Morgunblaðið - 31.01.1969, Blaðsíða 12

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 1909
c-
12
Sjómannasiðan
Síld
Strax og síldveiðisjómenn í
Peterhead ýttu frá landi eftir ný
ársgleðskapinn urðu þeir varir
Við mikla síld í torfum út af
vesturströndinni, og hafa veið-
arnar gengið ágætlega undanfar
ið eftir því, sem segir í Fish-
ing News 17da janúar. Sömu
fréttir berast frá Dunmore, en
þar var landað 5 þúsund tunn-
um á þriðjudaginn 14da janúar
og eitthvað meira á miðvikudag
inn...
Tveir blýteinar
1 22. tfbl. Ægis er sagt frá
leiðangri sem farinn var á Sól-
eyjunni, ÍS 225 til að prófa síld
arnót með tveimur blýteinum og
minni fellingu en tíðkast hefur.
Um þennan leiðangur svo og
gerð nótarinnar má lesa í áður
nefndri Ægisgrein og verður
hvorugt rakið hér. Kostir þess-
arar nótar virðast í stuttu máli
vera þeir, að hún er garnlítil
vegna þess hve lítið felld hún
er (830—35 %) og því létbari í
drætti og snurpingu en aðrar
nætur, henni er einnig síður
hætt við að rifna og óklárast í
kasti og drætti vegna þess að
minni munur er á blý- og korka
teini en tíðkanlegt er, hún bæði
idregst og kastast því jafnar en
aðrar nætur. Hún lokast einnig
fyrr, vegna þess að það er skilj-
anlega miklu léttara að snurpa
hana saman í byrjun. Heildar-
blýun nótarinnar er skipt á
báða teinana og efri teinninn
heldur áfram að sökkva með
an neðri teinninn er snurpaður
saman. Þar sem á honum er að-
eins hálfur blýþungi nótarinn-
ar og honum fylgja aðeins 20
faðmar garns (það eru 20 faðm-
ar á milli teinana) verður hann
miklu léttari í snurpingunni
fyrst og snurpingin gengur því
hraðar. Nótin auðvitað fyrir-
ferðarminni um borð en þær næt
ur sem nú eru almennt notaðar.
(Því má bæta hér við Ægisgrein-
ina að Sóleyjan var á Hjalt-
landsmiðum til jóla og fékk þar
1300 lestir sem í land komust,
Ari Kristjánsson
en um 300 lestum varð að fleygja
vegna hleðslunnar. Ari Krist-
jánsson, skipstjóri á Sóleyjunni
lætur vel af nótinni í Ægisgrein
inni og í viðtali við Sjómanna-
síðuna sagði hann, að hann
teldi gerð þessarar nótar vera
spor framá við, en það væri
alls ekki um neina þá byltingu
að ræða, sem til dæmis réttlætti
að flotinn almennt eyddi stórfé
í breytingu þeirra nóta sem fyr
ir væru. Ari sagðist telja nótina
sérstaklega heppilega í Norður-
sjónum.
Víða pottur brotinn
ÚR BLAÐINU Seattle Times
barst okikiur úrtoliippa, þar sem
saigt er irá áhyggjum Bandaríkja
mamna vegmia ofveiiði, eki/kum
Jaipana á norðauStiur Kyrraihiafi.
Svo virðisit, sem Japaniir situndi
bæði þarna og þá mest í Berinigs-
haifi 'hreina gereyðiragar stanfsemi.
Þeir veiða upp hverja fisfcfcegumd
ina af amnarri og eirabeita sér að
einni þeirra í einu. Þegair þeir
haifa lokið sér af við eina fiskteg
uradina byrja þeir á aninarri." Þeir
veiddiu rúm 26 þúsumd toran af
svofcöliuðium svörtfcum þorski
„blacfc cod“, 1961 í Beringshafi,
en vomu kominir niður í 6 þúsund
og 500 tonn í fyrra. Sörnu sögu
var að segja um sffidina. Þeir
veiddu þarna 73 þúsurad og 900
tornn 1961, en eru nú kominir nið-
ur í tæp 33 þúsurad tonm. Þnátt
fyrir þetta hafa Japamir stóirauk-
ið veiðar sínar á Norður-Kyrra-
hafi öllu og þá einfcum botn-
vö rpuiveiðarraar en í botnivörpu
veiddu þeir á þeim sflóðum 517
þúsund tonn 1966 og Rússar á
sömu fiskisióð eina milljón og
þrjú humdruð þúsumd tonm og
þannig er víðar guð en í Görðum
. . . það er viðaT fistouir en við
íslamdsstrendur. Allls veiddu Jap
anár 7 miilljónir og 800 þúsiurad
toran.
Hvonki Japanir né Rússar virð
ast sjást fyrir í veiðum sámum og
gi'ldir eimu hvar þeir enu.
Sjóstígvél
úi gerfiefni
Firmað Petex Ltd. Dex-
byshire House, St. Ohad‘s Street
London W.C.l (— ef framtaks-
samur kaupsýslumaður vill skrifa
út), hefur hafið framleiðslu á
sjóstígvélum úr gerfiefni sem
nefnt er Nóvaplast og sagt taka
fram gúmi, því að fæturnir fá
að „anda“, í stígvélum úr þessu
efni, sem þá útilokar fótraka.
Stígvélin eru því hlý í kuldum
en svöl í hitum og samt auðvitað
vatnsþétt. Stígvélin er hægt að
þvo að inraan og þau eru sögð
þorna aftur á hálftíma eða svo.
Þessi, Nóvaplast stígvél eru
hálfu léttari en gúmístígvélin og
einnig liðlegri á fæti. Sólinn er
stamur og fætinum er haldið
kyrrum við hælinn með bind-
ingum til að minnka sokkaslit.
Ýmiskonar sýrur og grútur og
olía vinnur ekki á þessum stíg-
vélum og á það sérstaklega við
eina tegund þessar Nóvaplast
stígvéla, svo nefnd Nova Clim-
axstígvél.
Eins og er, þá fást ekki nema
hnéhá stígvél úr þessu Nóva-
plasti en fullhá sjóstígvél eru
væntanleg innan skamms.
Við þessa grein í Loggbók
John Burgess' í FN. má bæta,
hvort ekki verði þá framleiddir
sjóstakkar líka úr Nóvaplasti,
því að einn meginókostur allra
sjóstakka og sjóhlífa ekki aðeins
sjóstígvéla er rakinn. Allir sjó-
stakkar verða rennandi hlautir
að innan bæði í hitum og kuld-
um. Margt blótsyrðið hefur hrot
ið á fslandsmiðum, þegar menn
hafa verið að troða sér í renn-
blautann stakkinn....
Brúin á Boston Phantom klæ dd gúmmplötum.
Af ísingartæki...
Úti fyrir Vestfjörðum hafa
skipzt á svo að menn þekkja
af stuttri ævireynslu ísingartíma
bil. Árum saman getur það talizt
til undantekningar að skip
lendi í vandræðum vegna ísing-
ar en svo koma önnur ár, þar
sem hver dropi sem á skip kem-
ur frýs aiftur. Veðurtfræðingar
kunna á þessu skýringu, og
þetta fer ekki einvörðungu eft-
ir sjávarkulda eða ísalögum,
heldur sérstökum aðstæðum bæði
í lofti og legL
Nú virðist vera ríkjandi ís-
ingartímabil og þarf ekki að
rekja þau slys, sem það hefur
þegar valdið. Þó væri kannski
ekki úr vegi að drepa á það. Af
nokkrum valinkunnum mönnum,
sem spurðir voru við áramótin
síðustu um minnisverðustu at-
burði ársins, var aðeins einn,
sem mundi eftir sjóslysunum við
ísafjarðardjúp í janúar í fyrra.
Guð hefur gætt manninn þeim
eiginleika að vera gleyminn á
eigin og annarra þjáningar, og
er það nú ekki altént guðs-
gjöf til dæmis mætti margur
muna timburmennina lengur en
hann gerir.
í frétt í Morgunblaðinu 23ja
janúar er sagt að afísingarút-
búnaður sá sem Boston P'hant-
om sé að reyna úti fyrir Vest-
80 feta norskbyggður skuttogari á Hessa Trael.
3 Findusfogarar væntanlegir
Fyrirtækið Findus í Noregi
hefur í hyggju að byggja í fé-
lagi við Hammerfestbæ þrjá
litla skuttogara til að tryggja
sér hráefni. Þessi þrjú skip eiga
að kosta 13—14 milljónir norskra
króna og hvert þeirra tæp 300
tonn að stærð. Þarna á að nota
þá fyllstu sjálfvirkni, sem þekkj
anleg er til að spara manna-
hald, og skipin eiga að hafa ís-
vélar um borð og slægingarvél
Geysileg kolnveiði í Barentshaii
FIMM brezkir togarar voru á
leið til hafnar seinni hlutann í
annarri viku desembers og höfðu
sent eigendum sínum skeyti og
sagt þeim að búast við geysilegu
framboði á kolamarkaðnum
vegna óhemjuveiði í austanverðu
Barentshafi, eða sem næst 20 sjó-
mílum raorður af Kaninhöfða.
P’jórir togaranna voru samtals
með 4650 kits eða um 300 tonn
af flatfiski en einn þeirra Prince
Philip með 810 kits (51 tonn) af
kola. Huddersfield Town, sem
var einn af togurunum var með
1600 kits af kola.
„Við viiljum vera einir á
þessum miðum,“ sagði eiran
brezku skipstjóranna. 1 fréttinni
í Fishing News er varað við, að
væntanleg séu tvö íslenzfc fiski-
skip með samtals 900 kits af kola
og búast megi við fleiri erlendum
skipum méö kola.
Don Lister, enski skipstjórinn,
sem blaðið átti tal við sagðist
ekki hafa svo árum skipti hitt á
aðrar eins kolabreiður eins og
þarna norður frá út af Kanira-
höfða.
(Fish. News 19. des.)
ásamt tönkum til að geyma í
allskonar úrgang, eins og til
dæmis smáfisk, sem venja er að
henda. Findus reiknar með að
togurunum verði hleypt inn fyr-
ir landhelgislínuna eftir 1970,
og segir það nauðsynlegt ef
norskur fiskiðnaður eigi yfirleitt
að geta þrifizt í framtíðinni. . . .
fjörðum nú í janúar hafi reynzt
vel. Þessi útbúnaður er í stuttu
máli þannig, að gúm er lagt á
slétta fleti þrýstilofti blásið milli
stálsins og gúmsins segir í Fiáh-
ing News, en í Mbl. segir aftur-
ámóti að loftinu sé blásið milli
strigálaga í gúminu, og skiptir
auðvitað ekki máli hvort held-
ur er, nema gúmflöturinn verður
ójafn og sprengir af sér ísinn.
Boston Phantom er einnig með
afísingarútbúnað á radarnum og
gúmbátahylkjunum. Þessar til-
raunir á Boston Phantom eru
þær fyrstu við raunhæfar að-
stæður, en eiga sér langan að-
draganda í tilraunastöðvum í
landi. Það sem menn bíða eftir
með mestri eftirvæntingu er það,
hvernig þessi gúmklæðning end-
ist við það álag, sem er á öllu
yfirborði flata uim borð í
togara, en nú hafa sem sagt þau
gleðitíðindi borizt að útbúnað-
urinn hafi reynzt vel í hinni
miklu ísingu út af Vestfjörðum
undanfarið og vonandi er þá
einnig átt við endinguna. f
fréttaþætti í BBC var rætt um
þettan afísingarúthúnað og þar
sagt að hann kostaði um það
bil 3.600 sterlingspund fyrir
litla togara en allt að 10 þús-
und sterlingspundum fyrir stóra
togara, svo að ekki er nú bit-
inn gefinn. Það er því líklegt
að enn um hríð verða menn að
notast við gamla lagið, að forða
sér í tæka tíð ef hætta er á að
ísing fylgi stormi. . .
Gnoisbæiagur
breyfa
GRÍMSBÆINGAR breyta nú
óðum til um borð í togurum sín-
uim á þann veg, að mögiulegt sé
með hægu móti að kassa fiskiran
um bor'ð. Boston Deep sea lýsti
því yfir í byrjun desember alð
þeir ætluu að breyta lestarinn-
réttingu tveggja skipa sinna —
Boston Lincoln og Boston Cora-
oord á sama hátt og þeir höfðu
áður breytt leistinni í Boston
Comanohe, en það hafði reynzt
sérlega vel. Boston Linooln á að
geta tekið um 1200 kassa en Bost-
on Concord 7-800.
Roland Drewery, einn af
stærstu ýsúkaupmönnum Gríms-
Framtaald á bls. 21
Veizlo, seoi ekki var haldia...
Líf, seoi ekki var lifað ...
Frú Stiffling, kona ein í Hull,
keypti í fyrra vetur skömmu eft
ir nýjárið afmælisköku, sem hún
ætlaði að gæða syni sínum á
þegar hann yrði 18 ára. Kenn-
eth Stiffling var togarasjómað-
ur og fór út með togara sínum
St. Romanus þegar hann fór á
veiðar eftir áramótin í fyrra og
afmælisveizluna með kökunni
góðu ætluðu þau mæðginin að
halda, þegar Kenneth kæmi inn-
úr þeim túr. Hann er ekki kom-
inn enn til veizlunnar og kem-
ur það ekki sem okkur íslend-
ingum er kunnugt, þar sem St.
Romanus fórst í hafi í janúar-
túrnum með allri áhöfn og við
höufm kannski síðastir manna
heyrt til hans, þó að hald manna
sé að hann hafi farizt nær Nor-
egi en íslandi. Frú Stiffling
geymdi afmælisköku sonar síns
og nú á dögunum bað hún tog-
araskipstjóra fyrir kökuna ásamt
kransi og bað hann að fleygja
hvorutveggja í sjóinn á þeim
slóðum, sem líklegast væri að af
mælisbarnið hafði drukknað
Ekki er að efa sorg og ein-
lægni konunnar, en....