Morgunblaðið - 08.09.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. SEPTEMBER 1968
Ný hugmynd
rúðhúsi
Miðbærinn haldi gamla svipnum — borgarbúar útsýninu
— ÉG legg aðaláherzln á að
ráðhúsið skeri sig ekki um of
úr umhverfinu, tjörnin fái að
njóta sín áfram og gamli bær
inn myndi bakgrunn. Til þess
að þetta megi takast, verður
byggingin að vera fremur lág,
en lengdin töluverð. Teikning-
in er miðuð við að húsið standi
við norðurenda tjarnarinnar,
núverandi Vonarstræti.
— Þannig lýsti Magnús
Skúlason, nýútskrifaður arki-
tekt frá Oxford prófverkefni
súnu; ráðhúsi Reykjavíkur.
Við hittum Magnús að máli
að heimili foreldra hans, Stein
unnar og Skúla Halldórssonar,
tónskálds. Magnús er eina og
áður segir nýkominn heim frá
námi við Oxford Sehool of
ArOhitecture, þar sem hann
lauik prófi með láði. Við spyrj-
um Magnús um prófvertkefni
hans.
— Verkefnið var ráðhús fyr-
ir Reykjavíkurborg og var það
sjálfvalið efni. Ég hóf að und-
irbúa verkið á sl. sumri og
ferðaðist þá um öll Norður-
lönd til að kynna mér ráðhús-
byggingar. Þegar gagnasöfnun
var lokið byrjaði ég að teikna
húsið og setja saman bók um
allar aðstæður við bygginguna,
umhverfið og ráðhús almennt
á Norðurlöndum.
Gamli miðbærinn á að vera í
friði.
— Hvað um staðsetninguna?
— Hún er sú sem bongar-
stjórnin hefur þegar ákveðið
að húsið skuli rísa á, við norð-
urenda tjarnarinnar. Ég legg þó
höfuðáherzlu á að húsið skeri
sig ekki um of úr umhverf-
inu. Gamli miðbærinn á að fá
að vera í friði. Það er synd og
skömm hvernig befur verið far-
ið með gömul hús og borgar-
hverfi hér.
— Magnús bendir út um
gluggann á herbergi sínu og
segir: — Svona hrófa þeir upp
steinsteypukössunum beint nið
ur í gömul íbúðarhverfi. Það
er kominn t ími til að menn
skilji að það er ekki aðalatrið-
ið að geta nælt sér í nokkra
skildinga með byggingum. Ofan
á allt bætist svo sá óleikur, sem
við gerum fólki framtíðarinnar
með þesBum steypuköstulum.
— Eg er nú víst kominn dá-
lítið út fyrir efnið en ég veit
að borgarbúum er umhugað um
að varðveita tjörnina og mið-
bæinn, og á þessi atriði legg
ég mikla áherzlu. Þetta er á-
stæða þess að ég geri ráð fyr-
ir að húsið sé lágt og aflangt
og þannig á ekki að vera hætta
á, að það „dómíneri“ hvorki
tjörnina né gamla bæinn. Hann
á þvert á móti að mynda bak-
grunn og það eru tiltölulega fá
hús, sem ég geri ráð fyrir að
hverfi. Þau eru annars talin frá
austri, gamli Iðnskólinn, Iðnó,
Vonarstræti 8 (áður fræðslu-
skrifstofan), og síðan húsið í
krikanum á Tjörninni (þ.e. við
bílastæðið).
Bílar í kjallara
— Það er víst bezt að við
snúum okkur að sjálfri teikn-
ingunni, gætir þú lýst benni
nokkuð?
— Ef við byrjum á vestur-
álmunni, þá er hún hugsuð sem
skrifstofubygging borgarinnar.
Hún er á tveimur hæðum, eins
og reyndar allt húsið nema
sjálft aðsetur borgarstjórnar.
(Sjá þak á súlum). í kjallara
verða bílastæði fyrir 80 bíla,
og er aðkeyrslan frá Vonar-
stræti þangað niður. f kjallar-
anum færi að auki fram annað
í sambandi við rekstur húss-
ins, þar væri eldhús, búnings-
herbergi lietamanna, og þvíum
líkt.
— Skrifstofur yrðu á báðum
hæðum álmruuninair. Fyriirlkoimiu-
lag þeirra yrði þannig, að í stað
inn fyrir innréttingu sér-
stakra herbergja yrði hún í ein
um stórum geimi. Þó alls ekki
eftir amerísku aðferðinni, þar
sem starfsmönnunum er raðað
í skipulegar raðir hver ofan í
öðrum og hávaðinn ætlar allt
að æra. Ég hef hugsað mér
þetta eftir evrópsku skipulagi,
sem mjög er að ryðja sér til
rúms. Þar er starfsfólkið haft
á tvist og bast um salinm, þó
auðvitað eftir ákveðinni reglu,
en víðsvegar um salinn væri
komið fyrir alls konar gróðri.
Þannig virkaði salurinn alls
ekki sem einn geimur. Gróður-
iinm nyti dags/biiritiuinnair frá gliugg
og raufum í lofti. Svalir væru
á báðum hæðum, þar sem al-
menningur gæti gengið um sér
til skemmtunar, alveg á sama
hátt og hann gerir núna.
— Skrifstofurnar yrðu í raun
inni noikkurs konar vetrargarð-
ur, sem fengi birtu frá glugg-
unum en í þeim yrði sú tegund
Magnús Skúlason.
— Milli borðanna væri svo
komið fyrir afdrepum fyrir
starfsfólkið þar sem það gæti
eytt kaffitímunum og slórað.
Skrifstofusalurinn yrði allur
hljóðeinangraður vendilega,
þannig að allt gengi þar fyrir
sig sem hlióðlegast.
undan í bili en færum okkur
í austurálmuna. Þar taka við
bækistöðvar borgarfulltrúa,
bókasafn og lesstofur. Skrif-
stofa borgarstjóra yrði þarna
með útsýni til norðurs.
— Fær borgarstjóri þá ekki
að sjá sólina fyrir þér?
— Nei, það er ekki meining-
in að hann sé að sóla sig. Hann
á að h orfa yfir borgina og vera
í snertingu við hana. Þess
veigna hef ég skrifstofuna á
norðurhliðinni.
— Nú, á fyrstu hæð þessarar
álmu geri ég ráð fyrir skjala-
geymslum. Eftir endilöngum
svölum yrði komið fyrir blóm-
um og öðrum gróðri. Gróðurinn
ásamt hályftum sölum sem opn
ast fyrir mönnum þegar komið
er að yrðu einkennandi fyrir
allt húsið.
Tjöm í ráðhúsinu
— Þá erum við komnir að
borgarstjórnarsalnum og þar
með hæsta hluta hússins. Sal-
urinn yrði borinn uppi af súl
um, og undir ihonum yrði eins
og fyrr segir sýningarsvæði.
Hann myndi þannig „fljóta“ yf
ir jörðu og sömuleiðis þakið.
Sætum borgarfulltrúa yrði
komið fyrir í hring. í miðjum
hringnum yrði lítil tjörn eða
gosbrunnur. Auðvitað þannlg
að fulltrúarnir þyrftu ekki að
sitja í eilífri vætu. Mikið prýði
um blóm og gróður í salnum.
— Dagsbirtan félli í gegnum
hringlaga glerþakið fyrir ofan
og gæfi nægilega birtu. Á næstu
hæð yrðu áhorfendapallar og
kaffistofa.
— Þá erum við víst komnir
upp á þak. Þar mætti hugsa
sér, að aðstaða yrði til að fram
reiða kaffi og aðrar veitingar,
ef einhvern tímann viðraði nú
orðið á voru landi. Á súlunum
hvíldi hringlaga diskur yfir
Þverskurður af borgarstjómarsal og móttökusölum. Borgarstjómarsalurinn hvílir á súlum,
þannig a ð útsýnið til suðurs helzt frá forsalnum. Tjömin yrði fyrir miðju salarins, og þakið
flðólýst.
glers, sem ekki er hægt að sjá
inn um frá svölunum, heldur
aðeins út. Glerið brýtur sólar-
geislann svipað og sólgleraugu.
Um 150 manns væri hæigt að
koma fyrir í þetssum skrifstof-
um.
— Þjóðverjar hafa farið þá
leið í svona skrifstafum að
hafa rafmagnsljós, þannig hef-
ur starfsfólkið alltaf sömu birt
una til að vinna við. f Skandi-
navíu kjósa menn aftur á móti
fremur dagsljósið.
Líkanið sýnir afstöðu hugsanlegs ráðhúss
inni og húsunum í nágrenninu.
gagnvart tjörn-
Móttökusalir og Borgarleikhús
— Það er líklega bezt að við
færum okkur nú-yfir í forsal-
inn. Hann yrði í u.þ.b. miðri
byggingunni, bak við borgar-
stjórnarsalinn. Birtan kæmi þar
frá lofti. Til suðuns væri útsýn
yfir tjörnina og fjallahringinn.
Frá forsal liti maður yfir sýn-
iinigasvæði sem yrði umdiir bong-
arstjórnarsalnum, en hann yrði
á súlum. Þarna mætti koma fyr-
ir sýningum, höggmpndum og
öðrum listaverkum.
— Ef gengið væri til suðurs
úr forsal opnaðist mikill sal-
ur. Þarna gætu farið fram
móttökur borgarstjórnar. Inn
af þessum sal tæki svo
við annar stærri. Þar yrði
komið fyrir sviði. Komið
yrði fyrir útbúnaði til að loka
á milli salanna, þannig að mis-
munandi starfsemi gæti farið
þar fram samtímis. Ef um
meiri h áttar móttöku, konsert,
sinfóníutónleika eða leikrit
væri að ræða, yrði hægt að
hafa opið á milli og gætu þá
800 manns komizt þar í sæti.
í þessari álmu yrði einnig borð
salur fyrir 200 manns. Svo skilj
um við borgarstjórnarsalinn út
þakinu. Að kvöldi til væri hægt
að flóðlýsa hann.
— Þetta yrði þá líklega orð-
inn fljúgandi dis'kur?
— Já, það má til sannns veg
ar fæira. Hamn gæti jaínvel orð
ið symbol Reykjavikur svona
með tímanum.
Uppi á þaki reikna ég með
að komið yrði fyrir runnum
og sem mestum gróðri.
— Yrði ekki þröngt um hús
ið á lóðinni, og hvað um dýið
botnlausa undir?
— Dýið er ekkert meira
vandamál þarna en annarsstað
ar í grenndinnni.
— Ég get ekki séð, að það
verði svo þröngt um húsið.
Hornhúsin við Lækjargötu og
Vonarstræti eru brunnin og ég
reikna með að verksmiðjuhús-
in sem eftir standa hverfi.
Þegar vestar er farið mun
myndast torg frá Alþingishús-
inu að ráðhúsinu. Til viðbótar
bílastæðinu í kjallara væri
hægt að gera annað á lóð verk
smiðjuhúsannna. Þrengsli yrðu
því ekki til baga, þótt önnur
hús ,stæðu.
Ráðhúsið verður að vera í
miðbæ
— Ég var að heyra, segir
Magnús, að banki væri búinn
að tryggja sér lóðina undir
Thors Jensens húsinu við Frí-
kirkjuveg oð ætlaði að hlamma
þar niðuir eimu hkniinháu stein
steypuferlí kinu í viöbót. Þetta
þykja mér iflil tíðinidi. Ég skil
tilfimniingair fólks giagmvairt
tjönminmi vel, þess vegma legg
ég alit upp úr aið riammirm um
hverfis hana verðd ekki óskert
uir.
Þetta er ástæðan fyrir hvað
ég hef ráðhúsið lágt, mér finnst
það meir að segja í það hæsta.
Ekkert þeirra húsa, sem rifin
yrðu samkvæmt minni tillögu
hafa nokkurt gildi frá sjónar-
miði arkitektúrs og miðbærinn
héldist óskertur.
f rauninnni mætti gjarnan
klæða mörg þessara gömlu
húsa upp á nýtt með timfori.
Húsin við Tjarnargötu, sem eru
í norskum stíl eru bæjarprýði.
Ég er ekki frá því, að við ætt
um að rífa niður nokkkra stein
kasssana áður en gömlu húsin
verða látin hverfa.
— Núverandi útsýni frá norð
urendanum á að vera tryggt
að haldist með svölum, skrýdd
um gróðri, þar sem almenning
ur á að fá að ganga um að
vild.
— En af hverju þarf endi-
lega að reisa ráðhúsið í gamla
miðbænum?
— Það er augljóst að ráðhús
verður að standa í miðstöð
stjórnsýslu og athafnalífsins.
Þar er öllum ráðhúsum valinn
staður. Það er fánýtt tal að
segja annað.
— Gæti tillaga þín orðið að
raunveruleika?
— Um það get ég sízt af öll-
um sagt. Fyrir rúmum 10 árum
átti að efna til samkeppni um
ráðhústeikningu. Af samkeppn
inn varð ekki en 8 valinkunn-
um arkitektum var falið' að
teikna húsið. Það var gert og
sú teikning liggur fyrir, sam-
þykkt. Þannig stendur málið í
dag, hvað sem verður.
Framhald á bls. 15
Frá aðalsölum hússins. Hægt yrði að aðskilja salina. Þama
færu móttökur fram, leikrit yrðu flutt og hljómleikar
haldnir. Ljósm.: Mbl. Sv. Þorm.