Morgunblaðið - 29.12.1968, Blaðsíða 12

/.
12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. DESEMBER 1968
Sovézkur tundurspillir á Miðjarðarhafi. Myndin var tekin frá
bandarísku herskipi.
f- BYRJAÐ Á ............
í Framliald af bls. 10
!er ekki hlutaskiptafyr
IRKOMULAGIð ÚRELT
j IHllutaskiptafyrirkom.ula.gið hef
ur alla tíð valdið tortryggni og
deilum, en bvo erfitt sem það
var o£t í framkvæmd meðan sjó-
maðuxinn og útgerðarmaðurinn
áttust einir við, þá hefur nú
kevrt um þverbak þegar fjöldi
aðila mætir orðið til skiptanna
í fjörunni. Þar stjákla nú yfir
hrúgunni: sjómaðurinn — út-
gerðarmaðurinn — fiskkaupand
inn — verðlagsráð — ríkisstjórn-
in og Alþingi, og þar er slegizt
um hvern titt eftir monroekerfi,
það er einn við alla og allir við
einn. Það er varla vafamál, að
nú þyrfti að nota tækifærið til
að breyta þessu kerfi og taka
upp svipað fyrirkomulag og er
hjá togarasjómönnum, það er
fast kaup, og premíu og frítt
fæði. Um þetta síðasta atriði er
það að segja að sjómenn hafa
enga aðstöðu til að fylgjast með
fæðiskostnaði fremur en öðrum
útgerðarkostnaði. Það er um
þennan lið, fæðiskostnaðinn að
segja, að hann er ákaflega breyti
legur á hinum ýmsu skipum, en
mennirnir um borð hafa ekki að
stæður til að fylgjast með, hvort
nægjanlegrar hagsýni sé gætt í
innkaupum og eyðslu. Þó að það
sé vitað að útgerðarmennirnir
eiga sjaldnast sök á himum
mikla mismun fæðiskostnaðar á
skipunum ve'ldur þetta fyrir-
komulag deilum. Þar sem hér
er um tvo oft stríðandi aðila að
ræða, er báðum það fyrirkomu-
lag til tjóns, að annar aðilinn
annist reksturinn en hinn borgi.
Það er ógaman fyrir sjómann-
inn að fá það framan í sig, þeg-
ar hann kemur til að gera upp
í vertíðarlokin að hann sé bú-
inn að éta út alla híruna og
eigi ekkert inni. Kostreikningarn
ir eru þá orðnir að fjallháum
stafla og ævistarf að pæla gegn
um þá, enda þýðinarlaust, það
er búið sem búið er. Venjulega
stafar óeðlilega dýrt fæði af
því að kokkurinn hefur reynzt
ohagsýnn við innkaupin og mat-
urinn ódrýgst í höndum hans,
en útgerðin ekki fylgst nægjan-
lega með í tæka tíð. Það mun
allsstaðar venja nema hjáhluta
sjómönnum, að þeir sem vinna
fjarri heimilunum sínum hafi
frítt fæði. Þannig gildir jafmt
um fæðið sem frádrag af óskipt-
um afla, að sjómenn verða að
hlíta því, sem að þeim er rétt,
án þess að hafa aðstöðu til að
fylgjast með hlutunum og slíkt
vekur úlfúð og deilur.
Viðskipti útgerðar og sjó-
manna á að hafa eins hreinleg
og einföld og mögulegt er. Það
væri báðum aðilum til góðs, því
útgerðarmenn eru iíka lang-
þreyttir á tortryggni og því að
vera sífelld vændir í tíma og
ótíma um það, að þeir séu að
hafa af mannskapnum.
— Rússneski björninn
Framhald af bls. 11.
Uralfjalla" myndi eina heild,
verður nú allt í einu að játa, að
Rússar vinna að framkvæmd út-
þensluáforma og heimsveldisráða
gerða, sem miða að „Sovét Ev-
rópu frá Uralfjöllum til Atlants-
hafs“.
SÓKN f VESTUR
Sovézki Miðjarðarhafsflotinn er
sjálfum sér nógur eins og sjötti
floti Bandaríkjanna. Hann þarf
ekki flotastöðvar meðan hann
heldur sig á austanverðu Mið-
jarðarhafi. En ef hann leitar til
vesturs og sækir til Miðjarðar-
hafs vestanverðs til þess að vinna
að framgangi sovézkrar sóknar-
stefnu eru herstöðvar nauðsyn-
legar og ekki síður viðkomu-
staðir fyrir flugvélar, sem nú
orðið geta haldið sig yfir aust-
anverðu Miðjarðarhafi.
„Friðsamlegt hernám" Alsirs
og í Austur Evrópu, hin nýja
Brezhnev kenning, þess efnis að
Rússar hafi rétt til íhlutunar í
öllum kommúnistalöndum, sem
fara eigin leiðir, hefur gerbreytt
hernaðarástandinu á Miðjarðar
hafi og ástandi heimsmálanna.
Þess vegna hafa Bandaríkin og
Vesturveldin áhyggjur af Júgó-
alavíu. Þess vegna hafa risið sí-
fellt háværari kröfur í Frakk-
landi um ,,ný viðhorf í varnar-
málum“. Þess vegna ætla Bretar
að efla Miðjarðarhafsflota sinn.
Og þess vegna hefur verið ákveð
ið að koma á fót mýrri flug og
flotastjórn á Miðjarðarhafi und
ir yfirstjórn NATO með sama
sniði og tíðkast hefur á Atlants-
hafi.
í byrjun verða aðilarnir að
þessum sameiginlega _ herstyrk
Bandaríkj amenn og ítalir. En
seinna er einnig gert ráð fyrir
þátttöku Grikkja og Tyrkja, þeg
ar þeir hafa gert út umágein-
ings efni sín á Kýpur, en það er
raunar líklegt að muni takast
fljótlega, beinlínis vegna hins
aukna flotastyrks Rússa á aust-
anverðu Miðjarðarhafi.
Rússneski björninn heldur á-
fram stöðugri leit sinni að hlýrri
höfum. Og vera hans á Miðjarð-
arhafi er orðin staðreynd. ítalir
kö'lluðu Miðjarðarhafið „Mare
Nostrum" og vildu þar öllu ráða.
Nú er Miðjarðarhaf aftur á móti
á góðri leið með að verða „Mare
Sovetica".
Flugeldar og blys
STJÖRNULJÓS
3 stærðir
(10—80 cm.)
ENSK BLYS
(hvellblys —
sírenublys — sólir).
BENGAL
eldspýtur.
HVERGI BETRI
VÖRUR.
Allt á gamla
verðinu.
Opið til kl. 22
mánudag.
Vesturröst
og
Rafiðjan
Garðastræti
FLUGELDAH
ÚRVALIÐ ALDREI FJÖLBREYTTARA
HANDBLYS
RAUÐ - GRÆN
JOKERBLYS
REGNBOGABLYS
RÖMÖNSK BLYS
F ALLHLÍF ARBL Y S
BENGALBLYS
STJÖRNUGOS
-k
ELDFLAUGA
TUNGLFLAUGAR
STJÖRNURAKETTUR
SKIPARAKETTUR
JÖKER STJÖRNUÞEYTIR
BENGAL ELDSPÝTUR
VAX-UTIHANDBLYS, loga % tíma - VAX-GARÐBLYS, loga 2 tíma
— HENTUG FYRIR UNGLINGA —
VERZLUN 0. ELLINGSEN