Morgunblaðið - 26.10.1966, Blaðsíða 8

8
MORCU NBLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. okt. 1966
Dagbók
ild um
H. C. Andersens eina heim-
daglegt líf Charles Dickens
Viðtal við Elias Bredsdorff,
prófessor í Cambridge
HÉR á landi dvelst um
þessar mundir danskur mað-
ur dr. Elias Bredsdorff að
nafni, en hann er prófessor
við háskólann í Cambridge og
forstöðumaður Department
of Scandinavian Studies í
Englandi. Hingað kemur dr.
Bredsdorff í boði Háskóla ts-
lands og heldur hann hér tvo
fyrirlestra. Fyrri fyrirlestur-
inn sinn hélt hann sl. mánu-
dag, og fjallaði hann
um samband mynda og orða
í leikritum Kjeld Abell, en
hinn síðari, sem fluttur verð-
ur í kvöld (miðvikudag) mun
fjalla um H. C. Andersen og
Charles Dickens.
Við hittum dr. Bredsdm-ff á
hótelherbergi hans að Hótel
Sögu nú á dögunum og rædd-
um lítillega um rannsóknar-
störf hans á sviði fyrirlestr-
anna o.fL Dr. Bredsdorff
sagði:
— Kjeld Abell var í fyrstu
þekktur sem leiktjaldamálari
löngu áður en hann varð
frægur sem rithöfundur.
Hann málaði leiktjöld við
leikhús í Kaupmannahöfn,
London og París og það sem
ég ætla að reyna að skýra
út er hið glögga auga málar-
ans, sem alls staðar kemur
fram í leikritum hans, bæði
í abstrakt og konkret mynd-
um. Fyrirlestrinunm mun ég
skipta í tvo hluta.
1 fyrsta lagi mun ég lýsa
hvernig orðin í leikritum
hans eru myndir, sem hann
rissar upp fyrir sjálfan sig,
hvort sem hann lýsir því, sem
honum geðjast að eða ekki.
í öðru lagi hef ég með mér
50 litmyndir, sem mér hef-
ur tekizt að safna saman með
hjálp ekkju Kjeld Abell og
myndasafns Konunglega leik
hússins i Kaupmannahöfn.
Þetta safn hefur aldrei verið
til á einum stað áður, og
á myndunum sést hvernig
hann hefur unnið úr tveimur
sviðum. Abell málaði leik-
tjöld við tvö verk sinna
„Melodien der blev væk“ og
„Eva aftjendr sin barneplikt"
en síðan ekki söguna meir.
Samband milli mynda og
orða hans emur þar glögglega
í ljós.
En þótt hann hafi ekki
málað leiktjöld sjálfur hefur
hann um leið og hann samdi
leikrit sín teiknað upp mynd
ræna atburði í sögunum. Ég
hef t.d. skissur, sem hann
hafði gert að verki, sem hann
var að vinna við, er hann
lézt og þær fundist á borði
hans og koma heim við síð-
asta verk hans „Skrig." Þar
hefur hann bæði skrifað og
teiknað verkið.
— Hvað um síðari fyrir-
lesturinn um Andersen og
Dickens?
— Fyrir nokrum árum
skrifaði ég bók um H. C.
Aandersen og Charles Dick-
ens. Margt er mjög líkt með
þessum tveimur höfundum,
nema Andersen hefur ef til
vill skrifað í rómantískari
stíl. Vitað var, að þeir höfðu
skrifazt á og hjá Andersen
fundust mörg bréf frá Dick-
ens, en aldrei eitt einasta í
fórum Dickens frá Andersen,
þar eð Dickens brenndi ávallt
gömul bréf. Nú hefur mér
hins vegar tekizt að finna
bréf Andersen til Dickens á
bókasafni í Danmörk. Skýr-
ingin á tilvist þeirra er sú,
að Andersen skrifaði sín
bréf á dönsku og lét síðan
þýða þau á ensku, en dönsku
útgáfurnar hafa varðveitzt
að undanteknu einu, en það
vildi þá svo undarlega til,
að það bréf hafði Dickens
gefið vini sínum og ég fann
það síðan í litlu þorpsbóka-
safni í Suður-Englandi.
Af þessum bréfum má lesa
ákaflega skemmtilega sögu.
Dr Elias Bredsdorff
Þeir elska og virða hvorn
annan. Þeir eru báðir upp-
aldir við svipaðar aðstæður,
eru fátækir og jafnaldrar.
Áður en þeir kynnast hafa
þeir lesið verk hvors ann-
ars og þeir hittast síðan í
London 1847 og fallast þá nán
ast í faðma af fögnuði. Næstu
10 ár skrifast þeir á og þá
býður Dickgns Andersen að
koma til Englands og búa
með sér um tíma. H. C And-
ersen þiggur boðið og hann
dvelst hjá Dickens í fimm
vikur, en heimsóknin endaði
með skelfingu og þegar
Andersen fór hengdi’ Dickens
yfir rúmið, sem Andersem
hafði sofið í miða sem á var
letrað: „H. C. Andersen slept
in this room for five weeks
which seemed to the family
AGES.“ (H. C. Anderselí svaf
í þessu herbergi í fimm vik-
ur, sem var fjölskyldunni
sem aldir).
Ég hef fundið bréf frá
Dickens til vinar hans, þar
sem hann lýsir því hve skelfi
leg heimsóknin hafi verið.
Þótt margt hafi verið líkt
með þeim sem skáldum voru
þeir mjög ólíkir menn, svo
ólíkir að slíkt sambýli gat
ekki blessazt. En Andersen
vissi aldrei um, hve skelfileg
þessi heimsókn hafði verið,
og hann skildi það aldrei með
an hann lifði. Dickens hætti
að svara bréfum hans en
hann hélt alltaf áfram að
skrifa og skildi ekki, hvers
vegna hann fékk ekki svar.
H. C. Andersen hélt dagbók
meðan á dvöl hans hjá Ðick
ens stóð. Segir hún frá dag-
legu lífi Dickens og er eina
heimildin, sem til er um það
í dag. Andersen var allt of
lengi hjá Dickens. Þegar Dick
ens bauð honum hafði hann
reiknað með, að Andersen
yrði hálfan mánuð, en hann
var fimm vikur og það gerði
gæfumuninn.
— Hafið þér búið lengi í
Englandi?
— Ég hef verið í Englandi
í 20 ár. Ég kom til Englands
1946 og var þrjú ár kennari
við háskólann í London, en
síðan var stofnað dósents-
embætti fyrir mig við Cam-
bridge og fluttist ég þá þang-
að, og varð um leið starfs-
maður „Departement og
Scandinavian Studies“, og
árið 1960, er forstöðumaður
Downs lézt tók ég við starfi
hans.
— Þér eruð aðalritstjóri
tímaritsins Scandinavian, er
ekki svo?
— Jú, Scandinavian er
tímarit, sem á sér enga hlið-
stæðu. Það kemur út tvisvar
á ári, í maí og nóvctnber, og
er gefið út í London og New
York samtímis. Ég hef mér til
ráðuneytis 20 mánna ritnefnd
þar sem eiga sæti menn af
ýmsum þjóðernum. Af hálfu
fslands situr í nefndinni dr.
Steingrímur J. Þorsteinsson
prófessor. 1 þessari nefnd
starfa saman bandarískir og
sovézkir menn og þar ríkir
samlyndi og góður skilningur
á báða bóga. Ritið er gefið
út á þýzku, frönsku eða
ensku, þ.e.a.s. greinar, sem
berast á þessum tungumál-
um eru ekki þýddar heldur
birtar eins og þær berast.
Tilvitnanir og annað slíkt er
aldrei þýtt, heldur látið
standa á frummálinu. Þá birt
ast í ritinu umsagnir um all-
ar nýjar bækur sem því ber-
ast og gefnar eru úf á Norð-
urlöndum. Dreifing blaðsins
er um allan heim og það er
sent til allra stærri bókasafna
í öllum heimsálfum. Síðara
heftið í fimmta árgangi er nú
nýkomið út.
Ég verð að segja, að ég hef
haft mjög mikla ánægja af
að ritstýra þessu blaði, enda
hefur það vaxið stöðugt og
örugglega allt frá upphafi.
— Vilduð þér taka eitt-
hvað fram að lokum?
— Já, ég hef haft mjög
mikla ánægju af því að heim-
sækja ísland. Þetta er í fyrsta
sinn, sem ég kem hingað til
lands, en landið hef ég þekkt
frá barnæsku, því að ég var
ekki gamall, þegar ég heill-
aðist af lestri Islendingasagn
anna, en allt mitt líf hef ég
verið mikill aðdáandi þeirra,
sagði dr. Elias Bredsdorff að
lokum.
Til sölu
4ra herb. íbúð á 1. hæð við
Njörvasund. Sérhiti, sérinn
gangur. Bílskúr.
Fokhelt raðhús í Garðahreppi.
6 herb. og eldhús. Tvöfald-
ur bílskúr.
3ja herb. efri hæð í tvíbýlis-
húsi í Kópavogi, með sér-
hita og sérinngangi, að
mestu fullfrágengið. íbúð-
in er 90 ferm. Bílskúrsrétt-

ur. ,
5 herb. fokheld hæð í Kópa-
vogi. Góðir greiðsluskilmál-
ar. Beðið verður eftir öllu
húsnæðismálaláninu og 50
þús. kr. lánað til 5 ára.
Höfum til sölu raðhús við
Otrateig, á' tveimur hæðum
6—7 herb. og eldhús. íbúð
in er öll teppalögð í fyrsta
flokks standi. Bílskúr.
3ja herb. jarðhæð við Ný-
býlaveg, 100 ferm., harðvið
arhurðir. Sérhiti, sérinng.
2ja herb. jarðhæð, 70 ferm.,
við Lyngbrekku í Kópa-
vogi, í nýju húsi, með harð-
viðarhurðum. Mósaiklagt
bað. Teppi á stofu, en
með bráðabirgða eldhúsinn
réttingu.
Höfum mikið úrval af 2ja,
3ja, 4ra, 5 og 6 herbergja
íbúðum, víðsvegar um bæ-
inn, í smíðum og lengra
komið.
Austurstræti 10 A 5. hæð.
Sími 24850. Kvöldsími 37272.
FASTEIGNASALAN
GARÐASTRÆTI 17
Simar 24647 og 1522L
T/7 sö/u
4ra herb. hæð og 4ra herb.
ris við Þórsgötu.
5 herb. hæð í Hlíðunum.
4ra herb. kjallaraíbúð við
Mávahlíð.
Raðhús í Kópavogi, nýlegt
hús, steinsteypt (endahús)
skammt frá Hafnarfjarðar-
vegi.
Ámi Guðjónsson. hrl.
Þorsteinn Geirsson, lögfr.
Helgi Ólafsson, sölustjóri
Kvöldsími 40647.
Sími 2-18-70
Til sölu m. a.:
Við Langholtsveg
4ra herb. 115 ferm. falleg
efri hæð, sérhitaveita, bíl-
skúrsréttur. Laus fljótlega.
4ra herb. góð íbúð á 3. hæð
við Eskihlíð. Herbergi fylg-
ir í kjallara.
4ra herb. risíbúð í steinhúsi
við Hrísateig.
Parhús í Kópavogi. 3 herb.,
eldhús og fleira, bílskúr.
Einbýlishús á Seltjarnarnesi,
146 ferm., 6 herb., eldhús
og fleira.
Einbýlishús 7 herb., eldhús
og fleira á góðum stað i
Hafnarfirði
Raðhús við Barðaströnd. Selj-
ast fokheld, en múruð og
máluð að utan. Innbyggður
bílskúr.
í smibum
Raðhús við Hrauntungu og
Vogatungu á byggingarstigi.
Fokheld einbýlishús á Flötun-
um.
Hilmar Valdimarsson
FasteignaviðskiptL
Jón Bjarnason
hæstaréttarlögmaður.
Fiskibátar til sölu
100—110 lesta vélbátar bæði
úr eik og stáli.
70—80 lesta vélbátar, með og
veiðarfæra.
60—70 Iesta nýlegir vélbátar.
60—70 lesta vélbátur, sér-
staklega hagstæð kjör.
26 lesta vélbátur, mjög góður
bátur.
18 lesta vélbátur i úrvals
ástandi með nýlegum radar
og miklum veiðarfærum.
Fiskverkunarhús með góðri
aðstöðu er til sölu.
Höfum kaupanda að 45 lesta
vélbát.
Höfum kaupanda að 150—250
lesta síldveiðiskipi.
Fasteigna- og skipasala
Kristjáns Eiríkssonar, hrl.
Laugavegi 27.
Sími 14226
Kvöldsími 40396.
Húseigendafélag Reykjavikur
Skrifstofa á Bergstaðastr. lla.
Sími 15659. Opin kL 5—7 alla
Virka daga nema laugardaga
Hákon H. Kristjónsson
lögfræðingur
Þingholtsstræti 3.
Simi 13806 kl. 4,30—6.
Magnús Thorlacius
bæstaréttarlögmaður.
Málflutningsskrifstofa.
Aðalstræti 9. — Sími 1-1875.
Þýzkir kuldaskór kvenna
Ný sending.
SKÓVAL
Austurstræti 18. —- (Eymundssonarkjallara).
Bolvikingafélagið
heldur félagsvist í Hótel Sögu, norðurdyr, föstu-
daginn 28. okt. kl. 20,30.
Félagað fjölmennið.
Stjórnin.