Morgunblaðið - 04.11.1969, Blaðsíða 13
MORG UNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMiBER 11909
13
Magnús Jónsson, fjármálaráöherra;
Hlutverk skattvísitölu
Tillögur Framsóknarmanna
myndu aðallega bæta hag
hátek j umanna
NOKKRIR þingmenin Framisókn-
arfloiklksins haifa l'agt fram á Al-
þingi frv. uim að skattastigar og
persónuifrádráttur í lögum um
tdkju- og eignarskatt slkuili mið-
ast hverjiu sinni við framfærslu-
viisitölu í stað gildandi ákvæða
um, að umreikningur sikuili mið-
ast við slkattvísitölu, er fjáinmála
ráðlherra ákvarði. Er j afnfiramt
á það bent í greinargenð frv., að
skattvísitala myndi með þessum
tillögum Framsóknarmanna
hælkka um allt að 40 stig á þessu
ári.
Frv. þetta var rætt í Alþiingi
fyrir nokfkrum dögum. Hefir
Þjóðviljinn gert grein fyrir
ræðu Eðvarðs Sigurðissonar, sem
þá lýsti eindregnum stuðningi
við máldð, og í Tímanum sl.
sumnudag rekur Þórarinn Þórar-
insson, sem er fyrsti flm. frum-
varpsins, í löngu máli röik sín
fyrir frv., en þar sem skýring á
minni afstöðu til frv., sem ég
flutti við uimræðu um frv., hetfir
hveriki komið fram, tel ég nauð-
synlegt að koma afstöðu minni
á fraimfæri og rikýra þær gerðir
mínar, sem sérstaklega eru gagn-
rýndar.
Ég þarf ekki að rekja sögu
skattalagabreytinga síðustu
tveggja áratuga, því a® það gerir
Þór. Þór. í grein sinni. Hanin
skýrir þar frá frv. oQðkar Jóhanns
Hafsteins, er við fluttum 1952 í
því slkyni að koma í veg fyrir
það, að Skattþungi ykist vegna
kauplhælkkana, er eingöngu væru
til þess að bæta aufcna dýrtíð, en
þetta frv. leiddi til þess, að þá-
verandi fjármálaráðherra Ey-
steinn Jónisson, beitti eér 1953
fyrir breytingu á slkattalögum í
samræmi við þessa tillögu oklk-
ar. Allt tfyrir þessar breytingar,
sem voru mjög til bóta, var þó
skattabyrði enn alltotf þung, per-
sónufrádráttur of líti'll og skattar
of stighæklkandi.
Það var fyrst mieð skattalaga-
breytingunum 1960, sem ger-
breyting varð á slköttum til rílkis-
ins og frádráttariheimildir hækk-
aðar svo, að almennar launatekj-
ur, þ.e. dagvinnutefcjur Dags-
brúnairvenkamanns, yrðu slkatt-
frjálisar, og raunair enn hærri
telkjur, etf um barnmargar fjöl-
rikyldur var að ræða. Það er rétt,
að umreilkningsreglan frá 1953
var felld niður og ekki lögfest
að nýju fyrr en með áfcvæðun-
um um dkattvísitölu 1965, en á
þessu tímabili voru nokfcrum
sinnum gerðar Skattalagabreyt-
ingar, sem fólu í sér umreikn-
ing miðað við kaupgja'ldsbreyt-
ingar.
í skattalögunum frá 1965 segir,
að pensómuifrádráttur og sfcatt-
stigar sfculi breytast etftir Skatt-
vísitölu, sem fjármálaráðlherra
ákveði árlega, að fengnum til-
lögum kauplagsnefndar, hag-
stotfustjóra og rikisiSkattstjóra, en
engin nánari ákvæði eru um
það, eftir hvaða reglum skuli far
ið við ákvörðun dkattvisitölu.
Þ.Þ. Iheldur því friam, að um-
sagnar þessara aðila muni efcfci
hafa verið leitað. Þetta er rangt.
Umsagnar hefir verið leitað, svo
sem lögin mæla fyrir, en hins
vegar haifa umsagnaraði'larnir
yerið tregir til að gefa umsagnir,
þar eð þeir teldu enfitt að setja
viðmiðunarreglur, er féllu við
hugtafcið sfcattvísitala.
Myndirnar af okkur Jóhanni
Hafstein og lýsing Þ.Þ. á for-
göngu ökkar um lögfestingu um-
reilkningsreglu samlkvsemt kaup-
gjaldisvísitölu, mun naumast
hatfa verið sett í Tímanin ein-
göngu til þess að lofa framtak
ökfcar til umbóta á þágildandi
skattalöggjöf heldur tiil þess að
reyua að sanna það, að ég hatfi
sem fjármálaráðherra snúið bafci
við þessari réttlætiskenningu,
enda leggur Þ.Þ. áherzlu á það,
að frumvarp okkar þá um við-
miðun við kaupgjaldsvísitölu
hafi verið í fullu samræmi við
frumvairp hans nú um að miða
umreikningsreglurnar við fram-
færsluvísitölu, en hér er um mi’k-
inn misdkilning að ræða, og að-
stæður allt aðrar nú en þá.
Frumvarp ökfcar Jóhanns Hatf-
steins byggðist á þeinri grund-
vallarhugsun, sem ég er jafn sam
mála í dag og 1953, að sfcatt-
greiðendur eigi ekfci að greiða
hærra hluttfall launa sinna í
sfcatta, þótt kaup þeirra hækki
vegna dýrtíðaruppbóta. Hitt hef-
ir mér aldrei komið til hugar,
að hægt væri bemlíniis að flram-
kvæma rlkattalækkun til þess að
jafna kjararýmun uimtfram verð
lagsbætur, enda slífcar kjarabæt-
ur í slkattformi varla hugsanleg-
ar nema þá með hælkfcun neyzilu-
sfcatta til að bæta rílkisisjóði
tekjutapið. Kom það enda greini
lega fram bæði í ræðum Þór.
Þór. og Eðvarðs Siguæðssonar á
Alþingi um frumvarp þeirra
Framsólknarmana, að þeir viður-
kenndu, að ríkissjóður myndi
verða að atfla sér nýrra tekma, ef
frum. yrði samþyfcikt.
'Þór. Þór. viðurkennir í grein
sinni, að slkattvísitalan verði að
Járniðnaðarmenn
vilja efla Landssmiðjuna
Eftirtfaraindi ályktun var sam-
þykkt samhljóða á félagstfundi
í Félagi járniðnaðarmanna ný-
lega.
„Fundur í Félagi járniðnaðar-
manna haldinn 28. október 1969
ályktair eftirfara»wli:
Vegna ummæla fjéirmálaráð-
herra í framsöguræðu fyrir fjár-
lagafnumvarpi nfc. árs varðandi
fyrirætlanir stjórnvalda um að
hætta stanfrækslu Lamdssmiðj-
unnar vill Félag járniðnaðar-
manna lýsa sig eindregið mót-
fallið sliikum áfcvörðununn.
Þvert á móti telur Félag járn-
iðnaðarmanna að stefna beri að
efflingu Landssmiðjumnar ásamt
enduTslkoðun á verkstæðisrefcstri
ýmissa ríkisstoflnana.
Við endurslkipulagningu verfc-
stæðisrekstuns rikisstotfnana ber
að stetfna að einni alhliða og öfl-
ugri rekstrareiningu með hag-
kvæmnis sjónarmið í huga.
Landsismiðjan, sem er stærsta og
elzta einingin í venkstæðisrekstri
rfkisins og ’hefur yfir að ráða
þrautreyndu starfsfólfci, á að
vera kjamd í endursfcipulögðum
og samræmdum verkstæðis-
relkstri rífcisins.
Það er fráleitt og röng stetfna
að draga úr starfsemi Lands-
smiðjunnar eins og bensýnilega
hefur verið að unnið undantfarin
ár. Sjónarmið byggð á fordóm-
um gegn rfkisrekstri mega efcfci
ráða ákvörðunum og aðgerðum
stjómvalda varðandi stöðvun á
starfrækslu ríkisfyrirtækis, sem
veitir nú tugum manna atvinnu
og gæti með réttum skipuilags-
og stjómunaraðgerðum etflzt að
mun“.
Magnús Jónsson
tféllu eigi saman. Nú er aftur á
móti verulegt misræmi milli
þessara tveggja vísitalna atf
þeinri eðlilegu ástæðu, að þjóðin
hetfir orðið að tafca á sig verulega
kjaraisfcerðingu vegna hinna
mifclu efnahagsörðugleika.
Ákvörðun slkattvísitölu eftir
framifærsluvísitölu myndi því
leiða til beinna gjaldalæfclkana
til ríkis og sveitaisjóða. Tekju-
missir rfkissjóðs atf 40 stiga
hæfcikun Skattvísitölu umtfram
þau 8 stig, sem nú eru fyiririhug-
uð, myndi nema 300 millj. kr. Ég
tók fram í Alþingi, að út af fyrir
sig hefði ég enga ástæðu til að
setja mig gegn þesisum miklu
læikkunum tekjuákatts, ef þimg-
menin vildu heldur atfla rílkis-
sjóði þessara tekna roeð hækkun
óbeinna skatta.
rikatt sinn lækkaðan um 14.780
kr., ihjón með tvö börn með sömu
telkjuir uim 23.098 kr. og hjón með
fjögur börn, enn með sömu telkj-
ur um 27.243 kr.
Frv. Framsóknarmainna myndl
því veita mikil hlunnindi þeim,
seirn eru í hærri tefcjuflökkum,
en varla yrði hjá því komizt í
staðinn að þrengja beinltínis hlut
lágtefcjutfóliksins eins og annarxa
með hærri neyzlusköttum.
Þá verður og að hatfa í huga,
að þessi stórfellda hækfcun sfcatt
vísitölu myndi rýra svo tekjur
sveitafélaga, að mér er efcki
ljóst, hvernig þau ættu að leysa
fjárhagsvandamál sín.
Ég sikal fúslega játa það, að
sfcattvísitala hefði átt að hækka
um nciklkur stig í ár, til samræm-
is við kauphækkunina í fyrra og
ætti einnig að hækfca nokkru
meir á næista ári en gert er ráð
fyrir, svo að hún verði í sam-
ræmi við kaupgjaldsvísitölu og .
þá reglu, sem ég hafi fylgt, að
skattgreiðendur eigi efciki að
greiða hærra hlutfall tdkna sinna
í skatta, þótt þeir fái verðbætur
vegna dýrtíðairaukningar. Tel ég
verða að leiðrétta þetta miisræmi
strax og hagur rikissjóðs batnar
svo, að þetta sé hægt án nýrra
akatta. Verði þessi lagtfæring
gerð nú er óhjákvæmilegt að
bæta rikissjóði tekjumissinn með
neyzlusköttum, sem myndi tví-
mælalaust verða óhagstæðari hin
um telkjuminni í þjóðfélaginu en
núveirandi stetfna varðandi sfcatt-
visitölu.
teljast hatfa verið ríflega ákveðin
fyrir árin 1966 og 1967, samtals
29 stig. Árið 1968 taldi ég efclki
ástæðu til að breyta sfcattvíisitöl-
unni sökum verðstöðvunairinnar
á árinu 1967, og hetfÍT Þ. Þ. einn-
ig fallizt á, að eftix atvifcum hafi
það elkki verið óeðlilegt. Deilan
stendur því um árin 1969, er
sfcattvísitalan vax ákveðin
óbreytt og árið 1970, en þá er
gert ráð fyrir í tekjuáætlun fjár-
laga, að vísitalan hækfki um 8
stig.
Þegair við Jóhann Hatfstein
fluttum frv. Okkar 1952 vax sam-
ræmi á milli kaupgjalds- og
framfærsluvísitölu og kom því
eigi til tals 'hversu haga bæri um
-eilkningi. ef þessar vísitölur
Hins vegar benti ég á, að þetta
væri hæpin kjarabót fyrir lág-
launafólk. Samlkvæmt núgild-
andi reglum greiði einhleypur
Dagsbrúnarverkmaður með
enga frádrætti 2436 fcr. í tekju-
sikatt til rtkisisjóðs af tdkjum mið
að við 8 stunda vinnudag; fcvænt
ur maður með tvö böm greiðir
engan tekjuskatt atf nær einum
og háltfum Dagsbrúnarllaunum
og kvæntur maður með fjögur
börn greiðir engan teikjuskatt af
nær tvöföldum slífcum launum.
Samfcvæmt fmmvarpi Framsófcn
armanna fær því þetta láglauna-
fó!lk engin aufcin skattfríðindi í
rífcblköttum. Aftur á móti
mundi einhleypur maður með
500 þús. króna árstekjur tfá tekju
MTREKSFJÖROUfi
OG NAGRENNI
Tryggingaskrifstofa okkar á Patreksfirði, sem rekin
er í samvinnu við Samvinnubanka Islands, hefur
annazt öll almenn tryggingaviðskipti frá opnun
hennar.
Nú hefur sú breyting verið gerð, að skrifstofan
mun jafnframt sinna umboðsstörfurh á Sveinseyri,
Bíldudal og nágrenni og mun forstöðumaður
hennar verða til viðtals á þeim stöðum, sem hérsegir:
SVEINSEYRI: Föstudagar kl. 10.00-11.30 á skrifstofu Kaupfélags Tálknafjarðar.
BÍLDUDAL: Föstudagar kl. 13.30-16.00 á skrifstofu Kaupfélags Arnfirðinga.
Á öðrum tímum munu skrifstofur kaupfélaganna annast fyrirgreiðslu fyrir við-
skiptamenn.
ÞÉR getið ætíð treyst þvf, að Samvinnutryggingar bjóða tryggingar fyrir sann-
virði og greiða tjón yðar bæðl fljótt og vel.
SAMVIIVINUTRYGGINGAR
AÐALSTRÆTI 52, PATREKSFIRÐI