Morgunblaðið - 05.12.1968, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. DES. 196«
17
ERLENT YFIRLIT
☆ Þjark um tilhögun friðarráðstefnu
☆ Tito vill ekki aðstoð Bandaríkjanna
☆ Aukin áhrif Vestur-Þýzkalands
FRIÐARUMLEITANIR í Viet-
nammálinu eru að þokast á
lokastig, þótt samkomulag eigi
enn langt í land. Eftir mánað
ar þref hefur Saigon-stjórnin
fallizt á að senda fulltrúa til
friðarviðræðnanna í París gegn
loforði frá Bandaríkjastjórn um,
að þeir gegni „forystuhlut-
verki“ í öllum umræðum um
framtið Suður-Vietnam. En bú-
ast má við miklu þjarki um til-
högun friðarráðstefnunnar, þar
sem Norður-Vietnamar og Þjóð
frölsisfylking Viet Cong viður-
kenna ekki Saigon-stjórnina og
Saigon-stjórnin viðurkennir ekki
Þjóðfrelsisfylkinguna sem sjálf-
stæðan samningsaðila. Hinar
raunverulegu viðræður geta ekki
hafizt fyrr en að loknum við-
ræðum um tilhögun ráðstefnunn
ar: hlutverk það, sem sendi
nefndirnar gegna, sætaskipan við
samningaborð, hvernig sendi-
nefndunum skuli stjórnað (eru
þær tvær eða fjórar?) og ýmis
smærri atriði.
irnar „samsteypustjórn“ í Suð-
ur-Vietnam. Til þeas verður að
fá samþykki fulltrúa Saigon-
stjórnarinnar.
Það eina sem Saigon-stjórnin
hefur raunverulega haft upp úr
andstöðu sinni gegn Parísarvið-
ræðunum er, að erfitt er að
halda því fram, að hún sé al-
ger leppstjórn Bandaríkja-
manna eins og kommúnistar
gera. Saigon-stjórninni er ljóst,
að Bandaríkjamenn eru að draga
úr stríðsþátttöku sinni og að
stjórn Nixons mun reyna að
finna leið út úr stríðinu. Þess
vegna er það aðaltakmark Sai-
gon-stjórnarinnar að draga brott
flutning Bandaríkjamanna sem
mest á langinn. Það var engin
tilviljun, að Nguyen Cao Ky
varaforseta, einum ósveigjan'leg
asta leiðtoga Suður-Vietnam,
var fa'lið að hafa „eftirlit" með
störfum suður-vietnömsku
nefndarinnar í París.
Saigon-stjórnin hefur áskilið
sér rétt til að hætta þátttöku
sinni í viðræðunum ef árásum á
Vopnlausa svæðið og ógnarað-
gerðum gegn íbúum Suður-Viet-
nam verði haldið áfram, enda
hafa Bandaríkjamenn sett svip-
uð skilyrði fyrir stöðvun loftár-
ásanna á Norður-Vietnam. Sam-
komulag Bandaríkjamanna og
Norður-Vietnama um að draga
úr stríðsrekstrinum er mjög ó-
Ijóst, og því þarf lítið út af að
bera til þess að upp úr viðræð-
unum slitni.
Almennt er spáð löngu þjarki
í Parísarviðræðunum, og munu
báðir aðilar halda uppi miklum
áróðri fyrir má'lstað sínum. Á
meðan verður áfram barizt á víg
vellinum, og þar verða úrslit-
in ef til vill knúin fram þegar
allt kemur til alls. Hinir bjart-
sýnustu vona, að Norður-Viet-
namar telji hagsmunum sínum
bezt borgið með því að draga úr
stríðsrekstrinum og fá þar með
framgengt skjótum brottflutn-
ingi bandaríska liðsins. Saigon-
stjórnin vill draga brottflutning
á langinn eða búa að minnsta
kosti svo um hnútana, að sam-
komulag í Parísarviðræðunum
bindi ekki enda á ti'lvist henn-
ar.
Heræfingar
i Rúmeníu?
TITO Júgóslavíuforseti kom á
óvart með því að lýsa yfir því
á blaðamannafundi á laugardag,
að hann teldi landi sínu ekki
stafa hætta af utanaðkomandi ár
ás og að hann hefði tilkynnt
bandarísku stjórninni, að engin
þörf væri á aðstoð til að verja
landið. Vitað er, að síðan Rúss-
ar réðust inn í Tékkóslóvakíu
hafa Júgóslavar gripið til víð-
tækra ráðstafana til að efla
varnarviðbúnað sinn og jafnvel
farið þess óformlega á leit að
Bandaríkjamenn veiti óbeina
tryggingu fyrir aðstoð ef Rúss-
ar ráðast á landið. Síðan hefur
Tito margoft varað Rússa beint
eða óbeint við því að ráðast inn
í Júgóslavíu, seinast einum degi
fyrir b'laðamannafundinn.
f raun og veru fékk Tito trygg
ingu fyrir aðsrtoð á ráðherrafundi
NATO í Briissel fyrir skemmstu
þegar Dean Rusk utanríkisráð-
herra lýsti yfir því að Banda-
ríkjamenn mundu ekki halda að
sér höndum, ef Rússar gripu til
íhlutunar í Austurríki, Júgóslav
íu eða Rúmeníu. Nú hefur Tito
reynt að draga úr þeim ugg, að
Rússar kunni að láta til skarar
skríða gegn Rúmenum, og lýst
yfir því, að hann viti ekki til
þess að Varsjárbandalagið murii
halda heræfingar í Rúmeníu í
vor, en að sjálfsögðu verði það
gert, ef Rúmenar fallist á það,
þar sem þeir séu aðilar að
bandalaginu.
Afstaða Bandaríkjamanna
Stjórnmálafréttaritarar vilja
þó álls ekki útiloka þann mögu
leika, að heræffhgarnar verði
haldnar í Rúmeníu með þátttöku
sovézkra hersveita, því að mönn
um er enn í fersku minni hlið-
stæð þróun fyrir innrásina í
Tékkóslóvakíu í sumar, þegar
Varsjárbandalagið efndi til um-
fangsmikilla heræfinga í land-
inu sjálfu og meðfram landa-
mærum þess. Fréttir, sem virðast
Tito marskálkur: aðvarar Rússa
en hafnar bandarískri aðstoð.
vera áreiðanlegar. benda líka til
þess, að á hermálafundi, sem
haldinn var fyrir nokkrum dög
um í Búkarest undir forsæti Jak
ubovskys marskálks, yfirmanns
herafla Varsjárbandalagsins,
hafi verið ákveðið hvenær her-
æfingarnar skuli fara fram, og
telja flestir að það verði í vor
eða snemma í sumar (sumir telja
að það verði jafnvel fyrr).
Þegar þrálátur orðrómur var
á kreiki um yfirvofandi innrás
Rússa í Rúmeníu í september,
sá Johnson forseti ástæðu til að
vara sovézka ráðamenn við af-
leiðingunum, sem fylgja mundu
í kjölfar slíkra aðgerða, og öðru
hverju hefur þessi kvittur gosið
upp aftur. Ceusescu, forseti Rúm
eníu, hefur enn ítrekað, að Rúm-
enar geti ekki fallizt á þá kenn-
ingu, að sameiginlegir hagsmun-
ir valdablakkar kommúnista
verði að ganga fyrir hagsmun-
um og þar með fullveldi hinna
einstöku ríkja. Mikilvægt er tal
ið, að það var júgós'lavneska
fréttastofan Tanjug sem fyrst
skýrði frá ræðunni, sem átti
greinilega við ástandið í Tékkó-
slóvakíu:
Á ráðherráfundinum í Bruss-
el lýsti Rusk síðan yfir því, að
Framhald á bls. 23.
Björgvin Kristjánsson, Bolungarvík:
Fulltrúar Norður-Vietnams ogViet Congs í Parísarviðræðunum (talið frá vinstri): frú Nguyen
Thi Binh, fulltrúi Þjóðfrelsisfylkingar Viet Cong, Le Duc Tho, sérlegur ráðunautur samninga-
nefndar Hanoi-stjómarinnar, og Xuan Thuy, formaður norður-vietnömsku samninganefndarinn-
Samkomulag
langt undan
Ekki horfir vænlega um sam-
komulag á friðarráðstefnunni.
Thieu, forseti Suður-Vietnam,
hefur tilkynnt, að fulltrúar Sa-
igon-stjórnarinnar haldi ekki til
Parísar tfl þess að komast að
samkomulagi, heldur til að sýna
góðan vilja sinn og sannreyna
góðan vilja Hanoi-stjórnarinn-
ar. Talsmaður Viet Cong í Par-
ís lýsti því yfir, að Saigon-stjórn
im væri ekki fulltrúi neins held-
ur „þræll“ bandarískra hús-
bænda. En fréttaritari banda-
ríska blaðsins Washington Post
bendir á, að hvorki Norður-Viet
nam né Viet Cong hafi dregið í
efa forsendurnar fyrir þátttöku
Saigon-stjórnarinnar í viðræðun
um, enda sé ljóst að kommún-
istar vildu fyrir hvern mun að
Saigon-stjórnin tæki • þátt í við-
ræðunum en sjálf vildi hún það
ekki.
N-VIETNAMAR ÞOLINMÓÐIR
Thieu hefur þráazt við vegna
þess, að honum er ljóst að Par-
ísarviðræðunum getur aðeins
lyktað á þann veg, að dregið
verður úr völdum stjórnar hans.
Þess vegna hafa Norður-Viet-
namar og Viet Cong sýnt mikla
þolinmæði til þess að ná yfir-
lýstu markmiði: að koma á lagg-
skaltu vera, Kalli minn
Svona
MIKIÐ hefur verið skrifað um
kjördæmisráðstefnu Alþýðubanda
lagsins á Vestfjörðum, sem hald
in var 7. sept. s.l. Nú síðast 29/10
síkrifar Karvel Pálmason í Morg-
unblaðið, mér skilst það vera
svar til Halldórs Ólafssonar á
ísafirði. En á ísafirði er gefin út
opna af blaði og er hún kölluð
Vastfirðingur, opnunni er ritstýrt
af Halldóri þessuim. Btokj veit ég
Ihivað lesendur Morgunbl. hafa
skilið af þessuim skrifum Karvels,
því varla er bægt að ætlast til
að allir lesi komma-opnuna frá
ísafirði.
Svo vildi til, að ég var einn
af þeim sem „eltu“ Karvel, eins
og Halldór orðar það, í skriifum
sínum. Hann skrifar óhróður um
Karvel, ekki er mitt að svara
joví. En ég get ekki komizt hjá
að taka eftir,. hve námfús Hall-
dór er á vinnuibrögð, því nú
er þetta orðinn eldri maður.
En það var einmitt um þetta
leyti sem við heyrðum það í
fréttum, að Rússar ásökuðu einn
mikillhæfasta stjórnmálamann
Tékba um samstarf við nasizta,
sögðu að hann ætti þeirn líf sitt
að launa. Maður, sem sat mörg
ár í fangelsum þeirra!!!
Rússar báðu manninn afsök-'
unar síðar.
FÉKK LÚÐVÍK GÆSAHÚB?
Nú hætti ég að gera að gamni
mínu. Ég vejt ósköp vel, að Halil-
dór var ekki að læra þessi vinnu-
brögð núna.
Allskonar óhróður um menn,
og svik við þjóðir, er algengt
orðið að beitt sé, af þeim stjórn-
arvöldum, sem Halldór dáúr. Sú
aðferð var orðin margireynd af
kommúnistum löngu áður en
Ungverjar og Tékkar fundu fyrir
henni.
Útvarpsfréttir segja frá því, að
Lúðvík Jásefsson vilji ekki for-
mennsku í Aliþýðuibandalaginu,
skyldi honum ekki vera bötnuð
gæsáhúðin, sem hann fékk við
innrás Rússa í Tékkóslóvakíu?
Eða er hann hræddur við Sósia-
lista veiruna, sem Aliþbl. er búið
að taka?
Ekki sikyldi ég lá honum það.
IIALLDÓR DEILIR Á KARVEL
Ilalldóri finnst Karvel ekki að
sínu skapi í hreppsnefnd Hóls-
hrepps. Mér skilst þó, að það
versta sem honum þykir að hon-
|im, sé að aðrir, sem í hreppsnefnd
Hólshrepps eru, skuli geta unnið
með honuim og hann með þeim.
Mér skilst helzt á þessum
skrifum Halldórs, að ef Karvel
sæktj ráð sín til hans, þá myndi
hann siegja: Þú átt að vera á
móti öllu, sem þar kemur fram,
hvort sem það er gott eða slæmt,
bara á móti, þá koma hinitr
óánægðu til okkar, alltaif er nóg
af þeim, og þá ertu komrni, Kalli
minn.!
En Karvel er ekki komrnún-
isti, og hefur aldrei verið, svo
ekki er skrítið þótt Halldóri líki
ekki hans háttalag.
Ekki er maður þessi ánægður
með verkalýðsmálin í Bolungar-
vk, eða stjórn Karvels á þejm,
en þar er hann ékki einn á báti,
því ég hef ekki hitt neinn, sem
þakkað hefur, hvorki Karvel né
nokkrum öðrum af þeim, sem
hafa NENNT að sinna félagsmál-
um.
Þetta almenna áhugalejrsi á fé-
lagsmálum er meinsemd, sem
Bolungarvik hetfuir ekki farið
varhluta af. Það er meinsemd,
sem ofstækisfullir og frekir
koimmúnistar hafa einmitt stór-
grætt á.
Það er rétt hjá Halldóri, að
óánægju vaktj það hjá mörg-
um, að ekki skyldi vera kosið
hér í Bolungarvík síðast, þegar
aimennt yar gengið til sveitar-
stjórnarkosninga. Einn af þeim
óónægðu var ég. En Halldór er
ísfirðingur, og var því ekki á
opnum hreppsnefndartfundi, sem
haldinn var í Bolungarvík, þar
sem þessar raddir komu fram,
þar tók til máls Ólafur Halldórs-
son, og mælti hann með því að
kosið yrði, en hóf mál sitt þó
.með því, að votta þejim, sem í
hreppsnefnd voru, sitt fyllsta
traust, og það svo að oddvrtinn,
Jónatan Einarsson, stóð upp óg
þakkaði Ólafi traustið, sem
hann sýndi hreppsnefndinni, oig
kvað þá ekki vafa leika á hvaða
lista Ólafur hefði kosið, ef kosn
ingar hefðu farið fram.
Svo það er ekki eins skrítið
og Halldór vjll meina, að Óleifur
Halldórsson skyldi vera einn af
þeim sem ,,el‘tu“ Karvel.
SÓSÍALISKT LÝÐRÆÐI
Kommúnista ófreksjan hefui'
sýnt á sér andlitið, nú með stuttu
millibili, Ungverjaland og Tékikó
slóvakía.
Framhald á bls. 23