Morgunblaðið - 18.07.1967, Blaðsíða 7

MOKGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚU 1967
7 V
— s
Mosasporðdreki
Mosasporðdreki á Siglufirði. (Ljósm.: Steingr. Kristinss.).
Klukkan var ekki orðin hálf tíu á laugardagsmorgni
síðast, þegar Ingimar Óskarsson náttúrufræðingur hringdi
og sagði okkur nafn pöddunnar frá Siglufirði. Sagði hann
engan efa á, að þar færi Mosasporðdreki. Við báðum hann
um að skrifa örlítið um þessar skepnur, og varð hann
góðfúslega við þeirri beiðni, og hirtist það hér með nýrri
mynd af Mosasporðdrekanum, sem tekin var af Stein-
grími Kristinssyni á Siglufirði.
Kunnum við Ingimari beztu þakkir fyrir vikið. Annars
má líka geta þess, að stuttu eftir símtal Ingimars, hringdi
hingað kona, og kvaðst fullriss um að paddan væri eitt-
hvert köngulóarkvikindi, en það er sem sagt ekki rétt
hjá þeirri eðlu frú.
Mosasporðdrekar (Pseudos-
corpionidea) eru sérstakur
ættbálkur, er telst til flokks
áttfætlna. Alls eru kunnar
um 1000 tegundir .þessara
dýra; á meginþorri þeirra
heima í hitabeltinu, og eru
sums staðar þar í nærri 3000
metra hæð yfir sjávarmáli.
SÞetta eru allt lítil dýr, 4—8
mm að lengd. Þau halda oft
til á flugnafótum; þó ekki
sem sníkjudýr, heldur virðast
þau nota flugurnar sem far-
artæki. Það er engin ný bóla,
að mosasporðdrekarnir noti
þetta snilliráð.
Fyrir togtmilljónum ára
festu flugiur sig oft í harpix-
rennsli úr trjám (þessi trjá-
kvoða, er hún storfcnaSi, var
1 síðar nefnd raf), og eru þá
stiundiuim mos asporðdrekar á
fótuim fMgnanna, sem geymzt
hafa ós'kaddaðar í rafinu til
vorra daga. Búikuirinn á mosa
sporðdrekunum minnir á líik-
ama suimra lúsategunda — er
ávaluir fyrir endann, s«m er
breiður en eiklki méniulaga,
eins og á hinum eiginilegu
sporðtíreikum. Munnfærin eru
l'Sk, þó eru aúkreitis burst-
I hár við efri skolfinn. Um
þýðingu þessara hára vita
merun eklki, ætla helzt, að þau
séu e. k. þreifitaeki. Ennfrem
uir er það frábrugðiið, að á
neðra skolti eru einn eða tveir
eiturkiirtlar, er gefa frá sér
eitrið í gegnum klær, sem
eru á griptön'gunum. Mosa-
sporðdrekar anda ekki mieð
lungum; í stað þess hafa þeir
4 öndiunaroþ neðan á aftur-
bolnium framan til. Hjairta er
til staðar, en eiginlegt æða-
kerfi er lítt þroskað. Ainnars
er margt sem snertir Kffæra
S’tarfisemi þessara dýra enn ó
rannsaikað. Karl- og Ikvendýr
likjast hvort öðru, þó geta
verið á því undantefcningar,
og fer það eftir því, um hvaða
tegwnd er að ræða. Stundum
er karldýrið stærra, stund-
um minna en bvendýrið. Dýr
in eiga egg, allt að 50 í einu,
og ber móðirin þau í e. k. poka
nieðan á búknum. í poka þess
um fler útungunin fram; er
pokinn í sambandi við kyn-
færi móðlurinnar, og berst
næring frá þeim handa lirf-
u num, er þær iboma úr eggj-
unum. Framan af ævirani eru
hamskipti tíð hjá mosasporð-
drefkunum, en hér er sú at-
höfn ekki eins einföld og með
al venjuiegra sporðdrefca. —
Þeir búa sem sé til hivelfda
byggingu úr spunaþráðum,
líikium þeim, sem köngulær
framieiða. Tekur það venju-
lega marga daga að útbúa
klefann, þar sem dýrið liqkar
sig inni. Síðan vefur það fyr
ir dymar, svo að enginm kom
ist inn. Þegar hamiskiptin eru
um garð gengin, verður rruosa
sporðdrekinn að rífa gat á
bygginguna til þess að kom-
ast út. Sumar tegundirnar
byggja sér hús úr spunaþráð-
um og búa þar að vetrinum.
Annans lifa dýrin í mosa, í
holum milli steina, í hreiðr-
um fiugla og í þangi við sjó.
Kunnugt er um eina tegund:
Chelifer cancroides, sem held
ur til í húsuim inni og leitar
í blöð, bækur, jiuirtasöfn o. fL
Þar sem tegund þessi er víða
á Norðúrlöndum, er ekki 6-
sennilegt, að hún lifi einnig
hér á landi. Annans er ekki
vitað, hve margar tegundir
eiga hér heima. í Noregi hafa
fundizt 115 tegundir miosasporð
dreki.
Ingimar Óskarsson.
LÆKNAR
FJARVERANDI
Árni Guðmundsson fjv. 1/7—1/8.
Stg.: Örn Smtári Arnalidsson, Klappar-
ertíg 27, sími 12811.
Bergsveinn Ólafsson fjv. um óákveð
Jnn tíma. Stg. augnlæknisstörf: Ragn-
heiður Guðmundsdóttir, tekur á móti
sjúklingum á lækningastofu hans sími
14984, heimilislæknir: Þorgeir Jónsson,
Domus Medica, sími 13774.
Bjarni Bjarnason fjv. óákveðið. —
Stg.: Alfreð Gíslason
Bjarni Konráðsson fjv. £rá 4/7—6/8.
Stg.: Skúlá Thioroddsen.
Bjarni Snæbjörnsson fjarv. næstu
tvo mánuði. Staðg. Grímur Jónsson
héraðslæknir, sími 52344.
Björgvin Finnsson fjv. frá 17. júlí
til 17. ágúst. Stg. Alfreð Gíslason.
Guðmundur Benediktsson er fjv. frá
17/7—16/8. Staðig. er Bergþór Smóri.
■rllngur frorsteinsson, fjv. til 14/8.
Halldór Hansen eldri fjv., um óá-
Scveðinn tírna. Stg. eftir eigin vali.
Hinrik Linnet er fjarv. frá 12. júní.
Frá 12. júní til 1. júlí er staðgengill
Ragnar Arinbjarnar og frá 1. júlí til
1. september er Úlfur Ragnarsson.
Jón R. Arnason fjv. frá 16/5. i 6
mánuði. Stg. Ólafur Haukur Ólafsson,
Aðalstræti 18.
Hulda Sveinsson, fjv. frá 31/5—31/7.
Stg.: Ólafur Jóhannsson.
Hörður Þorleifsson fjv. 17/7—23/7.
Bjöm Þórðarson fjv. til 1/9.
Jón Hjaltalín Gunnlaugsson fjv. frá
8/7—2/8. Stg.: Stefán Bogason.
Jón G. Nikulásson fjv. 10/7—31/7.
Stg. Ólafur Jóhanmsson.
Jónas Bjarnason fjv. óákveðið.
Karl Jónsson er fjarverandi frá 21.
júní óákveðið. Staðgengill Ólafur H.
Ólafsson, Aðalstræti 18, sími 16910.
■ristján Hannesson fjv. fró 1 .júli
óákveðið. Stg. Óiafur H. Ólafsson, Aðal
stræti 18.
Kristjana Helgadóttir er fjarv. frá
22. júní til 31. ágúst. Staðgengill er
Ólafur K. Ólafsson, Aðalstræti 18.
Lárus Helgaso« er fjarv. frá 1. júlí
tifl 8. ágiíst.
Ólafur Helgason fjv. frá 17/7—7/8.
Stg.: Karl S. Jónason.
Ólafur Jónsson er fjv. tfrá 16/7—16/8.
Staðg. er Þórhaldur Ólafsson.
Pétur Traustason fjv. frá 12/7—8/8_
Stg.: Skúli Thoroddsen.
Rafn Jónsson tannlaaknir fjv. til 8.
ágúst.
Ragnar Arinbjarnar er fjv. frá 17/7
—17/8. Staðg. er Bjöm Önumdarson.
Snorri Jónsson er fjarv. frá 21.
júní í einn mánuð. Staðgengill er
Ragnar Aribjqrnar.
Stefán P. Björnsson, fjv. 17/7—17/9.
Stg.: Karl S. Jórnason.
Tómas Á. Jónasson fjv. um óákveð-
inn íma.
Þórður Möiler er fjarv. frá 19.
júní til júliloka. Staðgengill Bjarni
Arngrímsson, Kleppsspítalanum, sími
38160.
Þórður Þórðarson er fjarv. frá 29.
júní til 1. september. Staðgenglar eru
Björn Guðbrandsson og Úifar Þórð-
arson.
Þorgeir Jónsson fjarv. fró 1/7—1/8.
Stg. Björn Önundarson, Domus Medica.
Jósef Ólafsson, læknir í Hafnarfirði
er fjarvera-ndi óákveðið.
Þorleifur Matthiasson tannlæknir,
Ytri-Njarðví'k fjarv. til 2. ágúst.
Valtýr Bjarnason, fjv. frá 6/7—31/8.
Stg.: Þorgeir Geetsson.
Victor Gestsson fjv. frá 10/7—14/8.
Viðar Pétursson fjv. til 13. ágúst.
Spakmœli dagsins
Tilvera mannsins er byggð á
von, i raun réttri á hann enga
eign aðra en vonina.
— Carlyle.
VÍ8LKORIM
G Á T A .
Snerpir varir vífs og manns,
velkist um í hrannafans,
Býr í leynum léttfetans
og leikur í höndum vefarans.
María Salómonsdóttir.
Nýlega voru gefin sanaan i
Landakirkju Vestmannaeyjuim
af séra Jóhanni Hlí'ðar, ungtfrú
Þuríður Kristín Kristleilfisdóttir
frá Vestmannaeyjuim og Guð-
miundiur Ólafsson frá Rivík .Heim
ili þeirra er að Hverfiisgötiu 114
Rvík. (Ljóismyndastaía Óiskars).
sá NÆST bezfi
„Heyrðiu, Svalstrand. Þú verður að fara að eiga búðarstúikiuna
þína. Hún er farin að ifiá óorð á sig þín vegna“.
Svaflstrand :„Ertu galiran, heldurðu, að ég hafi stúlku, hefur
óorð á sér!“
Keflavík Skóvinnustofan verður lok uð vegna sumarleyfa 24. júlí til 14. ágúst. Sigurbergur Ásbjörnsson. Vélskornar túnþökur Gísli Sigurðsson, simi 12356.
Til leigu 3ja herb. íbúð, teppalögð, sólrík og skeimmtileg, laus strax. Einhver fyrirfram- greiðsla. Tilboð merkt „Heimahverfi 5724“ send- ist Mbl. í dag. íbúð óskast Upplýsingar í síma 22150.
Sölubúð
Til leigu er í Austurbænum lítil sölubúð. Góður
staður, á horni við 2 aðalgötur. Heppileg fyrir
ýmsar smávörur, vefnaðarvöru, bókasölu, ýmsa af-
greiðslustarfsemi eða útstillingu á vörum og fl.
Uppl. eftir kl. 3 í dag og á morgun til kL 6 í sím-
um 11909 og 14245.
Sumarkjólar
Vinsælu sumarkjólarnir á kr. 198.— eru að verða
uppseldir. Nýjar gerðir af sumarkjólum eru komn-
ar í verzlanirnar, ný snið, ný mynstur, nýir litir,
allar stærðir.
Verð aðeins kr. 298
Lækjargötu 4.
Til leigu
Skrifstofuherbergi
Skrifstofuherbergi, ea. 30 ferm. er til leigu
nú þegar í Brautarholti 20. Nánari upp-
lýsingar á venjulegum skrifstofutíma hjá
Verkfræðingafélagi íslands, sími 19717.
Verkfræðingafélag íslands.
VARAH LUTIR
FORD VARAHLUTIR HENTA BETUR
/ FORD BÍLA EN EFTiRLÍKINGAR.
NOTID FORD FRAMLEIDDA HLUTI
TIL ENDURNÝIUNAR í FORD BILA.
C<^CUMBOÐIÐ KH.HBISTJÁNSSDN H.F.
SUDURLANDSBRAUT '2 • SÍMI 3 53 00
Húseignin Mánagata 7
# Keflavík til sölu
Húsið er vandað steinhús, ca. 125 ferm. að grunn-
fleti, með bílskúr og stórri lóð. Á aðalhæð eru 4
herb. og eldhús, í rishæð 5 herb. og bað. Á jarð-
hæð, sem er með sérinngangi, eru 5 herb. og bið-
stofa, auk þvottahúss, ákjósanlegt pláss fyrir skrif-
stofur eða ýmsan rekstur, og auðvelt að koma þar
fyrir eldhúsi.
Til mála kæmi einnig leiga á jarðhæðinni, sem er
laus nú þegar.
ÁRNI GUNNLAUGSSON, HRL.
Austurgötu 10. Hafnarfirði.
Sími 50764, kl. 9.30—12 og 1—5.