Morgunblaðið - 21.12.1968, Qupperneq 1
32 SÍÐUR
286. tbl. 55. árg.
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1968
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Fyrsta mannaða geimferðin til
tunglsins fyrirhuguð í dag
Allir tœknilegir erfiðleikar virtust yfirunnir í gœrkvöldi — Slœm
veðurskilyrði í Florida talin geta hindrað geimferðina
Kennedy-höfða, 20. des.
NTB-AP
• Geinivísindamönnum á
Kennedy-höfða tókst í kvöld
að gera við tæknigalla, sem
komið hafði upp fyrr um dag-
inn í eldsneytiskerfi Saturn-
us V eldflaugarimnar, sem
skjóta á geimfarinu Apollo 8
á loft. Að svo komnu virtust
bað vera einungis óheppileg
'''"^„rskilyrði, sem nú eru í
Florida, er gætu komið í veg
fyrr það, að geimferð Apollo
8 yrði frestað, en með henni
er áformað að senda þrjá
geimfara, þá Frank Borman,
James A. Lovell og William
A. Anders fyrsta allra manna
umhverfis tunglið og aftur til
jarðarinnar.
• Áformað er, ef allt geng-
ur að óskura með lokaundir-
búning geimferðarinnar, að
Petta eru geimfararnir Frank Borman, W'illiam A. Anaers og
James Lowell, sem eftir öllum tunglmerkjum að dæma leggja
upp í ferð sína í dag kl. 12.51 að ísl. tíma. Sja greinina Tungl-
ferð Apollo 8_á bls. 16 og ennfremur grein í Mbl. sunnudaginn
8. desember.
Yost var skipaöur
— ambassador Bandaríkjanna hjá SÞ
New ork, 20. des — AP
CHARLES W. Yost hefur verið
skipaður sendiherra Bandaríkj-
anna hjá S.Þ., að því er talsmað-
ur Richards M. Nixons skýrði frá
í dag. Yost starfaði í bandarisku
utanrikisþjónustunni í 33 ár, en
iét af störfum árið 1966. Hann sat
sem fulltrúi Bandaríkjanna á
þingi SÞ bæði í tíð þeirra Arth.
Goldbergs og Adlai Stevensons.
Yost er 61 árs að aldri.
Skipan Yosts hefur vakið mikla
og almenna undrun, þar sem nær
fullvíst var talið, að Nixon hefði
valið Sargent Slhriver, amlbassa-
dor í París, til að taka við em-
bættinu.
skjóta geimfarinu með þre-
menningunum innanborðs á
loft kl. 12.51 (ísl. tími). Ef
fresta verður ferðinni vegna
veðurskilyrða, verður að líða
einn mánuður, áður en unnt
verður að reyna að skjóta
geimfarinu á loft að nýju og
senda það til tunglsins, vegna
þess að þá fyrst verður af-
staða tungls til jarðar slík,
að unnt verður að fram-
kvæma þessa tilraun frá
Kennedy-höfða.
Geimfararnir þrír, sem hafa
undirbúið sig og þjálfað í meira
Johnson
broggnst
Washington, 20. des. — AP
LÆKNAR Jöhnsons, Banidaríkja-
forseta, sögðu í dag, að hann
væri á góðum batavegi eftir að
hann veiiktist af Mao-flenaunni
á dögunum. Hann mun þó verða
um kyrrt í Betlhesda-sjúkraihús-
inu ram að heigi.
en 1100 klst. fyrir þessa sögu-
legu 144.000 ,km löngu ferð til
tunglsins, umhverfis það og síð-
an aftur til jarðarinnar, áttu frí-
dag í dag og hvíldu sig og voru
hjá fjölskyldum sínum eða töl-
uðu við þær símleiðis. Kona
Lovells, og fjögur börn þeirra
hjóna, eru komin frá Houston
til þess að vera viðstödd, er
geimfarinu verður skotið á loft,
en Borman og Anders eru með
fjölskyldur sínar í „geimferða-
bænum“ við Houston.
Þremenningarnir verða fyrstu
menn í heimi til þess að fara
umhverfis tunglið, ef ferð þeirra
fer, eins og áætlað er.
Saturnus-eldflaugin, sem not-
uð verður til þess að skjóta Ap-
ollo 8 á loft, er öflugasta eld-
flaugin, sem Bandaríkjamenn
Framhald á bls. 16
Noregur:
Löndunorleyfi
erlendrn skipn
felld úr gildi
Björgvin, 20. des. — NTB
STJÓRN samtaka norskra
síldarseljenda hefur gert ein-
róma samiþykkt á fundi sín-
um og sent hana til sjávarút-
vegsmálaráðniuneytisins. Þar
er hvatt til að löndunarleyfi
á síld úr erlendum fiskiskip-
um verði fellt úr gildi 31. des-
ember nk.
Þá samþykkti stjórnin
einnig, að á vetrarsíldveiðun-
um á næsta ári skuli Norð-
menn taka á leigu flutninga-
skip, sem geti flutt um 20 þús-
uud hektólítra síldar í einu.
Bandarískum
föngum sleppt
Bankok, 20. des. — AP
ELLEFU bandarískir hermenn
komu til Bankok í Thailandi í
dag frá Kambódíu, en þeir voru
látnir lausir úr fangelsi í gær. Sá
tólfti var sjúkur og gat ekki ver-
ið með í förinni. Hermennirnir
ellefu halda heim til Bandaríkj-
anna í kvöld. Sihanouk, þjóðhöfð
ingi í Kambódiu, sagði, að hann
léti fangana tólf lausa til að sýna
velvilja Kambódíumanna.
Mennirnir ellefu voru teknir
höndum í júlí si. þegar land-
Tillaga Islands
hjá SÞ samþykkt
Tillagan fjallaði um varnir gegn mengun
hafs frá vinnslu á hafsbotni
FIMMTUDAGINN 19. þ. m. sam-
þykkti Allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna í einu hljóði tillögu ís-
lands um það, að hafinn skuli
undirbúningur alþjóðareglna um
varnir gegn því að mengun frá
vinnslu á hafsbotni hafi skaðleg
áhrif á fiskistofnana.
Var íslenzka tillagan samþykkt
á fundj allsherjarþingsins með
101 atkvæði gegn engu. Aðeins
ein þjóð sat hjá við atkvæða-
greiðsluna.
1 tillögunni er Sameinuðu
þjóðunum falið að hefja þegar
í stað undirbúning að ofangreind
um reglum, en engar alþjóða-
reglur eru nú til, sem fjalla al-
mennt um varnir gegn mengun
í hafinu og skaðlegum áhrifum
hennar á fiskistofnana. Þá er
gert ráð fyrir því í tillögunni, að
rannsóknin fjalli einnig um það
hvaða réttindi beri að veita ríkj-
um til þess að vernda fiskstofn-
ana gegn mengun, sem átt hefur
sér stað eða er yfirvofandi. Varð-
ar það hafsvæðin utan fiskveiði-
lögsögunnar.
Þennan sama dag ákvað Alls-
herjarþingið einnig að setja á
stofn fastanefnd, sem hafi það
hlutverk að semja alþjóðasamn-
ing um nýtingu auðlinda hafs-
botnsins og yfirráðarétt ríkja á
þeim vettvangi. Hlaut ísland
sæti í fastanefnd þessari, en gert
er ráð fyrir því, að hún hetfji
störf sín í marzmánuði næst-
komandi.
Fyrr hefur verið frá því greint,
að önnur tillaga, sem íslenzka
sendinefndin bar fram á þessu
allsherjarþingi, og fjallaði um
nýtingu og vernd fiskstofnanna
á úthafinu, var samþykkt ein-
róma á fundi Allsherjarþingsins
fyrr í þessari viku.
göngupramma þeirra rak inn í
landlhelgi Kambódíu. Sá tóiifti,
sem sjúkur er, sitjórnaði þyrlu
sem skiotin var niiður yfir Kam-
bódíu í sdðasta mánuði.
Hermennirnir sögðust hafa rit-
að Sihanouk, fursta, bréf fyrir
nokkrum vikum, þar sem þeir
fordæmdu árekstra þá, sem
hefðu orðið með bandariskum og
kambódískum hermönnum á
iandamærum Kambódíu, en ekki
kváðust þeir hafa haft neinar
vonir um að bréf þeirra mundi
gagna þeim svo, að þeir yrðu
látnir lausir. Hermennirnir
sögðu, að vel hefði farið um þá
í fangelsinu og þeir hefðu eign-
azt gólða vini í hópi fangavarða
sinna.
Liggur við londouðn í Færeyjum
\ef kvenfólkið hœttir ekki að taka Pilluna
NORSKA blaðið Lofotposten
hefur það eftir fréttaritara
sínum í Þórshötfn í Færeyjum,
að við landauðn liggi þar í
landi, ef færeyskar konur
haldi uppteknum hætti að
taika Pilluna. Er það metinn
læknir í Þórshöfn sem lýsir
þessari skoðun sinni í fær-
eysku blaði fyrr í vikunni.
Læfcnirinn segir, að það
valdi mönnum þungum
áhyggjum, hversu almenn
notkun Pillunnar er að verða
í Færeyjum, og í litlu landi á
borð við Færeyjar verði ekki
við það unað að Pillan verði
daglegur kostur hjá konum.
Fari svo fram sem nú horfi
muni Færeyja bíða svipuð ör-
lög og Hjaltlandseyja og Orkn
eyja.
Maretakis til Ajyenu
París, 20. des. — AP
PANTELIS Maretakis hélt í dag
heimleiðis til Aþenu frá Paris.
Hann sagði við brottförina, að
hann myndi ekki koma aftur
fyrir mannréttindadómstólinn í
Strasibourg. Maretakis sagðist
hverfa heim með góðar minn-
ingar um Parísardvölina, en þar
sem hann hefði enga tryggingu
fyrir að ekki yrði öðru sinni
reynt að nema hann á brott,
sagðist hann hafa ákveðið að
halda heim hið bráðasta. Að-
spurður um, hvaða móttökum
hann byggist við í Grikklandi,
sagði Maretakis: Ég vil fara
heim, vegna þess að þar lifi ég
frjálsu lífi í fullkomnu öryggi.