Morgunblaðið - 13.07.1968, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ 1966
OEIRDIR OGIISTIFENEYJUM
SPEGLASALIR OG FUGLABÚR
Þegar gengið er um sýningar-
skálana er maður sannarlega
kominn mitt í undraveröld nú-
tímalistar. Fyrsta og jafnframt
sem ég heimsótti var sú belg-
iska. Fyrir utan skálann var tré
útskurður af manni, og voru
speglar festir inn í lík/ieskinu.
SÍÐARI HLUTI
Mörg slík blöstu við, þegar inn
var komið, bæði af mönnum og
konum. Höfundurinn, maður á
miðjum aldri er Roger Raveel.
Luc Peire.
Speglarnir verka þannig, að
er tveir virða fyrir sér verkið
frá hvorri hlið skiptast líkams-
hlutar á. Mér brá því illilega
í brún, þegar ég leit í spegil
Raveels og sá, að stúlkan sem
stóð hinum megin við líkneskið
var komin í skó mína og buxur,
henni varð álíka hverft við, að
sjá mig skyndilega íklæddan
pilsi sínu og háhséluðum skóm!
En ekki lætur Raveel sér
nægja spelgimyndir einar saman
í stóreflis málverki af húsagarði
með innb.vggðu tréhliði hefur
hann komið fyrir fuglabúri með
tveimur lifandi Kanarífuglum en
fyrir neðan búrið í garðinum er
málaður köttur, sem læðist að
bráð sinni. Einkennilegt sam-
blaind málverks, lifandi fugla, tré
verks og spegilmyndar. Raun-
verule.gt og óraunverulegt í
sewn, karmski sjálf heimsmynd-
in?
Slíkar andstæður gaf og að
líta í nektarmálverkum Delvaux.
Þar raðar hanin upp í furðuleg-
asta umhverfi nöktum konum og
hlutum í stílgerðum frá ýmsum
tímabilum. Ein konan er forn-
grísk, önnur frá 17. öld og
þriðja nútímaleg en innan um
kvemniaskiarainn spóka sig á víxl
beinagrindur eða 19. aldar herra
maður upptekinn við blaðalest-
ur.
!Hor0»»Wftí,ií>
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFG R EIÐSLA • SKRIFST O FA
SÍMI 10*100
En ekkert hygg ég þó að slái
út skringilegheitin í sannköll
uðu listaverki Peires, landa
hans. í miðjum skálanum stend-
ur hvítmálaður kofi á stærð við
misðal kartöflukofa. Inn í þemn-
an helgidóm er einum hleypt í
einu og gert að skyldu að klæð-
Poul Delvaux
ast risastórum inniskóm utan yf
ir skófatnað sinin.
Eg steig hátíðlega inn fyrir
og hurðin féll að stöfum, að
baki. Þegar ég leit niður, var
ég gripirm skrekk miklum. Þama
sveif maður bókstaflega úti í
Speglaglettur Rogers Ravells.
geimnum og fyrir neðan blasti
við óendanlegt dýpi. Ég sruerri
við um hæl og hugðist ganga út
en enga sá ég hurðina. Hún var
runnin saman við hvítsvart rönd
óttan veggitui, sem ásamt spegl-
um í lofti og gólfi framkölluðu
víðáttuna fyrir neðán. Ég lamdi
í vegginn og vörðurinm opnaði.
Ég var sloppinn út og varpaði
öndinni léttara.
í þeissum umdraklefa hefur
Peire líklega í eitt skipti fyrir
öll, gert út um aldalamga leit
listamanna eftir að skapa dýpt
í verk sín, nú þarf emgiinn fram-
Roger Raveel.
ar að burðast við þanm hégóma.
Líkast til hefur það verið óbæt-
aintegur skaði fyrir nútímalist að
gamla góða speglasalnum úr Tí
voli, skemmtigarði Reykvíkinga,
hefur verið varpað á glæ. Þarna
hefði hann sómt sér vel sem land
flestir sameiginlegt með S-Amer
íkumönnum, að málverkin spönn
uðu yfir mikla fleti í skærum
gul, brúnum og rauðum litum.
Þessi abstraktmálverk eru mjög
falleg tilsýndar.
Athygli vöktu svart hvít
verk, samblamd málveTka og
skúlpturs, þar sem líkamishlutair
úr svörtu froðukenndu efni skög
uðu fram úr málverkunum.
Þýzkaland bauð upp á fígura-
tívan skúlptur úr bronzi ogkop
ar. Sum kvenlíkneskim sóru sig
í aett við fom frjósemistákn sök
um ýktra líkamshluta.
Þannig væri vissulega hægt að
halda áfram endalaust. Hvert
land með sínum sérkennum, en
öðru fremur þótti mér einkemma
sýninguna ópersómulegur kuldi
og samtvinnum skúlpturs og mál
airalistar. Hvað kulda snerti
fannst mér hámarki náð í járn
skúlptur og teiknimgum Hollend
ingsins Vissers, en þessi viður-
Engir listamenn á Biennale gengu lengra í frumlegheitum en
Belgar. Myndin er frá spegla sal Peires. Þegar niður er litið
blasir við óendanlegt dýpi og fólki virðist sem því hafi verið
komið fyrir úti í geimnum.
kynning og gert garðimn fræg-
an.
SAMRUNI LISTGREINA.
f skála Spána.r sýndu fjöl-
margir listamemn og áttu það
Pol Mara.
kenndi listamaður vair einn um
skála lands síms.
Margir sýningargastir höfðu
orð á að þeim þætti mest til
japanska skúlptursine koma.
Bandaríski skálinn hygg ég, að
standi næstur þeim belgíska
hvað frumlegheit snertir. Papp-
írslíkön af borg með skýjakljúf-
um, bílaumferð og öðrum tauga
trekkjandi einkennum stórbong-
arlífsins og irm í miðju líknesk-
inu risastór mamnvera.
ALLT Á FERð OG FLUGI.
Þarma í skálanum var ég svo
heppinn að hitta bandaríska list
málanann og listsögufræðinginn
frú L.H.Tracy. Ég spurði harna
álits á sýningunni.
— Biemnale, sagði frúin, end-
urspeglar auðvitað þá tíma, sem
við lifum á. Hér er hvorki stund
né staður fyrir neins konar ró-
semi að svifa yfir vötnum, frek
ar en í lífi nútímamannsins. Allt
er á ferð og flugi. Gömul sann-
indi og ný eru einskis virði áðuir
en við er litið maðurinn er far-
inn að svífa um í geimnum og
enginn veit hvar bann endar.
Þetta kemui m.a. fram í þeirri
vísindastefmu sem ég aðhyllist í
Skúlptúr eftir Viesser.
málaralistinmi.
Listamennirnir leitast við að
draga fram hið neikvæða, þeir
vilja vara fólk við, og láta það
hugsa sig tvisvar um áður en
það tortímir sér, með framförun-
um. Þetta er skylda þeirra, þótt
stundum kunni aðvaramimar að
misbjóða hefðbundnu fegurðar-
skyni.
— Hvaða verk tieljið þér
meTkust hér?
— Um það vil ég ekkert full-
yrða, en sem málari smart sýn-
ing Israels mig mest. Tilfinning-
in gagnvart landinu í þeseum
ísraelsku abstrakt málverkum
leynir sér ekki. Nálægð náttúr-
unnar og frabært handbragð
skipa þeim að mínu áliti í hóp
hinna beztu. Pólska sýningim
varð mér og til mikillar ánægju,
þar er áreiðanlega margt merki-
legt að ske í listalífinu.
Hér á bandarísku sýningunni
ber langmest á „konstruktivri"
list. Verkin eru samofin úrmörg
um greinum lista, sem hingað til
hafa að mestu verið aðskildar. í
einu og sama verkinu eru h-ag-
nýttir tjáningarmöguleikiar skul-
pturs, málverks, leikhúss, ljós-
myndatækni og jaifnvel tónlistar.
f Bandaríkjunum höfum við
varið að þróazt í mörg ár frá
abstrakt expressionisma yfir í
þetta tjáningarform. Af hinum
ungu mönnum, sem hafia tileink-
að sér stefniuna og sýna hér,
þykir mér Frank Gallo hafa náð
einna lengst með plastverkum
sínium. Þar er kafað djúpt niður
í umdirdjúp sálarininiar og svip-
brigðum frábærlega lýst. Hið
sama fininst mér gilda um Mari-
sol, himn suður ameríska og að-
dáamlega tækni bans við að not-
færa sér möguleika arkitektúrs-
ins.
— Langt var nú liðið á dag-
imn. Ég kastaði kveðju á frúna
og lauk göngu minmi um þemnam
ævintýralega heim. Þegar út í
sólskinið kom, hafði ég sann-
færzt um eitt: á Biennale held-
ur engimn aftur af tjánimgar-
frelsi lisitamanina.
LIÓS OG ORKA S.F
SUÐURLANDSBRAUT 72 - SÍMI 84488
Mesta lampaúrval á landinu
Skoðið í gluggana — það er jbess virði