Morgunblaðið - 09.12.1969, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. DESBMeER 1©60
13
Guðjón Sveinbjörnsson
vélstjóri sjötugur í dag
veg neifama meS því, að þú sjóir
að faira í iand og gjesrðást þá
í DAG fyUAr eiin atf hiinuim
gömiu faempum ísilieinzfcu sjó-
mainmiaisitéttarinjmair, Guðjóm Svein
björmisisoin, vélstjóri, sijöuinda tug-
imm. Guðjón er eánm atf þedm
mönmium sem getiur státað sig atf
Jéttni iuind cng þar atf leiðiamdi
veirið hinófciuir aMis faigmiaðiar á
gtóðiri stumd, Auk þeissa hieífiur
Guðijómi verið gietfiinm só eáigin-
ieilki að geta ort ijóð, þegar isvo
hefiur boriið umidir cng hetf ég otft
ötfumdiað hamm atf þeám eiginieik-
um, því þiað hlýtUT að vera mifc-
ia firóum í því að getia sietzt nið-
ur og tjóð huiga siimm í Ijóðum.
Nú sifaail fiocmáliinm ekki batfð-
ur iaragrd, em smiúáð sér að ætt,
uppruna og staríi Giuðjótns, siem
arðdð er æ'ði iamigt.
Guiðj'ón Svedmibjörmissom er
fæddiur á Kirkjutfieálii í Eyr.aæ-
svedt, á niorðiainiveirðú Siniætfieiias-
mesi, 9. des. 1890. Poneildriar hamis
voru Svedmbjörm Fimirussoin, bómdi
og sjómiaður, og Guðmý Ámna-
dóttir. Þaiu hjómám átitu 9 bömn oig
bjiuigigu ieongisit atf á Hjefcaimes'i.
Eimis og áðiur gietiur stuindiaðd fiað-
ir hanis sijáimm jiatfntframt bú-
sfaapruum, en það tíðkiaðdsit þá,
iþar siem jarðir voru Mtiar, að
hedmiilliistfyrirviininiam ynmi jafn-
firamt við sjávarisíðiuinia. Guðjóm
hetfur því smiemma faomizt í
kynmá við sjóinm, enda þyrjar
hamm um fienmimigu að aðlstoða
við beitniingar og aðira fyriæ-
greiðsiiu, þar táfl. hamm byrjar a®
róa á árabátum,
18 áma giamiadl fier hamn í
fyrsta sfciptið tál fjarviistar, á
skip sem rerl firá ísiatfirði, var
það sumiairskúta, siem faafflað var,
og vaæ Finmiur bróðir hiams, sem
mú er búsettur á Qruinidarfirði,
skipstjóri. Hamm reri 3 sumiur á
sfcútum fyrir vestam og 3 vetr-
arvteírtíðir fyriir siummiam, em þar
var haran méð sj'ógörfium mákl-
um eiras og Birmi í Ániaeiaiuistum,
Guðbjiairti Ölafisisiyná og Friðriki
Ólafeiyrá, sem aH'ir voru taidir
mifatír atflamefnin á þeim tímia.
Homium ieiddiisrt á skúturaum og
ilamigiaðd miifcið að faomiast á isáild-
veiðar fyrir Norðuriiainidi, því þar
var meiiri aflavom,
Mér diettur í huig hvort etftir-
fianamdi ljóð ihiaifi ekki orðið til,
þeglar hamm stóo við haradtfærið
á sfcútunmi, þar seim enginn grein
armiumur var garður á nóttu og
diegi.
Nóttám byngir haf og hau'ður
hrylilinig vetour mörgum hjá.
I sævardjúp er sóttur auður
sæmd er sMfau aÆM að lijá.
Tiil Norðurflamdsiins toomst
haran, þar sem hamm faomst í
kymini við sáldiaræ<viintýrið. Á
fþedm tímia voru hætfiiieikiar
miamma fljótir að uppgötvast. I
æitt Guðjóms vomu liaigtækir
iruemm og hetfur hamm erft þá eig-
hnfliedlkia, sem oilM því að hamm var
filjótlieiga settur sem vélstjóri
mieð umdiaruþágu á báta edms og
Nömmu og Ruíbý.
En það er ekfci vami Guðjóns
að stamda á öðmum fiætL Og því
náðd hainm sér í véistjáraréttimdi
í Ketfliavík árið 1925. A'ð vísu
Ihatfði liaisfliedlkii gripið þairraa imm í,
f millitiðinni, svo að hamm varð
barmiafaeruniairi um tiíma, heima í
Grumidiarfirðd og hetfur þa!ð sjáitf-
satgit átt þótt í jþví að hiaran niáði
stér filjórtt á strilk.
Að lökinu vélstjórap'r'óíi fiór
hamm á báit siem Guiflltoppur hét
og reri frá Samdtgierðli. Var bamm
þar 2. vélistjórd og fiékk í fiytnsrta
róðrá milfala reymisfliu, því þeir
iemtu í hmakmiiniguim, em firá því
sagár ekfki hér.
Em skyldi þertta ifjólð hamis þá
hatfa orðáð til?
Imnina hjiairtað óriótt slœr
fþó ytra gieri ég stóta,
Aninialð þegiar aiuigað hlær
efiiaiuisit hitt nun gráta.
Hjá Xnlgvairi Guðjónisisiymi, út-
gteTðlarm. á mlb. Nanrau var
hiamin vélsitjóri í 4 isiumiur. En á
veturraa á Bmeiðtatfjarðar-Svami,
sem sivo hét, og stuindiaðd filurtm-
imiga máflfld Reykjavifaur otg
Breiðatfjarðairihaíinia aðailllieigia, en
fiór þó niofakuð víðar etftir þörf-
um.
Á m.b. Bjarmiairey, sem Þor-
móðiur Svedrasson átitd, var hamn
í 2 ár. Sfaipstjóri var Sigiurður
Magniússom, máfcifll sjómiaðiuæ. A
þessium bát lenitu þedr otft í ieið-
infliegu veðri. Það var edrau simmi
sem otftar, að þeir fór firá Reykja
viik og héldu á narðiumsflióðir,
sem kaifflað var. Frá Akraraesá
fóru 6 bátar um svipað ieyti og
umðu þeiæ samtferða. NA strekk-
imigis viradiur var á. Um faL 10 um
•favtöflidið, þagiar þeir eru faommiir
nioifakuð iaragt raorðlur í buigt, sér
skápstjáriinm hvar faemiur miikil
birta fyrir Jöífaui. Haran faailliar á
Guðljón, sem hatfði verið raiðri í
véfl, og spyr hvermiig hioraum Mt-
ilst á veðrið. Guðjúm segiist hafllda
að það sé toomið rok á Bredða-
firðd, en haran 'hatfðd feragið þá
þefafaiirngu, etftiæ afllliar sniglinigaæm-
ar á Breiðatfirðd, að hiaran vissi
hvemáig veðrið myndi haga sér
við J öfaull, þegar faomiið væri rok
á fjörðumium. Ektoi taddi skip-
stjórimm það vetra, em saigði að
sér sýradiiist þetta vera góðviðris-
hiullia. Allir Akurmesimglaimiæ
sraeru við atftur, niemia eimm siem
laigði 6 bjóð, em kippti þeirn imm
filjótliega atftur. X>eiæ á Bjiarmiariey
iögðu sáraa iírau og „sflióuðu" sáð-
am aiiflia nóttina við baiuijuina og
sífieiflit fór veðuæ vensmamdá. Kl.
8 um mongumimn þagar þeir ætl-
uðu alð fiana a® dnaga imn l'íniuma
var toomið norðiur-fiafll og stnaum
ur þvl faominn á móti vindá, umd
iæ slílkium kriraguimistæiðum hefði
'llíman sflártmað ef reymit hetfði ver-
ið að dnaiga haraa. Var því beðið
'etftir siuðurfafliM og þá bjnrjað að
diraga iinn línuraa. Gefak það sæmi
iega og niá'ðú 'þeár inm meistu atf
lírauinrai, þó erfitt vææi. Guðj'ón
var þá, að öflílum j'atfnaðd i brúmmi
til aðstoðar skipstjóraraum, því
hnaðar hiendiur þuætfti táá að
stjórmia véilinmi sem toeyra þurfti
ýmilst % eða fiulla flarð, þegar
hirymuæraar voru sem miestaæ eða
bnortán glengu ytfir.
Engiinm gietur seitt sig í spor
þeiirra, sem í batflsiniaiuð tondia. Em
þó hiuigurimm sé upipteikimm við
starfið, umdir svona fariragum-
stæðum, þá liæðist hiamn alltaf
heim, öfðiru hvoru tifl. áistvima,
þaæ sem eáigámtoomam rís hæsit.
Slkyidm þessar ljóðMraur Guð-
jónis hatfla orðið tád í þessari
fierð?
Yndiisfliega draumadÍB
drottmimg máinina voraa.
í»ú ert gierð atf eddi og ís
ísfllamds bezta tooraa.
Síðla iþemnam daig toom togar-
imin Befligium tifl. Reykjavílfaur.
Eigamdi bátsins, sem var fiarið að
leiðaist eftir hioraum, fór um borð
á taganairun og spurði storpstjóra
toaras, hvort haran hetfðd orðíð vaæ
við noiklfauim bét á sámmd leið. —
Hvaða bátur á það að vðra? spyr
skipstjóri togiararas. — Það er
Bjartnarey, seigir eigamddmm, en
hiúm er mú á sáó. — Þú sikalt al-
þamm bát efldki meir, svairaði skip
stjóri Befligiumis, ég hedd að það
getá varfla veæið að það sé nokk-
ur bátur otfarasjávar í Faxatfflóa
nú.
Bn um kfl, 10 um favöldið faom
Bjarmairey til Rey'kjaví'kiuir. Tók
iþar eiglaradinm á móti þedm mieð
máfalum fögrauði og hiressti sjó-
garparaa á komíjaki.
Etfitir að hatfa vetrið á Bamiglsa
og Gróttu firá Saradgierði, fier huig
uæ Guðjóms að snúast að báta-
faaupum rrueð öðrum. X>eár fiestu
toaup á gamaflfli sfcútu firá Pat-
reiksfLrði sem Dittó hét. Elkifai var
sú útgerð leragi og fáar söiglur
fama atf gtróðamum,
Árið 1937 fréttir Guðjón að
vecrið sé að athiuigia um toaiup á
björguraairákipi tM lamdsims. Er
það Slysavarraatfélaig ísfliarads, sem
að þyí steradiur, en Guðjóm er þá
oæðáran ævifiólagi. Og svo æxfllaist
rtall að hainm er ráðiran II. véistjóri
á þetta bjorigumarsíkip, sem hlýt-
rar raatfraið Sæbjörg. í jiaraúar
1038 fier áhöfnám úit till að sækja
skipið ag þó .Guðjón hetfði áður
verið húsbómdi yfir sjiáfllflum sér,
í iþessari staætfsgriein, er hamm
iþamnig glerður, að geta lagað hiuig
airfiar sitt eÆtAr aðstæðUm hverju
sinmL Björigumainskipið var etoki
eirus glæsállegt og vefl. útbúið,
eimis og mangár hötfðu reáfanað
mieð. Það gtefak þó veil að faoma
iþví ytfir hatfið og heim. Em véfl-
iraa faurand Guðjón aJdmed við.
I>etta var Boluindervéi 100 fluest-
atfla og mjög erfið í gæaliu. Það
gat bmuigðið til beglgja voraa, þeg-
ar verið var að „mainiuiena“ sitoip-
ið að eða firá brygigjiu, eða tatoa
báta í misjötfnium veðrium, hvort
láraaðiist að stjóma hemnd einis og
beðið var um úæ brúmmL
Sæbjörg var 64 toran að stærð.
Kom það m.a. firam í eámmd reví-
Framhald á bls. 15
/WWWWWWWVWVWWWVWWWWWWWWVWWVWVWVWWWWWVVWWWWVV
iwwwwwwww;»
GUÐMUNDUR DANÍELSSON
DUNAR Á EYRUM
ÖLFUSÁ - SOG
Alhliða lýsing á þessum tveimur ólíku straum-
vötnum. Saga samgangna fyrr og nú, ferjurnar,
brýrnar, slysfarir og þjóðtrú, auk stangarveiði.
» Rætt við: Jörund Brynjólfsson, Tómas Guð-
mundsson, Adam Hoffritz, Ósvald Knudsen o.fl.
» Annað efni ma.: Gallharður að bjarga mér,
Úr fórum Árna í Alviðru og sögur af Nes-Gísta,
Hrakfallasögur, Skrímslið, Flóðin, Loftárás o.fí.
::
::
H
íí
::
::
::
iSíefán ^óhssoh

«-rr« anldnrlnn W
Itók ii iii graldurinn að fiska á stöng
«K mcnnina, soin luiuiia f»að
ROÐSKINNA er fyrsta bók sinnar tegundar á
íslenzku — Stangarveiði, veiðimannasögur —
'k Skrifuð fyrir þá geysimörgu, sem eru for-
fallnir í stangarveiði eða eru líklegir tii að fá
þessa bráðskemmtilegu „bakteríu."
47 litmyndir af laxa- og siiungaflugum
4 ►
::
::
::
Hedevig Winther

Heillandi ástarsaga, slungin töfrum góðlátlegrar
glettni og gamansemi með ívafi harmsögulegra
atburða, sem leiðir af gjálífi ungs aðalsmanns.
Bók unga fólksins á hverjum tíma, tildurslaus
og sannfærandi. * Fylgist með unga manninum
á torsóttri leið hans til lífshamingju
< *
::
4»
::
BYSSUR og SKOTFIMI
Eftir EGIL JÓNASSON STARDAL
Fyrsta bókin um skotfimi, byssur og veiðar
á íslenzku. Bókin er bráðnauðsynleg fyrir hinn
vana veiðimann sem byrjandann. Lesið í bókinni:
* Um sögu skotvopnanna.
* Hvernig á að skjóta á flugi.
* Hvernig á að hirða og hreinsa skotvopn.
* Hvernig á að stilla miðunartæki og sjónauka.
* Hvernig á að búa sig í veiðiferð um vetur.
4 ►
::
4 >
4 ►
4 *
4 '
::
h
C4HUHV
f3œkur þessar fásl Ujá bóhsölum og beirtl frá úlgáfuuui
BÓKAÚTGÁFA GUÐJÓNSÓ
Hallveigarstíg 6-8 Reykjavík Sími 15434
WWWWWWWWWWWWbWWWWWWWWWWbbWWbWWWbWWWWbWWbWWWWbVV