Morgunblaðið - 17.06.1966, Blaðsíða 20

10
MORGU N BLAÐIO
Föstudagur 17 júnl 1966
Sffefán Björnsson
forstióri 60 ára
STEFÁN Björnsson framkvæmda
stjári Sjóvátryggingafélags ís-
lands er sextugur í dag.
Stefán er í heiminn borinn
austur á Djúpavogi. Hann á eins
og aðrir íslendingar skaimnt að
telja til íslenzks sveitafóiks, en
tildrögin til þess, að faðir hans
fluttist úr sveitinni eða réttara
sagt var borinn þaðan voru ein
hverjar mestu náttúruhamfarir
í sögu landsins. Dagana 28. og 29.
marz 1875 varð eitt stórkostleg-
asta öskugos í öskju sem um
getur í hinni viðburðaríku sögu
íslenzkra eldfjalla. öskufali varð
með ódæmum og lögðust þá í
eyði margir bæir á Jökuldal og
víðar í Norður-Múlasýslu, en
askan barst til Noregs og Sví-
þjóðar. Afi og amma Stefáns
urðu að flýja frá bújörð sinni,
Fossgerði á Jökuldal (nú Stuðla
foss). Misstu þau bæ sinn og
búslóð og fénað að mestu, en
fengu bjargað börnown sínum.
Amma Stefáns bar Bjöm föð-
ur Stefáns, þá á öðru árinu, ým-
ist í poka á bakinu eða í fatla
á brjóstum sér, alla leið niður
í byggð í Vopnafirði. Er það
löng leið gangandi fólki í ófærð
á vetrardegi og yfir heiðavegi
að fara mikinn hluta leiðarinnar.
Foreldrar Björns voru bæði á
þessum flótta undan skelfingum
öskufallsins með börnum sínum
kornungum. Meðal þeirra var
Þórarinn faðir Sigurðar jarðfræð
ings, sem nú er heimskunnur
sem eldfjallakönnuður og jarð-
fræðingur.
Björn faðir Stefáns ólst upp á
Vopnafirði. Gerðist 'hann verzl-
unarmaður og þar festi hann ráð
sitt og kvæntist Margréti Jóns-
dóttur, systur Jóns Jónssonar
læknis frá Hjarðarholti í Dölum,
sem um skeið var læknir í Vopna
fjarðarhéraði.
Stefán Björnsson fluttist með
foreldrum sínum fyrst til Vopna
fjarðar og síðar til Reykjavíkur
árið 1919. Stefán stundaði nám
við Menntaskólann í Reykjavík
og lauk þaðan gagnfræðaprófi,
þá hætti hann námi og gerðist
starfsmaður hjá Vátryggingar-
skrifstofu Axels V. Tuliniusar,
sem varð fyrsti framkvæmda-
stjóri Sjóvátryggingafélags ís-
lands. Gerðist Stefán starfsmað-
ur félagsins árið 1925. Hann óx

Þrílembd með
17 daga
miUibili
með starfinu og varð að lokum
framkvæmdastjóri félagsins og
gegnir enn því starfi.
En enginn getur ættarböndin
skorið,
né eðli sínu hverft á skammri
stund.
Það lifir allt, sem er í blóðið
borið,
og brýtur ísinn gegnum lokuð
sund.
íslendingseðlið hefur jafnan
fylgt Stefáni. Hann hefiir frá
blautu barnsbeini verið mjög
hneigður tH ferðalaga, tekið þátt
í ýmsum íiþróttum, þar á meðal
skíðaíþróttum, fjallgöngum og
Túnsbergi, Hrunamanna-
hreppi.
ÞAÐ bar til tíðinda hér á
bænum nú um sauðburðinn, að
þrevetur ær bar þrem lömb-
um með löngu millibili.
Ærin, sem um er að ræða
er svört að lit. Fyrst á réttum
tíma um sauðburðinn, bar
hún fallegri grárri gimbur,
sem fljótt dafnaði. Ekkert
gerðist frekar og var talið að
sú gamla yrði einlembd í ár.
En svo gerðist það heilum 17
sólarhringum eftir að gráa
gimburin sá dagsins ljós, að
morguninn hinn 4. júní er að
ærinni var komið, var hún
komin með tvö nýborin lömb,
— tvær hvítar gimbrar sem
voru fullburða. Þessi marg-
lita fjölskylda unir nú hag
sinum vel.
Meðfyigjandi mynd, ef vel
tekst, sýnir ærina með lömb-
in sín þrjú. — Eiríkur.
NATO konnor
— tilboð í nýtt
aðvörunarkerfi
París 16. júnf — NTB
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Patfe í dag, að
NATO hafi nú til athugunar til-
boð, sem fyrirtæki frá sex lönd
um hafa gert sameiginlega í
smíði og uppsetningu nýs elektr
ónisks árásar-aðvörunarkerfis.
Er áætlaður kostnaður við kerfi
þetta 12—13 milljarðar króna
(ísl.).
Félögin, sem um ræðir, eru
Hughes Aircraft Company í
Bandaríkjunum Thompson-
Houston í Frakklandi, Holland-
ase-Signaalapparaten í Hol'.andi,
Selenia Spa í Ítalíu, Marconi
Ltd. í Bretlandi og Telefunken í
Vestur-Þýzkalandi. Verið er að
kanna, hvort tilboðið samræmist
öllum kröfum NATO og verður
ákvörðun bandalagsins kunn-
gerð 1. júlí n.k. að sagt er.
Fyrstí lnxinn
í Lnxn n Ásnm
1 FYRRADAG fékkst fyrsti
laxirm í Laxá á Asum í Húna-
vatnssýslu. Það var Helgi Guðm
undsson pípulagningameistari í
Reykjavík, sem dró þar fyrsta
laxinn, nýrunninn 10 punda.
Rétt er að geta þess að þetta er
í fyrsta sinn, sem Helgi rennir
fyrir lax í þessari á. Veður var
mHt og gott og áin hrein.
fl. Þá er hann laxveiðimaður
mikiU. Hann hefur verið formað
ur Skiðafélags Reykjavikur um
langt skeið og í stjómum í'þrótta
félaga.
Stefán var formaður Sambands
íslenzkra tryggingarfélaga í sex
ár og er formaður Sambands
brunabótafélaganna. Hann hefur
verið formaður Rotaryfélags
Austurbæjar og tekið mikinn
þátt í félagsmálum.
Stefán hefur í skóla reynsl-
unnar aflað sér mjög góðrar þekk
ingar á vátryggingarmálum og
er meðal þeirra sem bezt kunna
skil á þeim málum á landi hér.
Hann er vinsæll meðai sam-
starfsmanna sinna og hjá starfs-
liði því sem hann hefur yfir að
segja.
í viðskiptum fylgir hann þeirri
gullvægu reglu enskra „business
manna“ að hafa viðskiptavinina
ánægða.
Náttúruhamfarimar 1876, sem
svo mikinn skaða gerðu á sinni
tíð ýttu undir vesturferðirnar
svo að heil byggðarlög urðu nær
aleyða, hafa sannað hinn forna
málsbátt „fátt er svo Hlt að
einugi dugi“, því án þeirra væri
vart nokkur Sigurður Þórarins-
son jarðfræðingur tH þess að
bera 'hróður íslands um jarð-
kringluna eða Stefán Björnsson
framkvæmdastjóri Sjóvátrygg-
ingafélags íslands til þess að
tryggja mannfólkið fyrir tjóni
af válegum atburðum.
Stefán er kvæntur Sigríði Jóns
dóttur hinni glæsilegustu konu.
Eiga þau þrjá uppkomna sonu,
Ólaf lögfræðing, Björn búnaðar-
hagfræðing og Jón srtúdent; er
stundar stærðfræðinám erlendis.
Heimili iþeirra Sigríðar og
Stefáns að Hrefnugötu 10 er hið
glæsilegasta.
Ég óska Stefáni og fjölskyldu
hans allra heilla í tilefni af af-
mælinu.
Sveinn Benediktsson.
Sjötugur i dag: 1
Séra Friðrik A. Friðriksson
70 ÁRA er í dag séra Friðrik A.
Friðriksson, fyrrum prófastur á
Húsavík. Hann dvelst í dag hjá
syni sinum, séra Erni Friðriks-
syni, presti á Skútustöðum. Séra
Friðrik er fæddur í Lágholti við
Reykjavík. Varð stúdent 1916,
lauk guðfræðiprófi við Háskóla
íslands 1921 og stundaði síðan
framhaldsnám erlendis um skeið.
Réðist prestur til safnaðar í
Saskatchewan í Kanada og starf-
aði þar tH 1930. Það ár varð
hann prestur frjálslynda safnað-
arins í Blaine, tH 1933. Hann kom
heim aftur það ár og var veitt
Húsavík 27. maí 1933. Prófastur
í S-Þing. og hefur gegnt fjöl-
mörgum trúnaðarstörfum í Húsa
vik og víðar. Hann hefur tekið
mikinn þátt í Rotaryhreyfing-
unnL Söngstjóri karlakórsins
„Þryrnur" á Húsavík var hann á
árunum 1933 til 1951. f stjórn
Prestafélags Hólastiftis á hann
sæti Hann hefur ritað mikið í
tímarit. Kona séra Friðriks er
Gertrud Estrid Elise, dóttir
Holgers Nielsens skjalavarðar !
Kaupmannahöfn. Þau eiga 3 upp
komin börn.
Hjartaloka úr kálfi
Melfoourne 15. júní — AP
LÆKNUM I Melbourne í
Ástralíu hefur tekizt að
græða í 49 ára karlmann
hjartaloku úr kálfi oe hafa
þeir góðar vonir um, að hann
muni ná nokkura veginn full
um bata og eiga í vændum
u.þ.b. 20 ára líí til viðbótar.
Maður þessi, Leslie Read,
hafði fengið þann úrskurð,
að hann ætti aðeins um sex
mánuði eftir ólifaða. Eftir að
hafa gengizt undir þessa til—
raun læknanna áströlsku iít-
ur út fyrir að hann komizt
til vinnu eftir tvo mánuði
og lifi lengi enn.
Að sögn læknanna hafa
svipaðar aðgerðir verið gerð-
ar áður með því að nota
hjartalokur úr svínum — og
einnig eru stundum notaðar
hjartalokur úr plasti, en hvor
ugt hefði komið manni þess-
um að gagni. )
[ jr
Vestur-lslendingur í
leit aÖ œttingjum
HÉR á landi er staddur Vest-
ur-íslendingur, Sólberg Sig-
urðsson að nafni, og er hann
hingað kominn til að reyna
að hafa upp á ættingjum sín-
um. Sólberg er 31 árs og er
fæddur í Riverton Manitoba.
Sólberg starfar nú sem próf-
essor við háskólann í Edmon-
ton Alberta. Sólberg hafði
samband við Mbl. varðandi
leit sxna og gefum við honum
hér með orðíði
„Móðir mín var Guðrún
Einarsdóttir, f. 1898 í Mani-
toba. Faðir hennar, Einar
Guðmundsson var fæddur ár-
ið 1851 í Dilksnesi í Horna-
firði. Foreldrar hans voru
Guðrún Magnúsdóttir og GuS
mundur Pálsson. Einar átti
bróður sem hét Guðmundur
og var hann fæddur árið
1852. Ég hef verið að spyrj-
ast fyrir um afkomendur Guð
mundar, en ekki fundið neitt
tU þessa. Ég yrði mjög þakk-
látur, ef einhverjir ættingjar
Guðmundar vildu láta mér í
té upplýsingar um þau skyid
menni mín sem hér kunna að
vera á lífi.
Afi minn Sigurður Erlends-
son var fæddur á HL’kuids-
stöðum í Aðal-Reykjadal í
Þingeyjasýslu árið 1830, For-
eldrar hans voru Eriendur
Eyjólfsson, sem lengi bjó á
Þverá í Laxárdal og Ragn-
hildur Jónsdóttir. Sigurður
hóf búskap að Stóruliugum
i Þingeyjarsýslu. Þar bjó
hann til ársins 1866 en fluttist
að Klömbrum og bjó bar þar
til hann fíuttist til Kanada,
en það var árið 1876. Er Sig-
urður fluttist til Kanada með
konu sinni áttu þau sex
börn. Fimm þeirra tóku þau
með sér, en hið sjötta urðu
Sólberg Sigurðsson.
þau að skilja eftir þar sem
Sigurður gat ekki greitt far-
areyri fyrir öll börnin. Hann
vantaði 10 krónur til þess að
geta tekið sjötta barnið með
sér. Vinur hans sendi sjötta
barnið vestur um haf árið eft
ir, að beiðni afa míns. Sigurð
ur missti konu sína í Manitoba
en kvæntist aftur, Þórunni
Maríu Magnúsdóttur. Hún
var fædd árið 1869 í Lækjar-
dal í Skinnastaðasókn. Með
seinni 'konu sinni átti afi
minn þrjú börn og var faðir
minn Stefán eitt þeirra. Hann
fæddist í Mikley í Winnipeg-
vatni árið 1903.
Árið 1919 birtist í Alman-
aki í Manitoba stutt frásögn
sem rituð var eftir afa mín-
xim og fjallaði hún um dvöl
hans hér á íslandi og einnig
um frumbýlisárin í Kanada.
Grein hans endar á eftirfar-
andi hátt:
„Svo 'hef ég þessa sögu
ekki lengri. Hún er til að
sýna, að það skiptu ekki allir
um til betri stöðu fyrstu ár-
n, sem þeir komu til Mani-
toba um 1876. Þó hafði ég
það í gegn sem ég vann fyr-
ir að koma börnum mínum
til Kanada, í þeirri von, að
þeim liði betur hér en á ís-
landi, og hefir mér orðið að
trú minni og von í því efni.“
Faðir minn sagðist ekki
vita til þess að við ættum
neina ættingja hér á íslandi.
Ég var aldrei of trúaður á
það og ákvað því að athuga
málið sjálfur. Eg hef komizt
að raun um að Sigurður afi
minn átti a.m.k. þrjár systur,
Ingibjörgu, f. 1834, sem á son
arson sem nú býr á Máná á
Tjörnesi, Hildur f. 1832 og
Önnu Signý f. 1836. Sú síð-
astnefnda giftist Jóhannesi
Torfasyni á Stórulaugum árið
1857 og áttu þau a.m.k. t.vó
börn; eitt þeirra var Baldvin,
sem fæddur var árið 1862. Ég
hef í hyggju að gera mér ferð
norður í land og skoða mig
um á hinum ýmsu bæjum i
Þingeyjarsýslu, þar sem ég
veit með vissu að forfeður
mínir hafa búið á síðustu öld.
Ef ég hef tíma, þætti mér
gaman að heimsækja ætt-
ingja mína á Máná.“
Sólberg hefur mikinn
áhuga á að komast í sam-
band við ættingja sína hér á
landi. Ef einhverjir þeirx-a
lesa þessa grein og hefðu hug
á að hitta Sólberg, gætu þeir
skrifað til Morgunblaðsins og
merkt bréfið Jón S. Jónsson.
eða hringt í sama mann.