Morgunblaðið - 03.09.1969, Blaðsíða 1

28 SIÐUR
190. tbl. 56. árg.
MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 1969
Prentsmiðja Morgunblaðsins
/ dag - 50 ára afmæli flugs á íslandi
Faber, hinn enski flaug fyrstur á íslandi. — Eggert P. Briem
tók myndina í Vatnsmýrinni 1919.
í DAG er áæt'Jað aið brezka
listftogBveitm The Red Arrows
eða Raiuðu örvaimar, Ikomi til
laTiidsdnis og imwi sveitin sýma
lis'Jfliuig yfir Reýkjaivíkuirfluig-
velli kl. 19,30. Mun listfluig-
sýmiinigim taika uim 18 máinútuir.
f>á mun fafflhlífastölklkasiveif
PluigbjönguiniardeiWarininar
sýna faQllihilíf astökk strax á eft
ir liatflugisýniniguinni.
Um 5600 maimns höfðu sótt
Pluigisýin'iniguna á Reykjaiviikiuir
fluigvelHi í gær, en hún eir opim
daigllega fná kl. 14—22. Á með-
an ftoigsýninigin stendur yfir
gefst fóíki kastiur á að fljúga
með littom fliuigivéllum í 20 mín
útinia hrinigferð ytfSr Reykjavík
urisvæðið fyrir liágt gjaild.
Verði veður baigstætit mun
fólk igeita horft á liatlfluig Rauðu
öpvanma úr Öskjuhlllíðinni í
daig er 50 ára afmœli ftogs á
íslandi. Sjá igreiniar á bflls. 12
og 17 í biaöonu í daig.
„Kerfisbundið eftiriit
með starfsemi skóla“
— seg/r menntamálaráðherra Tékkóslóvak-
íu — Ný herferð hafin gegn andsovézk-
um hugsunarhœtti
Pnag, 2. septieimtoier — AP —
YFIR 2 millj. bama og unglinga
í Tékkóslóvakíu settust aftur á
skólabekki sína í gær og lýstu
stjómarvöld þá yfir því, að haf-
in yrði herferð til þess að hreinsa
andsovézkar hugmyndir og kenn
ara úr skólunum.
„Við mJUMinm ekki þola áfram-
hialdiandi þjóðemniiseinnafSam amd-
sovézkan og amdlkornimúmistísk-
an huigsumarihátt og alðgerðir í
ákólumum" lýsti Jaromir Hrbek
í útvarpsræðu, sem beimit var til
íbúa í Bæheimi og Mæri. Hirbek
sem er talinei miaður harðgerður,
er mýtekSmm við emhætti menmita
miáiaráðherra í Téiklköslóvakíu.
Hrbek reymdi eirnmig að rétt-
læta imnráisina í Tékkóslóvakíiu
i fymra, en sá atburður fremur
en mokkur aninar hefur orðið til
þess, að megn amdúð í garð Sov-
étríkjamnia þróast nú inmam
veiggjia skólastofa í Tékkósióvak-
íu. Hr'bek, sem er mjög hlymmit-
ur Sovétstjórninmi, tók í síðuisitiu
viku við mennitamiálatnáðherna-
embættiniu af Vilibad Bedicek,
sem þótti frjálslyndur. Sagði
Hrbek, að hver kemnari myndi
bera fulla ábyrgð á þvi, hvaða
álhrif íhiamm hetfði á nem-
emdurnia. „Kerfisbundið eftirlit
með stanfsemi sikóianma verður
aukið venuiiega“, saigði menwta-
málaraðbeririainm. „í stefniu oikkiar
í menmitaimálium hyggjumist við
reiða okkiur á reymda kenmara,
seom nieituðu að fylgja andsov-
ézlku mótstöðumíni 1968. Við heit-
um því, að þeir stoulu allir fá
uppreism æru og hljóta umbum
Kennedy-málinu
frestað í mánuð
— Hœstiréttur Massachusetts þarf að
fjalla um krötu verjanda Kennedy's
varðandi vitnaleiðslur
BOSTON 2. sepiteanlber. — AP.
Lögfræðingar Edward M.
Kennedy, öldungardeildarþing-
manns, fóru þess á leit við
hæstairétt M assaeh u se tts - rí k is í
dag að hann ógilti þann úrskurð
James A. Boyle, dómara í
Edgartown, að verjendum gæf-
ist ekki kostur á að spyrja
mikilsverð vitni spjörunum úr
við ranmsókn þá, sem hefjast
átti á morgun varðandi dauða
Mary Jo Kopechne 18. júlí sl.,
en hún drukknaði er bifreið
þingmannsins fór út af brú
á Ohappaquiddick-eyju. Getur
málskot þetta til hæstaréttar
ríkisins haft það í för með sér,
að rannsókninni seinki, að því er
sagt var í kvöld.
Lögfræðtiinigair Kenmiedly héílldlu
þv(í fram í síðiuisitu válku aið rðtt-
aimammsókmiin væri „í eðli sínu
.áflaæmamdli", oig miumidi (húm frem-
ur iilkjaisit vemijiuileiau réttaxihaQidii
em rammsólkin. Vagna þessa ttnattida
Jlöiglfræðdinigairmiir þvi tfnaim, a@
(þeir ei|g|i að (balfa méltt til þess
aið epynjia viltni, s'eim leiidld verðia,
'ög igera atlhuigasieimidir vilð firam-
buirð þeiirra..
Boylie dlómiami taMli Ihins veigar
að hiér væri um aið inæða natnn-
sótkm, þar sem sflittat er elklká ttieyft,
'Og haifmaði beiðtni verjenidanmia.
(Búizlt var við að Hæsltiinéttuir
Massaidhiuisieitts mlumidi tfjiattlia um
máilslkolt llögfræðimigainina þagair í
(krvöld, oig .ráðigant var að réttur-
inin ikæmii aiftur samam tfyrtir Ihá-
dagi á miorigum till iað fjiattlia um
ttcrölfiu þeirra. Búizit er við því,
að iþetta miuinii seinlka réttar-
rainmisiólkmmmii, siem (hiafljasit áltti
umidir attjlócnn Bioyíe, diómiara, í
Bdlgaritown á miomgutn.
Framhald á bls. 27
HO MJÖG
SJÚKUR
París, 2. sept. — AP.
HO CHI MINH, leiðtogi
Skommúnista í N-Vietnam hef-
ur „ekki verið við góða
heilsu“ undanfamar vikur að
því er sendinefnd N-Vietnam
í Paris greindi frá í kvöld.
Sendinefndin lét frá sér
I fara yfirlýsingu, sem frétta-
stofa N-Vietnam hefur sent
út, þar sem segir: „Und-
anfarnar vikur hefur Ho Chi
Minh ekki verið við góða
heilsu. Flokkur vor og ríkis-
stjóm hafa einbeitt öllum
kröftum sínum að því að veita
!honum sem bezta aðhlynn-
ingu. Hópur lækna og pró-
fessora hafa stundað hann dag
og nótt. Við viljum með þessu
fræða samborgara vora um
heilsufar forseta vors“. —
Lengri var tilkynningin ekki.
Sendinsfndin vildi ekkert
frekar um málið segja, ekki
einu sinni hvað gengi að Ho,
en Ijóst þykir að hann muni
mjög sjúkur. Ho Chi Minh er
annað hvort 78 eða 79 ára að
aldri.
Stórstyr jöld við Kína ekki útilokuð
— segir í málgagni sovézka varnarmála-
ráðuneytisins
Moskvu, 2. septamber. NTB.
í GREIN, sem birtist í blaði
sovézka varnarmálaráðuneytisins
í dag, er ekki útilokaður mögu-
leikinn á styrjöld við Kína. Er
grein þessi löng og athyglisverð
nákvæm lýsing á því, hvemig
sovézki herinn neyddi japanska
herinn til þess að yfirgiefa þau
landssvæði fyrir 24 ámm, sem
Sovétríkin og Kína deila nú um.
Greinin nær yfir allan efri
hluta baksíðu blaðsins og er hún
sikrifuð af Semjon Ivanov. Hann
tók sjálifur þátt í bardögum í
Austur-Asíu árið 1945 og er nú
yfinmaður Síberíudeildair sov-
ézlka hersins.
Margt í greininni hefur raun-
hæft gildi nú, ef stórstyrjöld
sttcylli á milli Sovétrikjanna og
Kína. Ivanov lýsir því, hve víg-
völlurinn hafi verið einangraðtar
og lýsir löngum flutniingum á
birgðum og hergögnum eftir eiwu
járnbrautinni, sem fyriir 'hendi
var, 'hve ertfitt yfirferðar lands-
svæðdð var og hver hernaðar-
máttur fjandmannanna var.
Nauðsynlegt var að unditfbúa
herniaðaraðgerðirnar í þrjá mán-
uði, en síðan gerði sovézlki her-
inn árás á þremur vígstöðvum,
en samtiimis vonu flugvélar látn-
ar hefja loftárásir á virttd, flug-
og flotastöðvar óvinanna, segir
Ivanov í grein sinni
Hersihöfðingin:n staðlhæfir, að
það haifi verið Sovétrtíkin<, sem
sköpuðu forsendurnar fyrir kín-
verslku byltirngunni með því að
relka Japani á brott og heldur
síðan áfiram: — Það er með
beizikri tilfinningu, sem þjóðir
Sovétríikjanna mega nú hoinfa
upp á, hvernig maoistar, sem
hafa sölsað undir sig völdin og
komið á fót Skritffinnslkuher-
stjórn, svíikja marx-lenínismann
og reka heiftarlega áróðursher-
ferð gegn Sovétríkjumum,
Leiðtogar Kínverja með Mao í
broddi fylkingar æsa upp móður-
sýkiSkenmdar til'finningar gegn
Sovétrílkjunum og ttcoma atf stað
alva.rlegum ögrunum meðfram
landamærunum. Bn allar tilraun
ir þeirra 'koma fyrir elklki. Herir
Sovétriikjanna eru þess megnug-
ar að vernda tósturjörð olkttcar og
brjóta á bak aftur æfintýramenn
ina, hvort sem þeir egna til nýrr
Framhald á bls. 16
Rússneskur rithöfundur dæmdur
til tveggja ára fangelsisvistar
NÝLEGA hirtist óstaðfest
fregn í Sunday Times, um
að rússneskj rithöfundurinn,
Anatholy Marchenko, hafi
verið dæmdur til tveggja *ra
þrælkunarvimnu í fangabúð-
um vegna rógburðar um Sov-
étríkin.
Unidianifiairiið betfur Marclh-
■enlkio diwaliizit í tfamigalbúðium
oig alfplámað arunan öldri dúm,
en 'nú verður Ihamin filuittur til
aininiairs fanigeflsiis. Dómlutrimmi
ytfir Mairdh'enlkio hetfiur ettdki
verið tiflfkyminltur opinlberttleiga.
Mardhemlkio er edinm útf Ihóipd
mienmitamiainma, sem uimdamfiar-
ilð Ihafia efrnit til miófmiæíla-
fumidia og mámmiilhóittar m/óit-
miælaaðlgerðla gegn Skeirðdmigu
bcnrigaratt'egra réttimida, Jbúa
Sowétrííkijiainmia.
pyrir miolklkrium ámum igatf
ihianm úit bóttc, „Vitmislbuirðlur
miimm“ þar sem saigt er frá
ISfiimu í fianigalbúðlum, í Rúss-
ianidlL Bóikiinmd war ttaomdð úr
lamdli og igetfin úit í Bretlanidd.
Vélrituð eimltök aif bóttciinmi
ihiatfa eimmdlg werið gerð leyini-
lega í Moslkwu.
Mál Mardhienlko wair tdkið
fyrir í bomginmii Pemm í Úral.
Er það Skaimimit ftfiá famiga-
búðiumium, sem ihamm (hieÆuir
diwalizlt í uinidiainifiarið.
'Fyrir réttiinium war Mairdh-
•enttoo séklur fiumidámm 'um að
bera út róig oig lytgar um
RússJamid og rússnieskt stjórm-
airfýrirlkomiuilag. Himis wegar
var brot hams eihki fióQigið í
útgáfiu bóikariinmiar, þwí leyfi-
legt er að senidia 'bælkur úr
lanidi og getfa þær út eniemidds.
Bn þess teomiar úrtigálfiuistairtf-
semii igetuir orðdð aifidrilfairík,
etf rússinieSk yifiirviöttid þylkjiast
igata Æutniddð þar róig uim 'Sov-
étrlílkin. örlög Amidinei Siny-
arvSky og Yutti Damieil samma
það ljó©1ieiga,
Á bls. 11 í Mlbll. í diaig segir
nlámar firá samSk'iiþtum rússm-
esttcra yfiirwattdla og m'emmlta-
mianinta þar i lamdd.
Framhald á bls. 16