Morgunblaðið - 21.08.1969, Blaðsíða 1

28 SIÐUR
185. tbl. 56. árg. FIMMTUDAGUR 21. ÁGÍJST 1969 Prentsmiðja Morgunblaðsins
„Gestapo, Gestapo“ hrópaði
fólkið í Prag a kommúnistana
— Otrúlegt hugrekki rithöfunda
Prag, 20. ágúst — AP-NTB
0 Lögreglan og herinn í Prag beittu í dag táragasi og
öflugum vatnsdælum til að dreifa mannfjölda, er safnazt
hafði saman á Wenceslas-torginu til að minnast þess, að
í nótt er ár liðið frá innrás Varsjárbandalagsríkjanna fimm
í Tékkóslóvakíu. Gerði mannfjöldinn hróp að her- og lög-
reglumönnum, sem handtóku um 30 manns.
0 Yfirleitt var mannfjöldinn hljóður, og vildi með
þögn sinni minnast atburðanna fyrir ári, en þegar löggæzlu-
sveitimar streymdu að, hrópuðu margir í hópnum að þeim:
„Gestapo, Gestapo“.
0 I Moskvu hafa 16 menntamenn og rithöfundar sent
frá sér mótmælayfirlýsingu í tilefni innrásarafmælisins, og
segir þar meðal annars, að með innrásinni hafi verið fótum
troðnar vonimar um mannúðlegan sósíalisma.
0 í Austur-Þýzkalandi er innrásarinnar einnig minnzt,
og segir málgagn stjórnarinnar þar, að með bróðurlegri hjálp
sósíalistaríkjanna hafi tekizt að halda Tékkóslóvakiu í sam-
félagi sósíalista.
0 Frá Austurríki berast fréttir um stór-aukinn straum
ferðamanna frá Tékkóslóvakíu, og fer þeim mjög fjölg-
andi er leita hælis í Austurríki sem pólitískir flóttamenn.
Fréttum frá Prag ber sa/man
um að uim fimim þúsund manns
hafi verið á Wenceslas-torginu
síðdegis í dag við styttu heilags
Wenceslas og við þjóðminjasafn
ið. Var mannfjöldinn þögull, og
virtist einhlína á styttuna og
safnið. Þegar lögregla kom á vett
vang, sJkoraði hún á manmfjöld-
ann að hvetrlfa heim til sín, og
voru þá gerð hróp að þeasum
vörðum laganna. Komu þá her-
menn á vettvang í brynvörðum
bifreiðum búnum háþrýstidæl-
um. Hörfaði manmfjöldinn þá
undan vatnselgnum £rá dælun-
um, en hrópaði „Gestapo, Gesta
po“ og „slkammist yklkair“ að lög-
reglunni.
Lögreglan og hermennirn-
ir vörpuðu táragasi á flýjandi
mannfjöldann, og tóku sumir
flóttamannanna það til ráðs að
grípa sprengjurnar og varpa
þeiim til sinna heimahúsa. Aðrir
reyndu í flýti að hlaða götuvígi
í hliðargötuim út frá torginu til
að stöðva sókm dælubiifreiðanna.
Er þetta annar dagurinn í röð,
sieim íbúar Prag koma saman á
Wenceslas-torgi til að mótmæla
innrásirmi í fyrira. Hafa lögreglu-
og henmenn verið sendir báða
dagana til að tvístra mannfjöld-
anum, en fréttamenn segja að
meiri harlka hafi ríkt hjá borgar-
búum í dag en í gær. Telja þeir
þessa hörku borgarbúa vita á
Giri, forseti Indlands
Nýju Delhi, Indlandi,
20. ágúst. AP-NTB.
HÖRÐUSTU forsetakosningum
í sögu Indlands lauk í dag me3
sigri óháða frambjóðandans V,
V. Giri, sem er 75 ára að aldri.
Sigur Giris yfir formlega
frambjóðanda Kongressflokks-
ins, N. Sanjiva Reddy, er talinn
mikill stjórnmálasigur fyrir Ind
iru Ghandi forsætisráðherra
landsins, en hún neitaði að sam
þykkja Reddy, sem frambjóð-
anda flokks síns, en lýsti aftur á
móti yfir stuðningi við Giri.
Við fyrstu talningu náði Giri
ekki hreinutm meirihluta og var
þá talið atftur með tilliti til næsta
vails kjósenda. Náði Giri rúmlega
12 þúsund atkvæða meirilhluta
sem einis og fyrtr segir nægði til
siigurs. Talið er að vimistfri menn
úr Kongresstflökfknum ásamt
kommúnistum og öðrum vinstiri-
flokkuim hafi ráðið
þessum kosningum.
Sjá bls. 2.
úrslitum
Varaha Giri
I Moskvu
illt, og að búast megi við harðn
andi átöfcuim í borginni.
MÓTMÆLI í MOSKVU
Þegar innrásin var gerð í
Té'k'kóslóvakíu fyrir áiri, efndu
nolkkrir menntamenn og rithötf-
undar til mótmæla í Moskvu.
Meðai þeinra voru þau firú Lar-
issa Daniel og Pavel Litvinov,
sieim bæði hlutu fatngellsisdóma
fyrir aðgerðimar.
Þrátt fyrir fordæimið frá í
fyrira hafa 16 stéttarbræður
þeinra frú Daniel og Litvinovs
nú efnt til nýrra mútmælaað-
gerða í tilefni ársatfimæliisinis.
Hatfa sextán-imenningarnir undir
ritað mótmælagkjal, sem sent
var erlendum tfréttamönnum í
Moskvu í dag, og lýsa undirskrif
endur þar andstöðu sinni við inn
rásina í Télkkóslóvakíu, siam þeir
telja að ógini framtíð sósíalism-
ans. Segjast þeir senda þesisi
mótmæl'i nú með hliðsjón af
hagsmunum föðurlands síns.
Meðal undirdkritfenda er sagn-
fræðingurinn Piotr Jalkir, sanur
herslhöfðingjanis Ion Jakir, sem
sikotinn var í hreinsunum Stal-
íns árið 1937. Er Piotr Jalkir 46
ára, og nú talinn leiðtogi frjáls
lyndari mienntamanna í Moskvu
eftir að Piotr Grigorenko fyrr-
verandi 'hershöíingi var handtek
írm í Tashkent fyrr á þessu áiri.
Af öðrum undirskrifendum má
nefna eiginkonu Grigorenkos,
Zenaida, Viktor Krasin hagfræð
ing og ljóðsfcáldið Nataliu Gor-
banevskaja, -sam einnig tók þátt
í mótmælunum á Rauða torginu
fyrir ári.
f mótmælaakjal'inu segir að inn
rásinni hafi verið beint gegn
blómistrandi lýðræði, eir gefið
hefði vonir um að þær hugsjónir
sósíalismans, sem voru fótum
troðuar í stjómartíð Stalíns,
ættu sér viðreisnar von. „Við
Iýsum isamistöðu með téfckóisló-
Framhald á bls. 27
Þegar Sovétríkin og fjögur leppríkja þeirra gerðu innrásina í
Tékkóslóvakíu fyrir ári, snerust íbúamir margir hverjir til and-
stöðu. Reyndu þeir að gera innrásarliðinu erfitt fyrir, meðal
annars með því að breyta vegvísum og götuskiltum. Hér er mynd
frá Prag eftir innrásina, og sést þar vegvísir, þar sem búið er að
má út allar leiðbeiningar nema þá, sem vísar innrásarhemum
leiðina heim til Moskvu.
Öryggisráðið frestar
írlandsmálinu
Brezkir hermenn við löggœzlu á N-lrlandi
Nlew York og Belifast, 20. ágúst
— AP — NTB.
ÖRYGGISRÁÐ Sameinuðu þjóð
anna kom saman til fundar i
New York í dag, og var talið að
ráðið tæki þá til umræðu ástand
ið á Norður-írlandi og ósk
írska lýðveldisins um að sendar
yrðu friðarsveitir SÞ þangað.
Var fundi ráðsins hins vegar
frestað án þess að írlandsmálið
væri tekið á dagskrá, og hefur
ekki v-erið ákveðið hvenær næsti
fundur verði boðaður.
Alit var með kyrrum kjörum
á Norður-írlandi í dag, og hafa
brezku hersveitimar þar í landi
tekið við löggæzlu í landinu, en
dregið hefur verið úr völdum
„B-sveitanna“ svonefndu, sem
fulltrúar kaþólikka segja að séu
einkahersveitir mótmælenda.
B-sveitirnar á Norður-írlandi
hafa valkið mi'klaæ deilur, enda
eingömgu skipaðar sjálfböðalið-
uim úr röðum mótimælenda. Tal-
ið er að um 8.500—10.000 menin
séu í sveituim þeiasum, sem þiggja
laun flrá því opinbeira. Segja
kaþóliklkar að sveitimar lúti
eikfki stjórn yfirvaldamn'a, held-
ur leiðtoga imótimælenda, og að
þær beri ábyrgð á dauða fjöl-
margra kaþólikka á undantförn-
um 48 mámuðum. Einn talsmað-
Framhald á hls. 27
Gjaldeyrissjóðnr-
inn jókst um 41
milljón dollnrn
Frankfurt, V-Þýzkalandi,
20. ágúst — AP —
V-Æ>ÝZKI Landsbianlkiinin Skýrðii
flná því í daig að gull- og gjald-
eynissjóðir landsiins hefðu aiuk-
izt um 41 milljón bandarJstana
dollana í sl. viku og næmu nú
samiflals 7.63 milljör'ðlum dollara.
Engin opiinlber skýring var getfin
á þessairi mikliu auikníinigu, en lát-
ið að því liggja aið orsaikiimiar
væni að fimma í aiuikmum kaupum
erlenidra aðila á v-þýzkum mörk
um vegmia faiLs flranisk'a flnambanB.