Morgunblaðið - 30.09.1969, Blaðsíða 23

MORiGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGU'R 30. SEPTEMBER 11909
23
Kristín Biarnadóttir
frá Grund — Minning
Hinn 24. sept. lézt í Borgar-
sjúkrahúsinu frú Kristín Bjarna
dóttir frá Grund í Skorradal.
Hún hafði átt við þunga van-
heilsu að stríða um nokkur und
anfarin ár, en banalega hennar
varð stutt.
Kristín var fædd á Grund 3.
marz 1902. Foreldrar hennar
voru Bjarni Pétursson hrepp-
stjóri og konia hans Kortrún
Steinadóttir. Grundin mun hafa
verið í eigu sömu ættar allt frá
því er Bryn.jólfiuir Sveinsson bisk
up reisti þsir bæ fyrir um það
bil þrjú hundruð árum. Er mælt,
að hann hafi ætlað sér að dvelj-
ast þar í elli sinni, en af því
varð eigi. Mun biskup þá hafa
arfleitt frænda sinn Sigurð Árna
ur lézt á bezta aldri árið 1944.
Kristín var á æskuárum lengst-
um í foreldrahúsum, en dvald-
ist þó stundum á vetrum í
Reykjavík eða í Hafnarfirði hjá
föðursystur sinni Guðlaugu Pét
ursdóttur, konu Friðriks Bjama
sonar tónskálds. Fékkst hún á
þeim árum bæði við bóknám,
hannyrðir og tónlist. Hún var
listahög og mátti segja, að allt
léki í höndunum á henni.
Bjarni hreppstjóri á Grund
lézt 1928. Var hann þá enn á
góðum aldri og var að honum
mikill sjónarsviptir. Tveimur ár
um síðar giftist Kristín frænda
sínum, Kristjáni Þorsteinssyni
frá Miðfossum, en þau hjón voru
bræðraböm. Þau settust að í
Reykjavík, og reistu sér bráð-
lega hús á Seljavegi 23, þar sem
þau bjuggu æ síðan. Kristján hef
ur um langt skeið verið stjórn-
arráðsbílstjóri, Hann er hinn
mesti atorkumaðuir og höfðingi í
lund. Varð hjónaband þeirra
mjög farsælt og heimili þeirra
víðfrægt fyrir gestrisni og rausn
enda höfðu þau bæði vanizt
slíku á æskuheimilum sínum. Var
lönguim mjög gsstkvæimit hjá þekn
meðan Kristín var heil heilsu.
Komu þangað bæði ættingjar og
fornvinir úr Borgarfirði og kunn
ingjafólk úr Reykjavík. Kristín
var svo myndarleg húsmóðir að
fátítt mun vera. Á heimili henn-
ar ríkti alltaf frábær röð og
regla.
Þau Kristín og Kristján eign-
uðust þrjá syni, sem allir eru
son, að jörðinni, en Sigurður var uppkomnir. Þeir em Bjarni, sem
Sigurjón Jónsson
úrsmiður — Minning
ÞEGAR haustiar að í náttúrutnin-
air ríki, breytir mairigt um svip.
Fölbleilk laiufblöð þyrlast um
götuir og sftræti, blómistuir rósa og
blórwa viismar jafmvel á einini
frostnótit. Al'lur gróðuir, sem
áður breiddi faðiminin mót sólu,
hniipnaist saman og dieyr eða
liagglst í dvaila. Umiskiptin frá
vaxtairSkeiði tiil hnignuiniair eim
auigljós og ótivíræð.
Starfsdagur Sigurjóns var
lengst af mjög langur. Hann var
óvenjulega vandvirkur og vildi
ekki láta neitt frá sér fara, fyrr
en öllu væri komið í lag. Margir
lögðu leið sína til hans og dag-
urinn varð stundum ódrjúgur til
vinnu, því að hvers manns
vanda vildi hann leysa og þá
var nú oft lágt metin til fjár,
sú stund sem það tók, að lag-
Og nú á þessum hauistdöigum ^æra anna^’, ,
En sterkasti þatturmn í lifi
hans var heimilið, konan og
börnin. í því efni var Sigurjón
einstakur gæfumaður. Konan
hans er frábær að mannkostum
og sönnum mannkærleika. Og
bömin mótuðust af þeim heimil-
sonur Árna Oddssonar lögmanns
Bjó Árni lögréttumaður, sonur
Sigurðar, lengi á Grund og eft-
ir hann Árnd, sonur hans. Fftir
það komst jörðin í eigu Magn-
úsar Árnasonar á Indriðastöðum,
bróður Árna Arnasonar og hafa
afkomendur hans átt hana æ síð
an, þó að hún væri öðrum leigð
um skeið á fyrstu áratugum 19.
aldar. Bn 1836 fLuttiigt ætitin að
nýju á jörðina, er þau hófu bú-
skap þar Vigfús Gunnarsson og
Vigdis Auðiuinsdótitiir. Var Vig-
dís dótturdóttir Magnúsar á Ind
riðastöðum, en faðir hennar var
séra Auðunn Jónsson prestur á
Stóruvöllum, bróðir séra Arnórs
skálds í Vatnsfirði. Vigfús Gunn
arsson var af Víkingslækjarætt.
Bftir dauða Vigfúsar bjuggu á
Grund um langan aldur Kristín
dóttir hans og maður hennar Pét
ur Þorgbeinsson hreppstjóri. Þau
hættu búskap litlu eftir síðustu
aldamót og tók þá Bjarni sonur
þeirra við jörðinni.
Kona Bjarna Péturssonar var
Kortrún Steinadóttir frá Valda-
stöðum í Kjós. Var móðir henn-
ar af Kortsætt, en faðir hennar
var Steini Halldórsson, frægur
fyrir formennsku á Vatnsleysu-
strönd á vetrarvertíðum. Steini
var dóttursonur séra Páls Þor-
lákssonar á Þinigvöllum, bróðir
séra Jónis skálds á Bægisá. Kort-
rún Steinadóttir var hlédræg
kona, en ágætlega greind og list
ræn eins og margir í ætt hennar
Þau Bjarni og Kortrún bjuggu
rausnarbúi á Grund. Gerði
Bjarni stórfelldar jarðabætur og
hlaut fyrir það verðlaun úr verð
launasjóði Kristjáns konungs ni
unda. Snemma hlóðust á hann
margvísleg trúnaðarstörf, svo
sem hreppstjórn og fleira. Á bú-
skaparárum þeirra Bjarna og
Kortrúnar var geysimikill gesta
igangur á Grund, því að bærinn
var þá við þjóðbraut milli Norð-
urlands og Suðurlands. Það voru
fáar nætur, sem ekki voru þar
einihverjir næturgestir. Heimilið
var fjölmennt, þar voru allmörg
vinnuhjú og kaupafólk á sumr-
in. Vair heimilisfólkið á sumrin
stundum um tuttugu manns. Krist
ín Bjarnadóttir var elzta barn
foireldra sinna. Hin voru Pétur,
bóndi og hreppstjóri á Grund,
kvæntur Guðrúnu Davíðsdóttur
frá Arnbjargarlæk og Guðrún
hjúkrunarkona í Reykjavík. Pét
beiflur stuindað bæði skrifstofu-
störf og sjómeninsku, Þorsiteinin
húsgagnasmiður og Pétur út-
varpsvirki. Sonarsynir eru nú
þrír. Kristín lét sér ákaflega
annt um uppeldi sona sinna og
var vakin og sofin í því að
hugsa um velferð þeirra. Þeir
hafa nú mikið misst. Kortrún
móðir Kristínar dvaldist hjá
henni mörg hin síðustu ár sín og
naut þar frábærrar umhyggju.
Hún lézt 1955.
Kristín Bjarnadóttir var kona
há vexti og sköruleg í fram-
göngu. Ókunnugum gat virzt
hún nokkuð fálát og seintekin,
en vinum sínum var hún tröll-
trygg- Að eðlisfari var hún tals
vert skaprík og undir niðri var
hún viðkvæm og tilfinninganæm.
En skap sitt kunni hún vel að
stilla og varð þessa lítt vart í
daglegri framgöngu. Hin siðustu
ár var Kristín mjög þrotin að
heilsu og kröftum. Þó að hún
hefði að jafnaði fótavist tók hún
aldirei á heilli sér. Á þessum erf-
iðu árum var Kristján maður
hennar henni ómetanleg stoð og
stytta og gerði allt, sem í mann-
legu valdi stóð, til að létta
henni veikindin. Og Guðrún
systir hennar notaði hverja tóm
stund setm hún átiti, til að hjálpa
systur sinni.
Ég kveð Kristínu, fóstursyst-
ur mína og frænku, með þakk-
læti fyrir ævilanga tryggð og
vinábtu.
Ólafur Hansson.
eru við, skyldmenini og vim/ir
Sigucjóns J ónssomajr úrsmiðls,
mii'nm't á það, að alMt Mf lýtiur
hinium sama skapadómi. Blóma-
t'ími þass er fljótur að líðia og
fyrr en vairir skal eininig það
lúta til foldar. En hver var þá
t'iliganigiur 'hirus skammiviminia lífs-
skleiðs? Stór spucninig sem ekki
Skál geirð ti'lnaiun ti'l að svana. Hitt
er víst, að einis og við syngjum
blómiaiákrúð og yndi sumains og
sólair, svo moi'niu aiWir, sem ábtiu
einlhver samisikipti við Sigiurjón
frænda minin beca til hamis hlýj-
an þakfcafbbuig. Már fannst aWitaf
óvenju bjart um hanin. Og við
leiðairlok lianigair mig að minmast
hiams önfáum, þakfcl'átum orðum.
Sigurjón var fæddiur að Selja-
'l'andsseli uindir EyjiafjöBum,
29. jan. 1897, ymgsta baim hjóm-
anmia Ól'alfar Eyjólfsdóttur og
Jónis Sigurðlssoniar. Baim að aildri
fiuttist hann með foreldrum
sínium að Tjörnium í sömu sveit
og þar ólst hann upp í fjöilmenn
uim systkimalhópi. En sveitoiStörf
voru fjarri Skaplyndi Sigurjóns.
Um tvítiuiglsaídur hóf hatnm mám í
únsmíði hjá Halldóri Sigurðissyni
únsmíðamieistara. Upp frá þeirn
tíma stairfað'i hanm við úrsmíði,
lenigist af á eigin verfcstæði.
Himn 7. móv. 1925 steig bann
milkið gæfluspar en þann daig
gékfc hann að eiga Guðrúnu
Jónisdótbur fr'á Se'Tjiaivölktim. Þau
eigrauðuist 4 böm: Jón Raigniar
viðskiptaifræðimg, Ágústu gifta
Sigurði Marinóssyni fram-
kvæmd'a®' jóra, Ásu gifta Axeil
Nicól'aisyni tæknifræðdngi og
Ólö'íu, sem giíflt er Hákond H.
Kristjónss'yni héraðsdómslögm.
Á því leikur eraginn vaifi, að
vandfundið var heimiM, þar
sem ríkti meiri eindrægni en á
heimili Guðrúmar og Sigurjóns.
Þar var óþekkt að mælt væri
styggðairyrði, en þeiss í stað
s'iuddu hjónin hvort araraað efltir
mæti og síðain börn sin, þegar
þau uxu upp. Þau hjálpuðu böm
iinum til miennta og sömuleiðis
tiil að vel'ja hollt tómistunida-
gam'an, í'þróttir, skíðaferðir
o. s. frv. Og síðast en efcki sázt
raau't fjöl'Skyidan þess rífculega,
að leiggja lamd undir fót og flarð-
a®t samiau. Sj'álfur var Siguirjón
mikil'l uinin'airadi raáttúrufegurðar.
Hanin tók mi'kið af myndum og
átti orðið milkið og gott mynda-
safn. Eins og svo mörgum öðr-
um var horaum mikið tilhlökk-
utniarefnii er ferðinnd var heiitið
í Þórsmörik. Þainigað liagðá hann
fyrst l'eið síraa við srnölun, einis
og aðrir uinigir sveiraar undir
Fjölluraum. Síðan á baran fjöl-
mörg spor um þær slóðir.
isanda, þar sem umhyggja fyrir
öðrum ásamt glaðværð og frjáls-
lyndi, var alls ráðandi. Þá er
þó ótalið það sem svo margir
nutu innan veggja á heimili
Guðrúnar og Sigurjóns, en það
var gestrisni eins og hún gerist
mest og bezt. Ættingjar og vinir
voru þar stundum svo margir
sem húsrúm leyfði. Þó er víða
meira húsrými en á því heimili.
En hverjum einum var innilega
fagraað sem að garði bar. Sjálfur
man ég fullvel, þegar ég kom í
fyrsta sinn til höfuðborgarinnar
og kom þá fyrst heim í Stórholt
32. Ég man, hve Guðrún fagnaði
mér innilega, man bjarta brosið
og uppörvandi orð hennar, sem
feiminn sveitadrengur kunni vel
að meta.
Margar mínar ljúfustu æsku-
minninga eru bundnar þessum
elskulegu hjónum. Vel man ég
jólabögglana, sem við krakkarn-
ir fenigum igjam'ain, ag höifðiu
margt að geyma. Og ekki man ég
síður heimsóknátr þeirra á heim-
ili foreldra minna. Sigurjón
'fræradi miiran vair frá'bnuigðiiran
mörgum öðrum gestum, sem að
garði bar. Hann ræddi lítið um
búskapinn eða fénaðairhöld. En
hann hafði ávallt meðferðis hin
margvislegustu tæki, s.s. for-
vitnilegar myndavélar og fallega
sjónauka. Auk þess kom hann
oft á glansandi og fægðum bíl-
um, sem gaman var að skoða,
svo ekki væri nú talað um að
fá að aika í slitoum lúxustæfcj-
um. En fyrst of fremst einkenndi
þau þá eins og alltaf ljúf-
mermska og glaðværð, sem öll-
um leið vel í nánd við.
Það eru efalaust margir nú
að leiðarlokum, sem hugsa þakk
látum huga til Sigurjóns úrsmiðs,
minnast hjálpsemi hans, ljúf-
lyndis hans, minnast þess hve
létt honum var að létta öðrum
lífsbyrgðina á margvíslegan hátt.
Og þakklætið beinist til kon-
uranar hans, sem hefur alltaf
verið reiðubúin til að strá blóm-
um á veginn.
í einu af ljóðum sínum ber
Davíð Stefánsson frá Fagra-
skógi fram þessa trúarjátningu:
Þú stýrir vorsi'nls veldi
og verndar hverja rós.
Frá þínum ástareldi
fá allir heimar ljós.
Sú trú kynslóðanna, að allt
líf hafi tilgang og að því sé
stjórniað af hendinni óskeikulu,
skal ekki véfengd. Og víst er
um það, að sé hið örstutta ævi-
sikeið, prófsteinn til annars og
meira hlutskiptis, þá er það trú
mfín, að fræradi mii'nin haifi staðdzt
þá raun flestum betur.
Sig. E. Haraldsson.
LÁTBRACÐSSKÖlll
Námskeið 7—12 ára
barna hefst að nýju
4. október.
Síðasti
innritunardagur.
Sími 21931 kl. 3—6.
Teng Gee
Sigurðsson.
EGGERT KRISTJANSSON & CO HF
HAFNARSTRÆTI 5 - SÍMI 11400
Nemendur vinsamlega hringið í
síma 1-53-92 frá kl. 2—7 dag-
lega.
alleitskólí
rGi
atrínar uuójonsdóttur
Lindarbæ byrjar 6. okt. n.k.
DANSKENNARASAMBAND ISLANDS