Morgunblaðið - 17.12.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. DESBMBER 1968
Ekki verður
unnt á full-
nægja eftir-
spurn fyrir jól
a bók Halldórs
Laxness
„Kristnihald
undir jökli“
Löngu áður en Halldór Lax-
ness hafði hlotið hina mestn
viðurkenningu á alþjóðavett-
vangi, Nóbelsverðlaunin, var
hann vinsælli höfundur í andi
sínu en dæmi eru til um skáld
í öðrum löndum. Höfundur
Sölku, Sjálfstæðs fólks, Heims
Ijóss, íslandsklukkunnar og
Gerplu, svo aðeins 5 af 35 bók
um hans séu nefndar, var þeg
ar fyrir löngu hið mikla þjóð
skáld íslands, og s'á maður
þjóðarinnar er hún mat mest,
virti og treysti.
Nóbelsverðlaunin voru aðeins
sjálfsögð staðfesting á því,
sem þjóð hans þurfti ekki að
láta segja sér, enda sjálf þeg-
ar sýnt í verki, eins og oft áð-
ur, að hún þekkti sína menn.
Eftir að Halldór Laxness fékk
Nóbelsverðlauin, hefur sala
bóka hans verið að mestu
óbreytt og jöfn, þangað til
núna í haust, er bók hans
„Kristnihald undir jökli“ kom
út. Skyndilega er eins og þjóð
in hafi vaknað og eignazt að
nýju sikáldið sitt, nýtt og end-
urfætt, og enn í broddi fram-
sækinna fylkinga.
Forlagið var því miður ekki
fyllilega undirbúið að mæta
þessari auknu eftirspurn, en
mun hafa bókina til aftur fljót
lega eftir nýár.
Yfir 20 aðrar bækur skáldsins
enn með gamla verðinu.
Helgafell
Unuhúsi
Ath. Hundruð sáródýrra úr
vals gjafabóka og málverka-
prentanna í UNUHÚSI.
Þjdöin veröur aö sætta sig
við kjaraskerðingu í bili
— til jbess að komast úr efnahagsvandauum — sagði Pétur
Benediktsson í rœðu um sjávarútvegsmálafrv. ríkisstjórnarinnar
Sjávarútvegsmálafrv. ríkisstjóm
arinnar var afgreitt frá Efri
deild Alþingis sl. fimmtudags-
kvöld og við 2. umræðu í deild
inni fyrr um daginn, flutti Pét-
ur Benediktsson (S) framsögu-
ræðu fyrir áliti meirihluta sjáv-
arútvegsmálanefndar. í framsögu
ræðunni gerði Pétur Benedikts-
son grein fyrir þeim breytingar
tillögum, sem nefndin flutti við
frv. og ræddi jafnframt nokk-
uð almennt um frv.
Pétur Benediktsson kvaðst
undrandi á því skilningsleysi á
vandamálum íslenzku þjóðarinn-
ar, sem fram kæmi í nefndar-
áliti minnihlutans og benti á, að
hér væri annars vegar um að
ræða tilfærslu fjármuna innan
sama atvinnuvegar og hins veg-
ar að ein stétt manna væri ekki
undanþegin þeirri kjaraskerðing
sem öll íslenzka þjóðin yrði að
sætta sig við í bili.
Hér fer á eftir kafli úr fram-
söguræðu Péturs Benediktsson-
ar:
Ég hef lesið yfir nefndarálit
minnihlutans og er sannast sagt
undrandi á því skilningsleysi á
vamdamálum íslenzku þjóðarinn-
ar sem þar kemur fram. Þar er
veifað orðum um gífuriega kjara
skerðingu hjá ákveðinni stétt
manna einni saman, og á öðrum
stað talað um, að gert sé ráð
fyrir auknum álögum á atvinnu-
vegi landsins, þó að í því til-
felli sé aðeins um að ræða til-
færslu á fjármunum innan sama
aftvinnuvegar. Það er ekki tekið
neitt af sjávarútveginum, sem
sjávarútvegurinn fær ekki aftur.
Þarna er verið að hliðra til
fjármununum, eins og okkar hllut
verk er svo oft í nútímaþjóð-
félagi, að koma fjármunum þang
að, sem við hyggjum þá gera
heildinni meira gagn heldur en
ef þeim er safnað öllum á einn
stað. En þetta virðast þessir menn
sem þó kenna sig við vinstri-
mennsku og veifa alþýðuflagg-
inu í tíma og ótíma, ekki fá
skili, heldur á'líta að ef einhver
geti fengið stórgróða af ráðstöf-
unum, eins og gengisfellingu, sé
um að gera að láta stórgróðann
liggja þar, en gleyma heildinni.
Sama er að segja um þessa gíf-
urlegu kjaraskerðingu. Á einum
stað er um að ræða það, að
ein stétt manna, sem ráðin er
upp á hlutaskipti, skuli ekki
vera undanþegin þeirri verulegu
kjaraskerðingu, sem öll íslenzka
þjóðin verður að sætta sig við
í bili, til að komast út úr þeim
fjárhagsvanda, sem við erum nú
í, sökum aflabrests og örðugra
markaðshátta á undanförnum
tveimur árum.
Við flytjum svohljóðandi breyt
ingarti'llögu:
„Kjarasamningum milli útvegs
manna og sjómanma, sem samkv.
ákvæðum þeirra var ætlað að
gilda til ársloka 1969, er heimilt
að segja upp án fyrirvara eftir
gildistöku þessara laga“.
Það þótti mikið vafamál, hvort
þörf væri á þessari breytingar-
tillögu. Ég hygg, að það hafi
verið samhljóða állit flestra meiri
háttar lögfræðinga, a.m.k. allra
þeirra, sem ég hef rætt málið
wið, að þetta lægi í sjá'lfu sér í
augum uppi. Veruleg forsenda
fyrir þessum kjarasamningum
var brostin og þess vegna hlutu
aðilarnir að vera frjálsir að
segja þeim upp. Hins vegar var
því óspart veifað af andstæð-
ingum frv., að hér væri um lög-
bindingu á kaupi einnar stéttar
að ræða, sjómannanna, meðan all
ar aðrar stéttir væru frjálsar
að taka upp nýja samninga. Og
það er til þess að sýna það svart
á hvítu, að það hefur ekki ver-
ið ætlan stuðningsmanna þessa
frv. að koma slíku misrétti á,
sem þessi tillaga er fram borin.
Þá flytjum við breytingatil-
lögu um að flytja óverkaðan,
saltaðan smáfisk úr næsthæsta
flokki niður í 1. flokkinn, þar
sem er magntollur með hámark-
inu 5 prs. af verði. Þessi fram-
leiðsla á söltuðum smáfiski er
ekki sérlega arðvænleg, en góð
atvinnubótavinna vissan hluta árs
ins á nokkrum stöðum á land-
inu, en útflutningur þessarar
vöru hefur ekki getað átt sér
stað nema með stuðningi hins
opinbera eða verðjöfnun á milli
stærðarflokka og þykir því ó-
eðlilegt að hafa þennan varning
í næsthæsta gjalldaflokki, þegar
þar er borgað með honum við
útflutning.
Pétur Benediktsson
Þá er breytingartil'laga um,
niðurlagðar vörur. — Þar er
skýrt frá því, hvenær vörur skuli
taldar niðurlagðar vörur og al-
mennt er miðað við, að innihald
sé ekki hærra heldur en 10 kg
nettó. En þó er gerð undan-
tekning þarna um vörur, sem lagð
ar eru fullverkaðar niður í stærri
ílát, ef útflytjandi sannar, að
hráefnisverðmæti hinnar útfluttu
vöru sé minna en V\ hluti. Við
leggjum til, að því sé breytt í
% hluta útfllutningsverðmætisins.
Mér er sagt, að þetta hafi í
raun og veru ekki praktiska
þýðingu fyrir nema einn vöru-
flokk, sem ég kann ekki einu
sinni íslenzfct nafn á, en er flutit
ur út til Þýzkalands undir nafn
inu Sauerkappen og úr því eru
svo búnar til síldarréttir í Þýzka
landi og þessi breyting á, að
fróðra mainna sögu, að vera nauð
synleg til aðstoðar þeim atvinnu
vegi, en hefur nú varla stóra
almenna þýðingu.
Næsta breytingartillaga okkar
er við 12. gr. Þar er gert ráð
fyrir því sem meginreglu, að út-
flutningsgjald fallli í gjalddaga
um leið og skip er afgreitt úr
höfn eða áður en lagt er af
stað ti'l útlanda, ef engrar af-
greiðslu er beiðzt, en þó geti
ráðherra ákveðið, að útflytjend-
ur skuli greiða % hluta gjalds-
ins um leið og útflutningsskjöl
eru afhent, en jafnframt af-
hendi þeir tollyfirvaldi ávísun á
væntanlegt gj aldeyrisandvirði fyr
ir % hlluta gjaldsins. Nefndinni
kom saman um, að eðlilegra væri
•að þetta gilti um allt útflutnings
gjaldið, þ.e.a.s. ekki eðlilegt, að
skipa útflytjendum að greiða til-
tölulega há útfluitningsgjöld án
þess að hafa sjálfir tekið við and
virði vörunnar og höfum við því
lagt til, að greininni verðibreytt
í samræmi við þá hugsun, enda
sé tryggt, að gjaldeyrisskil fari
fram fyrir millligöngu íslenzkra
banka og sé to'llyfirvaldi fengin
ávísun á væntanlegt gjaldeyris-
andvirði fyrir gjaldinu. Þá er
loks eiin tillaga í viðbót. f frv.
er talað um útflutningsgjald af
söltuðum hrognum og að það
skuli ekki greitt af söltuðum
grásleppuhrognum af framleiðslu
ársins 1968. Fróðir menn sögðu
okkur að þarna væri réttara, að
stæði: Af söltuðum eða niður-
lögðum grásleppuhrognum. Þetta
er til að efna loforð, sem ríkis-
stjórnin mun hafa gefið framleið
endum þessarar vöru í sambandi
við gífurlegt verðfall á seinustu
tveimur eða þremur árum frá
því, sem áður var og er hér að
ég hygg um óumdeilaráegan hlut
að ræða.

Yael Dayan, höfundur bókarinnar SÁ Á KVÖLINA er dóttir
Moshes Dayans hershöfðingja, þjóðhetju ísraetsmanna.
SKÁLDVERK UM SAMTÍMANN
Þér lesið um grimmileg örlög og hetjulega
baráttu í bókinni „SÁ Á KVÖLINA ... “
Höfundurinn er meðal hinna fremstu á okk-
ar tímum og viðurkenndur sá bezti í ísrael.
Þetta er bók handa fólki, sem vill góð skáld-
verk.
Þetta er bók handa þeim, sem kunna að meta
góðar bókmenntir.
Þetta er bók, sem gleður alla — gefendur,
þiggjendur, lesendur.
INGÓLFSPRENT H F.
r

HtiSQVARNA eldavélasett
vöfflujám
W
BURG
grillofnar
/b\ /. ÞorláksSon
/JÍN\ & Norðmann ht.