Morgunblaðið - 31.12.1968, Blaðsíða 20

20
MÖRGÚNBLAÐÍÐ, ÞR3ÐJUDAGUR 31. DÉSEMBÉR 1968
“ reinirkiblí ihóotlnc ifter «n erpedltioa
tato* (uit o»er tii diys—H7 hoora—and coverin*
Ihan helf i million miles. We're lookinj
we're in real good shipe,” reported C»pt
. Innes Lovell, the ipjeecraft's navigator.
1 Hls voice wu the first to be heird when
tjWTiiunicationi were resumed after the three-and-
n-halí snlnute radio blackout while the craft
f*n«ed into the eertVi atmoiphere. creating t
finperatflre o( 5.000de* Fahrenheit. half the
twperature of the lun'i wrface. on its heat shield.
“Ihii U a real fireball." commenfed Capt. LovelL
’ As helicopters’ fioodliphts lit the floating
oaft, CÓI. Frank Borman, the Commander, joked
that the moon " is not made of (treen cheese—it's
nande of American cheese." The crew asked for
fanekfast of steak and eggs, tbe same as at their
leet Cape Kennedv meaL
OKERtn BY NAVT

rrsttt '".'rrJr
U.S. agrees to sell
Israel 50 jets
Forsíða The Daily Thelegraph m eð auglýsingu Loftleiða.
Loítlciðir
í eriendum blöðum
A FORSÍÐU The Daily Thele-
graph hinn 28. desember síðast-
liðinn birtist forsíðuauglysing
frá Loftleiðum í svokölluðu
vinstra eyra blaðsins. Þar sem
hér er um svo víðlesið blað að
ræða hringdum við til Sigurðar
Magnússonar, fulltrúa og spurð-
umst fyrir um auglýsinguna.
Sigurður sagði, að slíkar aug-
lýsingar yrði að panta með mjög
löngum fyrirvara og yfirleitt
væru þær dýrar. Þó kvaðst hann
ekki vita, hve mikið félagið
hefði greitt fyrir þessa auglýs-
ingu, en sagði að félagið aug-
lýsti stöku sinnum í slíkum stór-
tolöðum til þess að minna á sig.
- TRYGVE LIE
Framhald af bls. 2
fékk 10.000 dollara í eftirlaun á
ári frá SÞ.
♦
Heima fyrir var Lie kunnast-
ur fyrir störf sín sem ritari
norska Verkamannaflokksins,
lögfræðingur norska Alþýðusam
bandsins, sem stjómmálamaður
og ráðherra í ýmsum ríkisstjóm-
um og sem höfundur fjölda bóka,
meðal annars nokkurra bóka um
baráttu Norðmanrva á heims-
styrj ald aráru num og bókar, er
hann skrifaði um Sameinuðu
þjóðimar, „Sjö ár í þágu friðar-
ina“.
Tryggve Lie hóf stjómmála-
feril sinn sem ritari Verkamanna
flokksins árið 1919, og árið 1922
gerðist hann lögfræðilegur ráðu
nautur norska Alþýðusambands-
ins og flutti fjölda mála, sem
snertu margar og harðar vinnu-
deilur, sem háðar voru á þess-
um árum. Hann gait sér orð fyr-
ir að vera duglegur lögfræðing-
ur og frábær samningamaður.
Þegar Johan Nygárdsveld mynd-
aði ríkisstjóm Verkamanna-
flokksins árið 1935, varð Tryggve
Lie dómsmálaráðherra, og í því
embætti bar hann ábyrgð á því
að Leon Trotzky var vísað úr
landi. Árið 1939 varð hann við-
skiptamálaráðherra, og seinna
tók hann við stjórn nýstofnaðs
birgðamálaráðuneytis. Hann
vann ötullega að því að tryggja
vöruflutninga til Noregs á þess
um erfiðu mánuðum, og það var
honum að miklu leyti að þakka,
að birgðamál Norðmanna voru í
tiitölulega góðu horfi, þegar
landið var hemumið í apríl 1940.
Trygvi Lie flýði undan Þjóð-
verjum ásamt öðrum ráðherrum
Nygárdsvold-stjórnarinnar og
hélt með þeim frá Tromsö til
Englands. f nóvember 1940 tók
hann við embætti utanríkisráð-
herra af prófessor Halvdan
Koht, og í utanríkismálum
fylgdi hann fyrst og fremst
þeirri stefnu að tryggja góð sam
skipti við Bretland og Banda-
ríkin. Hann var einnig eindreg-
inn forgöngumaður aukinnar
samvinnu landanna við norðan-
vert Atlantshaf.
Þegar friður komst á og Ein-
ar Gerhardsen myndaði fyrstu
ríkisstjóm sína, varð Trygvi Lie
utanríkisráðherra, og hann hélt
því embætti, þegar Gerhardsen
myndaði aðra ríkisstjóm sína.
♦
í febrúar 1946 var hann kjör-
inn fyrati framkvaemdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, og hann
reyndi í embættistíð sinni að
koma til leiðar bættu og árang-
ursríkara samstarfi austurs og
vesturs en þessi viðleitni hans
varð æ meiri erfiðleikum bimdin
eftir því sem ágreiningur Sovét-
ríkjanna og vesturveldanna
jókst. Þegar Norður-Kóreumenn
réðust inn í Suður-Kóreu í júní
1950, beitti Lie sér ötullega fyr-
ir því, að Sameinuðu þjóðimar
létu til skarar skríða gegn árás-
araðilanum.
Kjörtímabil Lies rann út 2.
febrúar 1951, og Bandaríkjamenn
beittu sér fýrir því að hann yrði
endurkjörinn, en þegar Öryggis
ráðið átti samkvæmt ákvæðum
stofnskrárinnar að senda Alls-
herjarþinginu tiUögu um kjör
framkvæmdastjóra haustið 1950,
beittu Sovétríkin neitunarvaldi
gegn endurkosningu Lies. Þess
vegna mælti Öryggisráðið með
engum í embætti framkvæmda-
stjóra, en Allsherjarþingið end-
urkaus hann eigi að síður með
51 atkvæði gegn fimm. Að vísu
var hann aðeins kjörinn til
þriggja ára eða helmings hins
venjulega starfstíma. Sovétrík-
in héldu því fram, að kosningin
væri ólögmæt vegna þe®s að ein
ing hefði ekki ríkt í Öryggiaráð-
inu og háldu þessu sjónarmiði
sínu til streitu í afstöðu sinni til
Lies. En Lie sagði af sér þegar í
marz 1953 að eigin ósk, og Dag
Hammarskjöld var kjörinn eft-
irmaður hans.
♦
Á fyrstu árunum eftir heim-
komu sína til Noregs fékkst Lie
við ritstörf, en árið 1955 var
hann skipáður fylkisstjóri Osló-
ar- og Akershus-fylkis. Þegar
Kjell Holler iðnaðarmáíaráð-
herra baðst lausnar árið 1963,
var Trygvi Lie skipaður eftir-
maður hans, og eftir stjómar-
skiptin 1963 tók Lie sæti í fjórðu
ríkisstjóm Gerhardsens. Hann
baðst þá lausnar frá fylkisstjóra
embættinu til þess að geba helg-
að stjómmálunum krafta sína
að fullu. Fyrst eftir að hann tók
sæti í ríkisstj órninni gegndi
hann starfi iðnaðarmálaráðherra,
en seinna tók hann að eigin ósk
við starfi viðskiptamálaráðherra.
Hann átti við heilsubrest að
stríða og starf iðnaðarmálaráð-
herra var honum of erfitt. Trygve
Lie var viðskiptamálaráðherra
þar til í október 1965, þegar rík-
isstjórn Gerhardsens fór frá eft-
ir ósigurinn í kosningunum ein-
um mánuði áður.
Trygvi Lie var sæmdur fjölda
heiðursmerkja og var gerður
heiðursdoktor við 25 háskóla í
Bandaríkjunum, Kanada, Equa-
dor, Dómíníska lýðveldinu, Belg
íu og Englandi.
Talið er, að banamein hans
hafi verið hjartaslag.
♦
Trygve Lie kom tvisvar sinn-
um til Reykjavíkur, í fyrra skipt
ið fyrir heimsstyrjöldina síðari
og í síðari skiptið til þess að
vera viðstaddur fund Norður-
landaráðs í febrúar 1965. Einnig
kom hann nokkrum sinnum til
Keflavíkur, en hafði þar aðeins
stutta viðdvöl.
f viðtali við Mbl. í sambandi
við komu hans til Reykjavíkur
1965 sagði hann meðal annars:
„Ég trúi því, eins og ég hefi allt-
af gert, að Sameinuðu þjóðimar
séu eina leiðin til að koma á
friði“.
Hann sagði að alvarlegasta
vandamál Sameinuðu þjóðanna
væri fjárhagsörðugleikar sam-
takanna. Allt yrði að gera til að
finna lausn á þeim, enda væru
Siameinuðu þjóðimar haldbezta
von fólks í beiminum um frið.
Meðlimaríkin yrðu því að taka
málið föstum tökum, ekki sízt
risaveldin, Bandaríkin og Sovét-
ríkin. Orð hans standa í fullu
gildi enn í dag.
- ARABAR
Framhald af hls. 27
tiá að breyta ölium borgum ríkj-
anna í „araibíaku Hanoi“.
í Israel láta menn sér fátt um
finnaist þótt árásin sé fordæmd,
og flestir eru sammáía um að
hún hafi verið nauðsynleg.
Kannski verður hug manna bezt
lýst með sögu háðfuglsins Eiphri-
am Kisfhon, sem sagði þegar af-
stöðu heimsins til ísrael bar á
góma:
„í maí árið 1967 hefðu sam-
einaðir herir Jórdaníu, Egypta-
lands og Sýrlands, getað ráðizt á
ísrael og gersigrað það. Þúsund-
ir flóttamanna af Gyðingaættum
hefðu streymt út í heiminn og
unnið hugi og samiúðar allra,
jafnvel Rússa. En ísraekmenn
biðu ekki. Af fádæma hörku réð-
ast þeir á og gereyddu egypsku
„hervélinni" í Sinai og miisstu
þar með gul/lið tækifæri til að
vinna samúð heimsinss. Guð einn
veit hvenær við fáum aftur svo
dásamlegt tækifæri".
ÁRÁSIN
Eins og í sex daga stríðinu var
árás ísraelsmanna þaulskipulögð
og framkvæmd með svo miklum
hraða og öryggi, að engum vörn-
um var við komið. Það fyrsta
sem menn vissu um árátsina var,
að þyrla flaug yfir flugvöUinn
og varpaði niður reyksprengjum
til að skapa öngþveiti. Þaiggað
var niður í hervörðum á augna-
bliki og nokkrum minútum síð-
ar þutu fámennir, samlheintir hóp
ar ísraelskra hermanna fram og
aftur um völlinn og komu
sprengjum fyrir. Hver hópur fyr
ir sig hafði ákveðnu hlutverki
að gegrna og þeir gættu þess vand
lega að eyðileggja ekki flugvélar
annarra flugfélaga en arabiskra.
Sumar vélarnar voru fullar af
farþegum og ísraélsmenn skip-
uðu þeim að yfÍTgefa þær áður
en þeir komu sprengjunum fyr-
ir.
Herlið var kallað til aðstoðar
en ísraelsmenn höfðu skilið
nokkra hermenn eftir við alla
vegi sem lágu frá herstöðvum
til flugvallarine og þeir stöðv-
uðu liðsaukann meðan skemmd-
arverkin voru fullkomnuð. Her-
flugvöllur er í 40 mílna fjarlægð,
sem er aðeins nokkurra mínútna
flug fyrir orrustuþotur, en eng-
in var send á loft, enda mumu
ísraelskar orrustuþotur hafa
sveimað yfir vellinum meðan á
árásinni atóð til að hindna að
hermennirnir yrðu truflaðir.
4!5 mínútum eftir að fyrstu árás-
arþyrlurnar lentu hófu þær sig
til flugs aftur og þegar hermenn
Líbanon þufetu inn á völlinn var
þar engan ísraelsmann að finna,
aðeins þrettán flugvélaiflök í
björtu báli. Átta þeirra voru í
eigu „Middle East Airlines“ þrjár
í eigu „Lebanon In'ternational
Airlines" og tvær í eigu „Trans
Mediterranean Airlirues". Fyrst
nefnda flugfélagið á þá etftir fjór-
ar vélar, og er tjónið rnetið á 35
milljónir dollara. Vélarnar átta
voru tryggðar hjá Lloyds, sem
mun hafa samþykkt að greiða
tryggingarnar.
RITSTJÓRIM • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSLA.SKRIFSTOFA
5ÍMI lO-TOQ
TJARNARBÓD
Gamlárskvöld
JÚDAS
U N C Ó
DANSAÐ FRÁ KL. 10—4.
Ósóttir aðgöngumiðar seldir eftir kl. 4 í dag.
GAMLÁRSKVÖLD
HLJÓMAR leika
Gleðilegt nýár.
GAMLÁRSKVÖLD
ÁRAMÓT AFAGNAÐUR
OPIÐ FRÁ KL. 10—3.
Ósóttar pantanir verða seldar í dag
milli kl. 16—18.