Morgunblaðið - 18.05.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1«. MAI 196T.
17
Um þessar mtmdir starfar
Magnús Þórðarson hjá aðal-
stöðvum Atlantshafs-
bandalagsins í París. Magnús
Sigurðsson, blaðamaður MbL,
hitti hann að máli fyrir
skömmu í skrifstofu hans í
byggingu NATO í París og
lagði fyrir hann nokkrar
spurningar varðandi flutn-
ingana á aðalstöðvum NATO
til Briissel.
— Hvenær er ætlunin að flytja
aðalstöðvarnar norður til Belgíu?
— Eins og gakir standa, er
gert ráð fyrir því, að flutningar
fari fram í okt. n. k. Rétt er að
geta þess, að franska stjórnin
fór þess ekki á ieit, að aðal-
stöðvar NATO, fastaráðið „sekre-
tairiatið“ o. s. frv., yrðu fluttar
burt frá Frakklandi, heldur ein-
göngu hinar hernaðarlegu bæki-
stöðvar bandalagsins. Bandalags-
þjóðunum fannst hins vegar
flestum, að yfirstjórn banda-
Jagsins yrði ætíð að vera í nán-
um og greiðfærum tengslum við
hinar hernaðarlegu yfirbækí-
•töðvar bandalagsins.

Frá aðalstöðvum Atlantshafsban dalagsins í París.
Nauösynlegt að efla sam-
starf NATO-þjdöanna
Rætt við IWagnús Þórðairson
framkvæmdastjóra
SHAPE (aðalstöðvar NATO í
Bvrópu) flutti fyrir skömmu til
Casteau rétt fyrir sunnan Briis-
*eL APCENT (herstjóm NATO
f Mið-Evrópu) hefur verið flutt
frá Fontainebleau til Brunssum
f Hollandi. Bandarískar og kana
dískar herdeildir hafa verið flutt
■r á burt frá Frakklandi og til
marks um, að hér er um engan
smáræðis flutning að ræða, má
geta þess, að útbúnaður þess-
aira herdeilda vó um 7S0 þús.
tonn.
Varnarmálaskóli NATO,
„NATO Defence Oollege", hefur
flutzt frá París til Rómaborgar.
Flutningamir til Briissel
— Hinir umfangsmiklu flutn-
ingiar aðalstöðvanna til Briissel
ihljóta að sjálfsögðu að hafa í för
með sér mikla röskun á per-
sónulegum högum hins fjöl-
menna starfsliðs við aðalstöðvar
bandalagsins. ÍHvernig verður
leyst úr þeim vandamálum, sem
óJijákvæmilega hljóta að koma
upp í þessu sambandi?
— Óneitanlega veldur þetta
mikilli röskun á högum fjöl-
margra starfsmanna, sem sumir
hafa dvalizt hér allar götur síð-
an bækistöðvaroair voru fluttax
hingað frá Lundúnum snemmia
árs 1952 að ósk Frakka. Sumir
eru í þann mund að greiða síð-
ustu afborganir af íbúðum, sem
þeir festu kaup á hér i byrjun
og þurfa nú að selja í skyndi og
kaupa nýjar íbúðir í Brússel í
staðinn, ef þeir ætla að hialda
áfram starfi sínu við bandalag-
ið.
Margt af starfsliðinu hér er
miðaldra fólk, sem hér er orð-
ið heimilisfast og hagvant; böm
þess eru í rauninni hálf-frönsk
— hafa gengið í franska skóla og
eiga franska vini og félaga. í>að
er erfitt fyrir foreldrana að
þurfa að rífa börnin upp úr
æsku-umhverfi þeirra og láta
þau samlagast nýju umhverfi.
Þetta er vitaskuld sígilt
vandamál hjá diplomötum og
atarfsfólki við alþjóðlegar stofn-
anir. Margir starflsmannanna hér
munu láta af störfum við flutn-
ingana, einkum hinir frönsku.
Rætt hefur verið um að bæta
StarfsfóHd upp ýmis óþægindi
vegnia flutningana og hugsanlegs
stöðumissis.
misst áhuga á bandalaginu. Nú
er hins vegar svo komið, sem
betur fer, að hinar umfangs-
miklu, opinskáu og hreinskilnu
viðræður aðildarþjóðanna, geysi-
„ , „ ‘ . ... leg blaða- og tímaritaskrif um
Hvað verður um hma miklu
glæsilegu byggingu banda-
Hver hreppir höllina?
og
lagsins við Boulogne-skóga?
— Það er vissulega með sökn-
uði, sem starfslið NATO yfir-
gefur þessa hentugu og glæsi-
legu byggingu, sem bandalags-
þjóðirnar reistu í sameiningu.
Rætt hefur verið um, að ýmis
stórfyrirtæki hafi hug á að
kiaupa húsið, en flestir munu þó
haliast að því, að franska fjár-
málaráðuneytið muni flytjast
hingað. Það er nú dreift víðs-
vegar um París, en hefur höfuð-
aðsetur sitt í einni álmu Louvre-
hallarinnar við Rue de Rivoli.
Sagt er að André Malraux,
franski menningarmálaráðherr-
ann, hafi mikinn hug á, að fjár-
málaráðuneytið rými þessa álmu
í Louvre, til þess að safnið, sem
höllin er þekkt fyrir, fái aukið
húsnæði. Ógrynni listaverka
liggja í stöflum í kjöllurum hall-
arinnar, þar sem engum gefst
kostur á að sjá þau nema safn-
vörðum og sérfræðingum.
Ekkert bendir til þess, að aðild-
arríkjum Atlantshafsbandalags-
ins fækki 1969
— Hvert finnst þér vera við-
horfið hér í aðalstöðvum NATO
við þeirri ákvörðun Frakka að
draga úr þátttöku sinni í sam-
starfinu innan NATO?
— Sú ákvörðun olli vitanlega
vonbrigðum, og um tíma voru
ýmsir svartsýnir um framtíð
bandalagsins. Þessi ákvörðun
hafði þó eitt gott í för með sér,
því að allt frá stofnun banda-
lagsins hafa ekki farið fram
jafn-umfangsmiklar umræður
og nú um framtíð bandalagsins
og hlutverk þess í breyttum
heimi. Hvorki meira né minna
en 250 nefndir sitja nú á rök-
stólum og ræða hina margvís-
legu þætti í samstarfi þessara
15 þjóða.
Að mínu viti er það óumdeil-
anleg staðreynd, að í gervallri
mannkynssögunni hefur ekkert
þjóðabandalag lánazt betur en
Atlantshafsbandalagið.
Það hljómar e. t. v. sem þver-
sögn, en svo virðist sem hinn
mikli árangur, sem bandalagið
hefur náð með starfi sínu og
sjálf velgengni þess hafi valdið
því fyrir nokkru, að ýmsir hafi

I alþjóðamálum krefjaist hrein-
skilni og lipurðar í samskiptum
NATO-þjóðanna.
Það er útbreiddur misskiln-
ingur, að Frakkar séu á leiðinni
út úr NATO. Þeir hafa aðeins
dregið sig að nokkru út úr viss-
um þáttum hins hernaðarlega
samstarfs. Sarnt er það svo, að
engir munu senda fleiri hernað-
arsérfræðinga á fund hernaðar-
nefndarinnar, og þeir hafa
ákveðið að taka fullan þátt í
uppbyggingu hins nýja og há-
þróaða viðvörunarkerfis í Evr-
ópu og Litlu-Asíu, NADGE, sem
nær allt frá Knöskanesi, nyrzta
tanga Noregs, og suður fyrir
Araratfjall í Tyrklandi. Sótt-
máli aðildarríkja Atlantshafs-
bandalagsins endurnýjast sjéilf-
krafa árið 1969, en einstak að-
ildarríki hafa þá rétt til þess
að segja sig úr bandalaginu með
fyrirvara. Hér þykir ekkert
til þess, að neitt þátttöku-
muni ganga úr banda-
laginu, hvorki Frakkland né
nokkurt annað ríkL
Ríkisstjórnimar í löndum Var-
sjárbandalagsins, sem er ein-
göngu hernaðarbandalag undir
yfirstjórn Sovétríkjanna og
byggt upp á allt annan hátt en
Atlantshafsbandalagið, hafa
heldur ekki neinn hug á að
draga úr samstarfinu innan
bandalags síns. Nýlega leiddu
tveir háttsettir talsmenn NATO
og Vansjárbandalagsins saraan
hesta sína í sænska sjónvarp-
inu. Talsmaður Varsjárband*-
lagsins kvað það hina mesttt
firru, andstætt „realpolitiskum,‘
hugsunanhætti og hinu nauð-
synlega valdajafnvægi í veröld-
inni, sem væri undirstaða frið-
arvarðveizlunnar, að draga á
nokkurn hátt úr starfi Varsjár-
bandalagsins, og sagði hann það
enda alls ekki standa til.
Gott að vera í París, — en ...
— Kanntu vel við París?
— Ég kom hingað fyrst ung-
lingur árið 1952 og hef oft kom-
ið hingað síðan til mislangrar
dvalar. Eins og flestir aðrir, sem
hingað koma, hef ég fest ást á
þessari borg, ef svo rómantískt
má að orði komast, en þó finn-
ég mun í hvert skipti, hve borg-
in er að verða erfiðari til þess
að búa í. Að öllu öðru slepptu
(þ. á. m. óheyrilegri dýrtíð), þá
held ég, að samgöngur innan
borgarinnar taki mest á taugarn-
ar. •
Hvergi hef ég séð aðra eins
bílamergð í fomu samgöngu-
kerfi og hér. Borgin er bókstaf-
lega að kafna í eigin samgöngu-
tækjum, og em Parísarbúar
manna fljótastir til þess að við-
urkenna það. Miklar og stór-
kostlegar áætlanir eru á döfinni
um að ráða hér bót á og ýmsar
framkvæmdir hafnar, en fáir
gera sér vonir um verulega bót
fjrrr en undir næstu aldamót-
Að öðru leyti er allt gott um
borgina að segja; hún er ein af
miðstöðvum heimsins um marga
hluti; hér er óteljandi hluti að
sjá og skoða og heyra og óþrot-
leg tækifæri að mennta sig á
hvaða sviði sem er.
Ekkert land getur verið
varnarlaust
— Hvað viltu svo segja að
lokum, Magnús?
— Hér hefur auðvitað ekki
gefizt tími til að ræða margs-
konar röksemdir, sem mæla
fremur með því að auka sam-
starf NATO-ríkjanna en draga
úr því. Minna má á uramæli
Benjamíns Franklíns, þegar hann
ásamt öðrum beitti sér fyrir
stofnun Bandaríkjanna: Ef við
höngum ekki saman, þá munum
við örugglega hanga hver í sínu
lagi. Ég hef ekki heimildir við
höndina, en mig minnir, að Jón
Sigurðsson kæmist að orði eitt-
hvað á þá leið, að fáeinir reýfar-
ar á einni hleypiskútu gætu her
tekið allt ísland án minnstu fyr-
irhafnar, væri það varnarlaust.
(Þetta gerðist raunverulega, þeg-
ar Jörundur hundadagakonungur
kom til íslands á tímum Napó-
leonsstyrjaldanna). Þessi stað-
reynd á engu miður við á okkar
dögum.
Magnús Þórðarson
bandalagið að undanförnu auk
fjölmargra nýrra bóka, hafa leitt
til þess, að flestir munu nú á
einu máli um, að nauðsyn á sam-
starfi NATO-þjóðanna er engu
minni nú en hún var fyrir 18
árum þegar bandalagið var
stofnað.
Sáttmáli Atlantshafsbandalags-
þjóðanna er stuttur og uppbygg-
ing bandalagsins eða kerfi er
mjög sveigjanlegt. Þetta var haft
svo að ákveðnu ráði í upphafi,
vegna þess, að hér var haldið
inn á nýja og áður algerlega
óþekkta braut í samstarfi sjálf-
stæðra þjóða. Reynslan af þess-
um sveigjanleika hefur orðið
ábaflega góð og kemur nú í góð-
ar þarfir, þegar breytt viðhorf
SVEINN KRISTINSSON SKRIFAR UM
KVIKMYNDIR
Nýja bíó:
DYNAMIT-JACK
Nýja bíó sýnir um þessar
mundir franska gamanmynd
með hinum heimsfræga franska
gamaneikara, FernandeJ, í aðal-
hlutverkL Vettvangur myndar-
innar er „villta vestrið'*. Mei-n-
hægur franskur innflytjandi er
að setjast þar að, en svo óheppi-
lega vill til í þorpi því í Arizona,
sem hann hyggst gera að aðset-
ursstað sínum, að byssubófi
einn, nefndur Dynamit-Jack,
hefur ráð þorpsbúa í hendi sér.
Þegar Jack þeysir í gegnum
þorpið með félögum sínum,
flýja þorpsbúar undan hver sem
betur getur, enda láta bófamir
kúlnahríðina ganga á dauðu sem
lifandi. Enginn flýr þó hraðar
en sjálfur lögreglustjóri þorps-
ins. r,Heiðraðu skálkinn svo
hann skaði þig ekki“ er að öðru
leyti góð regla á þessuim stað,
enda lætur bófinn greipar sópa
um fjármuni þá, sem hann fær
komizt yfir,
Franski innflytjandinn,
(Fernandel) labbar kvöld eitt
inn á vínkrá eina og hyggst fá
sér einn gráan. Hann sér all
dularfullan náunga sitja við bar
inn í þungum þönkum. Hyggst
hressa hann svolítið upp og bíð-
ur honum í pókerspil, hvað hinn
þiggur, Fernandel græðir á
fingri og tá og leikur á als
oddi og segir hinum að því er
virðist skelfda mótstöðumanni
sínum, að hann þurfi ekkert að
óttast sig, heldur vera kátur.
Þeir kneifa whisky, hvor í kap-p
við annan, og þar kemur, að
Fernandel brýtur mótstöðumann
sinn fjárhagslega. En sigurgleði
hans breytist innan stundar 1
megna óttakennd, svo ekki sé
meira sagt, þegar andstæðingur
hans kynnir sig skyndilega sem
hinn óttalega Dynamit-Jack
og dregur tvær skammbyssur úr
slíðrum.......
Fernandel sleppur þó lifandi
að því sinni, en ekki er þar með
sagt, að honum sé endanlega
borgið undan banaráðum hins
samvizkulausa þorpara. Verður
sú saga ekki rakin frekar hér,
til þess er hún of óhugnanleg
í
Framhald á bls. 12