Morgunblaðið - 07.03.1967, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. MARZ 1967.
Frönsku kosningarnar:
Flokkur de Gaulles sigr-
aði í fyrstu umferð
Hlýfur sennilega hreinan þingmeirihluta
ALLT BENDIR til þess, að flokkur de Gaulles forseta muni
hljóta hreinan meirihluta á þjóðþingi Frakklands, er það
kemur saman eftir þingkosningarnar, sem hófust á sunnu-
dag og haldið verður áfram á sunnudaginn kemur. Hlutu
gaullistar 37% atkvæða í gær, kommúnistar 22% og vinstri
bandalag Mitterands 18%. Flokkur Jean Lecunaets hlaut
aðeins 12% atkvæða, en 80% atkvæðisbærra manna, sem
voru 28.3 millj. neyttu kosningaréttar síns.
Georges Pompidou forsætis-
ráðherra skýrSi blaðamönnum
*vo frá eftir kosningarnar í gær,
að hann áliti að meiri hluti gaull
ista yrði. nokkru meiri á þingi
nú en áður. Af hinum 73 þing-
mönnum, sem kosnir voru í
fyrstu umferð kosninganna í
gær voru 62 frambjóðehdur
flokksins hafa mikla möguleika
á því að ná kosningu í annarri
umferðinni á sunnudaginn kem
ur.
Umræður hófust í dag milli
kommúnista og vinstri sósíalista
og eiga þessir flokkar að hafa
náð samkomulagi um að berjast
ekki hvor gegn öðrum í kosn-
ingunum á sunnudaginn kemur
á þann hátt, að hvor flokkurinn
um sig dregur frambjóðendur
sína til baka, þar sem hinn flokk
urinn hefur góða aðstöðu.
Guy Mollet, foringi sósíalista
sagði í dag, að næstkomandi
sunnudagur gæti komið ríkis-
stjórninni óþægilega á óvart.
Þeir, sem telja sig réttbæra til
þess að stjórna Frakklandi með
aðeins 37% atkvæða að baki sér,
gleðjast helzt til snemma, sagði
hann.
Blöð í Frakklandi leggja
áherzlu á, að gaullistar
hafa einungis sigrað í fyrstu am-
ferð kosninganna, enda þótt svo
líti út, sem þeir muni einnig
sigra í þeirri næstu. Finrumta lýð-
veldið (þ.e. stuðningsmenn de
Gaulles) hafa ástæðu til að vona,
að það muni halda hinum hreina
meirihluta sínum á þingi, segir
blaðið La Monde, sem er óháð.
Brezka blaðið Daily Tele-
graph, sem styður fhaldsflokk-
inn, lagði í dag á það áherzlu,
hve miðflokkarnir hefðu náð
lélegum árangri og væri það
mikið áfall fyrir þá, sem styddu
inngöngu Bretlands í Efnahags-
bandalagið. Taldi blaðið, að
ósigur Jean Lecanuets, leiðtoga
bandalagsins kynni að koma enn
greinilegar í ljós eftir kosning-
arnar á sunnudaginn kemur.
Hinn lélegi árangur hans, seg-
ir blaðið, mun ekki auðvelda
Wilson forsætisráðlherra leikinn,
38 fórust í flugsiysi
Kenton, Ohio, 6. marz NTB ! farþegar
höfn.
• 38 manns biðu bana, er banda
rísk farþegaflugvél af gerðinni
Convair 580, fórst í nótt í ná-
grenni Kenton í Ohio. Flugvélin,
sem var frá flugfélaginu Alka
Central, var á leið frá Chicago
til Detroit með viðkomu í Colum
bus og Toledo. 1 vélinni voru 35
og þriggja manna á-
ef Wilson hefur í huga að sækja
að nýju um inngöngu fyrir Breta
í Efnahagsbandalagið.
,í Washington eru flestir stjórrí
málamenn þeirrar skoðunar, að
vegna niðurstöðu frönsku kosn-
inganna muni sambandið milli
Frakklands og Bandaríkjanna
ekki batna í framtíðinni. Úrslitin
komu þar ekki á óvart, en marg-
ir bandarískir embættismenn
hafa gefið í skyn, að þeim væri
alls ekki móti skapi, að de Gaulle
forseti hlyti minnkandi fylgi. Að
þeirra áliti eru Frakkar almennt
ekki sammála stefnu forsetans
gagnvart Nato og vesturveldun-
um.
Á hinn bóginn er bent á það,
að de Gaulle hefur tekizt að
skapa styrkt og öflugt Frakk-
land og að hann muni framvegis
geta verið þjóð sinni styrkur leið
togi, þar sem hann muni hafa
meirihluta þjóðþingsins að baki
sér.

Flugvél Landhelgisgæzlunnar Sif, flaug í gær til þess að kanna
ísinn út af Vestfjörðum. Kortið hér að ofan sýnir afstöðuna.
Chou En-!ai tekinn vii
stjórnaiiauniunum
Lognið undan storminum?
í Kína
Peking, 6. marz. AP-iNTB.
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Austur-Evrópu,
að Chou En-lai, forsætisráð-
herra Kínverska alþýðulýð-
veldisins, hafi nú tekið við
istórnartaumunum þar í landi,
bæði í flokksforystunni,
stjórninni og öryggismálum.
Ekki er vitað, hvað slysinu olli, u. , , . . .
... . . „ ’ . Hmsvegar er ekki ljost,
en íbuar í nagrenm slysstaðarms _ , .
herma, að hún hafi hrapað niður i hvort her er um að ræða sig-
á a'kurlendi og hafi brakið dreifzt
yfir u.þ.to. tíu ferkílómetra svæði.
Sumir ítoúanna telja sig hafa
heyrt sprengingu áður en vélin
hrapaði.
Vanier landsstjóri
í Kanada lótinn
Ottawa, 6. marz. NTB-AP.
GEORGES Vanier, landsstjórl í
Kanada, lézt á sunnudagmorgun,
78 ára að aldri. Banamein hans
var hjartalömun og lézt hann í
■vefni.
Vanier varð landstjóri árið
1959, þá 71 árs. Átti hann þá
glæsilegan feril að baki, bæði í
hermennsku og utanríkisþjón-
ustu. Hann var verkfræðingur
að menntun. f heimsstyrjöldinni
fyrri hlaut hann mörg heiðurs-
merki fyrir vasklega framgöngu.
Þá særðist hann svo, að taka
varð fót hans af fyrir ofan hné.
Ofursti varð Vanier árið 1939 og
í heimsstyrjöldinni síðari var
hann fulltrúi Kanada í aðalstöðv
um de Gaulle í London. Hann
varð síðan sendiherra Kanada í
París þegar að stríðinu loknu
1944. Árið 1953 komst hann á
ellilaun, en starfaði eftir það við
uippbyggingu og aðstoðarstarf í
fátækrahverfum Montreal, unz
hann var skipaður landstjóri. í
embætti landstjóra lagði hann
mikla áiherzlu á að reyna að bæta
sambúð íbúa af enskum og
frönskum stofni. Sjálfur átti
hann bæði til brezkra og
franskra að telja, faðir hans var
Fhilas Vanier af frönskum ætt-
um en móðir hans Margaret
Maloney af brezkum og írskum
Kittum.
ur hans sem milligöngu-
manns, eða bragð af hálfu
Mao Tze-tungs og fylgis-
manna hans, sem hyggist
nota næstu vikur til að koma
nýju skipulagi á sóknarsveit-
ir sínar í menningarbylting-
pnni.
Fregnir þessar herma að margt
bendi til þess, að meðal helztu
stuðningsmanna Maos ríki nú
nokkur ágreiningur. Annars veg-
ar séu þau Ohiang Ching eigin-
kona Maos, Chen po-ta for-
ingi menningarbyltingarnefndar-
ihnar og Kang Sheng, meðlimur
framkvæmdastjórnar miðstjórn*
ar flokksins, sem vilja halda
menningarbyltingunni ótrauð
áfram, slíta samtoandi við Sovét-
rikin og taka upp beina ihlutun
í Vietnam-styrjöldinni. Hinsveg-
ar er Lin Piao, landvarnarráð-
herra, sem er sagður hvetja til
varkárni, einkum þó varðandi
Vietnamstyrjöldina. Stuðnings-
menn Maos enu því viðbúnir, að
Kínverjar verði einangraðir á
sviði utanríkismála á næstunni
og leggur Lin Piao því allt kapp
á, að Kínverjar búist sem bezt
til varhar á þremur vígstöðvum,
í austri, suðri og gegn Sovétríkj-
unum í vestri.
Enda þótt Ohou En-lai hafi
tekið stjórnartauma landsins i
sínar hendur, er talið ólíklegt að
þar með sé bundinn endi á
Ungverska tónskáldið
Zoltan Kodaly látið
Fékk starfsfrið vegna frægðar sinnar
T
S
Búdapest, 6. marz — NTB —
UNGVERSKA tónskáldið
/.oltan Kodaly lézt í Búda-
pest í dag, 84 ára að aldri.
Kodaly varð eftir fráfall Beia
Bartoks, árið 1945, tvímæla-
Iaust stærsta nafnið í tón-
listarlífi Ungverjalands. Hann
var skapmaður mikill og svip
mikil persóna, með sitt hvítt
hár. Af tónsmíðum Kodalys
þóttu stór kórverk og hljóm-
sveitarverk bera af og eru
kunnustu verk hans ,PsaIam-
as Hungaricus" og „Hary
Janos-svítan“ Kodaly komst
oft í andstöðu við hin komm-
únísku yfirvöld landsins, en
sökum frægðar sinnar fékk
hann að starfa óáreittur.
í upreisninni í Ungverja-
landi árið 1956 var Kodaly
formaður byltingarnefndar
lista- og menntamanna og er
sagt, að hann hafi þá sent sím
skeyti til sovézkra tónskálda
þar sem hann bað þau að
krefjast þess, að sovézki her-
inn yrði kallaður frá Ung-
verjalandi. Eftir að byltingin
hafði verið bæld niður gripu
yfirvöldin til gagnráðstfana
gegn mörgum mennta- og
listamönnum, en Kodaly var
látinn óáreittur.
Eins og Bartok byggði að
verulegu leyti á þjóðlegri tón
list, en tónverk hans voru
alltaf í hefðbundnum stíl.
Styrkleiki hans sem tónskálds
fólust fyrst og fremst í notk-
un fjölbreyttra og litríkra
hijóma. Hann var einnig
kunnur tónlistarkennari og
skrifaði meðal annars kennslu
bók fyrir börn, sem af mörg-
um er talin alger nýjung í
tónlistarfræðslu.
Kodaly var tvíkvæntur.
fyrri kona hans var allmiklu
eldri en hann. Hún lézt árið
1959 þá 56 ára að aldri. Síð-
ari kona hans var Sari Pec-
el. Þegar þau giftust var hann
77 ára en hún 21 árs. Hún
var þá nemandi hans í tón-
list.
menningarbyltinguna. Þó svo
málamiðlunarstefna hans hafi
orðið ofan á um hríð, muni fy’g-
ismenn Mao eftir sem áður vinna
að menningarbyltingunni e.tv.
aðeins hægar en áður — og haft
er fyrir satt að C'hou En-lai komi
hvergi nærri mtnningarbylting-
unni. Lin Piao, Chiang Ching og
aðrir stuðningsmenn Maos sjái
þar um alla hluti.
Flestir eru þeirrar skoðunar,
að hléið sem nú virðist á menn-
ingarbyltingunni, sé aðeins log-
ið á undan storminum og megi
e.t.v. búast við enn hörkulegri
herferð gegn útlendingum og
andstæðingum Maos, áður en
langt um líði.
Hin svonefnda stjórnar-
nefnd hersins í Peking hefur
sent út fyrirskipanir þess
cfnis, að allir herforingjar,
sem sviptir hafi verið stöðum
sínum og völdum í upp-
hafi menningarbyltingarinn-
ar, skuli látnir lausir úr hatdi
og taka að nýju upp sín fyrri
störf. Það er japanska frétta-
stofan Kyodo, sem frá þessu
skýrir, og því með, að tilkynn
ing þessi hafi einnig náð til
starfsmanna öryggislögregl-
unnar.
Stjórnarnefnd þessi var sett á
laggirnar í síðasta mánuði til
þess að sjá um öryggi í höfuð-
borginni. Segir, að bannað sé að
halda áfram gagnrýni á for-
ingja þá, sem hér um ræðir og
star'fsemi menningartoyltingar-
innar skuli þegar í stað hætt 1
lögreglu og her.
Þá berast þær fregnir frá Tsi-
Mau, helztu borg Shantung-hér-
aðs í Austur-Kína, að andstæð-
ingar Mao Tze-tungs haifi enn á
ný risið til andstöðu gegn fylgis-
mönnum hans. Hafi þessir and-
stæðingar Maos ráðist á lög-
reglustöðvar og herbaekistöðvar,
— en ekki er þess getið, hver
urðu úrsli-t þessara átaka. Frétta
stofan „Nýja Kína“ sagði frá
þessu og á sunnudag sagði Pek-
ingútvarpið, að fyrirskipanir
hefðu verið gefnar um það í
Tsingtao-héraðinu, að allar bæki
stöðvar menningartoyltingarinn-
ar, sem þar hefðu verið sétt
á laggirnar, skyldu leyst upp
þegar í stað, — og starfsmenn
þeirra taka upp sín fyrri storf.
Fylgdi tilkynningunni, að sam-
tök þessi og stöðvar væru ekki
til hagstoóta menningarbylting-
Framhald á bls. 19