Morgunblaðið - 26.09.1968, Qupperneq 21
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. SEPT. 1968.
21
- MATISSE
Framhald af bls. 11
hreinu litasamsetningum, sam-
ræmdum eða andstæðum, endur-
skin þess algera.hins fulllokna.
Auðvitað féllu hinir hreinu lit-
ir ekki inn í akademisk form,
fjarvídd eða „anatomíu" og ár-
amigurinn var því óhlutlæg og
ýkt form. Tilgangurinn var að úti
loka hina ytri náttúru en við-
halda tilfinningunni, þar sem til-
finning og þjálfað brjóstvit
var nauðsynleg undirstaða til að
finna litasamsetningarnar. „Fau-
vistarnir“ voru þannig miklir kól
oristar, og sumir þeirra sköpuðu
nýjan liitahrynjanda, sem var
mikilvæg listræn uppgötvun.
„Impressjónistarnir“ uppgötv-
uðu litina, þeir komu ljósi og
lofti inn í málverkið — þeir boð
uðu að skuggi væri ekki vönt-
un á lit heldur litur með minna
ljósmagni. Hjá „Fauvistum" varð
liturinn litur í sjálfu sér með ó-
takmörkuðum möguleikum til að
skapa form með því að láta
þriðja Tirt verka á móti tveim and-
srtæðum — rökrétt samhengi, hug
lægt eðli litanna, að sjá umhverf
ið í nýju ljósi með tilfinningu og
hugmyndaflugi en ekki skynsemi,
sjá eðli hlutanma á annan hátt
en á ytra yfirborði. „Kúbism-
inn“ er að nokkru leyti skref á-
fram í sömu átt, en það er þó
verulegur munur mi'lli þessara
tveggja liststefna meiri vísindi
og útreikningur í kúbismanum.
Þriðju víddina vantaði aldrei al-
veg í myndir Matisse, en þar sem
litir hans og iínur björguðust
vel án hennar, hafði hann ekki
mikinn áhuga á henni Margir
gagnrýnendur hafa skírskotað
til þessarar vöntunar á þriðju
víddinni sem galla hjá listamann
inum. En gallinn liggur þó hjá
gagnrýnendum sjálfum. Þriðja
víddin getur gefið efni ti'l list-
rænnar úrvinnslu, en það getur
myndflöturinn einnig. Ef Matisse
hefði notað þriðju víddina í rík-
ara mæli, hefði hið listræna sam-
hengi og hinn listræni ríkdóm-
ur rýrnað. Það er aðeins ef við
tökum óþvingað á móti hinni
töfrandi veröld hans í línum lit-
um og útfærslu að við skynjum
hið fullkomna hjá Matisse. Ma-
tisse sýndi ekki neinn sérstak-
an áhuga á mannlegri tilveru,
hann tjáði ekki trúarlega, þjóð-
félagálega eða dramatíska tilfinn
ingu, en skýrleiki hans vó upp á
Söngfólk
Kór Laugarneskirkju óskar eftir karlaröddum.
Upplýsingar gefa Magnús Einarsson, sími 30911 og
Gústaf Jóhannesson, sími 83178, milli kl. 7—8 S.d.
Síldarsöltunarstúlkur
óskast að Sólbrekku í Mjóafirði strax.
Fríar ferðir, kauptrygging.
Upplýsingar í síma 1976, Akranesi.
ÍZZ-24
130280-3220
UTAVER
Vinyl veggfóðrið
komið.
Mikið úrval
122-24
1-32262
LITAVER
Belgísk, þýzk og
ensk gólfteppi.
Sama lága verðið
móti þeim takmörkunum, það
kom því öllum mjög á óvart er
hann á sfðustu árum æfi sinnar
teiknaði myndir í kapellu í Vence,
sem nú er heimsfræg. í eigin
heimi, lirta og lína, átti hug-
myndaflug hans sér engin tak-
mörk — hvar sem hann bar niður
blómstraði akur hans.
Enginn skyldi halda að bylt-
ingar í myndlist komi ósjálfrátt
og án innri baráttu og rökhyggju.
Þær eru óumdei'lanlega ávöxtur
þess að málari vegur og metur
ríkjandi viðhorf og gerir upp
við þau, vegna þess að þau full-
nægja honum ekki lengur —
hann gerir uppgötvanir sem
hann vinnur úr og gefur varan-
legt gildi Allar sveiflur í mynd-
list hafa jafnan einungis skráð
til merkra afreka nöfn þeirra,
sem unnu rökrétt, meðvitað og af
ríkri eðlisvísun fyrir hinum á-
kveðnu lögmálum listarinnar,
sem aldrei verður fram hjá geng
ið.
Ný sending
af hollenzkum buxnadrögtum og enskum kápum.
Bernharð Laxdal
KjörgarðL
HÚSMÆÐUR! HtJSMÆÐUR!
Fimmtudagar — innkaupsdagar
Matvörur — hreinlœtisvörur
AÖeins þekkt merki —
Verzlið í
stærstu blómaverzluninni.
Flestar vörur undir búðarverði
Gróðurhúsinu
GRÖÐURHÚSIÐ
við Sigtún,
sími 36770.
OPIÐ TIL KLUKKAN 10 I KVOLD
©
1
Vörumarkaöurinn hf.
ÁRMÚLA 1 A - REYKJAVÍK - SÍMI 81680
PLYMOUTH VALIANT
LÆKKAD VERD
Getum boðið vandlátum bifreiðakaupendum hinn
glæsilega og trausta VALIANT til afgreiðslu nú
þegar.
Athugið, að þar sem CHRYSLER verksmiðjumar
hafa ákveðið að lækka verðið á hinum vinsælu
VALIANT bifreiðum, er þetta einstakt tækifæri til
að eignast sterka og endingargóða CHRYSLER
byggða bifreið á gamla verðinu.
Hafið samband við skrifstofu vora sem fyrst.
VÖKULL H/F
Hringbraut 121
fíími 10600.
-;
Landsmólofélagið Vörður
HÁDEGISVERÐARFUNDUR
verður haldinn í Sjálfstæðishúsinu laugardaginn 28. september n.k. kl. 12.
Jl Dómsmálaráðherra JÓHANN HAFSTEIN ræðir um • •
ATVINNUÖRYGGI *