Morgunblaðið - 17.06.1966, Blaðsíða 17

Fostudagur 17. júní 1966
MQRGUNBLADID
17
— / gróandanum
Framhald af bls. 12
um byggðarinnar. Og þar hefur
verið birkikjarr um mestallt
landið, sem varði jarðveginn
fyrir foki. Birkið í Karlsdrætti og
Bláfelslhólma ber þess vottinn,
svo og birkið sem vex yfir 500
metra hæð í Austurdal fyrir norð
an og austan Kjöl. Góður og at-
hugull vinur minn sagði eitt sinn
við mig, að sér fyndist óhugsandi
að menn hefðu farið með stóra
flokka manna yfir Kjöl á fyrri
öldum, nema því aðeins að þeir
hefðu getað riðið hann járna-
laust. Mér er nær að halda, að
þetta sé satt.
Hve mikill hluti var gróinn?
Þvi hlýtur sú spurning að leita
fast á, hve mikill hluti landsins
skyldi hafa verið gróinn í upp-
hafi landnáms. Þessu er torvelt
að svara af nákvæmni, en eftir
öllum líkindum að dæma getur
40—45% af flatarmáli landsins
hafa verið vaxið samfeldum
gróðri. Og það er víst, að þar sem
birkj gat þrifizt hefur það breitt
mjúkan og hlýjan feld sinn y.fir
annan gróður og varið bæði
plöntur og jarðveg fyrir vindum
og vatni. Þetta virðist ljóst af
frjórannsóknum Þorleifs Einars-
sonar, svo og af ýmsum eldri og
yngri sögulegum heimildum. —
Landið var vaxið birkiskógum
milli fjalls og fjöru, er það
fannst, alveg eins og Ari Þor-
gilsson hinn fróði segir frá. Ann-
að mál er, að um hæð og gæði
trjánna vitum vfð - harla lítið,
enda skiptir það ekki miklu
máli í þessu sambandi. Aðalatrið-
ið er að menn geri sér Ijósa
grein fyrir því, að á meðan
land var ónumið hefur meira
jafnvægi haldizt í náttúru lands-
ins en síðar, eftir að menn sett-
ust að, og að það var birkiskóg-
urinn, sem var hin náttúrulega
vörn og hlíf jarðvegs og gróð-
urs.
Ýmsir hafa hampað því á síð-
ari árum að ísland væri fyrst og
fremst grasland, en því er víðs
fjarri. Hér er að vísu auðvelt að
rækta rgas og afla heyja, en gras-
gróður getur ekki staðist eyðing-
aröflunum snúning af sjálfsdáð-
um. Hann verður að hafa skjól
og hlíf, eða stöðuga umhirðu og
áburð frá mönnum, ef hann á að
dafna vel.
Ég heyrði mann um daginn
vera að bera saman skógrækt-
ina og grasræktina í Gunnars-
holti, og gerði hann það á þann
hátt að hann vildi láta auka
annað á kostnað hins. Álíka stað-
hæfingar hafa áður heyrzt í út-
varpinu, en þær eru settar fram
af mönnum, sem skortir næga
þekkingu, bæði á gróðursögu
landsins og plöntulíffræði. Menn
geta og mega hafa persónulegar
'skoðanir á hverjum hlut, en það
verður að gera þá kröfu til
þeirra, að þeir færi rök að stað-
hæfingum sínum, þegar þær eru
settar fram á opinberum vett-
vangi.
Það er heimska ein að gera
upp á milli skógræktar og land-
græðslu, því að þetta eru tvær
gfeinar á sama meiði, sem þurfa
að styðja hvor aðra. Og ef við
ætlum okkur að bæta gróður
landsins er ekki nóg að gera
það með grasrækt einni eða skóg
rækt. Hér kemur margt fleira
til.
En fyrst og fremst verðum við
að gera okkur ljóst, að þar sem
gras er ræktað verður að nýta
það strax og til fulls. Við getum
ekki ræktað öræfi Islands með
því að sá grasfræi og bera á til-
búinn áburð. Undir eins og áburð
argjöf hættir koðnar grasið nið-
ur, kemur að engu gagni og deyr
oftast út. Þetta er svipað því, að
við færum að mála húsin okkar
að utan með vatnslitum. Þau
yrðu að mála á hverju vori.
Aðalatriði uppgræðslunnar
Við verðum fyrst og fremst að
rækta þær plöntur á hverjum
stáð, sem gefa mest af sér, en
umfram allt verðum við að nota
við alla uppgræðslu þær tegund-
ir, sem geta lifað sjálfstæðu lífi
í íslenzkri náttúru, sáð sér og
breiðst út án annars tilverknað-
ar en þess, að setja plöntur nið-
ur í upphafi.
Hér koma þá líka tré og skóg-
ur til greina, og að gefnu tilefni
þykir mér ástæða að skýra frá
því, að á undanförnum 10 árum
hafa skógræktarfélögin og Skóg-
rækt ríkisins gróðursett tré í
meir en 2000 hektara lands, og
þetta starf heldur jafnt og þétt
áfram, þótt því sé ekki hampað
mjög. Ýms áföll hafa víða komíð
fyrir, en náttúran hefur með því
valið úr bæði einstaklinga og
tegundir, sem við vitum að við
megum byggja á.
Þegar okkur tekst að koma
upp samfelldum sígrænum breið
um af barrviðum, og það verð-
ur á næstu áratugum, þá höfum
við fengið þann gróður í landið,
sem framar öllum öðrum gróðri
getur handsamað sólarorkuna og
breytt henni í varanleg verö-
mæti.
»0 auglýsing
í útbreiddasta blaðlnu
borgar sig bezt.

Selma Jónsdóttlr i sýningarsal Listasafnsins. Til hliftar má sjá m.a. málverk efir Gunnlaug
Scheving.
Listasafn ríkisins opnaö á ný
— Mólverkin nú sett upp í sýningnrformi
LISTASAFN ríkisins hefur nú
opnað á nýjan leik og er jafn-
framt tekin upp sú nýjung að
haldnar verða þar sýningar á
málverkura ákveðinna lista-
manna, eða málverkum frá viss-
um timabilum. Ætiað er, að hver
sýning standi í þrjá mánuði og
á sýningu þeirri sem standa á til
1. sept. verða sýnd málverk eftir
þá málara er voru ytra við nám,
eða komu heim frá námi á árun-
um 1930—1942. Sem dæmi um
þessa málara má nefna Gunnlaug
Scheving, Nínu Tryggvadóttur,
Jón Engilberts, Snorra Arinbjarn
ar, Svavar Guðnason og Þorvald
Skúlason. Málverk eftir þessa
höfunda eru nú hengd upp i mið
sölum safnsins og eru þar bæði
yngri og eldri myndir þeirra, svo
að hægt sé að sjá þær breyting-
ar er orðið hafa á stíl þeirra.
í forsalnum eru sýndar myndir
eftir þekkta erlenda málara, svo
sem Hans Hartung, Jean Piau-
bert, August Herbin og Vilhem
Lundström. í hliðarsölunum eru
sýndar myndir eftir ýmsa málara
og er í einum þeirra 9 myndir
eftir Edvard Munch. í einum hlið
arsalnum eru einnig sýndar vatns
litamyndir t.d. eftir Karl Kvar-
an Hafstein Austmann, Snorra
Arinbjarnar og Hörð Ágústsson.
í öðrum hliðarsal eru höggmynd
ir og málverk úr safni, gefnu af
Markúsi ívarssyni.
Forstöðukona Listasafnsins dr.
Selma Jónsdóttir sagði, að nú
undanfarið hefðu verið keyptar
margar myndir, sem yrðu nú til
sýnis í safninu í fyrsta sion. Hún
gat þess einnig að Þorvaldur
Skúlason hefði nú nýlega gefið
safninu stórt málverk, málað á
árunum 1964—1965. Lýsti Selma
þakklæti sínu fyrir þessa fallegu
gjöf.
Safnið verður opið framvegis
kl. 1,30 til 4. Ef dæma má af
reynslu undanfarinna ára má bú-
ast við mikilli aðsókn. Sagði
Selma, að s.l. ár hefðu t.d. komið
12—15 þús. gestir í safnið.
Vér leyfum oss að benda yður á þrjár at-
hyglisverðar staðreyndir varðandi eigin-
leika SUNLUX-plötunnar:
m Auk þess sem SUNLUX-platan er sérlega
“ heppileg í hverskonar sólskýli, hefur hún
reynzt tilvalin í þök yfir bílastæði, jafnt lítil
sem stór.
a Þá skyldu síldarsaltendur athuga, að með
“ SUNLUX-plötunni er fengin lausnin á vanda
máli því, sem óstöðug veðrátta skapar á síldar-
plönum, því að auðvelt er að byggja þök yfir plönin
með SUNLUX.
Loks ættu gróðurhúsaeigendur að gefa SUN-
LUX-plötunni gaum, því að ekkert efni er
heppilegra til notkunar í gróðurhús, svo og í hvers
konar önnur skýli gróðrinum til skjóls.
Burstafell
byggingavöruverzlun,
Réttarholtsvegi 3 — Sími 33840.
V
sveltir” fílípensana
Þetta vlsindotega samsetta efni getur Iijálpað yður á sama
hátt og það hefur hjálpað miljónum unglinga í Banda-
ríkjunum og viðar - Því það er raunverulega áhrifamikið...
Hörundslitaéf: Clearasil hylur bólurnar á meðan
það vinnur á þeim.
Þar sem Clearasil er hörundslitað leynast filípensarnir —
samtimis því, sem Clearasil þurrkar þá upp með þvi að
fjarlœgja húðfituna, sem noerir þá — sem sagt .sveltir' þá.
1. Fer innl
húðina
2. Deyðir
gerlana
fílípensana

• ••••••«••••••••••••••••• • • • •