Morgunblaðið - 10.07.1966, Page 4

4
MORGUNBLADIÐ
Sunnudagur 10. júlí 1966
BÍLALEIGAN
FERÐ
Daggjald kr. 400.
Kr. 3,50 per km.
SÍMI 34406
SEN DUM
W& SÍMI 3-fl-BO
m/UF/Ðlfí
Volkswagen 1965 og ’66.
•——BiLAL£IGAN
'ALU/R e
at'
RAUOARÁRSTfG 31
SÍMI 22022
LITLA
bíloleigon
Iagólfsstræti 11.
Volkswagen 1200 og 1300.
Sími 14970
BÍLALEIGAN
VAKUR
Sundlaugaveg 12. Sími 35135.
Daggjald 350 og kr. 4 pr. km.
Fjaðrir, fjaðrablóð, hijóðkútar
púströr o.fl. varahlutir
í margar gerðir bifreiða.
Bílavörubúðin FJÖÐRIN
Laugavegi 168. — Sími 24180.
BO SC H
Háspennukefli
6 volt.
12 volt.
Brœðurnir Ormsson
L»ágmúla 9» —— Sími 3Ö820.
Fríhöfnin í Kefla-
vík: Orð í tíma
töluð
Þessa yfirskrift hefur
„Auraspar“ sett yfir bréf sitt,
sem hljóðar svo:
„Full ástæða er til þess að
þakka gagnrýniskrif S. P. Á.
um fríhöfnina á Keflavíkurflug
veli, sem birtust í þessum
dálkum á fimmtudag. Það voru
vissulega orð í tíma töluð.
Saga Fríhafnarinnar, eða
raunar forsaga, er ámóta rauna
leg og þjónusta sú, sem þetta
opinbera fyrirtæki veitir, og
um árin hefur hið opinbera
sýnt sig að vera hreint við-
skiptaviðundur, svo að ekki
verði meira sagt. Þegar Kefla-
víkurflugvöllur var ein helzta
miðstöð flugumferðar á Norð-
ur-Atlantshafi, og illmögulegt
var að stunda flug milli
Evrópu og Ameríku, án þess að
hafa viðkomu þar, höfðu nokkr
ir framsýnir menn uppi hug-
myndir um að reyna að ná í
eitthvað af þeim gjaldeyri, sem
sem fór í vösum farþega um
völlinn. En nei takk! Hin ís-
lenzka búramennska í við-
skiptum var þá allsráðandi,
sem endranaar. Og þegar loks,
eftir margra ára stapp hinu
opinbera hugkvæmdist að setja
fríhöfnina á laggirnar, höfðu
framfarir úti í heimi gert
Keflavíkurflugvöll að smámun-
um, hjá því sem áður var. Þot-
ur þurfa ekki lengur að hafa
hér viðkomu, og ef ekki væri
fyrir oþ þakka framtakssemi
Loftleiðg h.f., væri fríhöfnin í
dag lítið annað en innantómt
nafnið. Sem sagt, ekki var hirt
um hænuna, sem gulleggjun-
um verpti, fyrr en hún var
marséruð af hreiðrinu.
En nú virðist, sem hið opin-
bera hafði séð gullið tækifæri
til þess að „hala inn slakann".
Hin íslenzka króna er lítils-
virt af sjálfu ríkinu, sem þó
reynir að telja þegnum sínum
trú um, að hún sé einíhvers
virði. Fyrir íslenzka peninga
er ekki hægt að fá keypt svo
mikið sem ölglas í fríhöfninni,
hvað þá meira! Þessum sér-
stæðu viðskiptaháttum geta
menn raunar kynnzt í einu
landi öðru, Austur-Þýzkalandi
Ulbrichts, Þar fæst ekki keypt
vegabrésáritun nema á móti
komi vestur-þýzk mörk. Sína
eigin mynt hundsar kommún-
istastjórnin, — ugglaust vegna
þess að hún gerir sér allra aðila
bezt grein fyrir því, hvers
virði hún er. Og í sama kné-
runn höggvum við. Hverjum
einasta farþega, sem um Kefla-
víkurvöll fer, verður ísland
vafalaust minnisstæðast fyrir
eitt: Það er landið, sem ekki
vill sjá né heyra sína eigin
mynt. Þetta jafngildir raunar
fullkominni yfirlýsingu frá
Seðlabankanum um að krónan
sé ekki virði pappírsins, sem
hún er prentuð á.
Það er vissulega kominn
tími tiL, að bætt verði úr þeirri
þjóðarsmán, sem erlendir menn
verða daglega vitni að á Kefla-
víkurflugvelli.
^ Ferðamálaráð hefur
beðið um leiðrétt-
ingu
Vegna bréfs S. P. Á. um
fríhöfnina . á Keflavíkurflug-
velli, sem birtist hér á fimmtu-
dag, hefur Lúðvig Hjálmtýsson
komið að máli við Velvak-
anda og skýrt honum frá því,
að Ferðamálaráð hafi gert
ályktun um petta atriði og
sent viðkomandi ráðuneyti
bréf, þar sem óskað er eftir
leiðréttingu, enda sýnist sá
háttur að taka ekki við inn-
lendum peningum ekki vera
annað en vanmat á íslenzkum
gjaldeyri. Ef ferðamenn rífa
hreinlega ekki íslenzka pen-
ingaseðla við brottföriiwi, þá
fara þeir með þá til síns heima-
lands, þar sem þeir eru sýndir
vinúm og kunningjum sem
hlægileg skringilegheit frá
yzta úthjara veraldar, eða þeim
er skipt yfir í valútu heima-
landsins, ef íslenzka krónan er
þar skráð og viðurkennd, eins
og reyndar víðast síðan við-
reisnin hófst, en það kostar
hinn heimkomna ferðamann
allavega óþarfa fyrirhöfn.
★ Viðey og Engey
„Blængur" hefur sent
Velvakanda bréf, og er það
birt hér stytt, umskrifað og
endursagt:
Nokkrar umræður hafa orð-
ið undanfarið um tvær eyjar
í nágrenni Reykjavikur, Viðey
og Engey, bæði í blöðum og út-
varpi. Hafa nokkrir ágæíir
menn lÉ^ið Ijós sitt skína af
þessu tilefni og haft uppi ýms-
ar bollaleggingar í sambandi
við eyjar þessar. Menn eru að
vonum sárir yfir niðurlægingu
þessara fornu merkisstaða og
hafa sjálfsagt áhuga á að varð-
veita sem bezt þessar perlur
Sundanna _í nágrenni höfuð-
staðarins. Ég hlustaði nýlega á
útvarpsviðræðuþátt um þetta.
Menn þeir, er útvarpsmaður-
inn leiddi að hljóðnemanum,
voru allvel málhressir. Mér
skildist, að útvarpsstarfsmað-
urinn hefði gengið á land i
Viðey og rannsakað staðinn
nokkuð. Heldur fannst honum
Viðeyjarstofa ömurleg útlits,
og ekki er ég hissa á því. Þar
er verkefni fyrir höndum, ef
bjarga á þessu reisulega og
fallega húsi frá eyðileggingu,
svo að ég nefni það ekki, að
húsið verði lagfært og endur-
byggt og gert sem líkast því,
sem það var i upphafi.
En víkjum þá að kirkjunni
eða kapellunni í Viðey. Eig-
andi eyjarinnar mun hafa gefið
eða afhent Þjóðminjasafni ís-
lands guðsthús þetta til um-
sjónar og vörzlu. Kirkjuna sem
stofuna lét Skúli Magnússon
byggja, og undir gólfi kirkj-
unnar er hann grafinn, „faðir
Reykjavíkur". Kirkjuna hefur
svo þjóðminjavörður (ekki
biskup) látið lagfæra og endur-
byggja, og hefur hann þar far-
ið eftir gamalli lýsingu á
henni. í fyrrasumar var endur-
bótum utanhúss lokið og
kirkjugarður girtur smekk-
legri girðingu. í sumar mun
vera ætlunin að ljúka viðgerð
þessari.
Þarna hefir verið unnið mik-
ið og gott starf, og er þjóð-
minjaverði sómi að. Mér
finnst einiHversn veginn, að
starfsmaðúr Ríkisútvarpsins
hafi ekki skoðað staðinn nægi-
léga, fyrst hann kom ekki auga
á þetta. Eða kannske hann
hafi komið á land þar með því
hugarfari að sjá ekki annað en
eymd og niðurlægingu? Það er
nefnilega svo, að þeir, sem hæst
hafa hrópað um Viðey, hafa
gert það í leiðinlegum vonzku-
tóni, sem gerir ekkert nema
spilla fyrir, og þeir vilja alls
ekki sjá það, sem. vel er um
staðinn. Að minnsta kosti fór
útvarpsmaðurinn niðrandi orð-
um um vinsamlega áskorun
þjóðminjavarðar til gesta um
að spilla ekki þessum gömlu
húsum, og ekki munu ummæli
útvarpsmannsins hvetj a menn
til betri umgengnismenningar
á þessum stað, og hefur þó
ýmsum þótt umgengni gesta á
staðnum vart geta hafa verið
verri. Þó að eyin sé í einka-
eign, ryðst hvaða lýður sem er
þarna í land í algeru leyfis-
leysi og sjálfsagt í óþökk eig-
anda, sem varla getur sitaðið í
því að hafa þar vörzlu allan
ársins hring. Niðurníðslan
þarna er ekki sízt að kenna
ruddalegri umgengni óþekktra
dóna, sem varpa af sér menn-
ingarskrúðanum og gerast
villimenn, þegar þeir koma í
land á hinni mannlausu ey.
Þess ber þó að geta, að aldrei
hefir verið brotin rúða í kirkj-
unni, eða henni spillt af manna
völdum, enda ávallt hvílt viss
helgi yfir henni. Gagnrýnt hef-
ur verið, að hross skuli hafa
komizt í kirkjuna, en sú trú er
eldgömul hér um slóðir, að
ekki megi loka kirkjuhurðinní,
því að ella farist skip á Við-
eyjarsundi, og má gjarnan
virða þá venju. Kirkjan er 1
raun og veru nokkurs konar
helgidómur okkar Reykvík-
inga, því að þar er Skúli fógeti
grafinn, eins og áður er sagt,
og þar sátu merkir ábótar af
fornum ættum Reykví'kinga.
Vikjum þá aðeins að Engey.
Nokkrir ungir menn tóku sig
til og máluðu húsin þar. Þessi
hús voru og eru mjög illa far-
in, og útlit þeirra var mikið
lýti á hinni fallegu innsiglingu
til borgarinnar, sem sumir
vilja telja hina næstfegurstu
í heimi (á eftir innsiglingunni
til Rio de Janeiro). Nú er
deilt um það, hvort þetta fram-
tak hafi verið réttlætanlegt.
Húsin blöstu við kolryðguð og
gluggalaus, og ekki var annað
fyrirsjáanlegt en að þau stæðu
þannig mörg ár enn. Ekkert
bólaði á eigendum og forsvars-
mönnum eyjarinnar, eða að
þeir gerðu endurbætur á staðn-
um. Ungu mennirnir tóku sig
til, vopnuðust penslum og
málningu, og máluðu húsin
utan. Ekki dettur neinum í hug,
að þetta hafi verið nein varan-
leg viðgerð, en áreiðanlega hef-
ur þetta verið vel meint hjá
mönnum þessum, og óneitan-
lega er innsiglingin fallegri
núna en þegar Engeyjarhúsin
blöstu við kolryðguð og ömur-
leg. En hvað á að gera? Á að
endurbyggja eða rífa eða láta
þetta ganga eins og áður, fúna,
ryðgja og grotna niður? Það
væri vissulega fróðlegt að
heyra tilsvör manna um þessi
mál, og gaman væri að heyra
eitthvað frá eigendum þessara
tveggja eyja um það, hvað þeir
ætlast fyrir.
Kapcllan í Viðey.
Snyrtistofon Hótúni 4o
Sími 18955
Fótsnyrting Handsnyrtfng
Andiitsböð Húðhreinsun
Eigum snyrtivörur í úrvali. Guðrún Þ. Vilhjálmsdóttir, snyrtisérf ræðingur.