Morgunblaðið - 26.09.1968, Side 11

Morgunblaðið - 26.09.1968, Side 11
11 v MOKGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. SEPT. 1966. Ljósrauð fyrirsæta 1935. lítil skil gerð sem teiknara og myndhöggvara, en á þeim sviS- um var hann einnig frábær. jÞetta á eðlilegar orsakir þar sem ráðgert er að helga þessúm þáttum listar hans sérstaka sýn- ingu í London. Ekkja Matisse og Alfred Barr jr. frá nútímalista- safninu í New York og höfund- ur mikils verks um Matisse, hafa lagt á ráðin um fyrirkomulag sýningarinnar. Það vakti nokkra furðu að Bretadrottning fór fram á það við einkáleynilögregluþjón sinn að hann kæmi því til leiðar að hún yrði ekki mynduð með mynd ir af nöktum fyrirsætum í bak- grunninum er hún skoðaði sýn- inguna við opnun hennar því að slikt gæti haft óþægilegar afleið ingar. Á okkar tímum gefa mynd ir Matisse ekki tilefni til grófra þanka en að sjálfsögðu var tek- Frú Gréta Prozor 1916. ið tillit til óska drottningarinn- ar. Á sýningunni eru lykilverk svo sem „Opinn gluggi“ frá 1905, „mynd af þrem baðandi stúlkum með skjáldböku" frá 1908 og Málarinn og fyrirsæta hans frá 1917. „Tatesafnið“ hefur lán að fjársjóði sína m.a. hin fjögur stóru relief (veggmyndir) „Bak ið“, sem sýnir þróun stílbragða. Frá seinni árum eru m.a. klipp- myndir og þar á meðal „Dans- inn“, sem var útfærð fyrir Barn es-stofnunina. Auk þessa upp- kast að 16 metra langri vegg- keramik fyrir sundhöll, sem Ma- tisse gerði 83 ára. Hálfabstrakt fiskar og mannsilíkamar líða um flötinn. Matisse talaði um að mála með skærum. — Það væri ekki nauðsynlegt að sýna hlut- ina í rúmi og smáartriðum tákn nægðu sér. Þegar maður ber þetta saman við fyrri og seinni tíma hópmyndir sér maður hve mikil festa, reynsla, kunnátta og lífs- gleði felast í þessum, að sjá, lausu formum. Matisse vann baki brotnu allt sitt líf, hann teikn- aði daglega og taldi það vera lífsnauðsyn fyrir málara. Reglu- lega gekk hann út í náttúruna og teiknaði — gróðurlifið í nátt- úrunni var honum ótæmandi upp spretta verkefna, hann reif upp blóm, lauf af blómum og trjám, strá og hvaðeina, sem á vegi hans varð, og sá alltaf nýjar og nýjar línur og form, — lausnina á hinum stóru lögmálum er einn- ig að finna í hinum smæstu eindum. Hann þakkaði árangur sinn fyrst og fremst því að hann hafði tamið sér reglubundinn vinnudag allí sitt líf — en marg- ir málarar hafa sinn ákveðna vinnutíma, og það varðar heims- endi að trufla þá. Matisse missti he'ldur aldrei hinn lifandi létt- leik og yndisþokka, sem ein- kenndi línuna í verkum hans, — hann hélt sér í æfingu fram á það síðasta og leið fyrir hvern dag er hann gat ekki unnið — þessi ríka tilhneiging til vinn- unnar á sér margar hliðstæður meðal málara t.d. hjá Renoir, sem lét binda á sig pensilinn, er hann gat ekki lengur hreift fingurna fyrir gigt, og málaði á þann hátt jafn vel og áður. Á efri árum rifjaði Henri Ma- tisse upp þá tíma er móðir hans gaf honum, tvítugum lagastúdent á afturbata eftir botlangakast, olíuliti. Það sem honum fannst skírskota mest til sín, þegar hann hóf að mála var: að hann var frjáls, einmana og kyrnlát- ur. Aðrir, sem fóru út í list á þeim árum, báru með sér eirðar- leysi þessara umbrotatíma allt þeirra líf. Þrýstingurinn, sem framkallaði hinar miklu stfl- breytingar, var farinn að gera vart við sig og með honum frá- hvarfið frá erfðavenjunni. Ma- tisse meðtók breytingar 19-ald- ar án þess að hann fyndi hjá sér nauðsyn þess að hafa þær að leiðarljósi. Þegar 25 ára að aldri var hann hæfileikamikill list- nemi í virðulegum akademískum stíl, sem hélt sínu striki eins og að „Manet" hefði aldrei verið til. Hann var á góðri leið til þægi- legs árangurs og ekkert benti á að hann myndi víkja af þeirri braut. Hann þekkti varla „Im- pressjónistana", og uppgötvaði þá fyrst 26 ára gamall. Elstu myndir hans á sýningunni eru málaðar undir sterkum áhrifum frá þeim, á stundum næsta of sterkum, sem sýnir að þetta hef- Blá kvenvera með svífandi hár. ur verið honum mikið landnám, og það er fyrst um aldamótin að honum tekst að hagnýta sér þessa nýju reynslu og myndir hans fara að fá á sig sterkan persónu legan blæ Matisse sótti ekki hug myndir sínar í austurlenzk form tíl þess að lýsa þeim, heldur sá hann í allri þessari lita og form auðlegð möguleika til að túlka hina nýju sýn sína á málverk- ið — hann leiðir okkur í ævin- týraheim, þar sem óhóf, munað- ur og fegurðarhugsjóð hefur að- hald af listrænu jafnvægi, festu, næmri tilfinningu og óþvinguð- um vinnubrögðum, sem gefa myndum hans sérstaka töfra. „Impressjónistarnir" sáu í blæ- brigðum ljóss, lita og endurskins hin beinu áhrif náttúrunnar. „Fauvistarnir" sáu í hinum Framhald á bls. 21 Crettisgata 16 — Grettisgata 16 Crettisgata 16 — Crettisgata 16 Crettisgata 16 — Crettisgata 16 BÓKAÚTSALA TÍMARITAÚTS ALA Sími: 13389 Sími: 13389 Stórkostlegt úrval bóka og gamalla tímarita. — Bæklingur og alls konar smárit og pésar í þúsundatali. — Einstakt tæki- færi til kaupa á ódýru lesefni. — Skáldsögur — Ævisögur — Viðtalsbækur — Þjóðlegur fróðleikur. — Bækur um andleg efni — Ljóðabækur — Barnabækur mikið úrval — Bæklingar smárit og pésar — Tímarit — Vasabrotsbækur mikið úrval. Nokkur sýnishorn af verðlækkunum, tekin af handahófi. Pésar og bæklingar. Dætur fjallkonunnar áður kr. 185,40 nú kr. 43,00 Út úr rnyrkrinu — — 267,80 — — 86,00 Skuldaskil — — 220,00 — — 96,25 Lax á færi — — 301,00 — — 91,00 Albert Guðmundsson — — 118,25 — — 54,00 60 ár á sjó — — 204,00 — — 91,50 Skip og menn — — 279,50 — — 92,50 Skip og menn — — 278,10 — — 150,50 Morgunroði (Ragnar Þorst.) — — 220,00 — — 96,25 Sandur og sær — — 146,00 — — 53,75 Hetjuleiðir og landaf — — 257,00 — — 91,50 Söngur hafsins — — 164,00 — — 64,50 Sögur ökumannsins — — 191,00 — — 43,00 Töfrar íss og auðna — — 215,00 — — 64,50 Ást og endurfundir — — 169,00 — — 86,00 Saga og sex lesendur — — 139,00 — — 54,00 Ást og örlög — 193,50 — — 64,00 Þegar birtir af degi — 198,00 — — 43,00 í björtu báli — 344,00 — — 86,00 í fótspor meistarans — — 236,50 — — 86,00 Alls 20 bækur sem kostuðu samtals kr. 4.327,90 en kosta nú kr. 1.537.27. Þetta er aðeins lítið sýnishorn af öllum þeim fjölda bóka, sem hér eru til á hlægilega lágu verði. Fíflið í firðinum. Sameinað mannkyn, Fyrsta bamið, Þögli, Varnarmálin, Heilir af sjón- um, Handbók utanríkisráðuneytisins, Sögur frá Alhambra, Ránið í Sörlatuivgiu, Hætbu- legur leikur, Spádómamir uim ís'land, Kosningaperla hin sigilfirzka, Raforka fál heimilisnota, Mátfcur manna, Leiðir tid guð spekinnar, Skólasöngvar, Sýslufundangerðir ýmissa sýslna (margar útgáfúr), Lög ýmissa félaga (margar útgáfur), Ársskýrslur ýmissa stofnana og félaga (margair útgáfur), Árbækur (margar útgáfur), Hermemn og kven- fólk, Handtökumálið, Landsmál og löggjöf, Englamir og nýr kynstofn, Jurtasjúkdómar og meindýr, Söngbók Krosshersins, Sýslumað urinn í Svartárbotnum, Blákubkan, Hneyksl- ið í Búnaðarfélagiinu, Ferð til Alpafja'lla, Reykjavík 1943, (spádómar), Vakna þú íslenzka þjóð, Mannfélagsfræði, Monantha vetch, Skiðahandbókin, Rainnsókn skattamála, Ný- bygging íslands, Saga mín, Uppruni íslendinga, Góðæri og gengismál, Vegurinn, Horft um öxl og fram á leið, Ævi og ætt Halls Jónssonar, Hriingdans hamingjunnar, Erindis- tíðindi, Lífið eftir dauðainn, Framtíðaxtrúbr ögð, Stefán íslandi, Leikskrár og fl. og fiL Tímarit og blöð. \ Samvinnan, Lögrétta, Landneminin, Útvar pstíðindi, Barukablaðið, Vinnam, Flugmál, Sjómannadagsblaðið, Reykvíkingur, Filman, Gestur, Leikhúsmáí, Stígandi, Garður, Garðyrkjuritið, Helsimigjar, Breiðfirðingar, Víðsjá, Verðandi, Freyr, Þjóðim, Lindin, Árbækur ýmissa félaga, Hlín, Ársrit Ræktunarfél., Stjómin, Heimilispósturinn, Vikan, Fálkinn, Trix, Skuggar, Sjón og saga, Stjarnan, Iðnnemiinn, Frúin, Andvari, Dagsskrá, Dægradvöl, Amor, Stefnir, (gamli), Kirkjuritið, Snæfiell, Húrra, Heimilisrjtið, Bjarmi, Tímarit Máls og menningar, Eimreiðin, Heilibrigt líf, Ægir, Allt tifl skemmtunar og fróð- leiks, Náttúrufræðimigurimn, Kvöldvöikur, Jörð, Hjartaásinn, Samtíðin, S.O.S., Skuggar, Spegillinn, Reyfarinn, Mánaðarriitið, Rómanblaðið, Nýtt úrval o. fl. o. fl. Opið fimmtudag kl. 10 til 22 og föstudag frá kl. 10 til 20. Gott bílastæði. Lágt verð — lágt verð — lágt verð — lágt verð — lágt verð — lágt verð — lágt verð — lágt verð Cefið yður tíma — lítið inn. Við höfum örugglega eitthvað fyrir alla Crettisgata 16 — Crettisgata 16 — Crettisgata 16 — Crettisgata 16 — Crettisgata 16 — Crettisgata 16

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.