Morgunblaðið - 20.09.1969, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 20.09.1969, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. SEPT. 1060 Valg-erður Oan í hlutverki Maju og Vglur Gíslason í hlut- verki Theófíiusar afa hennar Ljósim. Mbi. Kristinn Ben. Herdís Valur Rúrik Baldvin Briet Nýtt leikrit eftir Matthías Johannessen frumsýnt í Þjóðleikhúsinu í kvöld urnar í Fjaðrafaki lifia sínu persónufeiga lífi. Það eru enig ar fyrirmyndir persónulegar að þeim í þessu leikriti. Þess ar persóniur búa við vanda- mál sem til er alls staðar, að ég held, í nútímalífi þjóð- amna, stórborgum útlanda ef til vill sérstalklega. Nú oghér hjá oktour einnig. Eins og ég sagðd áðaoa, það fjallar um uniglinga, æskuna, framtíð hennar, ndðurbrotin heimili, erfiðleika í samskiptuim fólks og hvernig við drepum hvert annað á sama tíma og við lieitiuim að hamingju. Það var saigt um Jóp gamla að þessi og hinn væri kominn þarna í gervi hanis, en þeigar á reyndi varð Jóm gamli bara Jón gamli og fólkið í Fjaðrafoki er bara það. í þessu lieikritó er vissulega félagsleg ádeila, en ég hef ekki trú á því að höfundur geti kopí- erað pe'rsónur úr lifenda lífi. Jafnvel þegar menn nafa reynt ,hefur það mistekizt. Ég hef ekki einu sinni reynt það.“ Það kom fram á fun'dinium hvort lei'kritið væri spunnið upp úr Bjargsmiálinu svokall aða. Maifctihías sagðist e'kki þekkjia raeina persónu sem þar hefði komið við sögu. Efni leikritsinis og persónur væru óviðkomiandi fyrirmynd um úr lífi okkar og samtíð. „En svo virðksit“, hélt Matthí- as áfram, „að suimir hafi sér- stakan áhuga á því að leik- ritið fjalli um Bjargsmálið. Þeir um það.“ Matthías gat þess á blaða- mannafundinuim að hann væri Þjóðleiklhúsinu þakklátur fyr- ir að taka þetta verk til sýn- ingar og fannst það sýna uim- burðarlyndi og talsvert hug- rekki. „En“ bætti hann við — „leilklhús eiga ekki að vera úr po®bulíni.“ „Leikstjóri og leikarar hafa umnið vel“, hélt hann áfram, „og ég hef unun af að vinna mieð Benedikt Ámasyni ,sem ég tel listraenan fram í fing- urgóma. Hann hefur sett sinn fallega svip á þetta og unn- ið vel í því og það sem af- laga fer verður í lokin að standia í hálsinium á mér, en „HELDURÐU að það sé til hamingja afi“? spyr stúlkan í Fjaðrafoki Matthíasar Jo- hannessein. Og afinn svarar út frá reynslu sinni, eigin reynslu, sem ef til vill á sér alit aðrar forsendur en fram- tíð stúlkunn.ar. En mannlífið fléttast hvað innan um ann- að, ólíkt fólk í sama umhverfi og hver og einn verður að taka tiilit til annars svo að nokkur hamingja fái að lifa. í Fjaðrafoki spinnst þráður- inn úr einu þjóðfél.agsvanda- máli nútímaþjóðfélagsins og hamingjuleit „litlu“ manneskj unnar í stóra þjóðfélaginu. Manneskjunnar sem býr í af- kimum þjóðlífsins. Nýtt íslenzkt leikrit. Nýtt spor í menningarlífi íslands. Að hverju nýju leikriti stendur mikil vinna, framitak höfundarins fyrst og fremst, síðan leikstjórans og ieikar- {inna. Þá er blásið lífi í orð- in og leikhúsið fær nýtt verk að flytja gestum sínum. Leik húsverk sem alla varðar, því íslenzk menning lifir aðeins svo lengi sem við höfum áhuga fyrir öllu íslenzku. Við fylgduimst eitt kvöldið með æfingiu á Fjaðrafoki, en fyrr um daginn höfðúm við setið blaðamannafiund hjá Þjóðleikhússtjória þar seim höf undur Fjaðrafoks, Matthías Johannessen ,var staddiur ásamt leikstjóranum, Bene- dikt Árnasyni. Þjóðleiklhús- stjóri, Guðlaugur Rósinkrans, gat þesis í upphafi að Þjóðleik húsið hefði árið 1967 sýnt tvo einiþátibuTrga eftir Matthías á Litla sviðSmu í Lindarbæ. Ein- þáttungana Jón gamla og Eins og þér sáið. Þau leikrit voru mjög vel sótt og Jón gamli vai fyrsta íslenzka leik ritið sem sýnt var í Sjón- varpinu. Þjóðleikhússtjóri lét í Ijós ánægju yfir því að hafa fen.gið Fjaðrafok til sýninga í ÞjóðLeiklhúsinu, þar sem það fjallaði um félagsleg vanda- xnál núfimans og kæmi við kvikuna í hverri mianneskju. Benedikt Ámason, leikstjóri Æfingar á Fjaðrafoki hófust sl. vetur og voru síðan tekn- ar upp aftur í septemberbyrj un. Leikarar eru 7 talsins: Valgerður Dan, Valur Gísla- son, Herdís Þorvaldsdóttif, Rúrik Haraldisson, Bríet Héð- insdóttir, Þóra Friðriksdóttir og Baldvin Halldórsson. Aðspurður um efni leiksins sagði Majfctíhías: „Það er allt í leikritinu siem ég vil segja um það og ef fóllk befur álhuga á að heyra mína skoðun, þá er bara að sjá það. En bug- myndin að leikritinu er eldri en margur mun halda. Við- fangsefnið litla m.annes'kjan andspænis stóra þjóðfélag- inu er vandamál sem ég hef lengi velt fyrir mér. Ég reyni að sjá persónurnar með þeirra eigin augum, en ekki eins og ég vil hafa þær. Nú, og svo koma auðvitað til augu leik- stjórans og leikaranna í túlk- un verksins. Mér finnst skemmtilegt að vinna með persónur og þefcfca verk er skrifað í líkum ritstíl og Jón gamli, það er ekki framúr- sfcefnuleikrit, eins og leikrit- ið Eins og þér sáið. Persón- Um „litlu" eskjuna í stóra þjóðfélaginu ðkki leikstjóra eð'a leiiku'rum.“ Við spjölluðum sbuttlega við Bemedikt Árnason leik- stjóra í Fjaðrafoki. Hann sagði: „Þarma eru manneskj- ur látnar undir samia þak, mann eskjur sem gætu verið til í okkiar þjóðfélagi sem öðrum og það hljómiar saman spil miargþættra mainnlífsstrengja. Þarna koma fram pumktar í ádeiiu á það þjóðfélag, sem veldur því að okikur reynist erfitt að finna lífsihamingju. Að vísu fer hún' eftir hverj'um einsfcak'lingi, en það er búið að ákveða hvað sé hamlngja fólksins í svo mörgum tilfell- um. Hvað sé 100% réfct og ranigt, en ekki tökið tillit til ’hinina flóknu vandamála hvers og eins. Við sjáum líka hvað ósam- ræmandi einstaklingar undir samia þaki geta gert hver öðr urn og við lenduim í því, að sjá hvernig 3 kynslóðir koma riaunveriulega fram þarna aulk valdsins án þeiss að geta sfcutt hverja aðra. Reynsla gamla mannsinis virðiist ekki gefca hjálpað þeim miðaldra svo namii. Og þótt reynt sé að fara milliliðaliaiust á milli kynslóða genigur það beldur efcki. Inn í þetta fléttast siíðan það óper sónulega sem rífcið leiggur til mélanna mieð bundinni af- stöðu. Framhald á hls. 13

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.