Morgunblaðið - 14.09.1968, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. SEPT. 1968
15
Koma til Islands til að sjá
jökla, hraun og sanda
ÚTLBNDIR ferðamenn, sem
leggja leið sína til íslands, koma
flestir í þeim erindum að skoða
þetta sérkennilega, fallega lands-
lag, sem hér er. í*eir sækjast eftir
því sem þeir ekki hafa heima.
Og hrikalegar óbyggðir getur ís-
land boðið upp á umfram flestar
aðrar þjóðir. Þeir ferðamenn,
sem kjósa að fara langar leiðir
í leit að lúxuslífi, skemmtunum
og hóteldvölum, fá það í ríkara
mæli á hinum frægu baðströnd-
um eða í gamalgrónum stórborg-
um, og því ólíklegt að Iþeir nenni
að sækja það hingað.
í sumar hitti fréttamaður
blaðsins hóp ferðamanna í Eld-
gjá. 'Þar voru á ferð um 80 út-
lendingar á vegum Úlfars Jac-
obsens, sem hefur farið þrjár
slíkar öræfaferðir í sumar. Úlfar
miðar sínar ferðir við ofangreint
sjónarmið, og því var fróðlegt
að sjá hvernig hann hefur útbú-
ið sig og skipulagt ferðalögin,
enda ekki auðvelt að ferðast með
svo stóra hópa útlendinga og
veita nauðsynlega þjónustu á há-
lendi íslands. Fyrirkomulag allt
hefur verið að smáþróazt í rétta
átt í þau fimm ár, sem Úlfar
hefur farið þessar ferðir með út-
lendinga, og leiðin tekið breyt-
ingum, þar til nú síðustu tvö ár-
in. Því fengum við nýlega við-
bótarupplýsingar um ferðir sum-
arsins hjá Úlfari, nú þegar flerð-
um þessa árs er lokið.
Erlendar ferðaskrifstofur
senda Úlfari viðskiptavinina,
einkum enskar, þýzkar og fransk
ar ferðaskrifstofur, og eru þeim
greidd 10-15% af ferðakostnaði í
umboðslaun. Var aðsókn svo
mikil í sumar, að þó um 80
manns væru í hverjum hópi,
voru 1'5 á biðlista í miðferðinni
og 20 í þeirri síðustu. — Ferða-
fólkið, sem kemur, kærir sig
ekki um að stoppa í bæjum, seg-
ir Úlfar. Þetta er yfirleitt mennta
fólk, við höfðum t.d. rektora,
kjarnorkufræðinga, prófessora
Og lækna, mest þó af kennurum
og skólafólki. Og það er ekki fá-
tækt fólk. T.d. var með okkur
milljóneri, sem var nýbúinn að
ljúka smáverki, olíuleiðslu fyrir
185 millj. sterlingspunda. Samt
tók hann svona ferð fram yfir
það að búa á stórhótelum og
fara lúxusferð. Og hann segist
ætla að koma aftur.
Ferðinni er þannig hagað, að
fólkið kemur með flugvélum til
Reykjavíkur. Úlfar tekur á móti
því og fer með það beint inn á
tjaldstæðið í Laugardalnum, þar
sem hver fær sitt númeraða
tjald. Hjón fá tjald fyrir sig, en
annars eru yfirleitt 3 í tjaldi.
Þetta eru rúmgóð og ný tjöld
með regnslám, og sér hver um
að tjalda fyrir sig alla ferðina.
Þeir sem koma snemma, fá
kvöldmat, og morguninn eftir er
framreiddur morgunverður áð-
ur en lagt er upp, en alltaf er
lagt af stað kl. 10 á morgnana.
Eitt mesta vandamálið í svo
umfangsmiklu ferðalagi, er auð-
vitað matur 'handa hópnum, sem
bæði þarf að vera vel framreidd-
ur og umfram allt má ekki
standa á honum. Þar kemur eld-
húsbíllinn að notum. í honum er
eld'hús frammi í með frystikist-
um, 7 kósangashellum og öðrum
útbúnaði, og aftur í sérstök
smurbrauðsstofa, þar sem tvær
stúlkur smyrja brauð og taka til
álegg í plastkassa til dagsins. í
eldhúsinu vinna þrjár ásamt að
stoðarmanni og framreiða morg
unmat og aðalmáltíðina, venju-
lega kl. 7-10 á kvöldin. Eitt tíma
frekasta verkefnið er að sækja
vatn, um 500 lítra í kvöldmat
og morgunmat. En útlendingarn
ir hafa oft gaman af að hjálpa
til við slíkt. Næsta sumar kveðst
Úlfar þó ætla að spara tíma með
því að hafa 500 lítra vatnstank
framan á húsi bílsins, sem dælt
er í um leið og komið er í tjald-
stað, og hafa svo krana úr hon-
um inn í eldhúsið.
Aðra fyrirkomulagsbreytingu
hóf hann í sumar, sem sparar
klukkutímavinnu í áningarstað.
Til hans kom franskur maður
og sagði honum, að í slíkum
ferðalögum í Frakklandi, fengi
fólkið bara í upphafi ferðarinn-
ar plastpoka með diskum, hnífa-
pörum og bolla í. Svo væri eftir
máltíðir settur út uppþvottabali
og hver þvæi sinn disk og hefði
hjá sér. Og þetta hefur verið
gert. — Allir eru ánægðir, eng-
inn kvartar þó diskarnir séu þá
ekki þvegnir svo sérstaklega vel,
segir Úlfar. Og það sem mest er
um vert, það styttir þann tíma,
sem fer í máltíðina.
— Þessir erlendu ferðamenn
hafa oft mikla reynslu og benda
Matur framreiddur í áningarstað
manni á það, sem þeir hafa bezt
séð annars staðar.
Og þegar máltíðin hefst, naæta
allir með diska sína og hnífapör.
Smíðuð hafa verið langborð, sem
hengd eru sitt hvoru megin á eld
húsbílinn. Sperrur halda þeim
frá bílnum, svo stúlkurnar geti
staðið fyrir innan og afgreitt mat
inn. Og svo koma allir í röð og
sækja á sinn disk. Svona geng-
ur mjög hratt að skammta mat-
inn, segir Úlfar. Það er munur
að geta haft tedrykkjufólkið
öðru megin og kaffifólkið hinum
rnegin, og góðan aðgang að borð-
unum. Og ef rignir höfum við
plast, sem strengja má milii
þriggja bíla, og rnynda himin
yfir „borðsalinn". Þannig eru
kassarnir með smurða brauðinu
og áleggskassarnir látnir út um
hádegi og stúlkurnar hella kaffi
og tei í bollana, Sama er með
máltíðirnar á kvöldin.
Hver ferð tekur 14 daga. Farið
er í Þórsmörk, um Skaftár-
tungu í Eldgjá, Fjallabaksleið í
Landmannalaugar, yfir Tungnaá
í Veiðivötn, sunnan Þórisvatns,
yfir Köldukvísl og norður
Sprengisand í Jökuldal, þaðan
niður að Mýri í Bárðardal, um
Köldukinn, Húsavík, Tjörnes og
í Hljóðakletta, sem útlendingarn
ir eru ákaflega hrifnir af. Þá er
farið í Ásbyrgi, að Dettifossi og
í Herðubreiðarlindir og Öskju
og þaðan um Mývatnsöræfi að
Mývatni og síðan þjóðveginn um
Akureyri, Glaumbæ og suður
Kjöl í tveimur áföngum með
viðkomu við Gullfoss, Geysi og
á Þingvöllum og loks til Reykja-
víkur, þaðan sem sumir fara
heim strax næsta morgun, en
aðrir dvelja nokkra daga á eigin
vegum. Flestir þeir, sem verða
eftir, fara með Flugfélaginu í
Grænlandsferð. — Þetta fól.k
vill einmitt ferðast um hálendið,
segir Úlfar. Það kærir sig ekkert
um mikinn gróður. Þegar við
komum með það í Vaglaskóg, lít-
ur það varla á trén. Rektor einn
frá París sagði mér, að aflokinni
ferð, að fallegastur væri sand-
urinn norðan við Vonarskarð.
Þetta fólk segist koma til íslands
til að horfa á jökla, sanda og
hraun. Það getur haft. ánægju af
fallegum runna, en sækist ekki
eftir slíku. Það er gaman að fara
með útlendinga þessa leið. Þeir
eru t.d. alveg frá sér numdir yf-
ir litadýrðinni í Landmannalaug
um og á Fjallabaksleið, og þykir
stórkostlegt að koma svo allt í
einu yfir á breiður af svörtum
söndum. Ferðin yfir Tungnaá
þykir þvílikt ævintýri, að ég held
að ég haldi áfram að fara yfir
ána á Hófsvaði, þó brú komi
neðar. Og af svörtum söndunum
er svo allt í einu komið að gróð-
urvin við Veiðivötn. Yfirleitt er
leiðin öll svo fjölbreytt. Ég er
búinn að gera tilraunir með leið
ir undanfarin ár, og nú held ég
að ekki sé hægt að bæta meira
úr. Allir vinsælustu öræfastaðir
íslands eru með.
— Svo þú telur þetta réttu
stefnuna, að fá svona útlendinga
í ferðir til íslands? Hvað um
ágóðann?
— Já, ég tel tvímælalaust að
það sé rétta stefnan, svarar Úlf-
ar. Maður sér í blöðunum tölur
um hve þjóðin fái mikinn gjald-
eyri frá hverjum útlendum ferða
manni, og ég held að þessar ferð-
Úlfar og Gunnar Jónsson,
bílstjóri.
ir gefi alls ekki minna, ef ég
reikna það sem ferðin hjá mér
kostar, 9300 kr. á mann, og flug-
farið hingað og héðan með flug-
félögunum, og að auki það sem
menn eyða hér. T.d. fer 8.-9.
hver maður, seha með mér er,
tíl Grænlands á eftir. Þetta fólk
virðist hafa rúm auraráð, því
það kaupir mikið þennan stutta
tíma sem það stanzar á Akureyri
og hér í Reykjavík. Þó við kom-
um seint að kvöldi, þá fæ ég að
koma með það í minjagripabúð-
ir. Mér reiknast svo til, að það
eyði svona 22 þús. kr. á mann.
Þetta eru ekki nákvæmar töíur,
en ekki fjarri lagi. Ég tel rétt
að kynna töfra öræfanna því
fólki, sem það vill, án þess að
það taki upp hótel fyrir öðrum.
Og mörgum þykir sport í að
tjalda sjálfir og búa í tjaldi. Það
eina, sem við getum verulega
keppt um við aðra, er náttúra
fslands. Þegar fólk er búið að
sjá allt það sérkennilega í lands-
lagi, sem hér er að finna, verð-
ur því jafnan að orði: — Mikið
eigið þið gott að búa í svona fall-
egu landi! Og margir koma aft-
ur og aftur.
— En verða ekki vandrséði, ef
þið lendið í miklum rigningum
með svo stóra hópa á öræfum?
— Við vorum nú svo heppnir
að fá aldrei rigningu í tjaldstáð
í sumar. Mest rigndi 4-6 tíma í
einu, og það munar auðvitað
miklu. Rigning mundi gera allt
miklu erfiðara. Ferðafélagið hér
ög á Akureyri hefur sýnt mér þá
vinsemd að veita aðgang að hús
um sínum, ef illa viðrar. Og satt
að segja finnst mér of mikið að
hafa 80 manns í ferð. Nú, þegar
ég sé fram á hve mikil aðsóknin
er að þessu, þá ætla ég að fækka
í hverri ferð og hafa fleiri ferðir
næsta sumar. Þá verða alltaf að
vera í ferð tveir hópar í ein.u.
Útilokað er að byrja fyrr á vor-
in. í fyrstu ferðinni, sem hófst
um miðjan júlí, lentum við í
bleytum og urðum að krækja
fyrir skafla, t.d. á norðanverðri
Sprengisandsleið, en þar hefur
Vegagerðin lagað vel í sumar.
Reyndar urðu vandræðin mest á
vegum í byggð. Við ljúkum ferð
um um 16. ágúst. Kánnski væri
hægt að halda áfram 10 dögum
lengur, en það fer eftir árferði,
og maður verður að vera viss
um að koma útlendingum heil-
um í höfn án mikilla vandræða.
— Það munar öllu að hafa
þrælvana bílstjóra, eins og ég
hafði, bætir Úlfar við, þá Gunn
ar Jónsson frá Dalvík með ann-
an bílinn, Guðna Sigurjónsson
og Guðmund Kjerúlf með hinn,
og svo Má Nikulásson frá Land-
leiðum á eldhúsbíln'um. Farar-
stjóri í fyrstu ferðinni var Guð-
mundur Magnússon, teiknikenn-
ari, sem missti framan af þrem-
ur fingrum á hægri hendi, þeg--
ar hann fór í spilvindu skammt
frá Mýri í Bárðardal, er við vor-
um að draga upp bíl. Sem betur
fer, voru í ferðinni 4 læknar,
sem gátu séð um sjúklinginn, þar
til sjúkrabíll kom á móti frá Ak-
ureyri, en fingurnir fóru. Og
enskur læknir, sem hefur oft
komið til fslands, tók að sér far
arstjórn. Sjálfur var ég farar-
stjóri í miðferðinni, því mér
tókst ekki að fá annan, og Sig-
urður Magnússon, kennari var
Framhald á bls. 19
Bílarnir á Vaðöldu. Þama vilja útlendu ferðamennirnir stanza til að taka myndir. íslendingar
vilja gróður í hvammi, útlendingar svarta sanda og öræfalandslag.