Morgunblaðið - 07.06.1966, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLADIÐ
Þrlðjudagur 7. júní 1966
neska skólanum komu ballet-
meistarar, sem svo komu upp
skólum, til að halda honum
við. En fólk kærir sig ekki uim
að heyra sögu listarinnar, það
vill bara njóta hennar, bætir
hann svo við. í>ó er nauðsyn-
legt að þekkja til að skilja,
t.d. að þarna er önnur tækni
en í ballet.
Um 1923 kom d’Eeraux svo
fram í Frakklandi og tók að
skapa mímuleik á ný. Og eftir
stríð kom Marcel Marceau til
Parísar, þar sem hann sá þetta
sem heillaði hann og skapaði
sína sérstæðu list. sem nú er
fræg um allan heim. — Allt
kemur aftur, segir hann.
Lífið er sífelld endurnýjun.
Allt gott kemur aftur. ÖU
list er klassísk og endist.
Marceau segir að víða í
löndum séu komin mímu-
þjóðleikhús. En ekki í
Prakklandi. Enginn er spá-
maður í sínu föðurlandi. Hann
hefur nemendur um allan
heim og gæti stofnað skóla,
en hann vill ekki gera það
nema í Frakklandi. Marceau
kveðst vera orðinn þreyttur
á að ferðast einn. Þegar hann
sé búinn með þær sýningar-
ferðir, sem lofaðar eru, eða
út árið 1967, muni hann lik-
lega stofna aftur leikflokk,
eins og hann hafði einu sinni.
Nú er hann einn á sviðiu alla
sýninguna, hefur aðeins tón-
list sér til aðstoðar.
Um eigin list segir Marceau,
að hún hafi náð meiri dýpt
á s.l. 10 árum. Aldur skiptir
máli fyrir leikara, sem vill
túlka ákveðna gerð hlutverka.
En fyrir þann, sem vill ná til
manneskjunnar, hefur aldur
ekkert að segja. Maður verður
að vaxa með list sinni, segir
hann.
Auk beinna sýninga hefur
Marceau gert nokkrar kvik-
myndir og einnig unnið fyrir
sjónvarp. Um sjónvarp segir
hann, að það hafi bæði kosti
og ókosti. T.d. nái það með
góða list til afskekktra bænda
í Frakklandi, og það hækki
þannig almenna menntun,
Allir skynja lifið, harmteikinn, griniö
Allt gott kemur aftur. Öll list er klassísk.
aftur til blómatíma Rómverja
og Grikkja. í Frakklandi var
mímuleikur mjög vinsæll alla
19. öldina. Eiginlega hélt
míman sig alltaf við löndin
við Miðjarðarhaf. Svo komu
kvikmyndirnar með Chaplin,
Harold Lloyd og fleirum, sem
unnu list sína úr enskri hefð.
Að mímulist er ekki eins vin-
sæl nú, stafar af skorti á skól
um, segir Marceau. Ballettinn,
sem er skyldur henni, heldur
vinsældum, af því frá rúss-
enda sé sjónvarpið þar ríkis-
fyrirtæki, sem haldi uppi viss-
um kröfum. Aftur á móti geti
svo farið að sjónvarp eyði-
leggi heimilislífið, ef fólkið
sitji og glápi öilum stundum
En reynslan sé samt sú, að
fyrst dragi sjónvarp frá íeik-
húsum og öðrum menningar-
stofnunum, svo- hætti fólk að
horfa á sjónvarp og sæki held-
ur leikhús, þar sem völ er á
þeiin.
T Á vissum stundum nær list
in til hjartans. Og reynslan
hefur sýnt að áhorfendur
skilja eins hvar sem er í ver-
öldinni. Þeir hlæja alveg á
sömu stöðum á sýningum, í
Indlandi, Afríku Rússlandi,
Ameríku. eða hvar sem er.
Allir hafa tilfinningu og
skynja lífið, harmleikinn í
því og grínið. En ég verð að
túlka þetta alveg hárrétt, til
að ná til áhorfenda. Formið
sjálft verður að vera tært.
Það er franski látbragðs-
snillingurinn Marcel Marceau,
sem útskýrir látbragðs-
list sína á blaðamannafundi í
Þjóðleikhúsinu. Hann kom til
landsins á sunnudagskvöld
með þremur aðstoðarmönnum
sínum, sýnir mínuleik hér á
mánudags- og þriðjudags-
kvöld og heldur á miðviku-
dag til London og þaðan til
New York, þar sem Johnson
Bandaríkjaforseti hefur feng-
ið hann til að sýna list sína
í árlegri veizlu í W^löorf
Astoria-hótelinu. Síðan fer
Marceau í sýningarför um
Kína í einn mánuð og svo til
Johnson forseti fékk mig til að skemmta
hann vissi ekki að ég var á leið til Kína.
Rússlands, þar sem hann hef-
ur verið þrisvar áður. Hann
er alltaf á ferðinni, u-m 45
lönd, á 20 árum, og alls staðar
aufúsugestur. í Suður-Ame-
ríku var hann í 8 mánuði og
hélt um 300 sýningar, og víða
kemur hann nær árlega og
sýnir fyrir fullu húsi.
Hér segist Marceau ætla að
sýna úrvalið úr þáttum þeim,
sem hann hefur skapað á s.l.
10 árum, um eftirlætispersónu
sína, Bip. Á fyrri hluta sýn-
ingarinnar í Þjóðleikhúsinu,
eru þættir, sem sýna hvað
mímulist er, svo íslendingar,
sem ekki eru handgengnir
henni, fái að sjá formið og
poesíuna í henni. Þegar um
tónverk er að ræða, vill fólk
bæði sjá hvernig leikið er, og
einnig hlusta á músikina, seg-
ir hann til útskýringar. Fyrir
hlé sýnir hann þættina Flug-
drekinn, Stiginn, Myndhöggv-
arinn, Töframaðurinn, Búrið,
Fimleikamaðurinn, Almenn-
ingsgarðurinn og Æskan, full-
orðinsárin, ellin og dauðinn.
Seinni hlutinn eru svo frá-
sagnir af Bip, beztu þættirnir
af 35, segir höfundurinn. Bip
tekur eiginlega við að hinni
kunnu persónu Pierrot úr
gömlu látbragðsleikunum. —
Hann er í hvítum kufli og
með pípuhatt. Þó er hann
nútímapersóna. Við sjáum
hann í venjulegu basli manns-
ins í heiminum — og jafnvel
í geimnum. — Mímuleikur
er nútímalist. Við sjáum það
sem er að gerast í heiminum,
segir Marceau.
Þó byggir þessi listgrein á
gamalli hefð, sem nær allt
Viðtal við látbragðsleikarann
IVfarcel l\f arceau
. . . . svo íslendingar fái að sjá formið og póesíuna í mimu-
listinni.
Á vissum stundum nær listin til hjartans
En formiö sjálft verður að vera tært