Morgunblaðið - 24.09.1969, Blaðsíða 10
10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. SEPT. 1009
SIGLUNES
SIGLINGAKLÚBBUR ÆSKU
REYKJAVÍKUR OG KÓPAVOGS
Siglingaklúbburinn Siglu-
nes, sem Æsikulýðsráð Reykja
víkur og Æskulýðsráð Kópa-
vagls reka, efnidi til sigi-
ingalkieppni á Fossvogi fyrir
nokkru. Keppni lauk í kajak-
róðri fyrir eldri flokk og
sigraði Steinn Steinsen úr
Kópavogi.
50—60 unglingar tóku þátt
í eldri flokiki og um
40—50 í yngri flokki sam-
kvaemt upplýsingum Sigur-
björns Hillaríussonar. Siglinga
klúbburinn Siglunes á nú um
50 báta í bátaflkýlinu við
Naut'hólsvík.
Liðlega 600 unglingar hafa
skráð sig í klúbbinn í suimar
og greitt þátttökugjald. Siglu
nes hefur smíðaaðstöðu í báta
Skýlinu við Nauthólsvík og
um þessar mundir er unnið
að bátaskýli Fossvogsmegin
þar sem einnig verður setu-
stofa og bryggja við sfcýlið.
Sú bygging er gerð á vegum
Kópavogs.
Siglingaklúbburinn Siglu-
nes var stofnaður 1962 og
hefur þátttaka farið sivaxandi.
Síðan Húbburinn tók til starfa
hefur það upprsetzt að börn
væru á flekum og öðrum vara
sömum fleytum úti á Fossvogi
og nálægum víkum.
Tveir „sjóskátar“ á siglingu, en svo eru þessi bátar nefndir.
Frá kajakskeppninni.
Ungar stúlkur á indíánabát. Árabátur og sjóskáti í fjarska.
Ólafur Jens Pétursson, tœkniskóíakennari —- Fyrri grein:
UNGLINGASTIGIÐ
— og framtíð þess í skólakerfinu
ÞRENNT hefuir líkl’ega vákið
imiesita athygli við setnimgiu
firæðslul aga 1946:
1. Lengimg Skóla- og fræðslu-
skyldu uim eitt ár.
2. Að lofcruu bairniaprófi úr 12
ára bekk skyldi niem'enidium
heimilt að velja mi’Ui bófc-
. náms- og verkn'ámisdeilda 2ja
ára un/glinigastigs.
3. Miðskólapróf úr 3. bekk bók-
náms skyldi vera landsipróf í
flestum eða öllum greinium
eftir því sem ákveðið yrðf í
regluigerð.
Tilgamgurinin með þesisari ný-
breytni átti að vera sá að miða
kermslu betur en áður við eðli,
þarfir og þroska nemenda, og
dkólunium var ætlað að raekja
Skyldur, sem áherzla vair lögð á
í lögumuim sjálfum og ítrekaðar
voru í greiniargerð með svo-
íelldum orðum: .. . Skólaimir
mega hvorugt vanrækja, upp-
eldisskyldunia né fræðsluskyid-
umia, enda verður annað naum-
aist vanrækt, án þess að hitt bíði
tjón.“
Fáir muniu hafa efazt um
göfugan tilgang hinrna nýju
fræðslulaga og krafain um sfcyld-
ur skólanna hlaiuit að teljast
sjáiifsögð. Eninþá eru menn va'fa-
laust sama sininis. Hitt er tor-
veldara að rmeta, hve vel eða illa
skóluinum hefur tekizt að rækja
skyldluir síniar við nemendur,
hvort vegurinn að settu miarki
bafi legið út í lífið eða reynzt
ófæira'r blindgötur, hvont fræðslu
lögin bafi yfirleitt náð tilgangi
síniurn.
í þessiu spjalli er ætlunin
að ræða. einn þátt hims ís-
lenzka dkólakeirfis, uiniglinigasitig-
ið, kerunslu t ilhög'uin þess og
námisárangur nemenda. Nú er
það sammiaisit sagna, að þetta
skölastiig vairð brátt eins konar
niðursetningur, sem einhvers
staðar þurfti að hola niður. Það
befur ýmist verið vistað hjá
bamiafræðslustiginu eða biinu
eiginlega gagnfræðastigi, vegna
margvíslegra erfiðleika, einfcum
húsnœðiseklu; fræðsluiskyidu rí'k-
isin® befur gjairnan verið sinnf
á kostnað uppeldisskyldu sfcól-
aruna. Því verður efcfci hjá því
komdzt að fjalla um þessi skóla-
stig öll þrjú, ef takas’t mætti að
finina uinglingastiginu öruggan
samastað í skólakerfinu.
Lýst verður, hvennig á þvi
stóð, að svo fór sem fór fyrir
þessu stigi, hvað gena þarf til
þess að það verði bjargálma og
sýnt fram á þarnn greiða, sem
æðri skólast.igum yrði mieð því
gerður.
Svo siem kunmiugt er, hefiur 26.
@r. IV. kaifla í lögurn um gagn-
fræðanám þess efnis, að skólar
gagnifræðiastigsimis greimist í
vertoniáms- og bðknámisdeilidir
yfirleitt eklki verið framfylgt.
Hafi svo verið gent, virðist
framfcvæmd.iin efcíki hafa tiefcizt
sem gkyldi, ef mairfca má niðuir-
stöðu á saimræmdu gagntfræðia-
prófi í undirstöðugreimuim. Hvort
sem löggjafimn ætlaðisit till þess
eða ökfci, þá befur sú raun á
orðið, að seintfærari hluti hvers
árgamigis hetfuir valizt í þessar
deildir. Hötfumdum fræðiaiulag-
anna Skal ekki leglð á hálsi fyrir
að láta sig dreyrna um dkjót-
femigna „hagnýta" menmitum, eimfc-
um þeim til bamidia, er miðuir
vegnaðd í bóknámi. Þjóðfélags-
þróun varð þó svo hröð, kiröfur
um almenna mienmitun þegniamna
svo háar, — eirnnig til þeirra,
sem hiugðu á iðnnám eða æðma
tækninám, að ákvæðið hlauf
aldrei almenina viðuirfcienninigu.
Sé litið á fræðsluilögin í heild,
verður siú hugmiynd, er að baki
þessu ákvæði bjó, að teljast ein
af örtfáum hugmyndium í þess-
um lögum, sem báru vitni um
veröld sem var. Framfcvæmid á
téðiri lagagrein er eimniig lýsandi
tákn þess, að duglítil fræðslu-
málastjóm á sér niofcikrar mális-
bætuir þnátit fyrir al'l’t! Vera má,
að fjárdkortur hatfi hamíliað í
þessu efni sem öðiruim, og verið
gild atfisöfcuin. Sízt sfcai það hiamm-
að, því að bókinámdð vairð ofan á
í 1. og 2. beikk gagniflræðiastoóiia,
þ. e. á öllu ungliiinigaistighm.
Þeissari þróun rnél'a bæri að
faigma aif heiium fauiga^ etf fögmuð-
urinn væri eikiki blandiinn niofcfcr-
um sársaiuka, því að hér uipp-
hefst hrakfallasaiga seintfærari
nemenida á uiniglingaigtigi og
rauniaisaga keinmaria og sfcólayfir-
vaida, sem átrhu að sinna þes®-
um uniglintgium. Aðgerðarieys'i
fræðslumiálastjiórniar hatfði netfmi-
lega ófyrirsjáanliegar atfleiðiinigar,
atf því að emginin viirtiislt ’hiatfa
hiugmiynd um vandamiálið og því
síður viiljia til að leysia það.
I greinargeirð fyrir frumv. til
laiga um Skólalkerfi og fræðsiu-
Skyldu er komizt svo að orði um
uiniglimgastigið (um 4. gr.):
„Á þessu árabili (þ.e. 13—15
ára, atihs. höf.) verða sfcóliar
þessa stigs ®ið sjálifsögðiu að vedita
hinia lögboðnu fræðslu, en gert
er náð fyrir, að víðaist yrðu
sfcólarniir færir um að aulkia þar
allmikfliu við. Munidi ætíð verða
aillimikill mumiur á hinium lög-
boðnu lágmarkskröfum um nám
(leturbr. böf.) og því, sem dug-
legir, vel geifnir unlglinigar gseitu
læht og vildu læra, Hvoru
tveggja þarf dkólinin að geta
fuilinægt."
Við þessi námisSki'lyrði áttu
allir niemeimdiur í bóknámsdieild
að búa, þamnig Skyldi haga
keninslu í deildinmii, sem varð,
er till kastaininia kom, eina deildin
á lunigilimigastigi í iamgtflesitum
gaigmifræð'askóium. Vert er og að
velkjia athygli á þeinri staðreynd,
að h’vergi, — bvorfci í lögumium
sjálfluim nié í gneiniangerð, — er
gent ráð fyrir misþumigu prófi úr
þeissani deild.
Reynidin varð Skiljiamilega sú,
að allir, eða svo. til allir bama-
prófsniememdiur hótfu náim á
uniglinigastilgi við þeissi dkjJlynði.
Hvemsiu góðum eða slökum niáms-
gáflum þeir voiru gæddir, blas’ti
við þeim bóikniámsdetlidim ein.
Keninanar höfðu að iögum heim-
ild till að leggjia mismifcið og
misþumigt niámseflní fyrir þá, og
sú heimiild var vissuillaga óspart
niotuð. Málið tók binB vegar að
vamdasit, þeigar semjia átti fyrir
allan þeminiain skara, er síðar
varð, eitt og sama unigliinigaipróf-
ið. Að vísiu var hiugsanttegt að
fiminia sarunigjamlt og sfcynisamfliagt
meðaill'ag hins stóra (hóps. En
hivað miunidi þá verða um rauin-
hæfar próflkröflur til diugllegri
niememida, — eða seiinifæriustiu
uemiemida? í mióðurmáli og reikn-
inigi, það er lanidspróÆsgre'inium
unigltagaprófls, reynidist ökflieiflt
fyrir sflalkari hópimm að taomiast
yfir allt niámsetfnið. Væri niem-
-enidum raðað í beikfci án tillits
til niámsgebu, fór miikilll hluti
niámsefniis fyriir ofam garð og
meðam h'já miömgum nieime'ndum
í faivenri 'belklkjiardeilld. Sarnia
giilti um allíLar aðrar bótoniáms-
greimar. Tifl. þess að bjarga því,
sem bjiairgað varð, gerðisrt það,
Sem oft ber við, etf menin emu
Framhald á bls. 20