Morgunblaðið - 29.02.1968, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. FEBRÚAR 196®
Skurðstofur útbúnar í þrem-
ur varðskipum
— umrœður um aðstoð við síldveiði-
skip á fjarlœgum miðum
TOLUVERÐAR umræður urðu í
gær á Alþingi um þingsályktun-
artillögu Karls Sigurbergssonar
©g Lúðvíks Jósefssonar um að-
stoð við síldveiðiskip á fjarlæg-
um miðum. Þátt í umræðunum
tóku, auk framsögumanns, þeir
Jóhann Hafstein, dómsunálaráð-
herra, Eggert G. Þorsteinsson,
sjávarútvegsmálaráðherra, Jón
Skaftason og Pétur Sigurðsson.
Varð umræðu um tillöguna 2ok
ið og henni vísað tíi fjárhags-
nefndar.
«■ Tillaga þeirra Karl's og Lúð-
víks, sem sá síðarnefndi mælti
fyrir í gær, er svohljóðandi: Al-
þingi ályktar að fela ríkisstjórn-
inni að gera 'hið fyrsta nauðsyn-
legar ráðstafanir tij stuðnings
síldveiðiskiipunum, sem veiðar
stunda á fjarlægum fiskimiðum,
á komandi sumri og Ihausti. í
þeim efnum verði m.a. lögð
áiherzla á eftirfarandi:
að gera síldarsöltun á miðun-
um mögulega.
að aúka flutninga á sild til
vinnslu í landi,
að ihafa tiltækar á fiskimiðun-
um allar helztu nauðsynjavörur
til útgerðarrekstursins,
að hafa á fisikimiðunum nauð-
synlega þjónustu fyrir skips-
hafnir, eins og t.d. læknisþjón-
ustu,
að skipuleggja öryggisþjónustu
á miðunum, m.a. þannig, að
tryggt sé, að skipin geti haft eðli
legt talstöðvarsamtoand við land.
Til þess að hafa á hendi und-
irbúning og sj'á um framkvæmd-
ir samkv. tilllögu þessari skipi
sjávarútvegsmálaráðherra 5
manna nefnd ,og skulu í henni
vera að minnsta kosti tveir fuil-
trúar útvegsmanna og sjómanna.
Heimilt er ríkisstjórninni að
verja allt að 1® millj. króna til
framk'væmda samkvæmt þessari
þingsályktun.
í framsöguræðu sinni gerði
Lúðvik nánari grein fyrir hug-
myndum flutningsmanna um
framkvæmd þeirra atriða sem
fram koma í tillögunni.
Jóhann Hafstein, dómsmála-
ráðherra, toenti á, að nýlega
hefði sjávarútvegsmálaráðherra
skipað nefnd til að vinna að til-
lögum um aðstoð við síldveiði-
skip á fjarlægum miðum. R'áð-
herra sagði, að í tillögu Lúðvíks
ihefði m.a. verið rætt um lækna-
þjónu’stu og kvaðst vilja gera
nánari grein fyrir því hvemig
þau m'ál stæðu nú. Sagði ráð-
herra, að á sl. Alþingi Ihefði ver-
ið gerð toreyting á læknaskipun-
arlÖgunum, sem miðað hefði að
því að ráðinn yrði læknir til
þjónustu við síldveiðiflotann. í»ví
miður hefði ekki lánast að ráða
lœkni sl. sumar þrátt fyrir ítrek
aðar tilraunir. Hefði þar maTgt
komið til. Ljóst væri, að töluverð
um vandkvæðum væri bundið
að k'oma slíkri læknaþjónustu
við og hefði hann í des. sl. skip-
að n'efnd til að kanna möguleika
í máli þessu. Nefndin hefði síð-
an skilað álitsgjörð sinni fyrir
stuttu og yrði af hendi heilbrigð-
ism'álaráðuneytisins unnið að því
að koma till'ögum nefndarinnar í
framkvæmd í sa’mráði við nefnd
þá sem sjávarútvegsmálaráð-
herra hefði skipað.
Ráðherra gat síðan um aðal-
atriðin í tillögum nefndarinnar
en þau voru þessi:
í flyrsta lagi að gerð verði
skrá yfir erlendar strandgæzlu-
stöðvar sem liggja að síldveiði-
svæðinu og síldveiðiskipunum
verði síðan látnar þær upplýs-
ingar í té.
í öðru lagi að samkomulag
verði gert við þjóðir sem hafa
aðstoðarskip með læknisþjón-
ustu á veiðisvæðinu t.d. Rússa
og Norðmenn.
í þriðja lagi, að íslenzku varð-
skipin verði foetur útlbúin til
læknisþjónustu. Sagði ráðherra,
að landlhelgisgæzlan hefði þegar
hafið undirbúning að koma slíku
við í stærri skipum sínum, þ.e.
Óðni og Þór, svo og því varð-
s'kipi sem nú er í smíðum. Væri
ætlunin m.a. að koma fyrir í
skipunum skurðstofum foúnar
nauðsynlegum skurðlækninga-
tækjum.
í fjórða lagi hefði það verið
talið mikil'svert í öryggtemálun-
uim að til væri stór tveggja
’hreyfla þyrla. Uppi h'efði verið
ráðagerðir um slík þyrlukaup,
en af þeim hefði ekki getað orð-
Framh. á bls. 21
Tillöguteikningar að nýju
stjórnarráðshúsi tilbúnar
— 18V2 millj. kr. r byggingasjóði
betra að búa við þröngan hag í bili
og vanda vel undirbúning málsins,
sagði forsœtisráðherra
ÞÓRARINN Þórarinsson bar á
fundi Sameinaðs-Alþingis í gær
fram fyrirspum til forsætisráð-
herra, um byggingu Stjómar-
ráðshúss. Var fyrirspurnin svo-
hljóðandi: Hvað líður undirbún
ingi Stjómarráðshúss, sem á-
kveðið var að reisa í tilefni af
50 ára afmæli stjórnarráðsins
og veitt hafa verið framlóg til
á fjárlögum.
í svari forsætisráðherra kom
m.a. fram, að unnið hefur ver-
ið að undirbúningi þessa máls,
Nýju Alþingishúsi verði
hið fyrsta valinn staður
BJARNI Benediktsson forsætis-
ráðherra svaraði í gær á Al-
þingi framkominni fyrirspurn
um byggingu nýs Alþingishúss.
Kom fram í svari ráðherra, að
hann teldi nauðsynlegt að vinda
að því hráðan bug að ákveða
nýju þinghúsi stað, og gera síð-
an ráðstafanir til þess að það
yrði teiknað og framkvæmdir
undirbúnar. ,
Það var Þórarinn Þórarinsson
sem bar fram fyrirspurnina,
sem var svohljóðandi: Hvenær
má vænta álits nefndar þeirrar,
sem var falið samkvæmt álykt-
un Alþingis frá 28. marz 1961
að gera tillögur um framtíðar-
húsnæði Alþingis.
í svari sínu sagði forsætis-
ráðherra m.a.: Þó að fyrirspurn
þessari sé formlega beint til min,
er hún, að efni til þess eðlis, að
það eru í raun og veru forsetar
Alþingis, sem henni eiga að
svara. Ég skrifaði því forsetum
og óskaði umsagnar um málið
og leyfi mér að lesa upp bréf
þeirra dags. 5. febr. 1968. Er
bréfi’ð svohljóðandi:
„Oss hefur borizt bréf yðar,
herra forsætisráðherra, þar sem
óskað er upplýsinga um, hvern-
ig svara skuli fram kominni
fyrirspurn Þórarins Þórarinsson-
ar 4. þingmanns Reykjavíkur
um Alþingishús. Leyfum vér
oss að svara þannig:
Að svo komnu er ekki unnt
að gefa ákveðið svar við fyrir-
spurninni. Fundur hefur ekki
verið haldinn í nefndinni eftir
að nýkjörið þing kom saman og
teljum við undirritaðir eðlileg-
ast, að þingflokkaarnir tilnefni
á ný frá sinni hálfu þá fulltrúa
til samvinnu vi’ð þingforseta,
sem þingsályktunartillaga frá 28.
marz 1961 gerði ráð fyrir, til
þess að nefndin gæti talizt fuU-
skipuð. Að því loknu er ekkert
því til fyrirstöðu, að kveðja
nefndina til fundar og kanna þá
m.a. hvort hún treystir sér til
að setja þau tímamörk, sem
spurt er um.“ — Bréf þetta var
undirritað af þingíersetum, þeim
Birgi Finnssyni, Sigurði Bjarna-
syni og Jónasi G. Rafnar.
Síðan sagði forsætisráðherra
m.a.: Bréfi þessu fylgdi greinar-
gerð skipulagsstjórnar og er
mönnum meira og minna kunn-
ugt um þær bollaleggingar sem
í henni eru, og því ekki ástæða
til a’ð lesa hana upp.
Það er rétt, að fram komi, að
á síðustu árum hefur að nokkru
leyti verið bætt úr brýnustu
þörf þingsins fyrir aukið hús-
rými með leigu á húsinu Þórs-
hamri hér í næsta nágrenni, og
hefur það létt töluvert á notk-
un þessa húss. Því fer þó fjarri,
að ég telji það fullnægjandi
lausn, en til bráðabirgða er
það nokkur bót.
Einnig er rétt að fram komi,
að me’ð samþykki allra þing-
flokka hefur ríkisstjórnin fest
kaup á meginhluta byggingar-
reitsins hér næst fyrir vestan,
þ.e.a.s. milli Kirkjustrætis,
Tjarnargötu og Vonarstrætis.
Er því ljóst, að ríkisvaldið hef-
ur nú í hendi sér ráðstöfun á
þessum lóðum að langmestu
leyti. Með þessu er ekki verið
að kveða á um, hvar Alþingis-
húsið skuli vera, en aðeins ver-
ið að greiða fyrir því, að tiltek-
in lausn vetði framkvæmanleg,
ef það yrði ákveðið að húsið
skyldi reist þarna, þegar þar að
kemur, og tel ég það út af fyr-
ir sig spor í rétta átt.
Ég mundi telja eðlilegast,
eins og fram kemur í bréfi for-
setanna, að nú tilnefndu þing-
flokkarnir á ný menn til sam-
starfs við þingforseta, og síðan
yrði undinn að því bráður bug-
ur, að ákve?ða nýju þinghúsi
stað og síðan að gera ráðstaf-
anir til þess að það verði teikn-
að og undirbúið. Allt tekur þetta
töluverðan tíma. Það má að
vísu segja, að vissar grundvall-
arbreytingar, sem nú eru uppi
hugmyndir um, á stj ómskipun-
inni, hljóti mjög að hafa áhrif
á nýtt þinghús, eins og það
hvort þingi’ð eigi í framtíðinni
að vera í einni deild eða tveim-
ur. En hvað sem því líður, er
það fyrir löngu orðið tímabært,
fyrst og fremst að ákveða nýju
þinghúsi stað, og ennfremur að
hefja undirbúning að gerð þess.
Þórarinn Þórarinsson tók síð-
an aftur til máls og þakkaði
forsætisráðherra svör þau og
upplýsingar er hann hafði
gefið.
allt frá árinu 1954. Um þessa
byggingu hefðu frá öndverðu
verið mjög mismunandi hug-
myndir. f fyrstu hefði verið
hallazt að því að reisa stórhýsi
á stjórnarráðslóðinni, en í ljós
hefði komið að slík bygging
hefði ekki fallið inn í heildar-
skipulag borgarinnar. Nú hefðu
verið unnar teikningar af minna
húsi, en ríkisstjórnin hefði hins
vegar ekki tekið endanlega á-
kvörðun um hvort unnið skyldi
eftir þeim. 1 byggingarsjóði
væri nú um 18 millj. kr., sem
teljast mætti góð undirstaða til
að ráðast nú í þessar fram-
kvæmdir.
f framsöguræðu sinni með fyr
irspuirninni ræddi Þórarinn
Þórarinsson m.a. um þingsálykt
unartil'lögu er samþykkt var
1954. Sagði hann að flutnmgs-
menn hennar hefðu verið þeir
Ólafur Thors og Steingrímur
Steinþórsson. Á því ári heíði
verið veitt 2 millj. kr. '1 bygg
ingar hiússins og einnig á næstu
árum á eiftir. Nú um nokkurn
tím.a hefði hinsvegar lítið ver-
ið talað uim þessi mál, og mætti
þvi telja eðlilegt að hann bæri
þessa fyrirspuxn fram.
Bjami Benediktsson forsæt-
isráðherra sa'gði m.a.
Það verður að játa, að á
framkvæmid þessara mála hefur
orðið verulegur dráttur. Þar ti)
liggja þó ýmsar ástæður. Að
þessu miáili heifur verið unnið
meira og minna frá árinu 1954
og þá fyrst og fremst með at-
huigun arkitekta á því. hvers
konar bygging hið nýja stjórnar
ráðdhiús ætti að vera og haía
tillögur þeirra verið bornar und
ir ríkisstjórnir, bæði þá sem. nú
situr, og aðra semi sátu á und-
an henni.
Um byggingu hússins hafa
verið uppi mjög mismunandi
huigmynd'ir. í fyrstu var ætl-
unin að byggja mjög stórt hús
á lóðuim ríkilsins milli Banka-
strætis og Antmiannsstígs, og þá
var jafnvel hugmyndin að kaupa
upp verulegan hlu'ta byggingar-
reitsins, alla leið upp að Þing-
holtsstræti, en eims og kunn-
ugt er, á ríkiissjóður ekki sam-
fellt nema frá Lækjapgötu upp
að Skólastrœtii. Þá var ætlazt
til, að þarna væri um náhýsi
að ræða sem gæti rúmað alla
starfrækslu st'jórnarráðsins.
Þetta hlaut að verða mjög mik-
i! bygging og kostnaðarsöm og
emnfremur í litlu samræmi við
aðrar byggingar á þessum slóð-
um.
Vegna þess, hvað þarna var
um mikla byggingu að æða,
kom upp sú hugmynd, að reisa
til bráðatoirgða byggingu fyrir
ofan gamla s tjórnarráðshúsið,
sem l'okaði byggingarreitnum
þar fyrir oflan, þ.e.a.s. húsi Sig
urðar Kristjánssonar og Garð-
ars Gíslasonar, þannig að þau
blöstu ekki lengur við. Hús
þetta átti að vera allhátt og
hefði sett sinn svip á umhverfið.
Að athuguðu máli leizt mönn-
um ekki á þessa hugmynd,
vegna þess að með þessu væri
höggvið of nærri stjórnarráðs-
húsinu eins og það er.
Við enn nánari athugun kom
í Ijós, að hugmyndir um stór-
hýsi sem rúmaði allar stjórnar-
skrifstofur, féll ekki inn í skipu
lagið. Er skipulag borgarinnar
var endurskoðað kom í Ijós, að
þarna þurfti að vera mikliu
lægra hús og minna, en í fyrstu
var fyrirhugað. Síðusr.u teikn-
ingar sem gerðar hafa verið,
hafa því gert ráð fyrir minna
hiúsi en áður, og þá jafnfram
að sumar stjórnarsk rif s'tr.f ur
yrðu annars staðar. Sjálfum
lízt m.ér miklu betur á þessar
teikningar, heldur en hinar
fyrri. Húsið er flallegra, sam-
svarar sér betur og verður við
ráðanl'egri í byggingu. Ríkis-
stjónin hefur hins vegar ekki
tekið endanlega ákvörðun um,
hvort unnið skuli samkvæmt
þes-sum uppdráttum, en ég t.el
brýna þörtf á því, að hún taki
nú skjótlega um það ákvörðun,
hvort hægt sé að una við þær
teikningar, sem nú eru fyriT
hendi.
f byggingarsjóði voru í byrj-
un fetorúar sl. um 18% milij.
kr. Það nægir auðvitað hvergi
nærri til þess að ráðast í þá
byggingu sem þama er um að
ræð-a, en er þó góð undirs+aða.
Auk skipul a.gsbreytin ga á
þessu umrædda tímabili er
tvennt sem gert hetfúr að verk
um að menn hafla ekki talið
tímabært að hraða mjög ákvörð
unurn. Annars vegar er sú
m'ikla þensla, sem hér hefur
verið á vinnumiarkaði að und-
amförnu' og leididd hún til þess
að ekki var talin ástæða til að
ráðast í slika stórbyggingu. Nú
eru hinsvegar horfur á, að
breyting sé orðin, eða verði, í
þeim efnum. Það kemur í ljós
á næstu mánuðum, og þá ein-
mitt mjög heppilegt að geta
ráði'st í slíka byggingu, sem
þessa.
Jafnframt hefur það lengi
verið Skoðun mín, að þó að brýn
mau'ðsyn sé á að koma upp slíkri
byggingu, sé þess virði að skoða
vel sinn hug um hana. Húr, á
Framh. á bls. 21