Morgunblaðið - 06.09.1966, Blaðsíða 28

28
MORGU N BLAÐIÐ
Þriðjudagur 6. sept. 1966
FÁLKAFLUG
EFTIR DAPHNE DU MAURIER
Jacopo varð enn vandræða-
legri. — Prófessor Donati hef-
ur þegar gest, sem er að oíða
hans .... byrjaði hann, en Carla
Raspa ætlaði nú ekki að láta slá
sig út af laginu, heldur ruddist
framhjá honum, brosandL
N — Þá verða gestirnir bara
þrír, sagði hún.
Ég gekk á eftir henni að stofu
dyrunum og reyndi að varna
henni inngöngu. En ég vairð of-
seinn. Hún hafði þegar opnað
dyrnar. Kona sat á legubekk,
og þegar hún sá okkur, reis
hún upp, rétt eins og í mótmæla
skyni, en svo er hún sá, að það
var ofseint, stóð hún kyrr og
sagði ekkert.
Þetta var frú Butali.
19. kafli
Ekki veit ég hvor kvennanna
varð meir undrandi, eða þó öllu
heldur vandræðaleg. Nú hvíldi
öll byrðin á mínum herðum.
— Ég bið yður afsökunar frú.
sagði ég. — Donati prófessor bað
mig að koma, en ég er líklega
fullsnemma á ferðinni. Má ég
kynna ungfrú Raspa, sem var
svo væn að aka mér hingað.
Kuldabrosinu brá sem snöggv
ast fyrir á andlitinu, en svo
hvarf það strax. Augnaráðið
var fjarrænt og hún leit fram-
hjá okkur til Jacöpo, þögult,
ávítandi. — Góðan daginn, ung-
frú, sagði hún.
Carla Raspa var ekki eins
vandræðaleg og varð fljótari að
jafna sig. Hún gekk fram með
einhverju ósvífnislegu öryggi og
rétti fram höndina. — Við höf-
um aldrei hitzt áður, frú, sagði
hún, — og hversvegna hefðum
við líka átt að gera það? Enda
þótt við lifum þessu sama há-
skólalífi, erum við samt í sinni
veröldinni, hvor okkar. Ég er
nú bara auðmjúkur félagi í Lista
deildinni, og eyði mestum tíma
mínum í það að fylgja stúdent-
um um hertogahöllina. Ég vona,
að rektorinn sé orðinn hress!
— Þakka yður fyrir, sagði
frúin, — hann er nú mikið að
skána, en samt mjög þreyttur
enn. Við vorum rétt að koma í
gærkvöldi.
— Og komið að Ruffano í upp
námi, sem náði hámarki í dauða
þessa stúdents, sagði Carla
Raspa. — Það var meiri heim-
koman. Ég vorkenni ykkur inni-
lega báðum.
Það var illa tímabært hjá
henni að víkja strax að því, sem
var í hvers manns munni. Frú
Butali eins og stirðnaði upp. —
Já, þetta var sorglegt slys, sagði
hún, — en hinsvegar veit ég
ekki um neitt uppnám, og mað-
urinn minn heldur ekki.
Carla Raspa sneri sér að mér
brosandi. — Butali prófessor og
frúin eru heppin, sagði hún. —
Við tvö vorum sjónarvottar að
einu uppþotinu, þarna um kvöld
ið. En kannski ræða þeir það á
fundinum. Hún sneri aftur að
rektorsfrúnni. — Bókavörður-
inn, hann hr. Fossi, er góður
kunningi minn, sagði hún. —
Hann sagði mér, að það ætti að
verða fundur heima hjá yður
klukkan kortér fyrir tvö.
Frúin kinkaði kolli og hefur
sennilega talið óþarft að gera
neina athugasemd við þetta.
Svo varð vandræðaleg þögn. Jac
opo, sem hafði tvístígið við dyrn-
ar, hvarf nú og lét mér eftir
frumkvæðið. Ég leit á úrið mitt.
— Mundu, að hann granni
þinn þarf að fá bílinn sinn, sagði
ég við Carla Raspa.
— Það er nógur tími enn,
sagði hún. — Ég lofaði að vera
komin með hann klukkan hálf-
þrjú. En sú indæla stofa! Hún
gekk nær og virti fyrir sér
skreytinguna og húsgögnin með
ágirndarsvip. Svo gekk hún að
myndinni af föður mínum á
veggnum. — Þetta mun vera
Donati eldri? Ekki er hann nú
eins fallegur og sonur hans, og
svo skortir hann líka alla per-
sónutöfra prófessorsins. Þetta
hlýtur allt að vera frá bernsku-
heimilinu hans. Var það ekki í
húsinu þar sem þér eigið nú
heima, frú?
Hún leit snöggvast á frú But-
ali, sem líktist nú meir en
nokkru sinni áður aðalsfrúnni á
málverkinu í hertogahöllinni, og
nú hneigði hún sig aftur með
stolti, eins og sannur Firenzebúi.
— Það er rétt, sagði hún. —
við höfum verið mjög heppin
með umhverfið okkar.
— Skyldi ekki Donati pró-
fessor öfunda ykkur af húsinu?
sagði Carla Raspa og brosti.
— Aldrei hefur hann haft orð
á því, var svarið.
Andrúmsloftið þarna var þeg-
ar orðið kuldalegt og fór kóln-
andi. Frúin, sem hafði verið fyr-
ir í stofunni var eldri en hin
konan, en hélt áfram að standa
upp á endann. En lagskona mín,
gaf fjandann í allar siðareglur
og settist á brúnina á legubekkn-
um.
— Ef hann öfundaði yður,
mundi hann fara eftir krókaleið-
um, sagði hún og kveikti sér í
vindlingi og bauð frú Butali,
sem hristi höfuðið. — En hann
mundi svæla frá yður húsið,
áður en lyki, með töfrabrógð-
um. Hann hefur dáleiðsluaugu.
Ert þú ekki á sama máli, Arm-
ino?
Brosið, sem hún sendi mér
var ögrandi og reykstrokurn-
.ar ósvífnislegar. Minnug þess,
sem hún hélt vera sambandið
milli okkar Aldos fannst henni
núverandi ástand forvitnilegt
og jafnvel skemmtilegt.
— Augun í honum eru svört,
en ekki veit ég hvort þau eru
neitt dáleiðandi sagði ég.
— Það finnst leikurunum
hans — af báðum kynjum —
þau vera, hélt hún áfram og
hafði annað augað á frú Butali.
— Leikararnir fylgja honum all-
ir gegn um þykkt og þunnt. Ég
býst við — eins og við hinir
óæðri starfsmenn háskólans —
að þeir voni, að hann taki eftir
þeim sérstaklega.
Aftur varð þögn, en svo sneri
hún sér enn að rektorsfrúnni,
og sagði: — Þér takið ekki þátt
í hátíðinni í ár, frú. Það var
leiðinlegt. Þér voruð ágæt her-
togafrú af Ruffano í fyrra, und-
ir ágætri leikstjórn Donati pró-
fessors.
Frúin jánkaði þessu, en held-
ur ekki meira. Ég fann, að eftir-
tektar- og samþykkisvipurinn á
andlitinu á mér, var orðinn þar
fastur.
— Æfingarnar í ár hafa farið
fram með svo mikilli leynd,
hélt Carla Raspa áfram, og hafði
nú algjörlega lagt undir sig allt
talið. — Ráðstefnur fyrir lokuð-
um dyrum fram eftir öllum nótt
um. Ekkert kvenfólk fær að-
gang. Aðgöngumiðar aðeins gefn
ir að opnu fundunum, og þar
var ég einusinni svo heppin að
ná í einn hjá Listaráðsformann-
inum sjálfum, og svo bauð ég
Armino með mér. Það var hrein
opinberun, get ég sagt yður. En
þér hafið auðvitað komið á eina
eða tvær æfingar, er það ekki?
Frú Butali, sem var örugg í
fasi heima hjá sér, þar sem hún
var sjálf húsmóðir, var það ekki
að sama skapi hér, þar sem hún
var aðeins gestur. Jafnvel stell-
ingar hennar, spenntar greip-
□----------------□
60
\
□----------------□
arnar, sem héldu hvorki á hönzk
um né handtösku — því að hún
hlaut að hafa þotið hingað í
skyndingu til að ná í Aldo áðar
en hann gætið talað við mann-
inn hennar — og nú var öll stell-
ing hennar eins og hún stæði í
varnarstöðu.
Ég sá hana líta í laumi niður
fyrir sig á úrið sittt, sem var
auðvelt vegna þess hvernig hún
hélt höndunum, og svo leit hún
á mig sorgbitnum augum, sem
voru biðjandi. En ég gat ekkert
aðhafzt. Eina vonin hjá mér var,
að Aldo kæmi og tæki sjálfur
við stjórninni. Ég hafði ekkert
vald til að reka Carla Raspa út,
og það hafði frú Butali heldur
ekki. Aðskotadýrið, sem gerði
sér ástandið fullkomlega ljóst
og kærði sig kollóttan um það
þó að hún væri að troða sér inn
í það, sem var bersýnilega einka
heimsókn, kom auga á augnatil-
lit frúarinnar og misskildi það
þannig, að það væri mér fjand-
samlegt.
— Prófessorinn hlýtur að hafa
tafizt, sagði hún. — Það gerir
nú auðvitað honum Armino ekk
ert til, því að hann getur beðið
hér allan daginn, ef honum býð
ur svo við að horfa. Geturðu
það ekki, Armino?
— Já, ég get beðið eftir hon-
um eins lengi og vera vill, sagði
ég.
— Þetta er skemmtilegt hverfi
í Ruffano, sagði Carla Raspa og
kveikti í nýjum vindlingi á
stubbnum af hinum. — Engin
umferð, engar stúdentaskrúð-
göngur, engir forvitnir nágrann
ar, til að kjafta frá því, hver
hér gengur út eða inn. Er ekki
húsið yðar hér rétt neðan í göt-
unni, frú?
— Jú.
— Það er þægilegt fyrir Don-
ati prófessor þegar hann þarf
að ráðgast við rektorinn um eitt
hvað. En vitanlega eruð þið nú
búin að vera lengi í Róm, und-
anfarið.
Hreimurinn í röddinni var nú
háðslegur. Það vantaði ekki
nema eitt skref til, í þessu
umtali hennar um nálægð Ald-
os við nr. 8 til þess að þetta
yrði bein móðgun. Og ge^ði hún
það, var mér forvitni að vita,
hvort frú Butali myndi svara
henni uppi eða rétta hina kinn-
ina.
— Það var heppilegt fyrir tón-
listarnemendurna yðar, að þér
skylduð þó geta komið til Ruff-
ano um helgar, hélt röddin
áfram. — Einn eða tveir þeirra
koma á fyrirlestrana hjá mér,
og þeir minnast yðar með mik-
illi þakklátsemi. Ég býst ekki
við, að margir þeirra hafi þurft
að missa af mörgum tímum
vegna fjarveru yðar.
— Frú Butali setur annarra
hag ofan sínum eigin, sagði ég.
— Hún gaf sér meira að segja
tíma til að spila fyrir mig í vik-
unni, sem leið.
— Þessi framftaka mín gerði
ekkert gagn, heldur gerði hún
beinlínis illt verra.
— Sálfræðingar eru að segja
manni, að slaghörpuleikur hafi
í sér lækningamátt, og gefi öll-
um tilfinningum lausan taum-
inn. Eruð þér þar á sama máli,
frú?
Það stríkkaði á öllum vöðv-
um í andliti fórnardýrsins. —
Það getur hjálpað manni til að
slappa af, sagði hún.
— Ekki dygði mér það, sagði
Carla, — og þó er ég ekki frá
því, að tvíleikur gæti verið góð-
ur. Hann gæti verið uppörvandi.
Hafið þér reynt tvíleik, frú?
Nú var ekki lengur hægt að
villast á raddblænum. Hefði
þetta verið á sunnudagskvöldið
var og við þrjú, Aldo, frú Butali,
og svo ég sitjandi í kertaljósinu
við kvöldborðið, hefðu þessi orð
verið tekin sem ögrun í þessum
ástleitnilátum, sem á okkur
voru. Frúin hefði þá brosað, og
svarað spurningunni með ann-
arri jafn glettnislegri. En öðru
máli var að gegna í dag. Þetta
var tilraun til að þreifa fyrir
sér, hveru veikar varnir hennar
væru.
— Nei, ungfrú, sagði hún, —
slíkt eftirlæt ég börnum. Nem-
endurnir mínir hafa próf í huga,
til þess að geta sjálfir kennt
seinna.
Carla brosti. Það var rétt eins
og hún væri að safna kröftum
til lokaárásarinnar. Nú var tími
til kominn, að ég gripi fram í.
En áður en ég fengi svigrúm til
þess, heyrðist hurðin skella, sem
gaf "til kynna að einhver væri að
koma. Ég heyrði, að Jacobo taut-
aði eitthvað frammi, líklega að
afsaka sig — svo var svarað
hvasst, og það var sjálfsagt bróð
ir minn — en svo óhugnanleg
þögn. Frú Butali fölnaði. Carla
Raspa drap í vindlingnum, eins
og ósjálfrátt. Dyrnar opnuðust
og Aldo kom inn.
— Þetta er mér mikill heiður,
sagði hann og tónninn gaf til
kynna, að hann hefði ekki búizt
við neinum þessara gesta. — Ég
vona, að Jacopo hafi séð um
ykkur, eða hafið þið kannski
þegar borðað hádegisverð?,
Hann beið ekki eftir svari, held-
ur gekk beint til frúarinnar og
kyssti hönd hennar. — Frú,
sagði hann. — Ég var einmitt á
leið heim til yðar, en svo sá ég
bíl hérna fyrir utan, sem ég
kannaðist ekki við, svo að ég leit
inn til að athuga betur.
— Það er minn bíll, sagði
Carlo Raspa, — eða réttara sagt
hef ég hann að láni í þetta sinn.
Armino borðaði hjá mér og svo
skaut ég honum hingað.
— Það var nærgætnislegt af
yður, ungfrú sagði Aldo. Bvekk-
urnar hérna í Ruffano hljóta að
vera erfiðar fyrir fararstjórafæt-
ur. Hann sneri sér svo að rekt-
orsfrúnni, álíka áhugalaust. —
Hvað get ég gert fyrir yður,
frú? Fundinum hjá rektor heí-
ur væntanlega eklti verið af-
lýst?
Hin langa bið og svo samræð-
urnar, sem á eftir fóru hafa
sennilega svipt frúna þllum
mætti og úrræðum. Mér datt í
hug að hún hefði ekki getað náð
í Aldo í síma síðan hún kom heim
frá Róm, nema þá að manninum
sínum viðstöddum, og að þetta
væri í rauninni fyrsti fundur
þeirra síðan þau hittust á sunnu
dagskvöldið. Augu hennar leit-
uðu hans augna til að koma
skilaboðum. Og kvíðinn í þeim
var auðsær.
— Jíei, honum hefur ekki ver-
ið aflýst, sagði hún. Hún reyndi
eftir mætti að finna einhver orð,
sem Carla Raspa gæti ekki gert
kjaftasögu úr í háskólanum. —
Nei, það var bara dálítið atriði,
sem mig langaði til að leita um
ráða hjá yður, prófessor. En það
getur alveg eins vel beðið.
Þetta var vesældarleg lygi.
Hefði þetta verið eitthvert smá-
atriði hefði hún aldrei farið að
bíða svona lengi. Aldo leit á
mig. Hann hlaut að vera að
brjóta heilann um, hversvegna
ég hefði ekki strax farið, eins
og kurteisin bauð, og tekið lags
konu mína með mér, jafnskjótt
sem ég sá, að frú Butali var
heima hjá honum.
— Þér afsakið, ungfrú, sagði
hann, og leit framhjá mér og á
friðspillinn. — Komdu með líkj-
ör og vindlinga, Beo, viltu það.
Mér þykir þetta leitt, frú ....
Viljið þér koma hérna inn?
Hann gerði bendingu út í gang
inn og borðstofuna fyrir hand-
an hann. Ég gekk að glasabakk-
anum og gaf Carla Raspa líkjör-
glas, sem hún þó átti naumast
skilið.
— Þú hefur hagað þér skamm
arlega, sagði ég. — Nú skaltu
sjá, að þú verður aldrei boðin
heim til Butali.