Morgunblaðið - 04.12.1969, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAG-UR 4. DESEMBER 1969
iVfiíHv'TÖC
Sjálfvirkur sími í kaup-
stöðum og kauptúnum
árið 1972 — Sjálfvirkar stöðvar utan Reykjavíkur
orðnar 48 — Frá umræðum um símamál á Alþingi
Hagráð hefur
haldið 16 fundi
Fundir féllu niður 1969
INGÓLFUR JÓNSSON póst- og
símamálaráffherra svaraði í gaer
fyrirspurn á Alþin|gi um fram-
kvæmdir við sjálfvirka síma-
sambandið, og hvenær röðin
kæmi að Austurlandi með þær
framkvæmdir. Kom fram í svari
ráðherra, að nú eru 48 sjálf-
virkar símstöðvar utan Stór-
Reykjavíkur og á næstunni bæt-
ast tvær stöðvar við. Áætlað er
að sjálfvirkar símstöðvar verði
komnar í öll kauptún og kaup-
staði landsins á árinu 1972.
1 svarræðu sinni við fyrir-
spurninni sagði ráðherra m. a. :
Með bréfi, siem allslherjar-
■mefrnd saimeinaðs þings vair sent
1>961, var gierð greijn fyrir heild-
aráætlun um sjálfvirteain símia
uim allt la/md'ið. í þessu bréfi er
steýrt frá röð fraankvæmida i
stóirum dráttuim, og þessari röð
heEPur í mieginiatriðiuim verið
fylgt. Framtevæmdir haifa tafizt
moteikuð m. a. vegma skartg á
þjálfuðu sitarfsifólki, og einnig
Vegna þess að fjármiagn Lainds-
símanis hefur verið tafamiarkiað.
Huigimyindiin um þessa niðair-
röðiun byggist fyrst og fremst á
hiagræðinigu og spairmaði miðiað
viið maiuðsymiegt límulkerfi, sem
byggja þurfti eð>a direifisitöðvarn-
ar í kerfimu. Og tekið er fram,
hvernig þessiu sikuli raðað upp
af haglkvæmnisástæðum.
Það er fyrst gert ráð fyrir
stætekun í Reykj avík, nýjiai
stöðvar í Hafmarfiirði, Selási,
Vestmairaniaeyjum, Kópav., Akra-
raesi, sjálfvirk aflgreiðislu og
laraglíma til Akuireyrar, fjölgiun
skraarása til Vestlfjarða og Sigliu-
íjiarðar o. s. frv., svo og ný hiús
á ýmisum stöðum. Þetta hefur
allt verið framlkvæmt.
í öðirum áfairaga er gert
ráð fyrir nýjum stöðvum i
Borgamesi, Brúarlandii, Húsa-
vilk, Raufarhöfn, Kópasteeri,
Siglufirði, Ólafsfirði, Dalvfk,
Hjalteyri, Hirísey, Grenivik, Sel
fossi, Hveira'gerði, Eyrarbakka,
Hvolsvelli, Lauigarvatni, Þykkva
bæ, Vík, Stykikishólmi, Grafar-
mesi, ÓlaÆsvík, Sandi og Höfn i
Hornafirði. Ennfremux stækkan-
ir í Reykjaví'k, Akureyri ogKefla
vík, ný hús og auknirag símrása
á ýmsum stöðum. Þeissu er einn
ig lokið.
í þriðja áfanga er gert ráð fyr
ir sjálfvirkum síma á Brú í
Hrútafirði, Sauðárterótei, Hofs-
óisi, Varmalhlíð, Bl'önduósi,
Skagaströnd, Hvammstaniga,
Rorðeyri, Kólmaivík, Búðardal,
Isafirði, Hnífsdal, Bolungarvík,
Patreksfirði, Bildudal, Þirageyri,
Flateyri, Suðureyri og Súðavík.
Stækkanir enn í Reykjavík,
Hafmarfirði og Vestmamnaeyj-
um, Akranesi, Brúarlandi og Sel
ási, ný hús og aiukninig símrása
á ýmsium stöðum. Þessu er einn
ig að mestu lokið.
í fjórða áfaniga voru áætlaðar
sjálfvirlkar stöðvar í Reyðarfirði,
Bákifirði, Neskaupstað, Egilsstöð
um, Seyðisfirði, Borgarfirði
eystra, Vopniafirði, Þórshöfn, Fá
skrúðsfirði, Djúpavogi, Breið-
dalsvík, með Stöðvarfirði, stækk
anir, ný hús og auknirag sím-
rása.
Ástæðan fyrir því, að Austur-
lamdið er þama í síðasta áfarnga
strax 1951, er vegraa þeas, að'
það þurfti að endurbyggja allt
kerfið og bæta við líraum ogta]-
rásum í ríkum mæli frá Reykja-
vík og um allt Austurland, að
endurbyggja allt kerfið, sem er
mjög kostnaðarsamt. Því er þó
nú að mesitu leyti lokið, þanni'g
að gerður hefur verið mikill
undirbúningur að því er gera
mögulegt að Austurland fái sjálf
virkar stöðvar, og er þegar byrj
að að vinma að þeim, bæði í
Hornafirði og á Egilsstöðum.
Ingólfur Jónsson
Nú eru 48 sjálfvirkar stöðvar
u-tan Stór-Reytejiaivíkiur, og naest'U
daga bætast tvær stöðvar við á
Skagaiströnid og Súðavík. Auk
þess er verið að vina við upp-
setnimgu sjáffvirkrar símstöðv-
ar og dreifistöð á Egilsstöðum,
en þessi stöð verður svæðisstöð
fyrir Austurland, er fyrirhugað
að taka þessa stöð í notkun í
marz-april næsta ár. í Höfn í
Homafirði er fyrirlhugað að
hefja vinrau við uppsetningu
sjálfvirkrar símistöðvar í janú-
ar n..k. og mun því verki ljúka
í júlí næsta ár. Um svipað leyti
væri hægt að setja upp sjálf-
viríka símstöð í Grímsey.
Efni til símistöðvar í Neskaup-
stað hefur verið pantað og er
gert ráð fyrir, að það verði af-
greitt frá verksmiðju í nóvem-
ber n.k. og mun uppsetning taka
um fjóra márauði, ef nægur
mammafli er fyrir hendi.
Eins og ég miramtist á áðan,
þá hefur verið unnið að línu-
lagnimgu og endurbyggimgu línu
kerfisins fyrir Austurland, sem
er nauðsji-nilegt áður heldur en
sjálfvirkar stöðvar geta komið til
greina. Verður fljótlega tekin
ákvörðun um pöntun á fleiri
stöðvum fyrir kauptún á Aust-
urlandi og er senniilegt að upp-
RÍKISSTJÓRNIN hefur nú til at
hugunar heildartillögur frá Hús
næðismálastjóm um endurskoð
un laga um húsnæðismál. Munu
tillögur þessar gera ráð fyrir
mjög gagngerðri breytingu á
lánakerfinu.
Framangreint kom fram í
ræðu er Eggert G. Þorsteinsson
félagsmálaráðherra hélt á Al-
þingi í gær, er hann svaraði fyr-
irspurn um endurs'koðun laganna
frá Gils Guðmundssyni og Ein-
ari Ágústssyni. Var fyrinspurnin
svohljóðandi: Hvað líður þeirri
endursikoðun laga um þúsnæðis
mál, sem Húsnæðismálastjórn
var falið að framkvæma með ráð
herrabréfi 15. okt. 1965.
sebnin.gu sjálfvirkra stöðva fyrir
kaui>tún á Austurlandi verði lok
ið 1972.
Þannig ætti sálívirkur sími að
vera kominr. í öll kauptún lands
ins á árinu 1972. En þá eru sveit
irnar eftir og af eðlilegum ástæð
um, því að það hefur vérið mjög
kostnaðarsamt miðað við þá
tækni, sem emn hefuir verið ráð-
ið yfir að koma símaniuim út í
sveitirnar. Það þarf nýjar lín-
ut, en niú er talið að ný tækni
sé komin til söguraraar, sem geti
þetta allt saman mun ódýrara
og auðveldaira heldur en áður
var, og má því vænta þess, að
þegair kauptúnin hafa feragið
sjálfvirkar stöðvar verði • farið
að vintna að því aið koma sjálf-
virkuim sima út um sveitir lands
ins. Kvartað var umdan því, að
það væri ekki nógu góð þjón-
uista víða á Austurlamdi. Sím'a-
tíminn væri of stattur á hinum
ýmsu stöðvum og þetta væri
heldur þuniglamalegt, en þó er
viðunkerarat, að símasamibamdilð
sé niú orðið miun betra em áð-
ur var, að talrásum hefði fjölg-
að og nýjar línur komið og er
það í samiræmi við það, sem ég
áðan minmtist á, að það hefur
verið, hafa verið gerðar nauð-
synlegar ráðstafanir til þess að
sjátfviirki síminm gæiti raotazt á
þessu svæði.
Símatíminm er yfirleitt stutt-
ur á þriðja flokks símastöðv-
um þar sem símtölin eru mjög
£á, bæði út og inn, og það hefur
verið gert af sparnaðarástæðum.
En oft hefur verið liðkað til í
þessu efni og án þess að hlut-
aðeigendur hafi borgað sérstate-
lega fyrir það.
Hefur oft verið þannig á Aust
urlamdi, að símatíminm hefur ver
ið lengdur mjög yfir sumartím-
ann, þegar airanir haif a verið mest
ar og neyrat hefur verið að mæta
þörfinni eftir því, sem mögu-
legt hefur verið, en það skal
viðurkennt að þar hefur alltaf
verið haft í buiga að aiuikim þjón-
usta kostar aukið fé og það hef-
ur verið takmark, sem Lands-
símimn hefur al'lfaf haift, þ.e. að
veita góða þjónuistu en eimnig
að spara reksturskostnaðinm eft-
ir því, sem mögulegt er. Lands-
síminn hefur byggt þessa sjálf-
virteu stöðvar og endurnýjað
símateerfið af eigin tetejum.
Ráðherra sagði að tillögur hús
næðismálastjórnar geri ráð fyr
ir því að öll ákvæði um aðstoð
ríkisvaldsáns við húsbyggjendur
yrðu felld inn í einn lagabállk og
ennfremur væru þar tillögur um
frekari breytingar á lánaikerfinu.
Til þess að tillögur þessar næðu
tilgangi sínum yrði að sjá fyrir
nýjum tekjustofnum og væri
það nú í athugun hjá ríkisstjórn
inni. Hins vegar hefði það þótt
sýnt, að sú athugun mundi taka
töluverðan tíma og hefðu því
verið gerðar sérstakar ráðstafan
ir í haust er leið til þess að efla
lánakerfið, þannig að ráðstafan
irnar kæmu að notum í vetur.
Sagði ráðherra að ríkisstjóm
STARFSEMI Hagráðs var til um
ræðu á Alþingi í gær í tilefni
fyrirspurnar sem Þórarinn Þór-
arinsson beindi til viðskiptamála
ráðherra. Kom fram í svari ráð
herra, að Hagráð hefur haldið
16 fundi, síðan það tók til starfa
1966. Enn hefur enginn fundur
verið haldinn í vetur og gerði
ráðherra grein fyrir orsökum
þess í svarræðu sinni.
Fyrirspumir Þórarins voru á
þessa leið:
Hve marga fundi hefur Hag-
ráð haldið og hvenær?
Hefur Efnahagsstofnunin lagt
fyrir Hagráð skýrslur samkvæmt
19. gr. laga um Framkvæmda-
sjóð íslands, Efnahagsstofnun og
Hagráð.
Gylfi Þ. Gíslason viðskipta-
málaráðherra sagði í svari sínu
að Hagráð hefði hingað til hald
ið 16 fundi. Kom fram í skýrslu
er ráðherra lét dreifa til þin,g-
manna ‘hvenær þessir fundir
voru haldnir og um hvaða efni
var á þeim fjailað.
Fyrsti fundur var haldinn 3.
ág. og var þá skýrt frá skipun
ráðsins, rætt um hiutverk og
starfsemi Hagráðls, rætt um
skýrtslugerð um umræður í Hag-
ráði, greinargerð um störf Efna
hagss'tofnumarmnar og lögð fram
skýrsla Efna'ha.gs®tofniun,arinn.ar
til Hagráðs, dags. 3. ág. 1966.
Næstu þrír fundir ráðsins voru
haldnir 10. ág., 29. ág. og 30. ág.
1966 og fóru þá fram umræður
uim skýrslu Efnahagsstofnunar-
innar og 6. og síðasti fundur
Hagráðs á árirau 1966 var hald-
inn 9. des. og urðu þá enn urn-
ræður urn skýrislu Efnaihagsstofn
unarinnar um ástand og horfur í
efn ahagsmálum.
Á árinu 1967 hélt Hagráð einn
ig 6 fundi. Á fyrsta fundinum 29.
marz var rætt um steýrslur Efna
hagsstofnuoarinniar (tima8ettar í
marz 1967) um: 1. Þorskveiðar
báta og fiskvimmsilu, og 2. íbúð-
arbyggingar og húsnæðisþörf
1950-1966 og áætlun um íbúðar-
byggingar 1967-1971.
A öðrum fundi var rætt um:
1. Skýrslu Efmahagsstofnunarinn
ar um ástand og horfur í efna-
hagsmálum (dags 5/5 1967)
2. Steýrsta fjármálaráðherra um
framkvæmda- og fjáröflumar-
áætlun fyrir árið 1967.
Á þriðja fundi 1967 er hald-
inn var 7. júní urðu umræður um
viðhorf í áætlunargerð með sér-
stöku tilliti til aðstæðna hér á
landi. Gestur fundarins var Mr.
Albert Waterston, aðalsérfræðing
ur Alþjóðabankans í áætlunar-
gerð.
Á fjórða fumdi var rætt um
skýrslu EfmahagsstO'fnunarinnar
in myndi leggja fram tillögur um
aukna fjáröflun fyrir húsnæðis
málakerfið á þessu þingi.
BJÖRN Jónsson lagði í gær fram
á Alþingi frumvarp til laga um
breytingu á lögum um atvinnu
leysistryggingar. Leggur Bjöm
til að gerðar verði tvaer aðal-
breytingar á lögunum. í fyrsta
lagi að sett verði inn í lögin á-
kvæði sem kveða á um að allir
meðlimir sama verkalýðsifélags
njóti óskoraðs rétts án tillits til
þess, hvar þeir eru búsettir á fé
lagssvæði þess, og í öðm lagi að
ráðherra geti ákvéðið að lögin
til Hagráðs um ástand og horfur
í efnahagsmálum (dags. 30/10
1967) og sama mál var einnig til
uimræðu á fimmta fundinum 1967
er haldinn var 17. nóv.
Á sjötta fundi ársins urðu um
ræður um gengisbreytinguna 24.
nóv. 1967 og hliðarráðistafanir
henpar vegna.
Fjórir fundir voru haldnir
1968. Sá fyrsti var haldimn 9.
apríl og urðu þá umræður um 1.
slkýrslta Aiberts Watenstonis. Til-
lögur um hagnýta áætlumargerð
á íslandi og 2. Álit og tillögur
stjórnar Efnahagsstofnunarinnar
um áætlunargerð (dags. 26/3
1968) . Á næsta fundi er hald-
inn var 14. júní uirðu umræður
um skýrisiLu Efnahagsstofnunar-
innar til Hagráðs um ástand og
horfuir í efnahagsmáium, tíma-
setta í mai 1968.
Á þriðja fundi ársins urðu «m
ræður um ástand og 'horfur í efma
hagsmiálum. Fyrir fundinum lágu
gögn þau og skýrslur, sem Efna
hagsstofnuinin og Seðlabankinn
höfðu lagt fyrir viðræðunefnd
stjórnmálaflokkanna um efna-
hagsvandann og á síðasta fundi
ráðsins 6. des. 1968 urðu umræð-
ur um ástand og horfur í etna-
•hagsmálum í kjölfar gengisbreyt-
ingarinnar þanm 12. nóv. 1968.
Viðskiptamál aráðherra sagði
að ástæðan fyrir því að Hagráð
hefði ekki haldið fundi það sem
af væri árinu væri fyrst og
fre-mst sú, að Efnahaigsstofniunin
hefði ekki unnizt tími til þess
að útbúa skýrslur til að leggja
fyrir það. Hefði stofmunim haft
svo margþátta störfum að gegna,
að hún hefði ekki komizt yfir
öll verkefni sín. Sagði ráðheíra
að fösta starfsiiði hjá stofnun-
inni befði ekki verið fjölgað síð
an 1962 og væru sitarfsmenn lít-
ið fleiri en voru hjá Hagdeild
Framkvæmdabankanis. Þá hefðu
atvinnumálanefndirnar einnig
dregið úr þörfinni fyrir fumdi
Hagráðs, en þær hefðu á marg-
an hátt gengt svipuðu hlutverki.
Ráðherra sagði að lokum að
Efnahagsstofnunin væri nú lamgt
komin með skýrslu, siem yrði
lögð fyrir Hagráð, þannig að ekki
liði á löngu unz það hæfi starf-
semi sína á ný eftir hléið.
Rafmagn til
húsahitunar
INGÓLFUR Jónsson raforku-
málaráffherra flutti yfirgrips-
mikla ræffu á Alþingi í gær, þar
sem hann gerffi grein fyrir mögu
leikum á aukningu þess aff raf
orka verffi notuff til húsahitunar.
Hefur nýlega veriff skipuff nefnd
til þess aff kanna þaff mál, en
meff tilkomu Búrfellsvirkjunar-
innar opnast nýir möguleikar á
þessu sviffi. Var ræffa ráffberra
svar viff fyrirspum er Eysteinn
Jónsson hafffi boriff fram, og
verffur nánar skýrt frá umræffun
um í blaðinu á morgun.
taki til svæða, sem hafa innan
við 300 íbúa, ef sveitarfélagið,
sem í hlut á, mælir með því og
verkalýðisifélagið æskir þess.
Enrafremur gerir Björn það
að tillögu sinni með frumvarp-
inu, að tryggður verði bótarétt
ur sjómanna, sem að öðrum
þræði eru verkamenn, en sam-
kvæmt gildandi lögum njóta
þeir ektei bóta ef þeir stunda
ekki verkamannavinnu að meiri
hluta.
Tillögur um lánakerfi
húsnæðismála
— lagðar fyrir þingið í vetur
Brey tingar á atvinnu-
leysistryggingalögum
Frumvarp á Alþingi