Morgunblaðið - 05.12.1968, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. DBS. 1W8
Alþingishatíðrkantatan er stdrbrotið
og hátíðlegt verk
Skyndirabb við fáeina félaga úr
söngsveitinni Fílharmonía
MEÐAN flestir Reykvíkingar
snæddu hádegisverðinn sinn í
gærdag, stóð hópur manna á
pöllunum í Háskólabíó og
söng. Það var lokaæfing á
Alþingishátíðarkantötunni
eftir dr. Pál ísólfsson, sem
flutt verður í "kvöld. Raddir
og stef kórannna og Sinfóníu-
hljómsveitarinnar stigu og
hnigu eftir tónsprota stjóm-
andans og fléttuðust saman í
glitvefnaði verksins. Enginn
hugsaði um mat.
Ég sá á augabragði að þarna
var verkefni fyrir hundrað blaða
menn, því á sviðinu voru Fóst-
bræður, söngsveitin Fílharmonía
og Sinfóníuhljómsveitin, eða ná-
lægt 200 rnanns. Ég varð að láta
mér nægja að tala við nokkra
félaga úr Fílharmoníu, þar sem
ég þekki bezti til.
TENÓR EÐA BASSI?
Sigurður Þórðarson er núver-
andi formaður söngsveitarinnar
og hefur sungið með kórnum frá
upphafi, að undanskildum þeim
árum, sem hann nam verkfræði
í Kaupmannahöfn. Sigurður er
kvæntur Sigrúnu Andrésdóttur,
fiðluleikara, sem einnig hefur
sungið með í kómum, þó ekki í
þetta sinn, því hún eignaðist son
fyrir nokkrum dögum.
— Ég veit ekki enn hvort hann
verður tenór eða bassi, sagði Sig-
urður, því Fæðingardeildin er
þannig úr garði gerð, að feður
komast ekki lengra en að gler-
inu, og hef ég enn ekki heyrt í
honum hljóðin.
Ég bað Sigurð að segja mér
lítillega frá starfsemi kórsins.
Hann sagði, að vorið 1959 hefðu
nokkrir tónlistarfrömuðir í
Reykjavík stofnað félagið Fíl-
hamonía í þeim tilgangi að stofna
kór, sem fær væri um að flytja
helztu tónverk tónbókmennt-
arnna. Söngsveitin Fílharmonía
var stofnuð um haustið og voru
í henni 35 félagar. Fyrsta verk-
efni söngsveitarinnar var Car-
mina burana eftir Carl Orff, sem
flutt var í Þjóðleikhúsinu vorið
1960, ásamt Þjóðleikhúskómum.
í kjölfarið fylgdu síðan „Ein
deutsches Requiem“ eftir Brahms,
Messías eftir Hándel, sálumessa
Mózarts, Magnificat eftir Bach
og Sálmasinfóníu Stravinskys, 9.
sinfóníu Beethovens og sálu-
messa Verdis, sem flutt var í
fyrravor. Kórfélagar væru nú um
130 samtals, en að þessu sinni
syngju um 85.
Ég spurði Sigurð, hvaða verk
hann hefði haft mesta ánægju
af að flytja.
— Ég held að það sé 9. sin-
fónía Beethovens, svaraði hann.
Ekki svo að skilja að ég telji
hana stórbrotnara verk en önn-
ur, sem flutt hafa verið, en ég
byrjaði fyrst, þegar verkið var
nærri fullæft og þurfti að leggja
mig allan fram til að læra það.
Þetta er að sjálfsögðu ekki gott
fordæmi, en þannig gekk það til,
og ég var afskaplega hrifinn af
því að fá að vera með.
— Söngstu ekkert meðan þú
dvaldir erlendis?
— Jú, ég söng í tvöföldum ís-
lenzkum kvartett undir stjóm
Axels Amfjörðs, og auk þess
söng ég í kirkjukórnum hjá sr.
Jónasi Gíslasyni.
Ég vildi gjarnan taka það
fram, sagði Sigurður að lokum,
að kórinn er orðinn það stór,
skipaður fólki úr öllum stéttum
og frá öllum landshlutum, að
það hefur reynzt nokkurt átak að
ná öllu fólkinu saman. Á stjóm-
andinn okkar, dr. Robert A. Ottó
son, drýgstan þáttinn í því, hve
vel það hefur tekizt.
ÞRJÚ SYSTKIN ÞRISVAR Á
SVBEHNU
Guðlaug Bjömsdóttir er Hafn-
firðingur, vinnur hjá Pósti og
síma þar á staðnum, og hefur al-
izt upp í músík frá blautu bams-
beini.
— Jú, það er rétt, sagði Guð-
laug, Sigurður Bjömsson, óperu-
söngvari er bróðir minn. Systir
mín, Sigurlaug, syngur einnig í
kómum og það hefur komið fyr-
ir þrisvar sinnum, að við syst-
kinin höfum öll staðið á sviðinu
og sungið. Ég er búin að vera í
kómum í 9 ár og hef alltaf meira
og meira gaman af því og á erf-
iðana og erfiðara með að hætta.
Söngurinn á það rík ítök í mér.
Ég held ég mundi fyrr sleppa ein
hverri annarri tómstundaiðju en
söngnum í Fílharmoníu. Hvað ég
geri mér annað til gamans? Sem
stendur er ég að æfa í jólaóper-
unni Amahl og næturgestimir,
og svo dunda ég við af vefa á
kvöldin, á milli þess sem ég er
að raula þetta.
PLATAÐUR f KÓRINN
Jakob Möller, lögfræðingur og
fulltrúi bæjarfógetans í Kefla-
vik, sagðist hafa verið plataður
í kórinn.
— Ég fór með vini mínum á
æfingu og átti að fá að hlusta.
Ég varð hugfanginn af söngnum.
Svo var gert hlé að allir beðnir
um að fara út, nema ég. Ég hélt
ég væri tiltölulega laglaus mað-
ur, hafði eiginlega aldrei sungið
nema í rútubílum, en söngstjór-
inn vildi endilega prófa mig. Ég
gekk í gegnum þá hrikalegustu
raun, sem ég hef undirgengizt.
Síðan hef ég verið í kómum.
Mér finnst alveg stórkostlegt
að vera með í þessu verki, bætti
Jakob við. Ég þekkti það ekki í
heild áður og mér þykir blátt
áfram ótrúlegt að maður með ís-
lenzku nafni hafi samið það.
Flest stórverk, sem við heyrum,
em tengd mönnum með þýzk
nöfn. Ég hefði ekki trúað því að
óreyndu að það væri jafn stór-
brotið. Því betur sem ég kynn-
ist verkinu, þeim mun erfiðara
reynist mér að flytja það, og það
er jú merki allrar góðrar tón-
listar.
SÖNG KANTÖTUNA 1930
Frú Kristín Einarsdóttir Syre,
verzlunarstjóri, var ein af þeim,
sem söng Alþingishátíðarkantöt-
tma á Þingvöllum 26. júní 1930.
— Nú þegar ég rifja sönginn
upp aftur, sagði frú Kristín, held
ég að mér hafi aldrei fundizt það
fallegra, og persónulega hef ég
mjög gaman af að flytja h-ana
aftur, bæði vegna tónlistarinnar
og dr. Páls. Hann stjórnaði tón-
verkinu sjálfur á Þingvöllum,
eins og allir vita. Þá var hátíð í
lofti, þó veður væri ekki upp á
það bezta, og söngurinn bergmál
aði í Almannagjá. Þar bafði verið
slegið upp pöllum í tilefni flutn-
ingsins og þar stóðum við söng-
fólkið, 100 talsins, og fluttum
verkið ásamt hljómsveit. Ég
held ég fari rétt með, að sumir
hljómlistarmannanna hafi verið
fengnir utanlands frá, og af því
má sjá hvað íslenzku tónlistarlífi
hefur vaxið fiskur um hrygg á
þessum tíma, því meirihluti Sin-
fóníuhljómsveitarinnar eru nú fs
lendingar.
— Hvernig stóð á því að þú
tókst þátt í flutningnum?
>— Ég var um þessar mundir
nýbyrjuð að læra að syngja og
var í söngtíma hjá Sigurði Birk-
is og hann valdi mig í kórsöng.
Það er ef til vill gaman að minn-
ast á það, að árið áður fór fimmt
íu manna kór, undir stjórn Sig-
fúsar Einarssonar, á tónlistarhá-
tíð í Kaupmannahöfn, og veit ég
ekki betur en það hafi verið
fyrsti íslenzki kórinn, sem fór
slíka för. Það var mjög skemmti-
legt ferðalag, að mér fannst, og
ekki dró það úr ánægjunni að
kórinn fékk viðurkenningu, á-
samt finnska kórnum, sem var sá
bezti.
— Þú hefur sungið allar götur
síðan í kórum.
— Já, ég hef sungið jöfnum
höndum einsöng og í kórum. Ég
hef sungið með Fílharmoníu í
nokkur ár og haft af því mikla
ánægju,
GAMLAR BÆKUR OG LIF-
ANDI MÚSIK
söngvari og leikur sér að því að
fara niður á contra c-ið.
— Það er aldurinn, sem gerir
það að verkum, sagði Egill. Á
mínum yngri árum var ég 1.
bassi, en nú þegar ég hef hálfa
öld að baki, hefur röddin orðið
dýpri. Það fer svo um flesta.
Eg byrjaði að syngja í kór
heima á Dalvík 16 ára garnall, já
norðlenzku tenórarnir eru bjart-
ir en ég hef dökku röddina. Síð-
an var ég samfellt í kórum í
mörg ár. Einn vetur var ég í
þremrir kórum. Það fannst mér
einum of mikið og ég ákvað að
taka mér hvíld í nokkur ár til
aðsafna hljóðum.
Ég hef sungið undir stjóm dr.
Róberts í Útvarpskórnum, og að
öðrum söngstjórum ólöstuðum er
hann mest mér að skapi. Hann
hefur skaphita listamannsins og
snilli stjómandans. Það er m,a.
af því, sem ég fór í kórinn í
fyrra, fyrir utam nú það, að ég
hef alltaf kunnað betur við mig
í blönduðum kór en karlakór.
Mér þykir andrúmsloftið á æf-
ingunum glaðlegt og stjómand-
inn hefur lag á að koma söngfólk
inu í gott skap með sínum sér-
stæðu athugasemdum, t.d. eins
og þegar hann segir: „Hvernig
getur svona góður kór sungið
Ásdís Egilsdóttir.
svona illa“. Eða: „Þetta var svo
fallegt að ég verð að heyra það
aftur“.
Egill er kunnur fyrir þýðingar
sínar á ópemm ög ópereirtum.
Hann sagðist hafa verið að ljúka
við 10. þýðingu sína fyrir Þjóð-
leikhúsið, söngleikinn „Fiðlarinn
á þakinu“. Að aðalstarfi sagðist
Egill vera fornbókasali.
— Ég lifi innan um gamlar
bækur en nærist á lifandi músík,
bætti hann við, um leið og hann
kvaddi.
JAFNVÆGI MILLI ELDRI OG
YNGRI
Ásdís Egilsdóttir leggur stund
á íslenzku og bókasafnsfræði í
Háskólanum. Hún var í Mennta-
skólanum, þegar hún byrjaði að
syngja með kórnum.
— Ég hef alla tíð haft gaman
af tónlist, en ég spila ekki á
hljóðfæri. Því taldi ég, að eina
leiðin til að gerast virkur þátt-
takandi í tónlist, væri að fara í
góðan kór. Ég byrjaði í 9. sin-
fóníunni. Það kom einhver sendi
boði í skólann til að leita að á-
hugafólki. Ég og vinkona mín
gengum af stað í próf til dr. Ró-
berts. Það var hellirigning og við
vomm skjálfandi af kulda og
kvíða. En það var tiekið hlýlega
á móti okkur, og eftir að hafa
hlustað á okkur syngja, bauð
hann okkur velkomnar í kórinn.
Eitt af því, sem mér þykir bezt
við kórinn, er hve jafnvægið
milli eldri og yngri kynslóðarinn
ar er gott. Ungu raddirnar em
hreinni og bjartari en þær eldri
þroskaðri og styrkari. Þegar
þetta blandast saman á eðlilegan
hátt, hlýtur útkoman að vera
góð. Ennfremur met ég það, hve
vel ég hef kynnzt tónverkum í
gegnum kórinn, lært að þekkja
hverja nótu verksins, og með því
móti nýt ég tónlistarinnar miklu
betur en áður.
— Em margir háskólanemend
ur í kómum.
— Já, þeir em nokkuð margir,
bæði kvenfólk og karlmenn. Ann
ars hafa karlmennimir í Háskól-
anum það fram yfir kvenfólkið,
að þeir hafa sinn eigin kór, og
þar eru margar skínandi raddir,
Framhald á fcls. 15
Jakob Möller, Sigurður Þórðarson og Egill Bjarnason.
Gerður Guðmundsdóttir Bjarklind og Guðlaug Bjömsdóttir.
Þær eru raddformenn í sópran og alltaf með blýantana á lofti
að teija þá, sem mættir eru.
Egill Bjarnason er mikill bassa
Alt-söngkonurnar Kristín Einarsdóttir Syre og Díana Magnús
dóttir.