Morgunblaðið - 24.09.1969, Blaðsíða 14
14
MORGUNIBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. SEPT. 196»
"Últgiefiandi H.f. Árvakuir, Heykjavik.
Framkvætn.daatj óri Haraldur Sveinsaon.
ŒUfcstjórai' Sigurður Bjamason frá Vigur.
Matthías Joihann'ess'en.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Bitstjómarfulltrúl Þorbjöm Guðmundsson-.
FréttaBtjóri Björn Jób.annss'om
Auglýsing'aBtjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn ng afgreiðsla AðaMræti 6. Sími 10-109.
Auglýsingaa? Aðaistræti 0. Sími 22-4-80.
Áskriftargjald. kr. 150.00 á mánuði innanilands.
í lausasiöiu kr. 10.00 eintakið.
FÓLKSFJÖLGUNAR-
VANDAMÁLIÐ
ITandamál þau, sem þjóðir
* heimsins eiga við að
glíma, eru margvísleg. Sum
þeirra eru tímabundin og
vara aðeins skamma hríð,
önmur eru langvinmari og
verða ekki leyst nema á löng-
um tíma og með róttækum að
gerðum. Efnahagsvandi sá,
sem steðjað hefur að okkur
íslendingum síðustu tvö ár,
fellur undir fyrmefnda flokk-
inn. Hamn verður leystur, þeg
ar ytri skilyrði verða betri.
Aðgerðir stjórnvalda síðustu
daga sýna glöggt, að það er
aftur tekið að birta til. Skipu-
lega er unnið að því að leggja
grunninn að nýrri framfara-
sókn.
Vandi okkar íslendinga
verður raunar lítill í saman-
burði við vandamál einstakra
landa annarra s.s. Norður-ír-
lands, Nígeríu, Víetnams,
Tékkóslóvakíu eða landanna
fyrir botni Miðjarðarhafsins.
Þar hafa vopnin verið látin
tala. Undirrót vanda þessara
þjóða eru trúarbrögð, alda-
gamlar kennisetningar eða
leifar nýlendutímans. Þama
berjast þjóðir fyrir því að
njóta sjálfsögðustu mannrétt-
inda og tilveruréttar í sam-
félagi þjóðanna.
En vandamálin takmarkast
ekki öli af landamaerum
ákveðinraa ríkja. Sum þeirra
eru sameigiraleg öllu mann-
kyni og verða ekki leyst,
nema á þau sé litið sem slík.
í síðustu viku birtust hér í
Morgunblaðinu 5 greinar eftir
Robert McNamara, forseta
Alþjóðabankans, þar sem
hann fjallar um fólksfjölgun-
arvandamálið. í fyrstu grein
sinni kemst höfundur svo að
orði:
„Margir tala um fólksfjölg-
unarvandamálið sem einangr-
að fyrirbrigði. Það er mikill
misskilningur. Þetta vanda-
mál er aðeins hluti af enn um
fangsmeira vandamáli, vanda
máli þróunar og framfara í
heiminum. Sá, sem hefur
skyldum að gegna á sviði
skipulagningar framtíðarþró-
unarinnar hlýtur því að fjalla
um fólksfjölgunina, sem
dæmir komandi kynslóðir til
æ meiri skorts og eymdar
sé hún látin afskiptalaus“.
í greinaflokknum kemur
fram, að eins og nú horfir þá
muni fjöldi jarðarbúa, sem nú
eru rúmlega þrír milljarðar,
tvöfaldast á næstu 35 árum.
Bam, sem fæðist á þessu ári,
gæti þannig kynnzt heimi,
sem í byggju 15 milljarðar
manna. Höfundur telur brýraa
nauðsyn bera til að stemma
stigu við fjölgun jarðarbúa,
einkum vegna þeirrar neyðar,
sem þegar ríkir í fólksmörg-
um, vanþróuðum ríkjum. Þar
er atvinnuleysið jafnvel svo
gífurlegt sums staðar, að milli
50 og 60 prósent fullorðinna
borgara eru atvinnulausir.
Það liggur í hlutarins eðli,
að fólksfjölgunarvandamálið
er okkur íslendingum ekki
daglega hugleikið. Við búum
í lítt numdu landi og fámenn-
ið hefur fremur háð okkur.
Þess vegna hlýtur ítarleg
greinargerð forseta Alþjóða-
bankans að vekja okkur til
umhugsunar, hvort það sé
ekki þakkarvert að búa hér í
okkar harðbýla landi, þegar
öll kurl koma til grafar.
VERÐLAG
LANDBÚNAÐAR-
AFURÐA
í kvörðun hefur verið tekin
•4- um það, að kjöt hækki
ekki nema um 40 til 60 aura
hvert kíló á þessu hausti, auk
þess sem slátur lækkar nokk-
uð í verði. Samkvæmt haust-
verðlagsgrundvellinum eiga
bændur að fá 3.48% hækkun
á sauðfjárafurðum nú. Sams-
konar hækkanir síðustu haust
hafa yfirleitt verið látnar
koma fram í kjötverði, sem
mest snertir neytendur. Nú
hefur hins vegar verið ákveð-
ið, að hækkunin komi fram í
verði á ull og gærum.
Sú hækkun hefur ekki mik-
il áhrif á íslenzkum markaði,
því að ull og gærur eru yfir-
leitt irnnar til útflutnings. Sú
staðreynd, að unnt er að
beina verðhækkunum á sauð-
fjárafurðum inn á þessa
braut, stafar fyrst og fremst
af gengisbreytingunni á síð-
asta vetri. Við gengisbreyt-
inguna varð mikil samkeppn-
isbót á sölu þessara afurða er-
lendis og nú er talið, að
henni verði ekki spillt með
þessari hækkun.
Þetta leiðir hugann að öðr-
um landbúmaðarvörum, sem
ekki eru fluttar út, eins og
t.d. mjólkurafurðum. Fyrir
skömmu varð 3.48% hækkun
einnig á þeim. Henni varð
ailiri beint inn á íslenzkan
markað, því að ekki var í önn-
ur hús að venda. Það er bæði
kostnaðarsamt og erfitt að
stunda landbúnað hér á landi.
Á síðustu árum hefur orðið
stökkbreyting til bóta í ís-
lenzkum búnaðarháttum, sem
vœj
UTAN ÚR HEIMI
A hverju strandar
hjálparflugið?
Obgerver/Colin Legum.
Þ AÐ er niú aOeins leiðtogi
Biafriai, Odiumegwu Oj'ufkwu,
sexn stend'ur í vagi fyirir því
'aið sveditandi þ-egniar h'ans fái
þau xruaibvæ'li og lyf eexn gætu
b j angað Efum þúsuinda, og
liraniað kva/lir þeirria. Um ieið
og ihann igæifi ley'fi, myndu
itiuigir flugvéla Rauða kirossins
hefja sig tdd fluigs, og haida
uppi sfcainztauisium feirðúm til
að reynia að hinidria aið þúsunid
mianns deyi vikutega, atf nær-
inigarskior'tli og vönitun á niauð-
syntegustu lytfjum.
Án þessara fiuigfeirðia, &r
emlgin von fyrir þá sem eiga
í sáruistu meyðinná í Biatfxia.
Eniginin veit hversu margir
hiafa iáitið lífið síðian Biatfra
lýsti yfir sj’áltfstæði fyrir 26
mánuðum. Að netfna tvær
miílijóniir, væri MMleiga ekki
fjairri lagi, en emgirun mun
nidkíkiru sinni vita það nlá-
kivæmítega,
Fyrir nicnkikirum dogum leit
út fyrir að saimkomulag hetfði
nláðzt um hjiálpainfluigið. Ní-
gleríuimenin höfðu saxnþykfct
að 'leyfa flugvélum Raiuiðla
krossinis að fljúga mieð mat-
væli og lyf til Biatfra mieð
því ákilyrði að þeir hetfðu rétt
til arð Bkipa þeim a® lenda til
raminisókn'ar á farmi, etf þeim
þætíii ástæðla til. í frétitum firá
Rauða krossimum sagði að það
hefði orðið að þeigjandi sam-
koxniulaigi, að þessum réttind-
uim yrði ekki beitt rnjög oft.
En það er lílkia póllitísk hllið
á þessu máli. Með því að saim-
þy'kikja rétt Ní'geríumanima til
að skipa fluigvéliumum að
'lenidai, var í raiuninini verið að
viðuirkienima fiulivelidi Nígeríu,
og um leið loftheiigi landsdns.
Og það er þetta aitriði se«m
Ojuikwu 'gefiur elklki sætt sdig
við. Hainin viH ekfci vera aðili
að því — jafnive'l ekki óbeirut
— að við'urkeninia fuililvieMi
andstæðinganna, jatfnvel ekki
yfir loflfl'edðinni yfir því llamdi
sem er í þeiirra höndum. En
það er bara efcfci hægtf að kom
a®t l'oftfl'eiðis tii Biiaifra, mexna
yfir svæði sem er á vaidi sam-
bandshersins.
Nígeríiumenin vilj'a ekki
hvifca frá þessu skiiyirði, svo
að enn deyja þúsund á viku.
Aximar mögulleiki vaeri náttúr-
le'ga að gera það sem hjálpar-
vél'ar kirkju’nniar gera: tfdljúiga
þrá'ttt fyrir bainin Nígeríu-
stj órimaír, og eiga á hætftu að
vera skotinn niður. Fllu/g-
m'enimrniir miin'nka ilíkurtmar á
því, xnieð því aið fljúga að nóttu
til, en þar með verða flugferð
irmar færri, og þessir fiiuitn-
imgair raægja hvengi nænrL
En Rauði krossáxm heiflur
itiekið þá alflstöðu a«ð hamn, gieti
eklki stundað ólögtegt flulg,
miðar að því, að framleiðslan
verði bæði hagkvæmari og
kostnaðarminni. Stuðla ber
emda er hann bumdinin atf Gen-
farsamiþyklktinni frá 1949, þar
sem Nígeríu er veitt heimild
til að halfa fu'llt eftirflit mieð
hverstooiraar 'hjálparfliugferð-
um yfir landið. Nígería hefiur
meira að segja heimild til að
fcrefj ast þess að öll siífc fluig
betfjist frá eimhverjum til-
tékxuum stað imraan bexmar
'iandamæira.
Ojukwu
Þanimig var lítoa stiaðan upp-
baiftega, en Gwon herishöfð-
iragi, hetfur xniildast í aifstöðú
sinini, og aifsalað þessuxn rétlti.
Þetta var helzta toraifla Biatfra,
en nú er toomið í ljós að ekki
raægir að gemigið sé að henmi.
Hverj-u mynidu Biatfiraxraenin
tapa, eif þeir gewgju að samn-
iragnuim? Oj'ukwu, hershöfð-
inlgi beldur því fnarn að hairan
Verði alð fá ioiforð firá ein-
ihveu’jum hlui.íLau0um aðilia, um
að hjálpaæifllugferðir að degi til
verði ekltoi raotaðar til skyndi-
árása, lþ. e. að NLgeríuxraenin
xniyradu serada fliuigvélar hlaðn
ar henmöninuxn, í stflaðinm
fyrir birgðafíutninigavéllar.
Með öðrium orðum, hanin étt-
ast að þessi síðasti filugvöilur
yrði eyði'liagður.
Einis og m'ál'in sbaindia nú,
eru ienidinigar að degi til
hindiraðar með víggiirðinigum
yfir þvera fiugbrautiraa.
Ojiutowu virðist óttaist að etf
hindranirnar yrðu fjarlægð-
ar meðam vélar Rauða toross-
inis væru að lendia, myxndu
Nígeiríuimieran raota tækiifærið
til að lenda sínum vélum. Því
hefur jaflnivel verið haidið
tfram að Nígeríuxnienn væru
að máia xiiokkrar sinraa véla
í li'tuim Rauiða torossinis_ í þess-
uim ti'lganigi.
En þefcta er í raurainnd ekki
alvaiifleg ógnun. Áætlað er að
fluigvéliar Raiuð'a torossins til-
kyrand niátovæmlleiga bomuitlíma
itii Uli, og segi jaif'nframt til
um hvað'a begund fluigvélar
ke'm'ur inn til l'enidimigar. Það
er því 'lítil hætta á að stoipt
veirðd uim véiar.
Bf fluigvé'l firá Nígeríu, fyilg-
ir í kjöllfar Raiuðakrossvéliar,
mieðan hindranirniax^'eru ekki
á braiuitininL væru þær í góðu
stootfæri tfyrir loÆJvarmiabyssur
Biafraimiainiraa, sem eru aJilt
umhvenfis brautínia.
Og þótt vélinnii tækist að
iemda, er vaifasiamit að her-
möniniunium teekist að toomast
lifaradi ú't af hrauitimmi. Vél-
byssu'hreiður sitt hvoru meg-
in við ihana, myndu sjá til
þess.
Og hvað er þá í vegixuum
fyrir samþyklkt af háltfu Bia-
fra? Það er lítill vatfi á að
Ojukwu hefur mestan áhuiga
á að tryggja að hjáilpairtfluigið
fari fram með þeim hæitti sem
komi 'honium að sem miestu
igaigmi, stjórnmálalega- og
herniaðairtega séð. Það betfúr
vissu'laga verið hagikvæmt
fyrir hanin að tenda vopna-
flutninigavélum að raóttu tifL,
milli þeiss að birigðiaiflutniniga-
vélar tenrtiu. Það hetfur einmiig
verið hagtovæmrt fyrir hanm að
lítið sem ekkert eftimlit væri
með fliugimiu, þar seim þá er
hægt að miota vélairmiar til að
filiytij.a farmia sem haifia hemn-
aðair'l'egt igiMi, og eiranig til að
filytja senidiboða hans finam
og aftur. Loks er það hag-
fcvæmit — óraeitanilega — að
igetia uranið samúð hieim'sLras
með myradum atf deyjandi
bö'rinium og gamálimiennum,
sem fá hvorki raauðisyntega
raæriragu rué raauðsynttieg lyf,
vegna „grimimdar“ Nígeríu-
m'aninia.
Og nú, þegiair Nígeríuimiemm
hafia sýnt í varki, vilja titt að
tooma í veg fyrir áraauðsynfteg
d'auðsfölll satolausra borgara —
sem að sjálfisögðu er gert tdJl
að auika álit landsins út á við
— á Ojulkwu í miltolum emfið-
ieitouim xraeð að taitoa áltovöcð- {
un. Hjálparstarifsemi, sitjóro- |
mál og sítiríðsretostur, er flétt- ]
a® í eiraa óleysamttiegia bendu, '
í þeasu sorglega stríði.
(Nok'touð sitytt).
að því, að þessi þróun haldi
áfram, því að landbúnaðurinn
er einn af undirstöðu atvinnu
vegurn þjóðarinmar, sem verð-
ur stundaður svo lengi sem
landið er byggt.