Morgunblaðið - 23.09.1967, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. SEPT. 1967
5
Athyglisverð málverko
sýn. á Charlottenborg
— Tvœr íslenzkar konur, þcer María
Ólafsdóttir og Kristín Helgason
taka þátt í sýningunni
NÝLEGA var opnuð samsýning
myndlistarmanna í Danmörku,
er nefnir félag sitt „Sjáið“. Er
hún haldin í Charlottenhorg. Að
þessu sinni var um hátíðasýn-
ingu að ræða, þar sem þetta var
í 20. skipti, sem þéssir listamenn
sýna. En allir stofnendur félags-
ins voru gamlir nemendiur pró-
fessors Axel Jörgensen, er var
mjög þekktur listamaður og
kennari við hinn konunglega
listháskóla í Kaupmannahöfn.
Þátttakendur í sýning.unni nú
eru 9 eins og á fyrstu sýning-
unni. Formaður samtakanna
hefur í þessi 20 ár verið Alfred
Jensen listmálari, sem er kyænt-
ur íslenzkri konu„ Maríu Ólafs-
dótíur listmálara, sem einnig er
vel þekkuur málari í Danmörku
og á myndir á sýningunni. Alfred
Jensen á mörg verk á þessari
sýningu og hafa þau fengið mjög
góðá dóma.
Önnur íslenzk kona, frú Krist-
ín Helgason, tekur nú í fyrsta
skipti þátt í sýningu samtak-
anna.
í sambandi við þessa hátíða-
sýningu hélt Erling Blöndal
Bengtson sellóleikari hljómleika,
þar sem hann lék verk eftir
Bach og Kodaly.
. Verk þeirra Maríu Ólafsdóttur
og Kristínar Helgason á sýning-
unni hafa hlotið góða dóma. T.d.
segir Berlinske Aftenavis um
Kristínu Helgason, að verk henn
ar beri sivip íslenzkra þjóðsagna.
Næstved Tidende segir um
Kristínu:
Hún sýnir einniig nokkur
absiraktmálverk, sem minna á
gamlan vefnað, og hún er undir
áhrifium íslenzkrar sögu og dul-
magna. Blaðið lýsir síðan nokkr-
um myndum hennar og fer um
þær mjög lofsamlegum orðum.
Um Maríu Ólafsdóttur fer

Börn dansa ballet, teikning eftir iaríu Ölafsdóttur.
Sílúúrflutningar
ÞAR SEM ýmsar tilraunir nú
eru hafnar á því að flytja ferska
síld frá fjarlægum miðum, sem
miða að því að síldin sé söltunar-
h*f þegar henni er landað, og
með tilliti til hversu áríðandi það
er að fleiri en ein af þessum til-
raunum takist þar sem mikið
magn af fullverkaðri síld er fyr-
irfram selt á góðu verði vildi ég
benda á, að árið 1939 flutti ég
út til Þýzkalands á tímabilinu 5.
maí til fyrstu daga í júlí 13 tog-
arafarma af Faxaflóasíld frá
Akranesi sem seld var á föstu
verði til Hamborgar. Síldin kom
öll vel og óskemmd fram blönd-
uð með ís og salti eftir hlutfalli:
Síld 100 tonn, ís 40 tonn, salt
7—8 tonn. Þetta var framkvæmt
á þann hátt að notaðar voru
sveigjanlegar rennur, sem síldin
var látin renni um beint í stíurn-
ar. Um leið og síldinni var hellt
í rennurnar úr tunnum, sem síld-
in var mæld í, var stráð í hana
salti með diskum samkvæmt of-
angreindum hlutfölLum, þ. e. 7—
8 kg af salti í 100 kg af síld, á
þann bátt fékk hver einstök síld
á sig saltlag áður en niður kom
í stíurnar. ísundirlagið í stíunum
var ihaft allt að reku þykkt og
eins yfirlagið. Um leið og síldin
kom niður í stíurnar var dreift
tveim skóflum af ís, eða því sem
næst sem svaraði í körfu og þessu
svo jafnað til. Hæð í stíðu mátti
vera 1 meter. Eftir að neðri stí-
urnar voru fylltar var síldin lát-
in renna niður í steisinn, þar
settur í hana ísinn og síðan mok-
að upp í efstu stíurnar.
Á þeim tíma þegar þessir flutn-
ingar áttu sér stað var oft heitt
í veðri og hiti í Hamobrg koms
upp í 30°C, þegar heitast var.
Þrátt fyrir þetta skemmdist síld-
in ekki og fékkst fyrir hana alla
umsamið verð. Sögðu yfirmenn
og hásetar flutningaskipanna að
síldin hefði jafnvel litið betur út
þegar henni var landað, en þegar
hún var sett um borð úr bátun-
um í skipin.
Að svo vel tókst með þessa
flutninga þrátt fyrir oft óhagstæð
veðurskilyrði var fyrst og fremst
vegna þess, að kuldinn sem mynd
aðist þegar ísinn bráðnaði með
saltinu hélt síldinni hæfilega
kældri, sennilega um 0° C þess
utan skemmdist síldin ekki af of
miklum þrýstingi í meterháum
stíum. Með hliðsjón af framan-
sögðu eru það eindregin tilmæli
mín að þessi aðferð verði nú
reynd ásamt öðrum sem nú er
verið að framkvæma til flutnings
á fersksíld frá miðunum til sölt-
unarstöðva. Þar sem nú er komið
'haust og kalt í veðri þyrfti ekki
eins mikinn íg og að ofan er
greint, sennilega ekki meira en
'20 tonn eða minna en saltskammt
urinn mætti hins vegar ekki vera
minni en 7 tonn í 100 tonn af
síld, annars myndi fljótlega feng-
in reynsla um þetta þegar flutn-
ingar væru hafnir, hvort líka
mætti minka saltskammtinn. Hér
í Reykjavík liggja fjórir togarar
Síldar- og fiskimjölsverksmiðj-
unnar hf. bundnir við bryggju,
sem með stuttum fyrirvara gœtu
látið úr höfn ef áhöfn á þá
væri fáanleg og hafið þessa flutn
inga. Svo mikið er nú i húfi fyrir
Frá Friðriksbergi, málverk eftir Kristinu llelgason.
blaðið einnig lofsamlegum orð-
um og minnist sérstaklega á
tvær barnamyndir og ballett-
mynd af börnum eftir hana,
sem það segir að beri vott
,ví:æðum hæfileikum.
Berlinske Tidende segír um
verk Maríu Ólafsdóttur, að þau
sýni aúkið vald hennar yfir efn-
inu. Blaðið segir einnig um
Kristínu Helgason, að hún sýni
áhrifaríkar og þjóðsagnakenndar
„fantasíumyndir".
Eyja með fallbyssukúlum, málverk eftir Alfred Jensen.
Þrjú skip í árekstri
Kaupmannahöfn 2)1. sept. I að tveggja feta löng rifa hafi
NTB komið á skrokk Loudza undir
ÞRJÚ skip lentu í árekstri á yfirborði sjávar.
Eyrarsundi i dag. Skemmdir I
SKÁK
BÐNT Larjen, danski stórimeist-
arinn í skák, sem sigraðd á minn
ingarmóti Capablanca á Kúhu á
dögunum, fékk sinn stórmeistara
titil fyrir a.furða taflmennsiku á
fyrsta borði fyrir Danmörtku á
ÓlympiíuiSikákmótinu í Moskvu
1956. Fyrsti vinningur Lar.sens
gegn stórmeistara þá var á móti
Sveiozar Gli.goric, hinum júgó-
slavneska snillingi.
Nú eru liðin nær ellefu ár og
þesisir skákjöfnar hafa leitt"sam-
an hesta sína 7 sinnium. Lar.sen
vann næstu 5 skékir, en á skáki-
mótinu í Dundee í júlí sl. tapaði
La.rsen fyrir Gligoric sinni
fyr.stu skák. Þessir „kariar“
mættust næst fyrir nokknum
dögum á áðurnefndu Kúbumóti
og en.n .varð Júgóslavinn að láta
í minhi pokánn. — Hér kem.ur
skákin án athugasemda:
Hvítt: Gligoric — Svart: Larsen.
Nimzo-indversk vörn.
1. d4, Rf6; 2. c4, e6; 3. Rc3, Bb4;
4. e3, b8; 5. Bd3. Bb7; 6. Rf3, Re4;
7. 0—0, f5; 8. Bxe4, fxe4; 9. Rdl2,
Bxc3; 10. bxc3, O—O; 11. Dg4,
Hf5; 12. d'5, Hg5; 13. Df4, exdö;
14. cxdö, Bxd5; 15. c4, Bc6; 16.
Rxe4, Hg6; 17. Bb2, Ra6; 18. f3,
Rb4; 19. Bc3, Rd3; 20. Dfö, Dh4;
21. R.f6f, gxf6; 22. Dxd3, Hb6;
23. h3, Kf7; 24. Hf2, Hg8; 25. Kífil,
Hxg2!; 26. Hxg2, Dxlh3; 27. e4,
Hg6, og hér gafst G.li,gor'ic upp.
Kosningar
í IMoregi
EFNT verður til bæja- og sveita-
stjórnarkosninga í Noregi um
næstu helgi. Verða alls kjörnir
13.483 fulltrúar í 451 kjördæmi,
og eru alls um 2 472.000 á kjör-
skrá.
Kosið verður á sunnudag og
mánudag, og er reiknað með að
úrslit verði kunn snemma á
þriðj udagsmorgun.
Síðast var kosið í bæja- og
sveitastjórnir í Noregi fyrir
fjórum árum, en síðan hefur
kjördæmum fækkað um 74, og
k.iósendum fjölgað um 109 þús-
und. Að þessu sinn.i er meira
um bein famboð stjórnmála-
flokkanna, og býður Verka-
mannaflokkurinn fram í 436
héruðum, Hægri flokkurinn í
349, Miðflokkurinn í 350, Kristi-
legi flokkurinn í 338, sósíalistar
í 209 og kommúnistar í 85 hér-
uðum.
urðu miklar á tveimur skip-
anna, en engin slys urðu á
mönnum.
Áreksiturinn varð með þeim
hætti, að pólska vöruflutninga-
skipið, Opole frá Stettin, sem
var á norðurleið, reyndi að siigla
fram úr brezka olíuskipinu Tex
aco Bristol, rétt fyrir norðan
Drogdenvitann fyrir utan Kast
rup-flugvöll. Skipin sigldu
mjög nálægt hvort öðru og
lenti Opole í kjölsogi brezka
skiipsins.. Skips'tjórnendur
sneru Opole frá í ofboði með
þeim afleiðingum, að það lenti
á rússneska skipinu Loudza frá
Riga. S'íðan rann Opole frá
Loudza og rakst þá aftiur á Tex
apo Bristol.
Pólska og brezka s'kipið kom
ust af eigin rammleik til Kaup
mannahafnar, en skipstjóni á
Loudza kaus að bíða rússneska
skips, Könnuðar, sem fylgja
mun því til heimahafnar. Skips
menn á brezka skipinu segja,
land og lýð að hægt verði að
salta sem mest upp í fyrirfram
gerða sölusamninga að ekki ætti
að vera nein frágangssök að fram
kvæma þetta.
Magnús Andrésson,
fv. útgm.