
Tveimur árum seinna hrundi
stórveldið til grunna með or-
ustunni við Waterloo. Alls
staðar þar sem ferðafólk fer
um Frakkland, er það minnt á
þessa þrjá glæsitíma í sögu
Frakklands, tíma síðustu Loð-
víkanna, byltinguna og veldi
Napoleons, svo nauðsynlegt er
að vera búinn að lesa sér svo-
litið til um það áður en lagt
er upp í ferðina. Ósigurinn í
fransk-prússneska stríðinu
1870—71 batt í rauninni enda á
veldi mikillar þjóðar. Og svo,
þegar Frakkar tala um lýðveld
in sín fimm, þá þarf að hafa i
huga, að það fyrsta var eftir
stjórnarbyltinguna eða 1792—
99, annað lýðveldið eftir bylt-
inguna 1848—53, þriðja lýðveld
ið milli fransk-prússneska
stríðsins og fyrri heimsstyrjald
arinnar 1870—1914, fjórða líð-
veldið 1946 og þar til de Gaulle
stofnaði til fimmta lýðveldis-
ins 1958.
Hvað sem ferðamaður ætlar
að sjá í Frakklandi í sinni
fyrstu ferð, hlýtur hann að
koma til Parísar, sem er dýr-
mætasti gimsteinninn í kórón-
unni. Af myndum og frásögn-
um þekkja flestir ýmsa merkis
staði í borginni, sem ekki þykir
hlýða að láta fram hjá sér fara
svo sem Sigurbogann á Stjörnu
torginu, hina frægu gottnesku
Notre Dame kirkju frá 12. öld
og Saint-Chapelle, litlu kapell-
una með steindu gluggunum
frá sama tíma þar rétt hjá, Eff-
elturninn með útsýni yfir borg
ina, Louvresafnið í einhverri
stærstu höll í heimi og með
tugi herbergja full af lista-
verkum, þar á meðal Venus frá
Milo og Monu Lisu, Invalides
með rauðri marmaragröf Napo
leons, hið glæsilega Óperuhús
með sýningar á hverju kvöldi,
Sacré Coeur kirkjuna á Mon-
matre hæðinni og svo ótal
margt fleira. Allir vita líka að
í hinni „kátu París“ eru næt-
urskemmtanir nægar, strípal-
ingasýningar á næturklúbbum
og fljótandi kampavín. Út í slík
næturævintýri ætti þó enginn
að leggja með takmörkuð aura
ráð, að minnsta kosti athuga
vel verð á hlutunum áður en
þeir eru pantaðir.
En töfrar Parísar eru nok''
uð, sem ekki er hægt að festa
hendur á. Hvað er það sem
hrífur? Er það hið gamla en þó
síunga yfirbragð? Er það Signu
fljót, sem hlykkjast milli
steyptra bakka sinna? Eru það
Parísarbúarnir á götunum,
glæsilegu búðargluggarnir, vina
legu garðamir, ójöfnu stein-
lögðu göturnar eða þetta vak-
andi andrúmsloft staðar, þar
sem listamenn og andans menn
hafa kosið að leggja til atlögu
við viðfangsefni sín? Senni-
leg allt þetta og svo fjölmargt
annað. Þó ferðamaður gæti haft
nóg að gera í margar vikur við
að skoða söfn, minnismerki og
annað markvert, kemst hann
sennilega nær því að kynnast
borginni og skynja hana með
því einu að rölta um göturnar
á fögrum vor- eða sumardegi,
setjast öðru hverju á bekk und
ir tré eða við borð á gangstétt
inni framan við eitthvert kaffi-
húsið og líta í kringum sig.
París er ekki ein samfelld stór
borg, heldur 20 samhangandi
minni bæir. í hvert hverfi safn
ast fólk með mismunandi kjör
og áhugamál og setur svip sinn
á viðkomandi hverfi. Því eru
kaffihúsin eins og allt annað
mismunandi eftir hverfum og
fastagestirnir einnig. Og svo má
líta inn á einhverja listasýn-
ingu, skoða í bókakassana á
Signubökkum og eyða löngum
tíma að kvöldinu í að borða i
litlum veitingastað og fá sér
vínglas með matnum, því
franski maturinn á sér engan
líkan. Til að komast á milli
staða er auðveldast fyrir ókunn
uga að finna næstu neðanjarðar
stöð, því Metroneðanjarðarkerf
ið er svo einfalt og vel merkt,
Götumynd frá París. Breiðgat an Avenue des Champs-Elyssées.