Morgunblaðið - 04.12.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. DES. 106«
"Oltgieifeiindi H.f. Árvakur, Reykjavíik.
Framkrvaandaatj óri Haralidur Sveinsaon.
'Ritstjórai' Sigurður Bjarniasioon frá VígfUT.
Maitth'ías Joíhannesslen.
Eyjólfur Konráð Jónsaon,
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjöm Guðimnndssoib
Fréttaistjóri Bjiörn Jólhannssoi&
Anglýsingiastjórá Árni Garðar Kristinsson.
Ritetjórn og afgreiðsla AðaMræti 6. Sítni 10-109.
Auiglýsingar Aðalatræti 6. Sími 22-4-80.
Áskriftargj ald kr. ISO.OO á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 10.00 eintakið.
ÖFLUGUR
A TVINNUREKSTUR
jll'egintilgangurinn með efna
hagsráðstöfunum er sem
kunnugt sá, að tryggja fulla
atvinnu og öflugan rekstur
íslenzks atvinnulífs. Sjást
þess þegar merki, að atvinnu-
fyrirtækin auka starfsemi
sína og fyllsta ástæða er til
að ætla, að áður en langt um
líður muni atvinnuvegimir
mjög eflast.
Þegar gengisbreytingin var
gerð, lýsti ríkisstjómin því
yfir, að ýmsar hliðarráðstaf-
anir yrðu gerðar, einkum til
að treysta hag útflutnings-
framleiðslunnar. Alþingi fjall
ar nú um lagasetningu í þessu
efni, og áfram verður unnið
að því að treysta atvinnulífið,
samhliða því sem aðrar hliðar
ráðstafanir verða gerðar til að
létta þeim, sem við erfiðust
kjör búa, það mikla áfall, sem
aflabrestur og verðfall hefur
leitt yfir þjóðarheildina.
Sem betur fer gera lands-
menn allir sér grein fyrir því,
að óhjákvæmilegt var að gera
róttækar ráðstafanir til að
treysta efnahag þjóðarinnar,
vegna þeirra gífurlegu erfið-
leika, sem við íslendingar höf
um á.tt við að búa að undan
förnu. Þessi almenni skilning-
ur gefur vissulega vonir um,
að ekki takist tilraunir öfga-
manna til að brjóta niður hin
hagstæðu áhrif gengisbreyt-
ingarinnar.
Ábyrgir verkalýðsleiðtogar
hafa yfirleitt talað skynsam-
lega um þessar aðgerðir, og
gefur afstaða þeirra vonir um,
að þjóðarsamstaða geti tekizt
um stefnuna í kaupgjaldsmál-
um, meðan verið er að rétta
við hag atvinnuveganna og
tryggja atvinnuöryggi.
Að sjálfsögðu munu
Moskvukommúnistar nú sem
áður gera allt, sem í þeirra
valdi stendur, til þess að
hindra, að íslenzkir atvinnu-
vegir verði styrktir og góð
lífsafkoma tryggð landsmönn
um. Sjást þessa daglega merki
í kommúnistamálgagninu,
sem hefur það æðsta takmark
að svívirða alla ábyrga verka
lýðsleiðtoga. Kommúnistar
væru ekki sjálfum sér sam-
kvæmir, ef þeir nú allt í einu
tækju að bera hag þjóðarinn-
ar fyrir brjósti. Þess vegna
þarf enginn að kippa sér upp
við árásir af þeirra hálfu.
BJARNI
OG EYSTEINN
Ffceila sú, sem fyrir nokkru
^ reis á Alþingi milli Ey-
steins Jónssonar, foringja
Framsóknarflokksins, og
Bjarna Benediktssonar, for-
manns Sjálfstæðisflokksins,
um starfshætti Alþingis hefyr
vakið mikla og verðskuldaða
athygli.
Eysteinn Jónsson hélt fram
þeim skoðunum, að alþingis-
menn ættu allir að vera at-
vinnustjórnmálamenn og
þinghald ætti mjög að lengja.
Bjarni Benediktsson hélt
fram alveg gagnstæðum skoð-
unum. Hann benti á, að með
bættum vinnubrögðum mætti
stytta þingtímann og lagði
ríka áherzlu á nauðsyn þess,
að alþingismenn væru í sem
nánustum tengslum við hin
ýmsu svið í þjóðlífinu, og þess
vegna væri fáránlegt, að þeir
ættu allir að hafa fullt starf
af því að stunda stjórnmál.
Þvert á móti bæri að leggja
kapp á, að afburða menn á
hinum ýmsu sviðum þjóðlífs-
ins fengjust til þátttöku í lög-
gjafarstarfi, en forsenda þess
væri sú, að ekki væri þar um
fullt starf að ræða eins og
Eysteinn Jónsson krefðist.
Tíminn finnur greinilega að
kenning Eysteins Jónssonar
um að þingmenn eigi allir að
vera atvinnustjórnmálamenn
og þingið að sitja meginhluta
ársins fellur ekki í góðan jarð
veg hjá þjóðinni. Þess vegna
reynir hann í forystugrein
sinni í gær að draga fjöður
yfir fyrrgreindar skoðanir
Eysteins Jónssonar. En um-
mæli hans voru ótvíræð um
þetta. Samkvæmt frásögn
Tímans 8. nóv. sl. kemst Ey-
steinn að orði á þessa leið:
,,Nú er þannig búið að þing
mönnum, laun þeirra eru
þannig, að þeir þurfa allir að
afla sér verulegra tekna um-
fram þingmannslaunin, ef
þeir eiga að hafa nokkra von
um sæmilega afkomu. Það er
óhugsandi að lifa af þingfarar
kaupinu með þeim kostnaði,
sem þingmennsku fylgm. Sum
ir eru að reyna að hafa at-
vinnurekstur með höndom og
má nærri geta, hvemig þau
vinnubrögð verða miðað við
það, sem þeir þurfa að sinna
af öðrum störfum. Aðrir eru
að reyna að sinna föstum
störfum, þó einkum á vegum
ríkisins, því að það mun vera
leitun einkaatvinnurekanda,
sem telur sér fært að hafa
alþingismann í sinni þjón-
ustu, eins og nærri má geta
þegar miðað er við það, sem
þeir þurfa að standa í. Enn
eru þeir sem reyna að ’ifa á
UK MM A7n
Fréttir frá Sameinuðu þjóðunum
SAMEINUÐU ÞJOÐIRNAR
UNDIRBÚA ÞRÓUNARTUG-
INN 1970—80.
Nú þegar fyrsti þróunarára-
tugur Sameiniuðu þjóSannia er
senn á enda, hafa allar sitofn-
anir saimtaikanna, sem hiut
ei'ga að málii, hafið undirbún-
ing þeirrar stefnu í þróunar-
máliuim, sem ætlunin er að
fylgja á árunum 1970-80.
Yfirstandamdi þróunarára-
tugur var ákveðinn á Allis-
herjarþingiirau 1961, og settu
meran sér þá það markmið, að
árið 1970 skyldu þjóðartekjur
vanþróuðu landanna hafa vax
ið sem naemi 5 prósentum ár-
lega. f annarri ályktun lét
Allsherjarþingið í Ijós von um
að ríki sem betur væri á vegi
stödd ykju hjálp sína við van-
þróuðu löndin svo að hún
næmi 1 prósenti af þeirra eiig-
in þjóðartekjum.
Enda þótt segja megi, þegar
á heildina er liltið, að hvorugu
þessara markmiða hafi verið
náð, þá er ekki ólíklegt að við
leitni iðnaðarlandainna við að
útvega fjármagn og átaik van-
þróuðu laradanna til að aiuka
efraaihagsvöxtinn hefðu verið
talsvert taikmarkaðri, ef ekki
hefðu komið til umræður um
markmið þróuraaráraitugsims,
eins og þau voru skilgreind í
„World Economic Survey“
Sameinuðu þjóðanna.
Á hinn bóginn kamn gaign-
rýnið mat á áraragri yfir-
staradandi þróuraaráratugs —
eins og hann hefur birzt á
liðnum fjórum árum í allimörg
um skýrsium Sameimuðu þjóð
araraa — vakið þá hugsun, að
þau tvö meginmarkmið að
auka þjóðartekjur og greiða
fyrir fjármagnsstraiúmi séu
kanraski of einhæf og einfölld
til að gefa rétta hugmyrad um,
að hve miiklu leyti vanþróað
larad hafi auikið efnahagsvöxt
sinn.
í umræðum hiraraa ýrnsu
stofraana Sameirauðu þjóð-
anraa befur komið fram, að
atriði, eiras og tilhögun fjár-
festingar, stórnskipun la'rads-
ins, mamnleg afköst og fram-
leiðni vinnuaflsiras séu enigu
síður mikilvæg en aflmennur
vaxtarhraði efraahagslífsins í
hverj u eirastöku landi.
Afleiðiragin af þessari nið-
urstöðu og öðirum svipuðum
hefur orðið sú, að hjá Sam-
einuðu þjóðumum hafa hafizt
nýjar umræður um markmið
og eðli þróuraaráratugsins 1970
80. í undirbúnimgi er ný stefraa
og tilihögun á hjálparstarfinu
við þróuniarlöndin, sem varðar
allilar stofraanir Sameinuðu
þjóðararaa. Yfirstandandi afllls-
herjarþing á að gera uppkaist
að alþjóðlegri stefnuskrá um
þróuraarmál næsta áratug.
Undirbúningsstarfið sem nú
er í fulllum garagi á að búa
í haginn fyrir isíðari álykitun
Allsherj arþingsiras um annan
þróunaráratugiran 1970—80.
Fundur um stöðvun kjumorku-
vígbúnuðurkupphluupsins? —
Bandaríkjamenn vilja hefja samninga strax
Washington 1. desember, NTB. —
Dean Rusk, utanríkisráðherra
Banðaríkjanna, sagði í sjónvarps
viðtali á sunnudag, að ekki væri
ólíklegt að Johnson forseti
myndi innan skamms eiga fund
með æðstu ráðamönnum Sovét-
rikjanna, um takmörkun kjarn-
orkuvígbúnaðarkapphlaupsins. —
Hann tók þó fram að enn sem
komið væri hefðu engar endan-
Iegar ákvarðanir verið teknar.
Ráðherrann lagði áherzlu á þá
ósk stjórnar Johnsons, að eftirlit
með hverskonar kjarnorkuiðnaði
hæfist sem allra fyrst og að um-
ræðurnar hæfust eing fljótt og
auðið er, jafnvel áður en repu-
blikanar tækju við völdum í
næsta mánuði. Hann kvaðst vona
persónulega að einhver árangur
hefði náðst þegar fyrir 20. janú-
ar, en viðurkenndi að fundartími
eða staður hefði ekki verið
ákveðinn enn.
Innrás Varsjárbandalagsríkj-
anna í Tékkóslóvakíu, kollvarp-
aði fyrirliggjandi áætlunum um
þessar viðræður, milli stórveld-
anna tveggja. Utanríkisráðherr-
ann kvaðst ekki álíta að Rússar
viðhefðu neinar sérstakar ögran-
ir í dag, hernaðarmáttur þeirra í
Tékkóslóvakíu hefði verið minnk
aður niður í þrjár, fjórar her-
deildir.
Hann lagði áherzlu á að
rússnesk árás á land eins og t. d.
Rúmeníu gæti haft miklu alvar-
legri afleiðingar en innrásin í
Tékkóslóvakíu, Bandaríkin gætu
Larsen Iætur
uf formennsku
Kaupmannahöfn, 1. des. (NTB)
AKSEL Larsen sagði á sunnudag
af sér formennsku sósíalista-
fiokksins danska, sem jafnan hef
ur verið við hann kenndur. Hef-
ur Larsen verið formaður flokks-
ins frá því hann var stofnaður
fyrir tíu árum. Á ársþingi flokks
ins, sem haldið var um helgina,
var Sigurd Ömann þingmaður
kjörinn formaður í stað Larsens,
en Larsen situr áfram í mið-
stjóminni.
Eftir stjórnarkjörið flutti Ö-
mann ávarp, þar sem hann sagði
að íframtíðinni yrði mörkuð á-
kveðnari stefna varðandi afstöð-
una til flokks jafnaðarmanna. Er
talið að nýi formaðurinn hafi
með orðum sínum verið að boða
grundvall'arbreytingu á þeirri
stefnu Larsens að leita eftir sam
vinnu við jafnaðarmenn.
ekki staðið aðgerðarlaus og
horft á sjálfstæði lands fótum
troðið, jafnvel þótt það væri
hinumegin við járntjaldið. Rusk
kvaðst halda að Rússar myndu
fallast á hergagnaeftirlit í lönd-
unum fyrir botnf Miðjarðarhafs
þegar búið væri að finna viðun-
andi friðarlausn fyrir þau. Banda
ríkin myndu halda áfram stuðn-
ingi sínum við Gunnar Jarring,
sendimann Sameinuðu þjóðanna,
bæði í nánustu framtíð og eftir
að Nixon tæki við völdum.
Fullveldis
minnst
GAGNFRÆÐASKÓLINN á Sel-
fossi miraratist á suraraudagiran
1. desemfl>er 50 ára fufllveldis-
ins. Hófst athöfnin með því
að nemendur skólans fjölmenntu
í skrúðgöngu þar sem bornir voru
50 íslenzkir fánar. Fór skrúðgang
an frá skólahúsinu til kirkjunn-
ar, þar sem hlýtt var á hátíðar-
messu, er séra Sigurður Pálsson,
vígslubiskup, söiig. Að því loknu
var gengið í skrúðgöngu að Sel-
fossbíói, þar sem hátíðardagskrá
fór fram. Formaður skólafélags-
ins, Eiríkur Einarsson, setti sam
komuna, en síðan kom Auðbjörg
Guðmundsdóttir fram í gerfi
fjallkonunnar, og flutti kvæði.
Kór skólans söng undir stjórn
Jóns Inga Sigmundssonar, og
lúðrasveit skólans lék, undir
stjórn Ásgeirs Sigurðssonar.
Emma Eyþórsdóttir las upp
kvæði, og skólastjórinn Jón R.
Hjálmarsson flutti ávarp.
þingfararkaupinu og svo
greiðslum sem þeir fá fyrir
störf sín í nefndum og stjórn-
um stofnana, þótt slíkt sé ill
kleift. Ég tel að bæta þurfi
kjör alþingismanna, :-nda má
telja það fulla vinnu að sinna
svo vel þingmannastarfi, að
Alþingi haldi sínum hlut eins
og komið er málum.“
Þessi ummæli taka af öll
tvímæli um það, sem Ey-
steinn Jónsson sagði. Um-
mæli hans hafa verið rétt
hermd af forsætisráðherra.
LANDHELGIS-
MÁLIN
F’ins og kunnugt er af frétt-
^ um hafa allmargir bátar
nú verið teknir fyrir ólögleg-
ar veiðar í landhelgi. Að und-
anförnu hefur það tíðkazt af
illri nauðsyn, að mjúkum
höndum hefur verið farið um
landhelgisbrot. Við slíkt á-
stand verður ekki unað til
langframa og þess vegna ekki
annarra kost völ en að fram
fylgja gildandi landslögum,
meðan Alþingi hefur ekki
haft manndóm til að breyta
þeim á þann veg, sem hyggi-
legt getur ta’izt.
En aðgerðir Landhelgis-
gæzlunnar hljóta að leiða til
þess, að þingið skjóti sér ekki
lengur undan þeirri ábyrgð
að setja heilbrigða löggjöf um
fiskveiðar í íslenzkri fiskveiði
lögsögu. Slík lög verður að
setja, þótt nokkuð sýnist sitt
hverjum og vonandi ber Al-
þingi gæfu til þess að afgreiða
þau hið bráðasta.