Morgunblaðið - 29.09.1968, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. SEPT. 1968
Álafoss sendir íslenzkan hespulopa
á markað í Ameríku og Evrópu—
Viðtal við Pétur Pétursson, forstjóra
Fyrir nokkrum dögum var drep
ið á það hér í blaðinu, að ís-
lenzkur lopi frá Álafossi væri að
halda innreið sína á Bandaríkja-
markað og að myndir af sýning-
arstúlkum og börnum í ísienzk-
um lopapeysum hefðu, ásamt um
tali um íslenzku ullina og upp-
skriftum af peysum, komið
fyrir augu yfir 20 milij. kaup-
enda sunnudagsblaðs dagblað-
anna. í framhaidi af þessu, leit-
uðum við til Péturs Pétursson-
ar, framkvæmdastjóra Alafoss,
og fengum hjá honum upplýsing
ar um sölu á lopanum á erlend-
um mörkuðum. En Álafoss hefur
tekið upp þann hátt að snúa svo
Pétu Pétursson
lítið upp á lopaþráðinn og fram
leiða hann í sérstökum hespu-
pakkningum til sölu erlendis. Pét
ur svaraði fúslega spurningum
okkar og gekk síðan með okk-
ur um verksmiðjuna á Alafossi.
— Við gerum okkur miklar
vonir um sölu á lopanum í
Bandaríkjunum í framhaldi af
þessari kynningarherferð, sem er
að byrja þar. Á næstu vikum
verða í blöðum hér og þar smá-
greinar um lopann og íslenzku
ullina í sambandi við kvenna-
dálka og prjónauppskriftir
sagði Pétur í upphafi samtals-
ins. I þessari viku fengum við
strax pöntun á IV2 tonni af
lopa. Og áætlað er að hægt
verði að selja ca. 8 tonn fyrir
áramót. Umboðsmaður okkar í
Bandaríkjunum, Reynolds Yarns
Inc., hefur gefið okkur góðar
vonir og gert þessa áætlun. Reyn
olds eru sérfræðingar í sérstæðu
igóðu garni.
— Hvernig er lopinn sendur
til Ameríku. Og hvaða hátt hefur
Reynolds á að selja hann?
— Fyrirtækið fær lopann fyrir
Ameríkumarkað í hespum með
merkimiða frá okkur á plast-
hólki. Síðan setur það hespurn-
I ar í sínar eigin pakkningar og
! selur með prjónauppskriftum,
mest í prjónaverzlanir um allt
I land, ski'lst mér. Lopinn er seld-
! ur við afhendingu hér, og Reyn-
I olds-fyrirtækið hefur sjálft sam-
I ið við Loftleiðir um flutning á
sendingunum. Við erum búnir að
senda til þeirra rúmlega 4 tonn
! í allt. Reynolds-fyrirtækið er bú
ið að leggja í mikinn kostnað við
! að kynna þessa vöru og ætlar
! sér því að auka mjög söluna á
henni. Sjálfir höfum við ekki
lagt í annan kostnað en að taka
á móti umboðsmanninum, rit-
stjóra This Week og Maríu Guð-
! mundsdó'ttur, sem komu ti'l að
gera myndirnar og textana, sem
hirtast í auglýsingaskyni í blöð-
um vestra.
— Hvernig er íslenzku ull-
inni tekið á erlendu mörkuðun-
um?
— Bæði Reynolds í Ameríku
og umboðsmenn á Norðurlönd-
um fara viðurkenningarorðurr
um ullina, segja að þessi teg
und af garni, þ.e. óspunninn
lopi, sé framúrskarandi góð. Við
byrjuðum fyrir ári að snúa að-
eins upp á lopaþráðinn, sem ger
ir hann sterkari og meðfærilegri
fyrir erlendar konur, sem eru ó-
vanar lopa. Raunar fer notkun
einnig mjög vaxandi innarílands.
Ég er nýbúinn að tala við umboðs
mennina á Norðurlöndum, sem
segja að þetta garn sé alveg sér
stakt, en það taki langan tíma
að vinna upp markað fyrir
slíka vöru. í Danmörku og Nor-
egi selja þeir lopann mest í laus
um hespum, en í Svíþjóð í til-
búnum pakkningum með upp
skriftum.
— Er hespu lopinn kominn á
markað víðar erlendis?
— Svolítið hefur verið selt til
Kanada. Og svo erum við rétt
að byrja að senda til Frakk
lands. Þangað hefur farið send-
ing til prufu og undirtektir
verið góðar. Umboðsmaðurinn
þar keypti einnig af okkur 100
pör af 3volítið útprjónuðum hálf
háum ullarsokkum fyrir skíða-
fólk. Og hann hefur fengið upp-
skrift af þeim, til að selja með
ullinni.
— Hafið þið mikið af upp-
skriftum?
— Nei, ekki mjög mikið enn,
svarar Pétur. En nógu mikið af
uppskriftum er forsenda þess að
lopinn komizt á markaðinn. Og
við ætlum að fara að útbúa upp
skriftir í stórum stíl. Aðallega
höfum við verið með peysu upp-
skriftir, en við seljum einnig dá
lítið af fullbúnum peysum. Við
verðum að hafa þær til, því um-
boðsmennirnir selja þær stund-
um búðunum, sem hafa lopann.
Þær hafa peysurnar svo til sýn-
is.
— Og þið teljið þetta hina
ina. Kaupið þið hana óhreina?
— Við höfum borgað 20 kr. á
kg. af óhreinni og óflokkaðri ull
í sumar. Við eigum eigin þvotta-
stöð og teljum hagkvæmt að
vinna u'llina þannig. En í fram-
tíðinni þarf að komast þarna á
einhverskonar flokkun. Eins og
er, fer ekki nægilega stór hluti
Togið ræður miklu, en fleira
kemur til, eins og það að ull-
in sé óskemmd, ekki sandur í
henni o.s.frv.
f þvottasalnum þvo vélar 5.
flokks ull í gólfteppaband.
— Sjáið þér, svona fer lanolí-
umolía í affall í þvottinum, allt
upp í 5-6 prs. úr góðri ull, seg-
ir Guðjón. Okkar draumur er
að geta hagnýtt hana, því þetta
er dýrmætt efni. En til þess þarf
skilvindur og dýrar vélar, en
fram'leiðslan er of lítil til að
bera þann kostnað. Við höfum
þó gert tilraunir með að ná því
á kemískan hátt, en það ekki
tekizt nægilega vel til að gagn
sé í.
Úr þurkvélinni er ullin blásin
eftir stokk upp í spunaverksmiðj
una, um 350 m. leið. Það var
lengsta lögn af þessu tagi í Ev-
rópu, þegar hún var tekin í notk
un. Nokkuð af ullinni fer
þó fyrst í litun og er það mik-
ið nákvæmnisverk að líta. Tveir
menn eru nú að taka græn
gu'lt teppagarn úr litunarpottun
um. Uppi á lofti komum við í
vefstofuna. Þar er verið að vefa
gólfteppi í fjórum vefstólum, —
mynstruð, einlit teppi. Guðjón
segir, að einlit, mynstruð teppi
í sterkum litum hafi verið vin-
sælust undanfarin 3 ár.
Þetta er forsíðan á bæklingi m eð prjónauppskriftum úr íslenzk
um hespulopa, sem Reynolds í B andaríkjunum gefur út.
Salúnteppi verksmiðjuofin í fyrsta sinn.
réttu aðferð til að komast inn
á erlenda markaði?
— Já, við teljum að þannig
sé rétt að farið, til að koma
vöru eins og íslenzkum lopa
inn á erlenda markaði. Auðvit-
að þurfum við sjálfir að gera
stærra átak á mörkuðum erlend-
is og við höfum verið að þreifa
fyrir okkur með það. Við höfum
þegar framleitt mikið magn með
það í huga og flytja hespulop-
ann út og erum bjartsýnir á
að það takist. En ekki fer hjá
því, þegar um svona vöru er að
ræða, sem er alveg sérstök, að
það taki langan tíma að koma
henni inn á markaðinn. En all-
ar undirtektir, sem við höfum
fengið, eru góðar, og það gefur
okkur bjartsýni. Við höfum einn
ig kynnt lopann á Austur-Ev-
rópumörkuðum, í Rússlandi og
Póllandi, og bíðum eftir undir-
tektum.
— Hvernig er með verðið. Þyk
ir íslenzka ullin of dýr?
— Við seljum hespulopann
með góðum hagnaði, og með til-
liti til þess að þetta er sérstök
gæðavara, er ekki kvartað yfir
verðinu. En mikill kostnaður er
í kringum þetta. Útbúnaður á
uppskriftum og þessháttar er
dýrt.
— Þið fáið auðvitað ótakmark
aða ull til að vinna úr? Hvað
getið þið framleitt mikið?
— Af hespulopa getum við
auðveldlega framleitt 100 tonn á
ári. Ætli við séum ekki með 30-
40 tonn, eins og er. Hvað ull-
ina snertir, þá höfum við keypt
mikið af ull í sumar og eigum
miklar birgðir, um 200 tonn. En
okkur vantar mórautt. Ekki er
nema 1 prs. af ullinni mórautt
og við sjáum fram á skort á
þeim lit í framtíðinni og höf-
um hugsað okkur að greiða á
næsta ári hærra verð fyrir hana
allt upp í 20 pr3. meira.
— Hvað borgið þið fyrir ull-
í 1. og 2. flokk. Og hespulopann
jer aðeins hægt að vinna úr
j bezta gæðaflokki. Auðvitað þarf
að miða að því að vinna alla
okkar ull í landinu.
— Hvað gæti Álafoss unnið úr
mikilli ul'l í allt?
— Ég hugsa að verksmiðjan
gæti, nánast með þeim vélakosti
sem þar er nú, unnið úr 80 tonn
um af óhreinni ull á mánuði.
Hún vinnur nú úr 40-50 tonnum
á mánuði.
Verksmiðja Álafoss í Mos-
fellssveit er allstórt fyrirtæki.
Þar vinna nú um 90 manns, en
alls eru hjá fyrirtækinu 105-110
starfsmenn. Hinir ýmsu þættir
framleiðslunnar fara fram bæði
í göm'lu verksmiðjuhúsunum og
hinu nýja. Við göngum í gegn-
um verksmiðjuna, með Pétri Pét
urssyni, framkvæmdastjóra, og
verksmiðjustjóranum, Guðjóni
Hjartarsyni.
í skrifstofu Guðjóns hangir
spjald, sem sýnir framleiðsluá-
ætlun á hinum ýmsu þáttum og
hvernig tekst á hverjum tíma að
fylgja áætluninni. — Framleiðsl
an í verksmiðjunni hefur gengið
mjög vel að undanförnu, segir
hann. September verður mesti
framleiðslumánuður verksmiðj-
unnar til þessa. Untiið hefur ver
ið úr upp undir 50 tonnum af
óhreinni ull. Úr því fást um 28
tonn af garni, þ.e. lopa, teppa-
garni, dúkagarni og svo fram-
vegis.
Fyrst komum við þar, sem tek
ið er á móti u'llinni og hún flokk
uð. Guðjón segir okkur, að í 1.
flokk fari 7-8 prs., í 2. flokk
um 40 prs. og hitt í 3-5. flokk.
Um 20 prs. er grá ull og 1 prs.
mórauð. Og í hverju liggur svo
þetta mat á ullinni? Fyrsti flokk
ur er greið ull með miklu þeli.
2. flokkur greið ull með meira
togi og 3. ull með miklu togL
María Guðmundsdóttir að veiða
í íslenzkri lopapeysu.
— Stærsti liður framleiðsl-
unnar eru gólfteppi, segir Pét-
ur Pétursson til skýringar. Við
höfum hér breiðasta vefstól, sem
til er í landinu. Hann er 3,65 m
á breidd og það gerir samsetn-
ingu á teppunum minni, sem þyk
ir miki'll kostur. Einnig er unnið
í gólfteppagarn fyrir aðra að-
ila. Þá eru unnar værðarvoðir
í talsvert Stórum stíl, einnig
kápuefni, einkum í unglingakáp
ur, og alls konar band, í sokka
ryaband o.fl. Og svo er það okk
ar þjóðfræga lopagarn, sem ís-
lenzkar konur prjóna mikið úr.
Þær kaupa það ennþá frekar en
snúna hespulopann, enda er það
ódýrara.
Framhald A bls. 24