Morgunblaðið - 23.09.1967, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. SEPT. 1987

Útgefandi: Hf, Arvakur, R'eykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar; Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Jphannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri: Björn Jóhannsson.
Auglýsingar: Árnj Garðar Kristinsson.
Ritstjóm og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar: Aðalstræti 6. Símf 22-4-80.
í lausasölu: Kr. 7.00 eintakið.
Askriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
STEFNUYFIRL YSING
BORGARSTJÓRNAR
Á fundi borgarstjórnar
Reykjavíkur sl. fimmtu-
dag urðu víðtækar umræður
um skólamál. Umræður þess-
ar beindust bæði að hinum
sérstöku vandamálum stærsta
fræðsluhéraðs landsins og
ekki síður að nauðsyn þess að
heildarendurskoðun fræðslu-
kerfisins verði hraðað.
Á fundinum var samþykkt
tillaga frá borgarfulltrúum
Sjálfstæðisflokksins þar sem
borgarstjórn lýsir þeirri skoð-
un sinni að hraða beri heild-
arendurskoðun fræðslukerfis-
ins og hlutverki og markmiði
skólans í breyttu þjóðfélagi.
Borgarstjórnin fagnar þeim
vísi að skólarannsóknarstofn-
im, sem komið hefur verið á
fót en bendir á að henni sé
ekki enn búin sú aðstaða sem
líkleg sé til skjóts árangurs.
f samþykkt borgarstjórnar-
innar er ennfremur minnt á
það frumkvæði sem Fræðslu-
ráð og Fræðsluskrifstofa
Reykjavíkur hafa haft um
tilraunir og áætlunargerð á
sviði skólamála og jafnframt
er vakin athygli á því að til
þess að áfram verði haldið
á þeirri braut verði að efla
skólarannsóknlr bæði að
mannafla og fjármagni. Loks
ítrekar borgarstjórnin boð
sitt um samstarf við undirbún
ing heildarendurskoðunar
fræðslukerfisins og leggur
áherzlu á nauðsyn þess að
samvinna skólarannsókna og
skólastofnana borgarinnar
við Efnahagsstofnunina verði
efld, en sem kunnugt er vinn-
ur Efnahagsstofnunin að áætl
unargerð á hinu hagræna
sviði menntamála.
Þessi samþykkt borgar-
stjórnar Reykjavíkur er þýð-
ingarmikil m. a. vegna þeirra
víðtæku umræðna, sem orðið
hafa um skólamál að undan-
förnu. Stærsta fræðsluhérað
landsins á hér mikilla hags-
muha að gæta en hins vegar
er Ijóst að nauðsynlegt er að
samræma til fulls starf þeirra
sem vinna að skólamálum,
þannig að mismunandi aðilar
vinni ekki hver í sínu homi
að endurbótum á fræðslu-
kerfinu. í því Ijósi ber að
skoða þá ítrekun á boði borg-
arinnar um samvinnu við
skólarannsóknir og aðra, sem
að fræðslumálum vinna en
það boð hefur verið sett fram
áður.
Fræðsluráð og Fræðslu-
skrifstofa Reykjavíkur hafa
um langt skeið beitt sér fyr-
ir endurbótum og tilraunum
í skólamálum Reykjavíkur.
Þessar aðgerðir hafa verið
tvíþættar, annars vegar að-
gerðir sem miða að því að
bæta námsaðstöðu vangef-
inna, tornæmra eða sein-
þroska barna og hins vegar
tilraunir með nýjungar í
kennslu, svo sem hinar víð-
tæku tilraunir með nýjung-
ar í stærðfræðikennslu svo
og nýjar aðferðir í tungu-
málanámi, í ensku og dönsku.
Það er athyglisvert, að veru
legur hluti starfs skólarann-
sókna fram til þessa hefur
falizt í því að færa í skýrsl-
ur niðurstöður þeirra til-
rauna, sem Reykjavíkurborg
hefur beitt sér fyrir á sviði
nýrra kennsluaðferða. Hins
vegar er ljóst, að eigi starf
skólarannsókna að bera svo
skjótan árangur sem nauð-
synlegt er, verður að efla þær
að mannafla og fjármagni og
er því rík ástæða til þess að
fagna stefnuyfirlýsingu borg-
arstjórnar í þessu efni.
NÝTT
BORGARHVERFI
á^eir Hallgrímsson, borgar-
^ stjóri, kynnti fréttamönn-
um í fyrradag hið nýja deili-
skipulag Breiðholts III, sem
nýverið var samþykkt í borg-
arráði. Framkvæmdanefnd
byggingaráætlunar hefur
óskað eftir byggingarsvæði í
þessu hverfi og af þeim sök-
um unnu arkitektar Fram-
kvæmdanefndarinnar að
skipulaginu.
Eins og kunnugt er, eru
byggingarframkvæmdir þeg-
ar hafnar í Breiðholti I en
þar munu um 5600 manns búa
í framtíðinni. í Breiðholti III
er áætlað að um 12000
manns muni búa við lok
skipulagstímabils Aðalskipu-
lagsins 1983 svo að þetta borg
arhverfi verður fjölmennara
en nokkur kaupstaður utan
Reykjavíkur og fjölmennasta
borgarhverfi Reykjavíkur.
Það er vissulega ánægju-
legt að fylgjast með upp-
byggingu hinna nýju hverfa
borgarinnar, Árbæjarhverfis,
Fossvogshverfis og Breið-
holtshverfis. Skipulagsmál
þessara hverfa hafa verið tek-
in nýjum og föstum tökum,
að þeim hafa unnið ungir og
velmenntaðir sérfræðingar og
enginn vafi er á því að öll
þessi hverfi munu, þegar þau
eru fullbyggð verða höfuð-
borginni til sóma.
Kommúnistar á atvinnu-
leysisstyrkjum
Eftir Lajos Lederer
London í september.
SOVÉTRÍKIN og önnur
kommúnistaríki í Austur-
Evrópu hafa neyðzt til að
innleiða atvinnuleysis-
styrki vegna vaxandi
fjölda þeirra manna, sem
enga atvinnu fá.
Séð vtar frasm á þðtítia é-
stand í Savétríkjuinum í
íynria þegar dr. Y. Manevddh,
sem er þtebktur sovézlkiuid
hagfræðiniglur, h'vaitti sov-
ézkiu s<tjóriniinai Itiiil acSgerða í
þeim tiilgaingi la'ð mæta hugs
anlegu fjöldaatvinniuleyisii
vegna verufegra breytinga
á efnahagsmálluim. Þser að-
igerðiir, sem gripið vlar til í
Sovétiríkjiuínum óg öðrium
Aus tu’r-Evrópuríkjum, þar
sem siamskonar efnaftnagsráð
istafainiir haifa verið gerðar
á síðasta árii, reyndiust ekki
nægair, og alvarlegt atvinnu
leyisi blasir nú í fyrsta
skipfci við kommúnistalönd-
lum Evróplu.
Þúis'uindir Ikveninia hiefur
verið s/agt upp sfcarfi, en
þætr voru íkallaðar til sltarfa
við að byiggja iupp lönd sín
þegar kommúnilsltar, túíkki
völdin í Aust ut -EVrópu.
Hiluitverk þeirra í iðniaðar-
og landlbúnaðarþiróiuiniinnii er
sjaldan í há'vegum hötfð, en
án framlags kvennanna
hielfði þróuniini orðið mun
minni. Það er ékki nema
við athuigun hiagskýrslna,
slem birltar eriu einlu sinni
á ár i, að í Ijó® toemur að um
40% alls vinmuaflis í fles't-
um kornm ú nist ar í kjium er
koniur.
Núna, þeglar altvinnuleysi
er 'að igera vart við sig,
verða konuirnair fyrsitu fórn-
arlömbint Þótlt þeim hafi
eklki verið greidd jaifini há
latun og toarlmönnum, hiafa
lalun þeirra oift verið það
ifiramlag, sem lyft hefiur fjöl
stoyldumum upp úr neyðar-
kjörum, því meðal verka-
mannialalun í klammúmisfa-
rikjum Austur-Evrópu
iniægja varla fiyriir mestu
niauðsynjum hjóna, þótt
barnlau® siéu.
Atvinnulieysið í Austur-
Evróplu er eininig orðið eitt-t
höfuð vandamál ungra
manna, sérstalklega þeúrra,
sem nýtoamnir eru úr skóla.
Samkvæmt upplýsiingum
T-rlud, málgagni isovéztou al-
þýðusamtakanna, tótost um
20% þeirra, sem hætAu nlámi
á siíðasta vari, etoki að fin-na
sér at-vininiu.
Júgóislavía er eina toomrn
úniistaríkið, sem itiekið hietf-
ur aitvinnlul'eysið raunisæjum
tölkum. Það hefur veitt ung
um mönnlum ieyfii til að
leita sér aitvinmu erlendia.
Nærri 400 þúsund Júgóisiav-
air halfa farið úr iandi und-
anfiarið ár til Vestur-Þýzka-
landls1, Ítalílu og FrafcklandS.
Afiieiðingin hefur orðið sú
að þesisi landiflótti hefiur
bætt greiðslujöfnuð Júgó-
sda'ví-u, því menn þessir hafia
sienit mitoinn hliulte launa
sinna heim til ættin'gjan-na.
Á undantföirnu ári hafa þess
ar gjaldeyrisitetojur nium-ið
um 3.450 milljónlum krónia.
Etoker-t an-niað komimúni-
istartfki hefur fiylgt fiordæmi
Júgóslavíu', því þau óttaot
að ef Jbúunlum verði hleyplt'
úr landi munii þeir etoki
snúa heim atftur.
Þegar nú lafcvinnuleysis-
styrkir eru innMddir í Aust-
ur-Evrópu, m-innir það á, að
50 ár'um eiftir bydtinguna í
Rússlandi og eftir 20 ára
stjórn toamimúnista í Ahnsit-
ur-Evrópu, geta töfrar Marx
ektoi trygglt íbúunium iréttinm
á því 'að fiá vi-nnu.
(Obs-erver — öll rétti-ndi á-
skilin)
700 mi7//ón dala tjón
— i kynþáttaóeirðunum í
Bandaríkjunum í sumar
Chicago, 16. sept. NTB—AP.
Rannsóknarnefnd, sem kannað
hefur hversu mikið tjón varð af
völdum kynþáttaóeirðanna í
Monnfall meira
í Vietnam í úr
en n sex árum
Saigon, 21. september. NTB.
FLEIRI bandarískir hermenn
hafa fallið í styrjöldinni í Viet-
nam, það sem ef er þessu ári,
en á næstu sex árum á undan,
aðallega vegna hinna hörðu
bardaga, sem geisað hafa í
nyrzta héraði Suður-Vietnam.
Bandaríska herstjórnin í
Saigon skýrði frá því í dag, að
frá síðsutu áramótum til 16.
september hefði 6.721 banda-
rískur h-ermaður fallið í orrustu.
Á tímaiblinu 1. janúar 1961 til
31. desember í fyrra féllu 6.644
bandarískir hermenn í Vietnam.
83.443 bandarískir hermenn
hafa særzt í bardögum síðan
1961, þar af 45.705 á þessu ári.
Áskorun
Fjórir frambjóðenda þeirra,
sem biðu ósigur í forsetakosn-
ingunum í Suður-Vietnam í
þessum mánuði, hafa skorað á
Bandaríkjamenn að hætta af-
skiptum sínum af innanríkis-
málum. f bréfi til bandaríska
sendiráðsins í Saigon segja
frambjóðendurnir, að íhlutun
Bandaríkjamanna miði að því
að veita hinum ólöglegu kosn-
ingum löglegan blæ.
Bandaríkjunum í sumar, hefur
upplýst, að það sé metið á um
það bil hundrað milljónir doll-
ara, (rúmlega 43 milljarða ís-
lenzkra króna). f Detroit einni
varð tjónið áætlað 55-85 milljón-
ir dollara.
Formaður rannsókn-arnefndar-
inna-r, Richard Huges ríkisstjóri
í New Jersey, segir í skýrslu,
sem birtist í gær, að í blaða-
freg-num hefði tjónið af völdum
óeirðanna verið ýkt mjög og tal-
ið nema mörgum sinnum hærri
upphæð, en raun reyndisit, —
h-efðu sum erlend blöð talað um,
að það hefði numið a'llt að 715
milljónum dala, en það væri víðs
fjarri veruleikanum. Hann bætti
því við, að tryggingarfélög væru
fullkomlega fær um að bæta
tjónið.
Vaxa plöntur hraðar í
geimnum en á jörðu ?
Washington, 15. sept. NTB.
Rannsóknir á plöntum, sem
voru í bandaríska vísinda-
hnettinum, er í síðustu viku
var sendur út í geiminn, hafa
þegar gefið til kynna, að nokkr
ar þeirra að minnsta kosti
vaxi hraðar úti í geintnum
en á jörðu niðri. Einnig kom
í ljós, að 75 hveitikorn, sem
í hnettinum voru og urðu að
plöntum í ferðinni fengu
ýmsa eiginleika frábrugðna
þeim, sem vaxa á jörðu, m. a.
vísuðu rætur þeirra upp í
staðinn fyrir niður. Þetta voru
fyrstu plöntur, sem ræktaðar
hafa verið við þyngdarleysi.
í vísindahnettinum voru
þúsundir vespa, flugna og ann
arra skordýra og eru þau nú
öll í rannsókn. Vísindamenn
bíða niðurstöðu rannsóknar-
innar með mikilli eftirvænt-
ingu en segja, að allt að því
ár geti liði'ð áður en útséð
verði um árangurinn af til-
rauninni.
Geimhnötturinn fór þrjátíu
ferðir umhverfis jörðu, áður
en honum var náð aftur sl.
laugardag. Það, sem vísinda-
menn vonast til að fá upplýs-
ingar um, er fyrst og fremst
hver áhrif þyngdarleysið í
geimnum hefur á hinar ýmsu
lífverur, bæði úr dýra- og
jurtaríkinu. Þeir bíða þess
einnig með eftirvæntingu
hvort breytingar verði á erfða
stofnum lífveranna og til þess
að kanna það verður fylgzt
me'ð skordýrunum í að
minnsta kosti þrjár kynslóðir
þeírra. Þá verða rannsökuð
gaumgæfilega áhrif geislunar
á dýrin og jurtirnar.
í