Morgunblaðið - 21.08.1969, Blaðsíða 11

MORGUiNiBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. AGÚST 1SÖ9
11
Grimur frá Hundadal og for stöðuhjónin Gunnar og Dallilja.
DVALAR- og elliheimilið
að Fellsenda í Miðdölum, er
snyrtileg einnar hæðar bygg
ing, kippkorn frá þjóðvegin-
um. Það var reist að fyrir-
mælum sem Finnur Ólafs-
son, heildsali í Reykjavík,
en ættaður frá Fellsenda,
gerði í erfðaskrá sinni. Þar
gaf hann föðurleifð sína og
innbú Fellsendaheimilisins
gamla, og mælti svo fyrir að
á jörðinni skyldi reist elli-
og dvalarheimili til minning
ar um foreldra hans. Heim-
ilið var vígt fyrsta sumar-
dag 1968, en hafði þá starf-
að frá því haustið áður:
fyrsti dvalargesturinn kom
þangað 29. ágúst 1967. Þarna
er rúm fyrir sextán vist-
menn, en sem stendur eru
þar fjórar konur og fjórir
karlar. Forstöðu heimilisins
hafa hjónin Dallilja Jóns-
dóttir og Gunnar Jónsson á
hendi.
Á hlalðiimu hititi ég grá'ha.-rðan
og avipanikimin átibræðam ölidiumig,
Grím Jónsson, áður bónda í
Hundadal. Hamm sagðist
toafa hrugðið sér bæjairleið, að
saikja póstinn út á Breiðaból-
Stað.
— Varla hefurðu farið fót-
gaimgamdi?
— Nei, biddu fyrir þér, lapp-
inniar eru alveg uindan búkn-
ura, vitafúniar, ég kemmst ekkeirt
oema í bíl. Hefði ég iappirnar
góðar, væri ég fær í flestan
arjó.
Það er ekki lemgna síðan en
tvö ár, að ég fór í snmaia-
menm'sfcu einis og uinglingur, en
svo fóru fæturnir að gefa sig.
Áður vair ég þolinm göm.guimað-
ur, lá á gnenjum, fór á rjúpna-
Skytteii’í og hvaðeinia.
— Þú bjóst lenigi í Hundadal.
— Já, miest aiiam miinm
búskap, þó var ég sex ár í
Sfcógsköti. Ég hafði um 140
kindiur og 3—4 kýr, þegar þezt
lét. Þá var þríþýli í Hundadal,
svo áihöfnim samnam'Iaigt á jörð-
iinmi var mieiiri. Nú á óg bara
tvaer hryssur eftir, þær gamigia
í Neðri Hundadal. Það þýðir
lítið að draga á eftir sér eign-
ir, þegar maður getuir efcki bú-
ið leniguir.
— Lífcar þér visitin vel hér?
— Já, hér er prýðilegt að
vera. Ég geri mér sittlhvað til
dægrastyttingar, þótt fætuirnir
séu fúnir. Emm ies óg gieraiuigna-
laust, hiliusitia á úibvarp, l'íit stöku
sfiminium á sjónVarpið.
Og hér er veðursæld, sér-
stafclega er sfcýlt í norðanátt-
inmi. Útsyminiiinigiiirdmin gait aftur
á m'óti máð sér nok'fcu ð vel upp
niðri í Huindadial, þar komu
svipti'byljir, þegar hér var
logn..
— Þú hefur frefc'ar viljiað
fara hiugað en suður?
— Mér ieizt efcfci á a/ð taika
mii'g þaninig upp. Mér fiinmist
gott að geta verið sem lengst i
miínium 'heknalhögum.
— Hverniig er samkomulagið?
— Svona sæmilegt, seigir
Grímur, hlaer hátt og snýtir sér
duglega.
— Já, ég held það megi segja
að það sé alveg ágætt.
í rúmgóðri forsitofúin’nfi 'hamg-
ir mynd af Finni Ólaifssyni og
þar er mynd af foreldrum hams,
Ólafi Fiimsis.yná og koniu hamis,
höfðinigleg hján að sjá. í horn-
inu er orgelið, þama helduir
prófeisburi'nin heigi aithiaifnir fyr
ir gamiia fóikið öðru hverju, öll
um til mesbu ánægju. Fagurlega
úskarimin spegill hiangir á eim-
um veggnum, hann er eins og
flleiri miuniir 'hór, úr garniia Feilills
endabúinu.
Daillilja sýniir mér líka hamin'-
yrðir eftir heimasætumair á
Fellsenda, systur Fiinns. Bród-
eruð kvennærföt með feneyisk-
um sauimi, d'úfciair, servíettur og
hvað eimia, gert af listfengi og
saumalagið fjölskrúð'ugra en
svo ég kummi að sfciligireiina öll
þau spor. GuEballdlerað upp-
hlutsbelti vafcti sérsta'ka at-
hygli mína, það hefluir ön-nur
systirin gert og efcki umnizt
tími til að ljúka við það, sú
hiafiuir verið sannlkaMlaðiur áilifla-
kroppur.
í stofuirmi, sem er hvort
tveggja í senn borð- og setu-
stofa eru kúnistbróderað-
ar myndir, eininig efltir Felils-
enidasystur. Þær hafa varla feng
izt við mangt anmað en hamn-
yrðir, í bezta fallli að þær haifi
genigið að heyákap á góðviðris
dögum.
Þægilegir hægindastólar, út-
vairp og sjónvarp og mofckiuð af
bókum.
Einis og í byrjun sagði, dvelj-
ast átta mamms á 'heimilirou, en
rúm er fyrir sextán. Elzti vist-
maðurintn er Guðrún Hjálms-
dóttir, 98 ána gömul. Hún var
um áratugi saumiakona í Bongar-
nesi.
— Allir vistm'eninimir ofcikar
hafla fótavist og eru yfirleitt á-
gætlega hraustir, segir Daliilja
mér — enda höfum við ek'ki
aðbtöðu til að tafca fóllk, sem
verður að njóta sérstafcrar
hjúkrumar. í surnar hefur Gísli
Sigurbjörnsson sent fólk hing-
að að suninan, það hefur dval-
izt hér vifcu till tíu daiga í senn
og heflur ekfci verið annað að
merfcja en gamla fókið væri
ánægt með þessa tilbreytimigu.
Við vomiuimst til að hér fjöligi
í hauist, aflllur rekstur hlýbur að
verða erfiðari og tiltölulega
koStinaðarsaimari meðan heiimil-
ið ar ekki flullsetið.
— Hafið þið hjón áður veitt
forstöðu slíkni stoímun?
— Niei, segir DalliHjia. — Ég
hef bara orðið að n'ota hrjóst-
vitið. Mér heflur al'ltatf liðið vei
innan uim garnalt fólk og hér
hafa aldrei orðið neiniæ árekstr
ar. Ég var á Grund eimia vilku,
það var eimia umdirsta’ðiam sem
ég fékk, áður en ég tók við
hér. Þar er nlátbúrlaga aflHt
stærra í simiðum, þebta er varla
mieira en istórt heimiM.
Mig lamgar að taka það fram,
bætir Dafllliljia við, iað GísU Siig-
urbj örneson hefur verið okkur
sérstalklega velviljiaðúr, gefið
'hdmlgað góðar gj'afir, sent ósfcöp
iin ÖM atf blómuim og nýju græm-
rneti, sem hefur alllt verið þegið
með þöfckum.
— Hvað gerir gamla fókið
helzt sér táíl aiflþreyimigar?
— Koruurmiar prj'óna tiailsvert.
Og svo er miikið hluisitað á út-
varp og dáMtið á sjóruvairp, þó
m'ifclu mimna. Kairlimenininmir
spjiallla samiam, alMr emu úti við
í góðu veðri. Stundium er farið
í heimsókniir á næistu bæi eða
fannar smáferðir uim nágrenmið.
— Læknisþjónuslba?
— Búðardalsækndrinm kem-
ur, ef hanm er kvaddur himigað.
S.l. vetur var læknislauist í
Búðardal og gábum við þá leit-
til lækmamina í Bongannesi og á
Kleppjánrusreykjum. Yfirledtt
hefur það ekki verið nedtt
vandamál, því að vistmemin enu
rólfærir og frískir, eimis og ég
sagði.
— Ef aðsókn vex að heimil-
imu, segir Gu'run'ar, er fyrirhuig-
að að hyggja ofan á þessa hæð.
Nú enum við að hugsa uim að
kumia upp diagstotfu, við end-
Þar er
skýlt í
norðan-
áttinni
Heimsókn á Elli-
heimilið á Fellsenda
anm, og grunmurinm er tilbú-
inm. Elf hún kæmiist upp gæti
þar eimniig orðið aðsbaða fyrir
gamla fólkið til að fást við
föndur og fleina slikt, því að
helzt stendur það fyrir þrifum,
að við gebum ekki látið fólfcið
flá mæg verfcefni.
— Ég held það sé áfcatflega
gott fyrir sveitirnar við Breiða-
fjörð að þetta heimiM skuli
haifa verið reist, segir DaJlilja.
— Mainini firanst eðlilegast að
flóJk, sam hetfur alið al'Ian siinm
aldur í sveit, viljd vena áfram
í svipuðu unnhvenfi, eins lemigi
og mögulegt er. Viðbrigðin fyr-
ir gamJa fólkið hljóba a'ð vera
meiri að flara úr sveit og til
Reykjavíkur, en að koma til
dæmis á heimiM edins og þetta.
Nú vindur sér inn í stofuna
snagganalegur kveramaðúir. Þar
er komin Margrét Kristjámis-
dóttir, ættuð frá Snóbsdal.
Hún segist lemgstum hafla verið
viðloðandi Dalina, þó fór hún
sextán veirtíðir tdl Vestmanm'a-
eyja og var þar í fiski.
— Kanintu vel við þig hérna?
— Ég kann alls staðair vel
við mig — nema í Reyfcj'avík.
Allar þesisar igötuir. Ég get
aldrei lært að nata þar, nema
rétt um miðbæinin.
— Horfirðu mikið á sjónvarp
ið?
— Nei, mest lítið. Það fer í
höfuðið á mér. En ég hlusta á
útvarpið.
— En hvernig er með lestur?
, — Ég hef aldrei verið gefin
fyrir bákiwa. En aftur á móti
hetf ég prjónað þó nókkuð, þó
mimoa núna en áður. En hann
Krisitján Sveinsson er búion að
lofa mér nýjum glenauguim. Þó
get ég prjónað stund og stund.
Og ég seldi nú níu pör af sokk-
um úr tvöföldu bandi, á Borð-
eyri. Ég bafði með mér rokfc-
inn minn himgað og spinn mitt
band sjálf. Þetta sprengda
sokkaband — biddu fyrir þér,
það er allsendis ónothæft.
— Og samkomulagið?
— Það er ágætt. Við erum
þrjár saiman í herbergi, ég,
Jafciobínia ag Sigríður Magný,
Það fer vel á með okfciur. Ég
varð 74 ána í vetur og vanð að
fana hinigað, af því að ég gat
lítið uninið. En það enu ekki
mörg ár síðan ég var fær um
miaingt, vair í Búðardail og Sló
þar tvö tún, eins og að drefcka
vaitn.
Dalli'lja og Gumraar sýndu
mér herbengi viistmiannia. Á
heimiMir.u enu ýmist tveggja eða
þriggj'a miamina herbergi, ágæt-
lega rúmgóð og gamla fóLkið
hieflur 'haift mieð sér myndir og
muni til að gara þau heimilis-
legri. Ég bankaðli l’íka upp á
hjá Magnúsi frá Þórólfsstöðum,
haran sat og hlustaði á útvarp.
— Ég læt það glamna mest
alllan daginn, segiir hairan m'ér
— síðan ég missti sjóniina að
masbu er betira etn etkfci að hatfa
útvarpið.
Magnús er raunair ekki ýfcja
gamiaflll, 63 ára. En bamn segilst
haía orðið að hverfa flrá búi
sdnu vegna sjömdeprummar.
— Ég bjó ailia mína búsikapair
tíð á Þórólfsstöðuim, hann er
hérma lenigra út með hlíðinni,
borfbær með máluð þil, ef þú
heflur tekið eftir honium. Fram-
an af bjó ég með foreldruim mín
Framhald á bls. 16
Dvalarheimilið að Fellsenda