Morgunblaðið - 04.11.1969, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. NOVEMBER 1868
Tryggvi Samúelsson
-Minning
Fæddur G. sept. 1889
Dáinn 26. okt. 1969
„ . . . hver er sá — eir stynur
hér á beð?“
Kona um fertugt, 9 barna móð-
ir. Hún finnur að orkan er að
þverra, lífgmagnið að fjara út,
hún er dæmd úr leik, faer eklki
að vinna það starf, sem konan
þráir mest, móðurstarfið. Eig-
inmaðurinn og börnin eru stödd
við dánarbeðið, minnast þess sem
liðið er og stara út í þann geim,
sem ekkert mannlegt auga hefir
séð.
Fyrir sl. aldamót var fárra
kosta völ, barnmargri fjölskyldu,
er annað hjónanna féll í valinn.
Sveitin, sem öllum var erfið
ganga og frændur og vinir, það
varð hlutskipti þeirrar fjölskyldu
er hér um ræðir, hjónanna Þurið
ar Árnadóttur og manns hennar
Samúels Guðmundssonar, með
barnaihópinn.
Eitt af þeim systkinum var
Tryggvi, sem hér verður minnzt.
Guðmundur Tryggvi var fædd-
ur 6. sept. 1889 að Brekku i
Gilsfirði. Foreldrar hans voru
hjónin Þuríður Árnadóttir og
maður hennar, Samúel Guð-
mundsson, þau voru þremenn-
ingar að frændsemi, kvistir á
hinum kynsæla meiði Ormsætt-
arinnar úr Langey á Breiðafirði.
Er Tryggvi var 9 ára fór hann
að heiman, sem smali. Þótt það
starf væri almennt og ætlað ung-
lingum, varð það mörgum of-
raun. Minntist hann margra
kaldra og dimmra daga í hjáset-
unni á Steinadal, fjarri föður og
systkinum, er voru í Miðdals-
grötf.
Á berndkuárum kom í ljós hag-
leikur handa hans og hugkvæmni
£ mótun og myndum. Þótt verk-
Móðir okkar og temgdamóðir
Sigurveig Vigfúsdóttir
Óðinsgötu 17A, Reykjavík,
andaðisit að heimili sániu 3.
nóvember.
Björg Guðnadóttir
Eiríkur Pálsson
Guttormur Guðnason
Emilía Sigurðardóttir.
Bróðir minn,
Ingólfur ísólfsson,
lézt sunnudaginn 2. nóvember.
Fyrir hönd vandamanna,
Margrét ísólfsdóttir.
Dóttiir mín, systir okkar og
mágkona,
Guðrún Vigdís
Hjálmarsdóttir,
teiknari,
Grænuhlíð 3, R
andaðist í Landspítalanum 1.
nóv.
Valgerður Guðmundsdóttir,
Guðmundur Hjálmarsson,
Guðný Eiriksdóttir,
Björgvin R. Hjálmarsson.
færi væru fá og föng fátæfcleg,
myndaði hann og mótaði roargs
konar dýr og hluti úr við, horn-
um og beinum. Um tvítugt fór
hann til skásmíðanámis, þá var
ekki uim margs konar iðingreinar
að velja. En hanin lagði litla
rsekt við þá iðngrein, er önnur
tætkiifæri buðust. Nýr timi var
að koma með ný verkefni. Véla-
tímabilið var að hefjast. Hreyflar
í báta, bifreiðar og rafmagn.
Þessi magnaða orka, sem tsekni
Hin magnaða orka, sem hreif
huga hans. Hann mun haifa verið
fyrstur mainma að koma með bíl
til ísafjairðar.
1918 um haustið fór hann
ásamt Skeggja bróður sínum til
ísafjarðar og vann á járnsmíða-
verkstæði Þorbjarnar Ólafsson-
ar. Þá komst hann í kynni við
Guðmund frá Mosdal, þann
kunna handlistamanm. í tóm-
stundum var hann nemandi hans
og síðar aðstoðarmaður, því
Guðmundur gaf mönmum kost á
að læra tei’kningar, tréskurð og
fl. og var þar fjölmennt.
Marga faílega hluti átti
Tryggvi er votta um hagleik hans
og nám.
Á þeim árum er Tryggvi var
á fsafirði tók hann mikimn þátt
í málum verkalýðsifélaganna.
Kom þar til ákapgerð hans
og kynni hans í uppvexti
af fátæktinni og stétta-
mun, sem hvort tveggja var
fjötur um fót til sjálfræðis í at-
höfnum og frjálsri hugsun. Á
þeim forsendum áleit hann sig
leggja réttlætismálum lið, enda
ótrauður og harður í baráttunmi
í viðskiptum verkalýðsins og at-
vinnurðkenda. Þar kynntist hann
og frarnámönnuim vinstriistefn-
unnar, Vilmundi lætoni, Finni
Jónssyni o. fl.
Á þeasu tímabi'li ævi Tryggva
kynntieit ég homum. Skoðanir
okkar féllu hvor simn farveg,
oift bar á milli, en er öldurnar
lægði, sikildum við hvor ann-
an. í þeim leik kynntumst við
bezt. Hann vildi það sanma og
það sem var rétt.
En leiðin að lausn þess lög-
máls er vandrötuð og engum
mannlegum sjáanda augljós.
Frá 1927 til þesis er hann flutt-
ist til Reykjavíkur dvaldist hann
í Broddanesi, Hólmavík og fsa-
fi'rði.
Til Reykjavíkur fluttist hann
um 1940. Vann hamn þar
einkuim við húsasrmðar, á
Reykjalundi og við byggingu
Þjóðminjasafnsins. Er það var
opnað til afnota varð hann
þar húsvörður. Naut hans
þar vel, heimilið stórt og þurfti
margt að laga. Kom sér þar vel
hans glögga auga og haga hönd.
Þar mum hann hafa unnið þarft
og mikið verk, sem lengi mum
minnzt.
Innilegar þakkir fyrir auð-
sýnda saimúð og vináttu við
andlát og jarðarför,
Ingólfs Einars
Sigurjónssonar,
Reynisstað, Leiru.
Fyrir hönd vamdamanna,
Börn, tengdaböm, barna-
böm, barnabarnabörn og
bræður.
Þökkum innilega auðlsýnda
samúð við andlát og útför
Finns Jónssonar.
Málfríður Kristjánsdóttir,
synir, tengdadætur og
barnabörn.
Er hann hætti að vinna hjá
Þjóðminjasafninu starfaði hann
hjá Náttúruvermdarfélaginu við
myndatökur og framköllun
mynda.
Á síðari árum vann hann mik-
ið að myndatöku, var honum það
mjög hugþetokt starf.
Hann ferðaðist um alla Stranda
sýslu og tók þar fjölda mynda.
Gaf hann út bók með myndum
af öllum bæjum í sýslunni. Auk
þess mun mun vera margt af
mynduim úr Strandasýslu í
myndasafni hams.
Tryggvi íkvæmtist Stefaníu
Grímsdóttur á Húsavik, en þau
sfldldu eftir sikamma sambúð.
Síðari kona hans var Sig-
ríður Jónsdóttir, bónda Þórð-
arsonar og konu hans Guð-
bjargar Jó-nisdóttur, Brodda-
nesi. Bjó 'hún þeim fallegt heim-
ili, þar sem saman fór híbýla-
prýði og rausn. Þar var gott að
koma og dvelja. Aðlaðandi við-
mót húsráðendanna í vinalegum
húsakynnum, sem prýdd voru
myndum, málverkum og ýmsuro
smíðisgripum eftir húsbóndann
og son þeirra.
Á fyrstu samveruáruim þeirra
tóku þau í fóstur bróðuirson
Tryggva og var hann kjörsonur
þeirra. Voru þeir mjög samirýnd-
ir og naut hann hjá þeim ástúðar
og umhyggju, sem eintoasonur
væri og í emgu sparað til þroska
hans og frama. Hann varð læfcn-
ir að mennt. Fósturlaunin galt
hann með áhuga og afrekum á
námsbrautinni.
Að námi loknu dvaldi Guð-
mundur Tryggvason ásamt konu
sinni og börnum við sjúfcráhús í
Svíþjóð, við góðan orðstír.
En brátt dkyggði siký fyrir sólu,
hann var kvaddur á annað stig
tilverumnar. Tryggva varð sonar
missirinn mikið áfall ásamt
þverrandi líikamsorku. Nú beind-
ist hugur hans til hins óráðna.
Kynnti hainn sér sfcoðanir fólks
og rit um sálræn efni og í full-
viissu um endurfundi beið hann
öruggur sinnar stundar.
Nú er langri vegferð lokið.
Móðir jörð hefir heimt sitt og
geymir í skauti sínu.
Og í sviðsljósi trúairinnar, sjá-
um við konuna, er við kynnt-
umst í upphafi þessarar greinar,
fagna ástkærum syni og vefja
hann kærleiksríkum móðuirörm-
um. Og þá er ástúð og velvild
tengdust hér, minnast liðiins
tíma og fagna nýjum áfanga í
sameiginlegu starfi.
Eftirlifandi kona þín, stjúpdótt
ir og fjölskylda, sonarböm,
tengdadóttir, systkini og vinir
samgleðjast þér.
Við þökkum það, að hafa
kynnzt þér og átt þig að viind.
Guðbr. Benediktsson,
Broddanesi.
ÞAÐ er stundium erfitt aíö átta
siig á því, þegair vinir og kumn-
imgjar dieyja, að þeiir séu viirki-
lega hjorfniir sjónium mamms, jaÆn-
vel þó um sé að ræða aildraða
mienin, sem legið hafi rúmfasitÍT
um slkeið og ölilum hofi mátt
vera Ijóst að hverju stefndi.
Þairuniig var þesisu vaæið um
Tryggva hieitinn Samúelsson,
sem lézt suminuidagiinin 26. ofct,
áittræður að ailidri og er til mold-
ar borinin í daig. Hanin var það
Lifandi persónuteifci og svo áhugia
samiur um allt sem vair að gerast
í brimigum hamin, að tiregtega genig
ur að trúa þvi að hainm sé í raun
og venu dáimm.
Tryglgvi faeddist a!ð Gilsfjarð-
arbrefcku í Gilsfirði 6. septem-ber
1889, em fluttist komunigur með
foreiidnum sinom að Miðdalsgröf
í Steimigrimsf iriði og óflisf þar upp
og taldi sig því jafniam Stramida-
mianm. 18 ára gamiail hélit hanrn
að heiman og til Bolumgavífcur
að niemia skósmíðaiðn. Hafði
sniemma kiomið í Ijós, að harnm
var óvemju hamdíiaiginm svo siegja
rniátti ýkjuilaiuist, að alllt léki í
hönduinium á hionium, Að ioknu
niáimá fékfcst Tryggvi þó Utið sem
ekkert við skósmíðar. Hamm fiutt
ist frá Boiunigaviik tan á ísafjörð
og stumdaði þair ýmsiair smiðar
aðrar, svo sem húsgaigmasmíði, en
hanin híiaiut etandig meisfarairétt-
indi í þeirri gineta, og remmismíði
og vélgæziu fékksit hamm einmig
við um áirtabil. Tryglgvi bjó lemigst
af á ísaifiirði fnam til 1943, en vax
þó eitt ár á Broddaniesd og nokk-
ur ár á Hólmavík. Síðustu tvö
árin, sem hanm vair á ísafiirði,
var hanin þar rafveitustjóri. 1943
fluttist Tryggvi svo til Reykja-
vítour og tók a'ö vtatna að bygg-
inigu Þjóðmtajasafnishússiinis og
þegar safniið flutti í hin nýju
húsakynmá gerðist hann þar hús-
vörður. Á ísaifirði hafði Tryggvi
fenigizt smávegis við ijósmyndum
og eftir að hantn gerðiisit húsvörð-
ur Þjóðmimjasafnis'tas tók hamin á
ný að fást við ljósmyndagerð.
Náðd harnn fljótt mikiiM leilkni
í því etas og öðru sem hanm tók
sér fyrir herndur. Gerði hamm
m.a. milkið af ljósmymdium fyrir
ýmis byggðasöfn og etandig gerði
hanm flestar mymdiirmaæ i bæk-
uirmair Öldta ofldkair og þœr sem
á eftir fyigdu í þatai bókaflokki.
Á 'þessum árum hafði Náttúru-
fræðistofmun ísiamds vinmuistofur
á meðstu hæð Þjóðminjasaifmis-
hússdims og aitvikiaðist það því
þamimig, að hamm vanm töliuivert að
ljósmymdagier'ð fyrir starfsmenn
stofnumarinmiar ag ámetjaðiist
hiemná á þamm hátt smétt og
smiátt. Þegar það gerðist svo um
svipað ieyti, að Náttúrufriæði-
stoÆraumán fflutti vtamustofur sin-
ar í önmur húsiakyrand og Trygigvi
lét af húsvarðarstörfum fyrir ald
urs sakir, þá var það afráðið að
bamn flytti tan til okikar með
öll sín ljósmyndaáíhöld og ynmi
áfram fyrir okkur á rraeðam hamrn
vildd og heilsia og knafltar eratust.
Sýmir það betur en orö fá gart,
hvaöa álit við höfðum á Tryggva
og hvers við imátum hamm. Það
er skemmst frá að siegja, að við
urðuim hvergi fyrir vombrigðum
þvi að Tryggvi hélt áfram að
vinima sta verfc óaðf iiraainitega. Hanm
var séniega vamdvirfcur í toví-
vetma og ieyfðd sér þamm muma'ð
að mota aildrei amrnað em úrvais
verkfæri til simnia verka, ag fenigi
hanm etoki þau áihöld sem honiutn
lrffcuðu, þá smíðaði hamm þau
stumdum sjálfur. Þessi ástríða
hamis að vilja belzt efcfci mota
mema allra vönduðustu áihöld við
stiörf sín, var homurn áireiðamliega
mokfcuð dýr á stumdum, en ánægj
an, sem hanm hafðd af því að
t Immitegt þakklæti tid allra, t Irnni’legar þakfcir fyrir auð-
sem aiuðsýndu otokur vináttu sýnda samúo og vtaáttu við
og samúð við andllát og jarð- andllát og úttför
arför sysitur okkar,
Ragnheiðar Bryniólfsdóttur, Jófríðar Hallsdóttur.
Vífilsgötu 4. Fóstursonur, tengdadóttir og systkini hinnar látnu.
F.h. olk/toar systktaammia, Gísli Brynjólfsson.
handlefca þessi éihlöid sin og
beita þeim vlð vtaniumia, var srvo
aiugljós, að hún hiefur áreiðiam-
tega gert miitoiu betur en vega
upp á móti toostmaðdmum við að
afia þeinra. Þar að aiuki var hamm
sá smdlitagur í hömdunum að hon
um voru elkki samboðta mema
úrvaflls verfcfæri.
Tryggvi var ekki bara vamd-
virkur maður heldur eimmiig og
ekki síður vandaður miaður til
orðs og æðiis. Hamrn var því
óvemju vitðimótsþýður og um-
gemgniisgóður og varnn sta störf
hávaða'laust og af afliúð. Alit sam
starfsfóflik harns í Náttúrufræði-
stofmundmmd mat hamn miflriis og
þóttd mdflriJl fieragur í að njóta
starfsiknafta hans. Tryggvi var
mikill álhuigatmtaður um lamdismáll
og þjóðmál og urðu oft fjörugar
uimræður um sitt af hverju við
kaiflf ibodðið og miargar þær stumd
ir eru ógteymamtegar. Harnn hafðd
etaraig afllia tíð mjög mildiar mæt-
uæ á stand heimiabygglð, var mik-
ilfl Stramdamiaður og um ieið
sammur ísitemdtagur. Mangar ferð-
ir fór hanm á sumrin morður á
Strandir og tók þá jtafmam millrið
af myndium. Árið 1962 tók hamm
saimain í bók myndir af ölllum
byggðum bólum í Straindasýsilu
og gaf út á eigta spýtur og lýsir
það vel þeim hiug sem hanm
ávalit bar til átthagamma.
Árið 1926 tovæmtist Tryggvi
eftirlifamdi konu simni, Sigríði
Jónsdóttur frá Broddamiesd. Þeim
varð ekfci bamraa auðið en þau
fóstruðu og ólu upp GuJðmumd,
bróðurson Tryggva, og var hamm
alla tíð sem þeiirra eigín sonuir.
Síðuistu árin átti Tryggvi við
makítora vanhedlisu að stríða og lá
isiðaista árið rúmfastur að miestu.
En að leiðairiatoum geymdst um
Tryggva mtantagim um góðan
diremg og vandaðan persómuteitoa,
sem vamin sín verk af stakiri vand
virkmi smilfLtagsims og etotoi mátti
vamim sitt vita í netau.
Eyþór Einarsson.
Blaö allra landsmanna
Bezta auglýsingablaöiö
Hugheilar hjartans þaikkir
færi ég börnum mínum, fjöl-
akyldum þeirra og öðrum góð
um vinum, sem gerðu mér 75
ára afmælið ógleymamlegt.
Guð blessi ykkur.
Guðbjörg Káradóttir,
Stóragerði 3S.
Hugheilar þatokir færi ég öll-
um þeim sflcyldmennum og
vtaum er með heimisófcnum,
gjöfuim, skeytum, eða á annan
hátt gerðu mér áttræðisaf-
mælið ógleymamflega ánægju-
legt.
Bið yfckur öllum blessunar
guðs.
Ragnhildur Runólfsdóttir,
frá Hólmi,
Austur-Landeyjum.
Innilegar þalkkir til állra, sem
minntust mín á 75 ára afmæl-
inu. Lifið heil.
Guðni Halldórsson.