Morgunblaðið - 04.12.1968, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. DES. 196«
27
Nýskipaður sendiherra Kanada, George Kinnear Grande, am-
bassador, afhenti í gær forseta íslands trúnaðarbréf sitt í skrif
stofu forseta í Alþingishúsinu, að viðstöddum utanrikisráð-
herra. Síðdegis þá sendiherrann heimboð forsetahjónanna að
Bessastöðum ásamt nokkrum fleiri gestum.
(Ljósm.: P. Thomsen.)
Laxveióin með bezta móti
— Metveiði í nokkrum ám
- KLÖGUMÁLIN
Framhald af bls. I
inna og særðra hafi verið mörg
börn og gamalmenni.
f gær kærðu Jórdanir ísraels-
menn fyrir Sameinuðu þjóðunum
vegna árása um helgina, og í dag
lögðu báðir deiluaðilar fram kær
ur hjá SÞ. Hafa kærur þessar
verið lagðar fyrir Öryggisráðið,
en ekki verið óskað eftir almenn
um umræðum um þær á Alls-
herjarþinginu. í sama mund og
kæra Jórdana var lögð fram hjá
SÞ, skýrðu talsmenn skæruliða-
sveita flóttamanna frá Palestínu
frá því í Amman að skæruliðar
þeirra hefðu margsinnis gert
skyndiáhlaup inn í ísrael í nóv-
embermánuði, og alls fellt eða
sært í árásum þessum 214 ísra-
elska hermenn. Sjálfir urðu þeir
ekki fyrir neinu mannfalli.
f ræðu sinni á þingi sósíalista-
bandalagsins í Kaíró í dag sagði
Nasser forseti að frá því sex daga
stríði Araba og Gyðinga lauk í
júní í fyrra, hafi leyniþjónustan
í ísrael verið önnum kafin við
að fá egypzka stríðsfanga til að
stunda njósnir fyrir sig, og hljóta
frelsi að launum. Sagði hann að
njósnahringur væri nú starfandi
í Egyptalandi, en margir njósn-
aranna þó verið handteknir að
undanförnu. Hafi þessir njósnar-
ar meðal annars hvatt stúdenta
við háskólana í Egyptalandi til
uppþota, en mikið hefur verið um
stúdentaóeirðir í landinu að und
anförnu.
Einn þessara njósnara ísraels-
rnanna er sagður vera Mohamed
Mahmoud el-Haddad. ísraels-
elsmenn tóku hann höndum í sex
daga stríðinu í fyrra, og var
hann fluttur í fangabúðir. Þegar
hann reyndi að flýja úr búðun-
um, var hann tekinn á ný, og
til að forðast að verða skotinn,
tók hann að sér njósnir fyrir
fcrael, að sögn egypzkra yfir-
valda. Hóf hann njósnastarfið
strax við heimkomuna til Egypta
lands, en vinnuveitendurnir voru
óánægðir með uppskeru hans.
Var el-Haddad loks handtekinn
við stúdentaóeirðir í Alexandríu
í fyrri viku, og við yfirheyrslu
játaði hann á sig njósnirnar.
Fundust einnig sönnunargögn í
fórum hans. Segja yfirvöldin að
el-Haddad hafi átt mikinn þátt
í að efna til óeirðanna í Alex-
andríu, en í óeirðum þessum lét-
ust 16 manns og um 400 særð-
ust.
- DR. PÁLL
Framhald af bU. 28
■kantötunnar nú undir stjórn
ÍRóberts A. Ottóssonar, því hann
(hefði aðeins heyrt hana áður sem
•stjórnandi við flutning í þrjú
skipti, í Almannagjá á Þingvöll-
wn 1030, skömmu síðar á úti-
‘tónleikum á Melavellj og loks
•fyrir 25 árum í Fríkirkjunni.
í tónleikaskránni segir svo um
verk dr. Páls, sem flutt verða nk.
fimmtudagskvöld:
„Ég skoða mig ekki sem tón-
skáld, ég hef bara samið tón-
verk af því að þörf var á“, segir
dr. Páll ísólfsson stundum. Öll
þrjú verkin, sem hér eru flutt,
eru samin af þess konar „þörf“,
og íslenzkur tónskáldskapur
væri miklu fátækari en hann er
nú, ef Páll hefði aldrei ort upp í
„þörfina". Hátíðarmarsinn (1961)
er hugsaður sem forspil, er rekt-
or, kennarar og háskólaborgarar
ganga fylktu liði inn í samkomu
sal háskólans, og er helgaður Há
skóla íslands á 50 ára afmæli
hans. Honum lýkur með hlið-
stæðu stefi og „Úr útsæ rísa ís-
lands fjöll“.
Passacaglian var sömuleiðis
samin af gefnu tilefni, upphaf-
lega fyrir orgel. Tilefnið var fæð
ing lítils stefs, sem vel mátti nota
til smíði passacagliu. Árið 1938
var hún svo flutt, dálítið breytt
frá upphaflegu gerðinni, á nor-
Tænu tónlistarmóti í Kaupmanna
höfn, ífærð í þann hljómsveitar-
búning, sem hún skartar nú.
Alþingishátíðarkantatan var
samin á hálfu öðru ári fyrir há-
tíðina 1930. f fyrstu hafði verið
efnt til samkeppni um hátíðar-
ljóð, og síðan var keppt um tón-
smíðar við verðlaunaljóð Davíðs
Stefánssonar, „Að Þingvöllum
930-1930“. Dómnefnd skipuðu
þeir Sigfús Einarsson, Haraldur
Sigurðsson og Carl Nielsen. All
margir tóku þátt í keppni þessari
og varð kantata Páls hlutskörp-
ust, svo sem kunnugt er. „Fyrir
mér vakti fyrst og fremst að
semja einfalda, aðgengilega mús-
ík, sem allir gætu skilið“, segir
Páll um Alþingishátíðarkantöt-
una. „Dómnefndin lagði til, að
ég breytti einum þætti hennar,
semdi hann eiginlega alveg upp
á nýtt. Það var seinasti þáttur-
inn“. Kantatan var frumflutt á
Þingvöllum, 100 manna kór söng,
Pétur Jónsson söng einsönginn
en Óskar Borg flutti framsögn-
ina. Hljómsveitin var að nokkru
skipuð mönnum, sem fengnir
voru að láni alla leið frá Kaup-
mannahöfn. Páll stjórnaði sjálf-
ur, „og rigndi ekki nema pínu-
lítið“, segir hann, þegar hann
rifjar upp þennan atburð.
Skömmu síðar var fólki í Reykja
vík gefinn kostur á að heyra
þetta verk, og veðurfarinu stork-
að á útitónleikum á Melavelli,
skammt héðan frá samkomusaln
um nú. Síðan hefur Alþingishá-
tíðarkantatan aðeins heyrzt einu
sinni öll, og það var á afmaelis-
tónleikum Páls í Fríkirkjunni fyr
ir 25. árum.
- LANDSLIÐ
Framhald af bls. 26
Hafsteinn sagði að það hefði
alltaf verið skoðun sín að lengja
iþyrfti keppnistímabilið hér og
inú hyllti undir að svo yrði með
18 liðum í 1. deild og 10 liðum
ií aðalkeppni Bikarkeppninnar.
iMætti þá ætla að keppnistíma-
'bilið teygðist út allan október
<og e.t.v. lengra.
Aðspurðir sögðu stjórnarmenn
KSÍ að nú væri kominn alvar-
legur skriður á flóðlýsingarmál
ihér í Reykjavík og hyllti undir
'að annar hvor völlurinn hér yrði
'lýstur upp.
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSLA*SKRIFSTOFA
SÍMI 10*100
LAXVEIÐIN í sumar var með
bezta móti og metveiði í nokkr-
hm ám, að því er segir í frétt,
Isem Morgunblaðinu barst frá
'Veiðimálastofnuninni í gær. Lax-
Inn var yfirleitt vænn og bar
tmest á laxi, sem dvalizt hafði
Itvo vetur í sjó.
í fréttinni frá Veiðimálastofn-
uninni segir:
„Laxveiðin í sumar var miðað
við heildarveiðina sú bezta síðan
ifarið var að safna skýrslum. Veð
urfar á veiðitímanum var lang-
itímum óihagstætt víða framan af,
•vegna vorkulda og ísa fyrir
Norður- og Austurlandi og þeg-
ar leið á vegna lítils vatnsrennsl-
is í ánum.
Laxveiði í net var ágæt í Borg
arfirði og við Ölfusá og Hvítá,
ien veiðin í Þjórsá var með minna
móti. Stangaveiði var yfirleitt
•góð eða ágæt, en misjöfn að
vanda í einstökum ám. í ám á
Suður- og Vesturlandi var víð-
ast hvar ágæt veiði, og metveiði
var í nokkrum ám eins og í Ell-
iðaánum, Laxá í Kjós, Þverá,
Langá og Laxá í Dölum. Laxveið
in í ám á Norðurlandi var í
meðallagi og á Norðausturlandi
var hún með lakara móti. Júlí-
mánuður var bezti veiðimánuð-
ur að þessu sinni, en bezt veidd-
ist undir mánaðarlokin.
Vatnasilungsveiðin komst yfir
meðallag í Mývatni, en veiðin í
Þingvallavatni var með lakara
móti og murtuveiðin var mjög
léleg. Álaveiðar voru með
minnsta móti.
Fiskrækt var mikil á árinu.
Hátt í 2 milljónir seiða af ýms-
um stærðum af laxi, urriða og
bleikju var sleppt í ár og vötn,
en langmestur hluti þeirra voru
laxaseiði. Rúmlega 1,5 milljón
laxaseiða á kviðpokastiginu var
Sleppt, um 160 þúsund sumar-
öldum seiðum og nálægt 115
þúsund gönguseiðum í um 50 ár
víðsvegar á landinu. Unnið var
að fiskvegagerð á fjórum stöðum
- FEÐGAR
Framhald af hls. 1
Geisler með hamrinum, en það
var hann sjálfur sem drap Geisl-
er með því að slá hann marg-
sinnis í höfuðið með hamarvör-
inni,“. Það er hvassari enda ham-
ershaussins. Sonurinn sagði einn-
ig að skömmu fyrir morðið hafi
faðir hans lagt til að þeir rændu
Geisller, en ekki skýrt nánar
hvers vegna.
í réttarhöldunum í dag sagði
saksóknarinn að þar sem unnt
hefði verið að bena framburð
feðganna saman, hefði framburð-
ur sonarins reynzt sannari.
- BRETAR SPILLA
Framhald af bls. 1
sambönd og saimskipti ríkjanna.
Nýlegt dæmi um þetta er algjör-
lega ástæðulaus ákvörðun
brezku stjórnarinnar um að tak-
marka fjölda starfsmanna við
sovézka sendiráðið í London.“
Eftir að ljóst varð í Londoon að
Boriisenko hafði stundað njósnir
í starfi sínu vi'ð sovézka sendi-
ráðið, var sendiherra Sovétríkj-
anna, Mikhail N. Smimovsky,
boðaður til viðtals í utaniríkis-
ráðuneytinu hinn 11. nóvember.
Þar var sendiherranum skýrt frá
því að honum bæri að fækka
starfsmönnum við sendiráðið, en
þeir voru þá 79. Til samanburð-
ar var á það bent að 40 manns
anni störfum brezka sendirá’ðs-
ins í Moskvu.
Borisenko sendiráðsfulltrúi var
sendur heim til Moskvu áður en
réttarhöld hófust í máli hans, en
í réttarhöldunum kom í Jjós að
hann hafði notið aðstoðar tækni-
fræðings í brezka flughemum
við öflun upplýsinga. Tækni-
fræðingurinn, Douglas Britten,
var dæmdur til 21 áns fangelsis-
vistar.
og að undirbúningi á fimmta fisk
veginum, en auk þess var haldið
áfram undirbúningi við vatns-
miðlunarstíflu i Langá við Lang-
árvatn.
Lax- og silungseldi var stund-
að í 11 eldisstöðum víðsvegar
um landið, en ein þeirra hætti
störfum á sumrinu. í eldi var
langmest af laxaseiðum, en einn-
‘ig bleikja og urriði, og voru
‘seiðin, sem sleppt var í ár og
'Vötn og sem framan getur, alin
•upp í eldisstöðvunum. Skilyrði
’til fiskeldis í stöðvunum hafa
'Verið bætt á árinu. Safnað hefur
verið alls um 5 milljónum lax-
og silungshrogna nú í haust til
klaks, og mun hrognum klakið
■út á 13 stöðum i vetur. Stórt
•Klakhús var reist af Veiðifélagi
Árnesinga að Lagarbökkum í
'ölfusi í sumar.
Veiðimálastofnunin hefur m. a.
unnið að fiskmerkingum, ýmist
sjálf eða í samvinnu við aðra
aðila. Merktir hafa verið á árinu
um 12.500 laxar og silungar af
ýmsum stærðum, en þar af voru
merkt rúmlega 10.000 laxaseiði
af gönigustærð og voru flest
þeirra í Laxeldisstöðinni í Kolla-
ifirði. Margir merktir fiskar hafa
•endurheimtzt í sumar, þar á með
'al lax, sem veiddist 1. júlí við
'Færeyjar. Laxinn, sem var 85 sm
■að lengd og vó 11 pund, hafði
verið merktur í eldisstöðinni að
Keldum hinn 23. júní 1966 og
eleppt nokkrum dögum síðar í
Tungulæk í Landbroti. Er þetta
‘anriar merktj íaxinn, sem veið-
»ist fjarri íslandi, en hinn veidd-
ist við Grænland í fyrra. Hann
Framhald af bls. 3.
ræða við ykkur uim efnathaigs-
mál, af því finnst yklkur eflaust
nóg um þessar mundir. En þó
langar mig til þests að vekja at-
hygli ykibar á einfölduim sbað-
reynduim, sem eru vissulega aiug-
ljósar, en engu að síður sést okk-
ur uim of yfir þær. Við tölum um
sveiiflurnar í íslenzku atvinnu-
lífi: síldaræfinitýri í daig, ör-
deyða á morgun, eða mokafli
og svo ekki bein úr sjó. Og aaimt
er þebta sjáivarú/bvegurinin, burð-
arásinn í okkax einhæifa abvininu-
lífi fnam til þassa. Fyrir tveimur
árum sendum við ÍSlendinigair til
annarra landa útflhitiniingBiverð-
mæti fyriir um 6 þúsund milljón-
ir króna. Ef aiflabrögð og verð-
lag væri nú með svipoiSuon hætti
í ár, þó ekiki sé gerð krafa til
neinnar aukningar, þæði vegna
fólksfj öigunar og nýrna fram-
leiðslutækja, sem aflað hefir ver-
ið með ærnuim tilkostnaði, ættu
þessi ú tf lutn imgsvei'iðmæti á
þessu lári að nema um 8 þús.
milLlj. (kr., aðeins vegna álhrifa
gengisbreytingarinnar í nóvem-
ber í fyrra, þ.e.a.9. miðað við
j afnvirði í erlendum gjaldeyrL
En það vantar mikið upp á. Út-
flubningBverðmætin í ár meana
kannske um 4500 milllj. króna
aðeins . Þarna vantar þá upp á
aillt að 3500 miUj. króna. Það
má finna minna igrand í mat sín-
um!
En hvað kernur niú þetta bytgg-
ingu þessa sjúkraihúss við, geta
memn spurt. Er líklegt, að bæj-
arstjóm Akraness hefði talið
áreninilegt að hefja byggingiu
þessa sjúkrahúss, ef bæjarsjóður
hefði áður orðið fyrir hliðstæð-
um áföllum og óg lýsti. Ég geri
ekki ráð fyrir því. En mú er
byggingunni lokið og mú hefst
rekstur þess. Og víða annars
staðar á lamdinu eru sjúlkrahús
í byigigingu, sem enn er ólokið.
Þessum 'sjúkrahúsum þarf að
ljúka og byggimg nýrra þarf að
héfjaist og hvergi má stöðvast
rekstur sjúkrahúsa. Engum
detbur í hug, þegar bæjarstjórn
Akranesis semur fjárhaigsáætiliun
sína fyrir næsta ár, að hún muni
Ihafði verið merktur í Laxeldis-
'stöðinni í Kollafirði vorið 1966.
iSýna þessar endurheimtur á . ís-
lenzkum löxum á fjanlægum mið
<um, að laxinn okkar kann að
'fara yfir mjög víðáttumikið
isvæði í hafinu í ætisleit, og enn-
'fremur, að nauðsynlegt er að
'halda áfram miklum gönguseiða-
'merkingum hér á landi, en til
iþess skortir fé.
Eldistilraunir hafa verið fram-
ikvæmdar í Laxeldisstöðinni í
Kollafirði undir umsjón Árna
ifsakssonar, fiskifræðings Veiði-
imálastofnunarinnar, og ná þær
m. a. til tilrauna með mism.un-
andi fóðurtegundir og hag-
ikvæmni bleikjueldis í tjörnum."
Ný tegund
gosdrykks fró
Coco Coln
í DAG og næstu dag kemur á
markað í Reykjavík og nágrenni
ný begund gosdrykkjar. Ber hann
nafnið Ferska og er sykurlaus
kjarnadrykkur sem framleiddur
er af Cooa Cola verksmiðjunum.
Pétur Björnsson, framkvstj. Víf
ilfells, sem sér um framleiðsluna
samkvæmt einkaleyfi í Cooa
Cola, sagði Mbl í gær að drykk-
ur þessi, hefði náð afar skjótum
vinsældum í Bandaríkjunum og
þegar á fyrsta ári orðið fjórði í
röðinni þar í landi hvað neyzlu
snerti.
ráðgera að skera niður rekstrar-
kostnað sjúkrahúissins með því
að ákveða að löka t.d. isjúkra-
stofum 2—6. Bn þama komum
við að merg miáilsins. Á þessu
sviði, sviði heil'brigðismála, sviði
menniniganmála, skólamála ag
mairglháttaðra félaigsmála eru
ekki eðli miáttsins samikvæmt
þær sveiiflur, sem óg áðan lýsti
á sviði atvininuilífsiinis eða fjár-
öfluinarinnair 1 þjóðfélaginu.
Halda verður fram því, sem haf-
ið er, hvað sem á dymiur. En
hverniig tárum við þó leyst slíban
vainda? Með því eimu mótí. að
verjast átfölttum. hins einhæfla at-
vinnulítfs þannig að renina flleiri
stoðum undir það, aiuka Æjöi-
breytnina og mieð því að steitna
að meira öryggi og jiatfnari þró-
uin. Þetta er kjaminin í stór-
iðjuáíonmum íalrindinga, sam-
fana stórvirkjunum til þesa að
eiga kost nægjamlegrar og ódýr-
ari orku til uppbyggimgar öðru
atvinnulífi jatfnfnamt. Þetta er
kjarnimn í þeim áformum að
auka fjölbreytmi útfllutnimgs-
framle iðlslunnar, eirnnig á sviði
iðnaðar.
Þegar við nú gleðjumst hér
við opnun nýis og veglegs sjúkna-
h'úss og vitum að það á ytfir að
náða góðu startfsfólki, hæifum
læknum og nægjanlegri hjarta-
hlýju til þesa að búa sjúkum
skjól og tteiða þá til heilbrigðis
á ný eftir beztu igebu, þá stoulum
við sameinast í þeirri ósk og vom
að gætfa þjóðar okkar megi
verða nægjanttega traust tíl þess
að framtíðin flæri oikkur mögu-
leika til þess að leggja hom-
steima að fleiri slíkum byggimg-
um, að dyr hjálpar og líknar
megi halda átfram að opmast í
vaxamdi mæli hér á Skagamium,
— í öðrum byggðum þessa lamds.
Ég óska byggimgarniefndimni
og bæjanstjórn Akramess til ham-
ingju með þarnn áfamga, sem hér
er náð. Þökk sé þeim, sem verk-
im unmu.
Ég óska fólkimu á Akramesi og
í byggðum Borgarfjarðar heilla
af stanfrækslu þessa sjúikrahúss.
Megi Guðs blessum og farsæld
ríkja hér innan ve@gjia“.
- NÝSJÚKRADEILD