Morgunblaðið - 04.12.1969, Blaðsíða 3

MORXjU'N'BLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. DESEMBER 1069
3
Maðurinn sem fann
upp Antabus
— staddur hér á landi
DR. PHARM. Jens G. Hald
yfirmaður rannsóknarðeilda
Dumex-lyfjafyrirtækisins í
Kaupmannahöfn er staddur
hér um þessar mundir. Mun
hann ásamt tveimur öðrum
mönnum frá Dumex ræða við
Lyfjaskráraefnd ríkisins nk.
fimmtudag um innflutning á
ýmsum lyfjum frá fyrirtæk-
inu.
Jens G. Hald er Islending-
um að góðu ‘kunnur, en hann
vann sem lyfjafræðingur í
Laugavegsapóteki á árunum
1932—34 og er aulk þesis kvænt
ur íslenzkri fconú, Hiftdj Griimis
dóttu-r. Árið 1949 koon dr.
Hald hingað í fyrirlestraferð
og kynnti lyfið „Antabus“,
seim 'hann var þá nýlega búinn
að uppgötva af tilviljun.
I stuttu viðtali við MbL í
gær lýsti Hald því hvemig
það atvikaðiist að hann upp-
götvaði Antabus.
— Ég var að vinna við rann
sófcnir á lyfi, sem ég ætlaði
að nota við barnaonmi, eða
öðru nafni njálgi. Ég byrjaði
að venju á því að gera tilraun
ir á dýruim, en sdðan reyndi
ég lyfið á sjálfuim mér og
tveimur öðrum samstarfs-
mönnum mínum. Þegar ég var
búinn að gera þessar tilraunir
um slkeið, vildi svo til kvöld
nokikurt að ég féfck mér glas.
Skyndilega fer fconan mín að
veita því eftirtefct, að ég
roðna og lít öðru vísi út en
ég átti venju til. Ég fór heim
og lagðist fyrir. Leið þetta þá
hjá og ég var orðinn góður
daginn eftir. Nokkrum dögum
síðar endurtekur sama sagan
sig og samistarfsmienn mínir
lenda alveg 1 því saima, en
þeir höfðu einnig smakfcað
áfengi, á meðan þeir voru að
reyna lyfið.
I>á mainm -utpp fýir:ilr ofcfciur
kjiós oig við siáuim a@ (hiæigt
væri iað niota þetta lyf í öðr-
um tiligiainigi en siem mieðai vilð
bamaionmium. Þannóg varð
lyfið til oig er það nú niotað
um alll.an hieim.
Asitæðuna fjnrir því a@ Dr.
Hal'd fcom íhimigað fyrst oig fóir
að viinna hér, segiir (hiann hiafa
verið löniguin til þesis að
Ikynnaslt land'iinu.
— Éig var búinn að lesa
ísiieinidirugasögumiar og þær
vöktu álhwtga miinn. É)g viairm
í Laiuigavegsiaipótieki á Ibann-
ánumium oig man ég enin allar
uipiphirijngingiariniar sem ég
fékk þá. Menn vonu stöðiuigt
að biðja imiig um að úibvéga
sér eiinn hiund, eiinis og það
var kallað í þá daiga. Þebta
var erfiðiur tími, oig lleiði-
igjiamt að þuirfa sitöðulgt að
vena að mieita hiiinium þiurr-
brjésta. En ég 'Uirudii mér samt
vel og fininst allitaf gaman að
kiomia hiinigað til ísliandis.
Dr. phiairm. Jenis G. Haild er
hér á ferð mieð koruu sinni og
miumu þtaiu dveijasit á íslandi
til 8. dies.
Dr. pharm. Jeng G. Hald og kona hans Hildur Grímsdóttir.
Á milli þeirra stendur lítill frændi Ilildar, Grímur Hjartar-
son 5 ára. (Ljósm. Sv. Þorm).
Ný sókn gegn Biafra
Lagos, Nígeríu, 3. des.
— Mort Rosenblum — AP
SAMKVÆMT áreiðanlegum
heimildum hjá herstjórn
Nígeriu, hefur stjómarherinn
hafið sókn á tvennum víg-
stöðvum í Biafra. Að norðan
sækir herinn suður á bóginn
áleiðis til Uli-flugvallar, og á
suðurvígstöðvunum er hafin
sókn áleiðis til Owerri,
stærstu borgarinnar, sem enn
er á valdi Biafrahers.
í morðuirhérulðiuniuim sæfciir
sitjóirniairhieriinn fnaim fná barginnd
KOMMÚNISTAFORINGJAR frá
sjö Austur-Evrópulöndum komu
samam til fundar í Kreml í dag
og að sögn AP fréttastofunnar
hvílir hin mesta leynd yfir fund
inum. Er naumast gert ráð fyr-
ir, að orðsending verði gefin út
fyrr em að fundunum loknum.
Svo sem margsinnis hefur verið
skýrt frá í fréttum er fundur
þessi haldinn til að fjalla sér í
lagi um, hvaða afstöðu Austur-
Evrópuríki, einkum Austur-
Þýzkaland, skuli taka gagnvart
stefnu nýju vestur þýzku ríkis-
stjómarinnar.
Áreiðamlegar heimiildir í
Moskvu sögðu að á fundinium
yrði reynit að komast að niðiur-
stöðu, sem félili Walter Ulbricht
fiokfkisilieiðrtoga í Austiur-Þýzika-
liandi, í geð, en hiann garir þá
kröfiui, að efclki komi til miála að
efila temgslim við Vestiur-Þýzka-
land nema það viðlurfcenn'i anjst-
er þý2Íkiu stjórnina, Ulbridht miun
■hafa komið til Moskvu mokfcrum
döguim á undan hin.um fiorkiigjun
um og er sag&ur hatfa átt sér-
stakar viðræður við sovézfciu leið
togan-a um Þýzkalandsmiálin.
Onitshia á bökfcium Nígerfijóitisdns
oig firá Awfcia, siem er ruoikfcru
suinmiair. Sitietflna hieawedtiimiar til
Nniewi, hieimiaibæjar Ojiukwu
herisihötfðiinigja, ieiðtoga Biafra-
búa, en þaðan væri stóriskioitaJið
sitjórniairinmiaa- í skottfæoi við Uli-
filuigvöll. Bru iþetta siveöitdr úr
fynsita henfyllfci Nígieríiuíhieirs.
Amniaið henfyllkið er í varðsitöðu
meðtfram Nígenfllijóitii vestaorverðu
till að varma Biiatfnaihierinum und-
ainfcomu í Mið-veistiur-Níigleríiu.
Hatfa siveiitir úr öðru hiertfýikinu
reymt aJð riáðaat yfir filijótið á
nioikfcirum stöðuim, en firegndr
þiaðam eru óljósiar. Tarveflidar það
mjög firétibatfflutninig að stjómdn í
Laiglois hietflur enigair opdiniberair tdl-
Villja sumir hatfa það fyrir satt,
að Uibridht sé haria bjartsýnn á
að vestur þýzlfca stjómin viður-
kenni Auistur-Þýzfcala nd; eilla
muni Uibritíht í entgu koma til
móts við Willy Brandt, kanislara,
í þeim ásebninigi hans að auka
sannskipti við Járntjialdisrikim.
FlokfcSleiðitogar, þjóðhötfðiimgj-
ar og utanrífcisráðherrar etftirtal
inna kommúniistaríkja sitja fiund
inn auk Auisitur-Þýzkailands:
Búlgaríu, Tékkóslóvakíu, Unig-
verjadandis, Fóllands, Rúmemíu og
að sjálfisögðiu Sovétríkjanna.
Þá segja iheimildir, sem AP
firéttastofan tefliur nokfcuð á að
byggja, að fiundarmenn ætli einn
ig að ræða tiilögu sovézlkiu stjórn
arinmar um að haldin verði ráð-
stefina um öryggismál Evrópu á
mæsta ári.
Blöð í Sovétríkjunutrn hatfa ekk
ert sagt frá viðræðumum, en mál
gagn hersinis, Rauða stjarnan,
notaði þó tæfcifærið í dag og vék
að NATO fuindinium, í Brussefl og
sagði að þar myndi kioma í 'ljós,
hvort NATO viildi starfa í þágu
Bvrópu eða halda átfram ögrun-
arstefmu sinni, sem gærtd haft af-
drifarikar atfflieiðingar.
kynniinlgair biirt um sókmimia í
heiid enn sem komið er.
Á suiðurvígstöðrvuinum er þrdðja
iaindigönigufliiðia-hertfylkið að hetfja
sókn áflleiðiis táll Owenri, en þá
boaig tók Biatfrtaihier í apríl í voc
etftir að Nígeníiulhier hiatfðd náð
Umiuiaihiia. Líbifð hetfiur verið um
bandaiga í Biatfra að undiaaitfömu,
þar til niú, emidia regmitiímiainum
rétt að ijiúkia. Hiirus veigar hietflur
Níigeríustjóm notað tiímann til
að efflia lið sitt í Biatfria, cng her-
tfMtfcairmiir hatfa streymit tíl víg-
stöðvanmia uindiantfamar vilkiur.
Hims vagar vdirðaisit bamdaigar nú
vera harðlir, því miifcillfl. tfjöldi
siærðira harmiawnia hietflur veæið
tflluíttur frá víglstöðtvumium til
sjúlkriaíhiúsia í Níigeríu.
Þessd nýja sólkin stjómarhiers-
iints fytligir etftár ítrékuðUm tíl-
raumium tíl að 'koma á tfrdiðar-
viðirælðlum miilfld tfufllibrúa Níigleríu
Og Biatflra. Samtök Afrílkuirílkja,
OAU, hatfla reynit að mdðfla mlál-
uma, en efkki teikizt, mieðai ann-
ars vegrnia þasis að Ojukwu hers-
höfðdmigd vanitneyistir sambökun-
urn, emida hatfa þau lýst yfir
srtmðináinigd við iþá sitetfnu Gowons
hershöfðtogjia, iediðtoga Nilgieríu,
að Bdatfra vemðd áfram blutd af
Nígeríu. Auk OAU hatfa eiininiig
eimisböfc ríflci í Afríflou neynit að
miiðlla máiium án ánamguirs. Þá
hetfur Ojukwu h~irBihöifðdnigi flar-
i)ð flram á það vilð stjórn Sviss
að hún og stjómdr Júgósflaivki
og Austuirríflds .reynd máfliamdðl-
utn, en istjómiin í Lagos tefliur það
tifllgianigsiliaust, (því miáfldð edigi
heirnia á vettvangd AÆriííkuirílkja.
Aðalfundur
Njarðvíkings
Sjálfstæðisifélagið Njarðvífcimg
ur heldur aðalfund í Stapa,
minni salnum, laugardaginn 6.
desember kl. 3,30. Það verða
venjuleg aðalfundarstörtf og edð
an önnur mál.
Kommafundurinn hafinn í Moskvu
MoSkva, 3. des. AP.
Vaxandi
humar-
veiðar
HVAÐ viðtvfkur leturhumarveið
uon má vænta betri úbkomu á
suðáusburmiðú'niuim en verið hef-
ur, svo firamiarlega sem sjávar-
hiti verði mieð eðlEegu móti, því
ætla má að stofninn á þessum
svæðum hafi notið noiklkuirrar
venndar á síðastliðnu ári vegna
lítidla veiða. Þetta segir Hratfn-
kell Eiríksson, sértfræðingur um
huimar og skeldýr í nýútíkominni
skýnsdu Hatfrannsóknastotfniuniar-
inmar.
Hann greindr lika aðdraganda
minnkandi veiða að undantfömu
og segir: Ef litið er á leburhum-
arveiðarnar í hieiild, sést, að á
árunum 1960-1963 jókst sóknin í
leturhum.ar hér við land mifcið
og afli að samia Skapi. Árið 1963
var, sem kunnuigt er, metaflaár
á leturhiumri, og náði aflli á tog
tima 88 kg að meðaltali. Árið
1964 flélil hann hins vegar niður
í 66 kg, þanniig, að greinilegra
áhrítfa gætti á stofninn frá veið-
unum árið áðúr. Frá 1964 urðu
tiltöluflega litflar breytingar fram
tifl ánsins 1967, er mikið íalfl varð
á atflamagni samfara 'taflsverðri
aukninigu á sókn. Var afli á tog-
tíma það ár aðeinis 43 kg á móti
61 kg 1966. Þessi þróurn hólt svo
áfram á síðastiiðlnu ári, er afla-
rnagn minmkaði tallisverit þrátt fyr
ir gíflurlega auknimgu á sókn, og
var aíli á togtíma aðeins 30 kg,
eða um % þess, sem hann hatfði
verið mest 1963. Vegna títiJla
veiða, telur Hratfnkeill að megi
búast við betri útkomu nú, sem
fyrr er sagt. Og segir enntfrem-
ur:
Samkvæmt uppllýsingum, sem
fyrir henidi eru, bendir flditið til
milkilla breytiniga á öðrum helzbu
veiðisvæðunium, enda letuirhum-
arinn þar víða orðinn mjög smár
vegna miikilliliar sótknar á undan-
flöimum árum. Má þó ekki úti-
Wka bugisamlegar náttúruflegar
árasveiflur, og sterkir stærðar-
flokkar af tfremiur smáuim letur-
humri, virðast vera fyrir hendi.
Brúðkaup
Figaros
í Norræna
húsinu
NÆSTKOMANDI föstudaigskvöld
verður hafldiin tónflistarkynning í
Norræna búsinu á vegium Sbúd
entatfélags Háiskóla íelands. Mun
dr. Robert A. Ottósson, sönig-
málastjóri, Ikynna jólaóperu Þjóð
leilklhúsisins, sem að þessiu sinni
er Brúðkaup Fiigaros eftir Moz
art. Jafntframt verður leikinn aí
hljómpflöbum úrdiráitbur óperunn-
ar.
Þess má geta, að veitingastotfa
húsisins verður opin.
ísfisk-
sölur y tr a
í GÆR sieidu etftiintiaflldir báltar
atfla siun í Grimslby: Dnanigsy,
Sauðárkróki, 06 tonin á 9.639
srtierfldnigspuinid, Klofri, Súðavilk,
68 tonn á 7.940 puind (Ihtelmiinig-
ur 'aiflans var fOatfislkur), Ólafiur
Ibefldkur, Ólatfstfiirðd, 44 tonn á
7.270 pund, Þá isieldi Egilll Skiaília-
grímseion í Bnemierlhavien í giær-
miongun, 1:48 tcinin á 92.700 mlörk.
Til viðibóitiar þessuim söflium
miuiniu siex bátar sedjla í Bretlanidd
og Þýzlkalanidd það sam etftiir er
■vdkuniniar. Hafa þá saul'Jján 'bábaæ
selt afia sinn erlenidiiis og áibta
toganar.
SIAKSTEIMAR
Málefni
aldraðra
á Akranesi
Nýlega er komið út blaðið
„Framtak", sem Sjálfstæðis-
menn á Akranesi gefa út. i blað
inu er m.a. skýrt frá fundi, sem
Sjálfstæðisfélögin á Akranesi
boðuðu til í byrjun nóvember-
mánaðar um málefni aldraðra í
bænum. Framsögumaður á fund-
inum var Valdimar Indriðason
og fer úrdráttur úr frásögn
„Framtaks“ af ræðu hans hér á
eftir:
Það kom fram
að til hagkvæms
rekstrar væri
vænlegast að
byrja með rekst
ur 25-30 manna
heimilis, rekst-
ur þess mundi
standa undir
sér, þó ekki til
að greiða niður
byggingar-
kostnað né vexti af honum.
Valdimar taldi að ef farið væri
út í slíka byggingu nú, myndi
taka langan tíma unz hægt væri
að taka hana í notkun, og því
yrði að leitast við að ieysa mál
ið til bráðabirgða sem fyrst, án
þess þó að tefja fyrir öðrum
aðgerðum. Til greina kæmi að
fá íbúðarhúsnæði sem hentaði
eða taka eldri hluta Sjúkrahúss
Akraness til starfseminnar, en
í dag eru 14 vistmenn á Elli-
heimilinu hér, en nm 10 vist-
menn á öðrum dvalarheimilum.
Að lokum sagði Valdimar: „En
höfum það hugfast, að bæjar-
félagið okkar er í skuld við
gamla fólkið, það fólk sem flest
hefur. unnið þessum bæ beztu
ár ævi sinnar. Það er ekki sárs-
aukalaust að þurfa að horfa á
eftir því annað til dvalar, þegar
heilsu og þreki tekur að hnigna.
Það er verðugt verkefni að ráða
hér bót á.“
Tillaga
í bæjarstjórn
Framtak skýrir síðan frá þvi,
að í framhaldi af þessum fundi
hafi bæjarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins í bæjarstjóm Akraness
flutt tillögu um þessi mál, sem
samþykkt var samhljóða og Jós-
ef Þorgeirsson hafði framsögu
fyrir. Var tillagan svohljóðandi:
„Bæjarstjóra Akraness sam-
þykkir að fela bæjarráði að
kanna eftirfarandi:
1. Hve mikil
þörf sé á, að
stofna tU heim-
ilishjálpar fyr-
ir aldraða og
öryrkja á Akra-
nesi, og hver
yrði kostnaður
að slíkri heim-
ilishjálp.
2. Hvort mögu
legt sé, að hraða lausn húsnæð-
ismála Elliheimilisins með þvi
að taka til þeirra nota húsnæði,
sem þegar kann að vera fyrir
hendi í bænum og hentar undir
slíka starfsemi.
3. Hvort ekki sé æskilegt, að
næsta verkefni Byggingarsjóðs
Akraness verði bygging á hent-
ugu húsnæði fyrir aldraða, sem
lán fengjust til úr Byggingar-
sjóði aldraðra ásamt öðrum sjóð
um, er láta sig þessi mál varða.
Stefnt skal að því að ljúka
framangreindum athugunum fyr
ir næstkomandi áramót og eigi
síðar en fyrir afgreiðslu fjár-
hagsáætlunar Akraneskaupstaðar
fyrir árið 1970.“
c
4
i