Morgunblaðið - 16.07.1967, Blaðsíða 16

19
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 1967
tJtgefandi:
Fr amkvæmdas t j ór i:
ÍRitstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreiðela:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargj.ald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá.Vigur.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konrá'ð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-SO.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
ÉLstik.
UTAN ÖR HEIMI
Atvinnudlplómatar

Eftir André Maurois
TÍMASKRIF
fpímiinn hefur nú dögum
saman verið að burðast
viið að sanmfæra menn um,
að skýlauis yfirlýsing, sem
Geir Hallgrímsson, borgar-
stjóri, gaf á bongarstjórnair-
fundi 1. desember 1966 um út
svörin ag rekstur Bæjiarúit-
gerðarinmar, hiefði iítið eða
ekkert gildi, vegna þess að
hún hiefði ekki daginn eftir
veriið bint í heiild í Mongum-
blaðimu. Morgumbl'aðið hlýt-
ur auðviitað að meta þá viður
kemniínigu, að ekkert, sem á
opiimberum vettvangi er sagt,
hafi neiifct gildi memia það
birtiist onðrótt í Morgunbl’að-
imu. Himsvegar verður að
segja þeim, sem svo fláfróðir
eru í ritstjórn Tímans að
haida að blaðið geti birt allt,
sem sagt er á l'ömguim flund-
um í bonganstjórn Rieykjavíík-
ur, að það er því miður eklki
haegt, því að þá yrðd eklkert
ammað í Morgumblaðimu þann
dagimn.
Morgunbl’aðið teiur það
naunar vena Lamgt fyrir neð-
an virðimgu síma ag lesenda
silnma að eiga orðastað við
Tímamn um jaifmaiugiljása
hluti og þá, sem hér er rætt
um, en gerir þó undanifcekn-
imgu í þetta sinm. Menguriinn
málsims er sá, að Geir Hail-
grímsson gaf á borgarstjóm-
anfumdinum 1. desember 1966
eftirfarandi yfirlýsimgu orð-
rótt, en hún var hljóðrituð
eilns ag aflllar umræður í borg-
■arstjórn; að fnófctamanni Tím
ams áheyr andi:
„Það er auðvilfcað athuga-
vert við frumvairpið að
fjárhagsáætilun, sem hér er
fllagft fram, að eigi sbulli vtera
ætl'að meifct fjáriframllaig til
jþess að igneiða skiulldbinding-
ar og halla Bæjarútgerðar
Reýkjavikur. Það heflur þó
ékki verið tal.ið fænt að gera
það á þessiu stigi mállsins,
mieðan óvíst er, hvernig á-
lagniimg últsvars og aðlstöðu-
gjallda bemur út. Koomi sú
áölagmimg vél út, ligguir auð-
vitað fyriir að ætlla af sllikum
uimframtlekijuim fjárfnamliag
ifct Bæj arútgerðar i nnar. En
að svo mifldlu lieyti, sem á
bongansjóð felfliuir á rnæsta ári
gneiðsflia eða greiðslur tifl' Bæj
anúfcgerðarinmar, hlijótum við
að talba f|ánmagm frá öðrum
framkvæmdium borgarinmar
til þess að standa sikil á halflia
Bæjarútgierðainimmar11,
Það er að vísiu rótt, að þessi
kalffli úr ræðu Geirs Hall-
gnímssomar var ekki biirtiuir 1
heifld í Mongunlblaðiniu dag-
imim efltíír, em himsvegar má á
það benda, að við síðari um-
næðu fjárhagsáætlun arimnar
15. desemiber 1966 fllutti Geir
Hal/lgrírmsson, borgarstjóri,
ræðu og uim bama segir etftir-
fairandi or'ðrótit í Morgun-
bl'aðinu daginn eftir:
„Naiuðsynllegt kann að vera
að draga úr áætLuðum fram-
kvæmdum.
1) Ef framtöl gjialdenda
l’eiða í 1‘jós, að áætil'uðum tekj
um borgiansjóðs verði ekM
máð með óbreyttum álagm-
imiggaregfllum að frádreginnd
skattvísitölu.
2) Ef skuMbindingar falila
á bargarsjóð til greið&llu, sem
ekki er gert ráð fyrir í fjár-
hagsáætfflun, eiras og till dæmás
ákúldir BÚR og tekjur mynd
ast ekki umfram áætlun til
þess að standa undir slíkum
greiðslum.
3) Ef iíánsfjáröfflun briegat,
eða igreiðsLufjáraðstaða borg-
arsjóðs kreflst þess, að ein-
sfcökum framlkvæmduim sé
seinkað, þar sem rneira en
heLmimgur fcefcna borgarsjóðs
immheimtist þrjá síðustu mián
uði ársins“.
Þarna er skýrum orðuim
talað uim það, að tekjur
bumni að myndast umfram á-
ætLun, sem gætu staðið und-
ir grei'ðtefflum Bæjiarú'tgerðar
Rleýkjavikur, ag afllllir vdlba að
állíkar gredðsLur skapast ekki
öðnuvísi en að fnamtöflin séu
hærri en áætiHað hafði verið
og því umnt að ná þar aúkrn-
um tekjium, en borganstjórd
hafði fflagit áhierzílu á, að últ-
svör yrðu eWki fllögð á eftir
óhagstæðari negfflum en áðtur
var; þau ynðu lögum sam-
kvæmt umreiknuð sam-
bvæmit skatfcvísitöfflu og síðan
yrði a.mJk. geflinm jiafn mikillll
aiflslláltbur ag árið áður. Við
þetta hefiur fyttiMlega verið
staðið eirns og ölfliuim er kunm-
uigt, 'því a'ð aÆsfl'áttur var í
fynra 5% en er nú 6%.
Eirns og tilvitnanir þær
bera með sér, sem hér eru
birtar, var liangt frá því að
borgarstjóri reyndi að
bflekkja menn. Hann undir-
strikaði rækilegá, að svo
kynmi að fara, að draga yrði
úr framikvæmdum til þess að
standa undir útgjöldum borg-
arinmar, þar með talið
greiðslum til BÚR. Hvorki
hasnn mé Morgunblaðið var
svo bjartisýnt að gera ráð
fyrir, að tökjur yrðu sam-
kvæmt framtölum jafn mikfl-
ar og síðar varð raun á, en
samt sem áður getur hann
um það, að ef svo fari, þá
muni verða unmt að greiða
farmlög til bæjarútgerðar-
inmar, án þess að draga úr
fraimikvæmdum.
Geir Haíllgrímsison er þekkt
ur að því að leggja spilin á
borðið fyrir borgarana. Það
veit hver einasti Reykvík-
ingiur, að hann reynir efcki
að dylja neinn borgarbúa
þess, hvemig hagur borgar-
í UTANRÍKISÞJÓNUST-
UNNI ríður mest á því að
geta látið í ljós fjandskap
með kurteisi, áhugaleysi, með
athygli og vináttu, með skyn
semi. Reynið ekki að finna
háð í þessari skilgreiningu.
Sá maður, sem ekki er aðeins
ábyrgur fyrir eigin skoðun-
um, heldur utanríkisstefnu
þjóðar sinnar, hefur ekki
rétt til að segja allt, sem
hann hugsar, eins og hann
hugsar það og um leið og
hann hugsar það. Áhrif slíkr-
ar hreinskilni yrðu hraeðileg.
I stökn tilfellum — mjög fá-
um — verður diplómat
(starfsmaður utanríkisþjón-
ustu) að vera hranalegur^ en
reiði hans er þá þaulhugsuð
fyrir fram til að ná ákveðn-
um árangri. Það kallaði Uyau
tey að ráðgera að missa stjóm
á sér. Þegar hann ætlaði að
verða svo óður af bræði á
hersýningu, að hann þrifi af
sér einkennishúfuna og tramp
aði á henni, sagði hann við
aðstoðarforingja sinn um
morguninn: „Réttið mér
gömlu húfuna mína.“
Síðastliðin fimmtíu ár hef-
ur það verið í tízku að sýna
atvinnudiplócmötum lítilsvirð-
ingu. Skáldsagnahöfundar og
leikritaskáld ihafa hæðst að
hefðbundinni framkomu
þeirra, orðskrúði þeirra og
hinni vandasömu og var-
færnu mælskulist þeirra, sem
einkum er fólgin í því að tala
án þess að segja nokkuð.
P.roust dró upp skopmynd af
herra de Norpois, sendiherran
um, sem drekkir meiningu
sinni í straumi af orðatiltækj
um og getur ekki stigið eitt
skref áfram án þess að stíga
þegar í stað annað aftur á
bak. „Það verður að viður-
kenna, að réttindi Frakka í
Alsír verða ekki frá iþeim tek
in,“ mundi 'herra de Norpois
hafa sagt, en um leið látið
þau orð falla, að eðlileg þró-
un tímans leiði þjóðir heims-
ins til sjálfstæðiis.
í raun og veru hafði herra
Norpois ómetanlega 'hæfi-
sjóðs sé á hverjum tíma. Þeg-
ar á móti blós í fyrrasuimar
og erfitt var um greiðslur
hjá borginni, þá fór hann
sjálfur í Ríkisútvarpið og
skýrði borgurunum frá þessu.
Gg yfMýsimigar þœr, siem
hann gaf við fjárhagsáætlun-
ina í fyrra, sýna einmitt, að
hann vill engan blekkja,
heldur skýra rétt og saltt frá
öllum málavöxtum.
En frammistaða Framsókn-
arfulltrúanna í borgarstjóm
nú er með þeim hætti, að það
er rétt að meran hafi í huiga,
hverjir þeir eru. Nöfn þeirra
eru: Kristján Benediktsson
ag Sigri'ðuir ThiarLaeius.
MIKLAR
FRAMKVÆMDIR
REYKJAVÍKUR
F'ramkvæmdir í höfuðborg-
" inni eru nú geysimifldar,
leika. Nú er næstum búið að
breyta honum í póst'kassa. Ut
anríkisþjónustan er að vikja
fyrir fjölmiðlunartækjum.
Flugvélin hefur gætt ráðherr
ana ihættulegum hreyfan-
leika. Æðstu ráðamenn ríkja
vinna nú þau verk, sem áður
voru í höndum sendiherranna.
Á fundum Sameinuðu þjóð-
anna ræður atkvæðagreiðsla
mestu. Er þetta til góðs?
Ekki trúi ég því. Þegar skipzt
er á svívirðingum á æðsta
palli, sæ.ir það „amour-
propre" (sjálfsvirðingu) við-
kvæmari manna. Slíkt hefði
aldrei hent herra de Norpois.
En hvað er haagt að gera við
þessu? Þetta er orðinn siður,
og í sumuim löndum er of-
stopi æðsta valdsins slíkux,
að enginn sendiherra mundi
þora að táka upp á samnings-
uimleitunum.
Ég vil engu að síður taka
upp hanzkann fyrir utanrík-
isþjónustu fortíðarinnar og
láta í Ijós ósk um það, að tek
ið verði aftur að 'beita róandi
starfsaðferðum hennar. Stíll
gömlu diplómatanna hefur
verið hafður að háði og
spotti, en það er ekki satt, að
þeir hafi talað til þess eins
að segja ekki neitt. Þeir koma
ýmsum mikilvægum erindum
til skila á þossu tungumáli
sínu, sem til dæmis hafa leitt
til gagnkvæms skilnings
hinna fyrnverandi erfða-
fjenda, Englands og Frakk-
lands. En þegar erindi þeirra
var óskemmtilegt, vöfðu þeir
það, 1 umhúðir orðskrúðs.
Var það ekki betra en að
vekja langvarandi gremju
m,eð móðgandi athugasemd-
um? Orðaskrúðið blekkfi
ekki þessa reyndu menn. Ail-
ir diplómatar vissu að: „Mér
þykir leitt að geta ekki verið
fullkomlega sammála mínum
virðulega starfsbróður“,
þýddi: „Ég er yður algerlega
ósammála". En hið fyrra var
minna óskemmtilegt, og það
hafði ekki eins ýfandi áhrlf
á almenninigsálitið í viðkom-
andi löndum.
eins ag ailllíiir sjá, 9em uim bong
ina flerðast. Hefil hvierfi eru
malbikuð, ný íbúðahverfi rísa
upp, skólabyggingar og bygg-
ingar flþróttamiannvirkja eru
miklar, og hvarvetna má sjá
þess vott, hve mikið er að-
hafzt af hálfu borgaryfir-
valda. Þetta viðurbenna allir
borgarbúar, hvar í flokki sem
þeir standa. Þannig taldi
„Þjóðviljinn“ fyrir nokkrum
dögum upp í löngu og mergj-
uðu máli, hve geysimiklar
framkvæmdimar væru hjá
Reykj a víkurborg.
Um gatnagerðina er það
til dæmis að segja — en út-
gjöld vegna heranar eru færð
með rekstrargjöldum — að
árið 1961 voru þau 13% af
heildarrekstrargjöldunum, en
síðustu tvö árin hafa þau
verið 24—25%.
Þegar menn fá skattseðl-
ana sína finnst flestuim þeir
greiða nóg til opinbema
þarfa, en áreiðanlegt er, að
Man ncxkkur enn eftir ráð-
stefnu, þar sem Mr. Snow-
den, brezki fjármálaráðherr-
ann* lýsti því yfir, að tillög-
ur franská fjármálaráðherr-
ans, M. Ohéron, væru „grot-
esques et ridicules“ (fáirán-
legar og bjánalegar?) Allt
komst í uppnám. M. Chéron
var svo móðgaður, að hann
ætlaði að yfirgefa ráðstefn-
una. Stjórnmálasamiband
Frakklands og Englandis var
með allra stirðasta móti
næstu tvo daga. Sem betur
fer voru nokkrir atvinnu-
diplómatar á næstu grösum.
Þeir héldu fund um málið.
Fulltrúar brezku utanríkis-
þjónustunnar sóru og sárt
við lögðu, að „grotesque and
ridiculous“ á ensku hefði allt
aðra merkinigu en á frönsku,
— að 'þessi lýsingarorð væru
gjarnan notuð sem tákn um
hlýhug milli vina, og að Mr.
Snowden Ihefði, í stað þe>ss að
vilja móðga M. C’héron, ætl-
að að leggja áherzlu á náinn
og ánægjulegan kunnings-
skap við hinn franska starfs-
bróður sinn. Franiska utanrík
isþjónustan staðfesti þessar
tungumálaskýringar. Frönsku
diplómatarnir kváðust 'harma
tilveru þessara lýsingarorða,
sem í útliti líktust svo mjög
á 'báðum málunum, en hefðu
svo ólíka merkingu, og sætt-
ir tókust.
Það er og mjög gagnlegt,
að í ihverju landi mynda all-
ar sendisveitirnar alþjóðlega
fjölskyldu, og nokkurs konar
frændsemi tengir alla meðlim
ina saman, jafnvel þótt ríkis
stjórnir eigi í einhverjum úti
stöðum hver við aðra. Á með-
an sendiherrar ríkjanna
snæða saman kvöldverð, er
ekki allt tapað. Sendiherra,
sem 'hefur um nokkurra ára
skeið fært sönur á skynsemi
sína og vinsemd, hefur öðlazt
persónulegt traust og virð-
ingu í viðkomandi landi, sem
gerir honum kleift að ná er’í-
iðum samningum. Ef hann
hefur auk iþess áhrif 'hj á sir.ni
eigin ríkisstjórn, getur hann,
ef þörf krefur hringt til kunn
ingija síns til að fá of ströngu
Framhiald á bls. 10
Reykvíkingar telja sig fá vel
endurgreiddan þann helming
útgjaldanna, sem til borgar-
sjóðs rennur, en á skattseðl-
inum eru margháttuð önnur
gjöld, gjöld til ríkis og stofn-
ana, sem nema nálægt helm-
ingi heildargjaldanna, sem á
reykvíska borgara eru lögð.
Dregið í hopp-
drælti blindro
ÞEiSSI múmer hluitu vinninig:
24049, Fiait-bifreið; 19329, ferð
■fiyrir tvo á heimssýmimguma í
Kanaida, 'ásamit vilku'divöl í Bairnda
rílkj'umuim.
Vinmimga rmá vitja í sk.rijfstotflu
félagsims að Hamrahlíð 17 inlk.
mániudiag k'l. 3—5. Hftir þarnn
tím-a verða upplýtsiingar veittar í
aJma 51763 mæsitu kvötlld, þar
siem sikr.iÐs'ttofan verður lotouð
mæstu vitour vegma suanarteyifa.
Bllindr-aifólaigið ifilytur ö.llum
þeim, sam unmu að happdrætt-
inu teða s'tyrlkitiu það á amna.n
hiá'tt bezitu þalktoir.